باب:آفريڪا

پورٽل جي سار سنڀال جي حالت: (ڊسمبر، 2024ع)

هن پورٽل جا ذيلي صفحا هڪ ايڊيٽر طرفان چيڪ ڪيا ويا آهن ۽ ڏٺا ويا آهن ته ضرورت کان وڌيڪ نه آهن.
مھرباني ڪري تدوين ڪرڻ وقت احتياط ڪريو، خاص ڪري جيڪڏھن پاڻمرادو ايڊيٽنگ سافٽ ويئر استعمال ڪريو.


ڪورونا وائرس مرض 2019	اسلام	قرآن	جاگرافي	تاريخ	رياضيات	سائنس	معاشرو	طرزيات	فلسفو	مذهب	بابن جي فهرست

باب:آفريڪا

تعارف

آفريڪا (Africa) دنيا جو ٻيو نمبر وڏو ۽ ايشيا کان پوءِ ٻيو نمبر وڏي آبادي وارو کنڊ آهي. لڳ ڀڳ 3 ڪروڙ 3 لک چورس ڪلوميٽر (11.7 ملين چورس ميل) جنهن ۾ ڀرپاسي وارا ٻيٽ شامل آهن، اهو ڌرتيءَ جي 20 سيڪڙو ايراضيءَ ۽ ان جي ڪل مٿاڇري واري ايراضي جو 6 سيڪڙو تي پکڙيل آهي. سال 2021ع تائين تقريبن هڪ ارب 40 ڪروڙ ماڻهن سان گڏ، اهو دنيا جي انساني آبادي جو 18 سيڪڙو آهي. آفريڪا ۾ آبادي سڀني کنڊن ۾ سڀ کان ننڍي آھي؛ سال 2012ع ۾ وچين عمر 19.7 هئي، جڏهن دنيا جي وچين عمر 30.4 هئي. سال 2024ع جي تخميني جي بنياد تي، آفريڪا جي آبادي سال 2099ع تائين 3 ارب 80 ڪروڙ ماڻھن تائين پھچندي.

آفريڪا سڀ کان گھٽ دولتمند آباد کنڊ آھي في ماڻهو ۽ مجموعي دولت جي لحاظ کان، اوشينيا کان اڳتي ٻئي نمبر تي گھٽ دولتمند آهي. عالمن ان کي مختلف عنصرن سان منسوب ڪيو آهي جن ۾ جاگرافي، موسم، فساد، سامراجي استحصال، سرد جنگ ۽ نوآبادياتيزم شامل آهن. دولت جي هن گهٽ تسلسل جي باوجود، تازي معاشي توسيع ۽ هڪ وڏي ۽ نوجوان آبادي آفريڪا کي وسيع عالمي تناظر ۾ هڪ اهم معاشي منڊي بڻائي ٿي. آفريڪا وٽ وڏي مقدار ۾ قدرتي وسيلن ۽ خوراڪ جا وسيلا آهن، جن ۾ هيرا، کنڊ، لوڻ، سون، لوهه، ڪوبالٽ، يورينيم، ٽامو، باڪسائٽ، چاندي، پيٽروليم، قدرتي گئس ۽ ڪوڪو بينز شامل آهن.

آفريڪا خط استوا ۽ پرائم ميريڊين کي گھيرو ڪري ٿو. اهو واحد کنڊ آهي جيڪو اتر جي گرمي کان وٺي ڏاکڻي گرمي وارن علائقن تائين پکڙيل آهي. کنڊ جا ڪجهه ملڪ اتر اڌ گول ۾ آهن، جن جو آبادي ۾ وڏو حصو آهي ۽ ڪيترائي ملڪ ڏاکڻي اڌ گول ۾ آهن. اولهه صحارا، الجزائر، لبيا ۽ مصر جي هڪ وڏي حصي کان سواءِ، موريتانيا جي اترئين ٽپ ۽ مراڪش ۽ سيوٽا جا سمورا علائقا، کنڊ جي اترين حصي ۾ واقع آهن. (مڪمل مضمون...)

