قلوپطرہ
قلوپطرہ ستين فلوپيٽر (Cleopatra VII Philopator) قديم مصر ۾ ٽالمي گھراڻي جي بادشاھت ۾ آخري حاڪم راڻي ھئي جيڪا ساڳئي وقت سفارتڪاري جي ماھر، بحري ڪمانڊر، ٻولين جي ماھر ۽ طب جي ليکڪ پڻ ھئي. ھن جي موت سان مصر جي يوناني بادشاھي جو دؤر پڄاڻي تي پهتو ۽ مصر پوءِ رومي سلطنت جو صوبو ٿي ويو.
قلوپطرہ ستين فلوپيٽر | |||||
---|---|---|---|---|---|
قلوپطرہ ستين جو الٽز ميوزيم برلن ۾ رکيل قديم ماربل جي مجسمو جنھن ۾ قلوپطرہ کي روم ۾ 44 کان 46 ق.م ۾ دوري وقت ڏيکاريو ويو. مجسمو اٽلي جي ھڪ گھر مان برآمد ٿيو ھيو.[1] | |||||
ٽالمي شاھي گھراڻي جي ھڪ راڻي | |||||
51 ق.م کان 12 آگسٽ 30 ق.م | |||||
پيشرو | ٽالمي ٻارھون ائوليٽز | ||||
جانشين | ٽالمي پندرهون سيزرئين | ||||
گڏيل حڪمران |
| ||||
جيون ساٿي |
| ||||
نسل |
| ||||
| |||||
شاھي گھراڻو | ٽالمي شاھي خاندان | ||||
پيءُ | ٽالمي ٻارھون ائوليٽز | ||||
ماءُ | قلوپطرہ ڇھين ٽرائفئينا سمجھي وڃي ٿي ۽ قلوپطرہ پنجين بہ چئي وڃي ٿي | ||||
جنم | 69 ق.م اسڪندريہ، مصر (ٽالمي بادشاھت) | ||||
لاڏاڻو | 10 يا 12 آگسٽ 30 ق.م (39 سالن جي عمر ۾) اسڪندريہ، مصر | ||||
تدفين | اينٽوني سان گڏ دفن ڪئي وئي |
58 ق. م. ۾، قلوپطره غالباً پنهنجي پيءُ، ٽالمي ٻارهين، اوليٽس سان گڏ، مصر (هڪ رومن ڪلائنٽ اسٽيٽ) ۾ بغاوت کانپوءِ روم ڏانهن جلاوطنيءَ دوران، انهن جي ڌيءَ ۽ حریف، بيرنيس چوٿين تخت جو دعويٰ ڪيو. برينيس 55 ق.م. ۾ مارجي وئي جڏهن ٽالمي روم جي فوجي مدد سان مصر واپس آيو. جڏهن هن 51 ق.م. ۾ وفات ڪئي، قلوپطرہ پنهنجي ڀاءُ ٽالمي تيرهن سان گڏ حڪومت ڪرڻ شروع ڪئي، پر انهن جي وچ ۾ ڇڪتاڻ هڪ کليل گهرو ويڙهه جو سبب بڻيو. رومن سياست دان، پومپي (48 ق.م.) ٽالمي ٻارهين جو سياسي اتحادي رهيو هو، پر ٽالمي تيرھون، پنهنجي درٻار جي خواتين جي زور تي، پومپي کي سيزر جي اچڻ کان اڳ ۾ حملو ڪري قتل ڪيو ۽ اسڪندريا تي قبضو ڪيو. سيزر پوءِ مخالف ٽالمي ڀائرن سان صلح ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، پر ٽالمي جي چيف ايڊوائزر، پوٿينوس، سيزر جي شرطن کي قلوپطرہ جي حق ۾ ڏٺو، ان ڪري سندس لشڪر کيس ۽ سيزر کي محلات ۾ گھيرو ڪيو. ٿوري دير کان پوءِ جو گهيرو مضبوطيءَ سان هٽايو ويو، ٽالمي تيرھون نيل جي جنگ ۾ مري ويو. قلوپطرہ جي اڌ ڀيڻ، ارسينو چوٿين کي، هن جي گهيرو کڻڻ ۾ هن جي ڪردار جي ڪري، آخرڪار ايفسس ڏانهن جلاوطن ڪيو ويو. سيزر قلوپطرہ ۽ سندس ڀاءُ ٽالمي چوڏھين جي گڏيل حڪمراني جو اعلان ڪيو پر قلوپطرہ سان پرائيويٽ لاڳاپو رکيو، جنهن مان هڪ پٽ، سيزرين پيدا ٿيو. قلوپطرہ 46 ۽ 44 ق.م. ۾ هڪ خراج گذار راڻي جي حيثيت ۾ روم ڏانهن سفر ڪيو، جتي هوء سيزر جي محل ۾ رهي. سيزر جي قتل کان پوءِ، ٿوري دير کان پوءِ ٽالمي چوڏھون (قلوپطرہ جي حڪم تي) جي پٺيان سيزارين کي شريڪ-حڪمران بڻايو، هن سيزارين کي ٽالمي پندرهين جو نالو ڏنو.