آفريڪا جو خاڪو

چونڊيل مضمون

نيل (جنهن کي نيل ندي يا نيل درياهه جي نالي سان پڻ سڃاتو وڃي ٿو) اتر اوڀر آفريڪا ۾ هڪ اهم اتر طرف وهندڙ درياهه آهي. اهو ميڊيٽرينين سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿو. نيل آفريڪا ۾ سڀ کان ڊگهو درياهه آهي. اهو تاريخي طور تي دنيا جو سڀ کان ڊگهو درياهه سمجهيو ويندو آهي، جيتوڻيڪ هن تحقيق سان مقابلو ڪيو ويو آهي ته Amazon درياهه ٿورو ڊگهو آهي. دنيا جي وڏن دريائن مان، نيل سڀ کان ننڍي ندي آهي، جيڪا پاڻي جي ڪعبي ميٽرن ۾ سالياني وهڪري سان ماپي ويندي آهي. اٽڪل 6,650 ڪلوميٽر (4,130 ميل) ڊگھو، ان جي نيڪال جو حوض يارهن ملڪن تي مشتمل آهي: ڪانگو جي جمهوري جمهوريه، تنزانيا، برونڊي، روانڊا، يوگنڊا، ڪينيا، ايٿوپيا، ايريٽريا، ڏکڻ سوڊان، سوڊان ۽ مصر. خاص طور تي، نيل مصر، سوڊان ۽ ڏکڻ سوڊان جو بنيادي پاڻي جو ذريعو آهي. نيل هڪ اهم معاشي ڊرائيور آهي جيڪو زراعت ۽ مڇي مارڻ جي حمايت ڪري ٿو. نيل نديءَ جون ٻه وڏيون شاخون آهن: وائيٽ نيل ۽ بلو نيل. سفيد نيل کي روايتي طور هيڊ واٽر جو وهڪرو سمجهيو ويندو آهي. بهرحال، نيل نديءَ جي پاڻيءَ جي اڪثريت جو سرچشمو آهي، جنهن ۾ 80 سيڪڙو پاڻي ۽ گاد شامل آهي. اڇو نيل ڊگهو آهي ۽ وڏي ڍنڍن واري علائقي ۾ اڀري ٿو. اهو ڍنڍ وڪٽوريا کان شروع ٿئي ٿو ۽ يوگنڊا ۽ ڏکڻ سوڊان ذريعي وهندو آهي. نيلو نيل ايٿوپيا ۾ ڍنڍ تانا کان شروع ٿئي ٿو ۽ ڏکڻ اوڀر کان سوڊان ۾ وهي ٿو. ٻئي درياهه سوڊان جي راڄڌاني خرطوم ۾ ملن ٿا. (مڪمل مضمون...) show another

نمايان تصويرون show another

ڇا توهان کي خبر آهي؟

ته طارق بن زياد اسپين جي مهم تي مسلمان فوجن جو ڪمانڊر بڻجڻ کان اڳ آفريڪا جو بربر غلام هو؟

... ته سزا يافته قاتل ڪيني موتسامي جي ايم پي جي حيثيت سان حلف کڻڻ کان اڳ، ڏکڻ آفريڪا جي چيف جسٽس موگوينگ موگوينگ هڪ آئيني گهرج جو حوالو ڏنو جنهن ۾ مجرمن کي پارليامينٽ ٿيڻ کان منع ڪيو ويو هو؟

... ته پيرس ۾ سينٽرل آفريڪن ريپبلڪ جي سفير جي حيثيت ۾، سلويسٽر بنگوئي هڪ پريس ڪانفرنس منعقد ڪئي جنهن ۾ هو تصديق ڪئي ته سندس حڪومت ٻارن کي قتل ڪيو آهي ۽ استعيفي ڏني؟

... اهو ممئڪويريڪويري (makwerekwere) ڏکڻ آفريڪي "بربريت" جي برابر آهي، هڪ جارحتي ۽ توهين آميز لفظ جيڪو پرڏيهين ڏانهن اشارو ڪيو ويندو آهي؟