43-42 ق.م جي لبريٽرز جي گهرو ويڙهه ۾، قلوپطره رومي سيڪنڊ ٽريوميرٽ جو ساٿ ڏنو، جيڪو سيزر جي پوٽي ۽ وارث آڪٽوين، مارڪ انتوني ۽ مارڪس ايميليس ليپڊس پاران ٺهرايو ويو هو. 41 ق.م. ۾ ترسوس ۾ سندن ملاقات کان پوءِ، راڻي قلوپطرہ جو مارڪ انٽوني سان لاڳاپو ٿيو، جنهن مان ٽي ٻار پيدا ٿيا. هن ارسينو کي هن جي درخواست تي موت جي سزا ڏني ۽ پارٿين سلطنت ۽ آرمينيا جي بادشاهي تي پنهنجي حملن دوران فنڊنگ ۽ فوجي امداد ٻنهي لاءِ قلوپطرہ تي وڌيڪ انحصار ڪرڻ لڳو. اسڪندريہ جي عطيا پنهنجن ٻارن کي انتوني جي ٽروم وائرل اٿارٽي تحت مختلف اڳوڻي علائقن تي حڪمران قرار ڏنو. اهو واقعو، انهن جي شادي ۽ انتوني جي آڪٽوين جي ڀيڻ آڪٽاويا مائنر جي طلاق رومن جمهوريت جي آخري جنگ جو سبب بڻي. آڪٽوين پروپيگنڊا جي جنگ ۾ مصروف، رومن سينيٽ ۾ انتوني جي اتحادين کي 32 ق.م. ۾ روم کان ڀڄڻ تي مجبور ڪيو ۽ قلوپطرہ خلاف جنگ جو اعلان ڪيو. 31 ق.م. جي ايڪٽم جي جنگ ۾ انٿوني ۽ قلوپطرہ جي بحري ٻيڙن کي شڪست ڏيڻ کان پوءِ، آڪٽوين جو لشڪر 30 ق.م. ۾ مصر تي حملو ڪيو ۽ انٿوني کي شڪست ڏني، جنهن جي نتيجي ۾ انٿوني خودڪشي ڪئي. جڏهن قلوپطرہ کي خبر پئي ته آڪٽوين هن کي پنهنجي رومن فتح جي جلوس ۾ آڻڻ جي رٿابندي ڪري رهيو آهي، هن پاڻ کي زهر ڏئي پاڻ کي ماري ڇڏيو (جڏهن مشهور عقيدي جي برخلاف ته هن کي هڪ اسپيس ڪبو هو).
قلوپطرہ جو ورثو آرٽ جي قديم ۽ جديد ڪمن ۾ بچي ٿو. رومن تاريخ سازي ۽ لاطيني شاعري عام طور تي قلوپطرہ جو هڪ نازڪ نظريو پيدا ڪيو جيڪو بعد ۾ قرون وسطي ۽ ريناسنس ادب ۾ پکڙجي ويو. بصري فنون ۾، هن جي قديم منظر ڪشي ۾ مجسما، پينٽنگ، شيشي جي نقاشي، ٽالمي ۽ رومن دور جا سڪا ۽ ريليف شامل آهن. ريناسنس ۽ باروڪ فن ۾ هوءَ ڪيترن ئي ڪمن جو موضوع هئي. جنهن ۾ اوپيرا، پينٽنگ، شاعري، مجسما ۽ ٿيٽر ڊراما شامل آهن. هوءَ مصر جي پاپ ڪلچر آئڪن بڻجي وئي. وڪٽوريئن دور کان وٺي ۽ جديد دور ۾، قلوپطره فنون لطيفہ ۽ اطلاقي فنون ۾، هالي ووڊ فلمن ۽ تجارتي شين لاء برانڊ تصوير جي طور تي ظاهر ٿي آهي.
نالو
سنواريوقلوپطرہ کي انگريزي ۾ ڪليوپيٽرا چون ٿا جيڪو قديم يوناني ٻوليءَ جي لفظ، "Κλεοπάτρα" مان نڪتل آهي جيڪو ٻن لفظن، "ڪليئوس" جنھن جي معني فخر ۽ "پيٽر" جنھن جي معني پيء آهي، يعني "پنھنجي پيءُ جو فخر". "ٿيئا فلوپيٽر" جو مطلب آھي "ديوي جيڪا پنھنجي پيءُ سان پيار ڪندي آهي".
پس منظر
سنواريوزندگي جو احوال
سنواريوبطليموس جي تاجپوشي مصر جي شھر، ميمفس ۾ "پتاہ" جي وڏي پڄاري ذريعي ٿيندي هئي پر اھي سڪندر اعظم جي جوڙايل شھر اسڪندريہ ۾ رھندا ھيا. قلوپطرہ ستين ٽالمي گھراڻي جي آخري راڻي 69 ق.م. ۾ بطليموس ٻارھين جي گھر ۾ پيدا ٿي.[note 1][2][3][4][note 2][note 3][5][6][7][note 4] ھن جي ھڪ ڀيڻ، "ارسنوئي چوٿين" ۽ ٻہ ڀائر، بطليموس تيرھون ۽ بطليموس چوڏھون ھيا. ننڍپڻ ۾ ھن فلوسٽريٽوس کان تعليم پرائي، جنھن ھن کي خطابت جو فن ۽ فلسفو سيکاريو.
58 ق.م. ۾ رومين ٽالمي ايمپائر تي سامونڊي ڌاڙيلن جي سرپرستي جو الزام ڏئي قبرص کي پنھنجي ايمپائر سان ملائي ڇڏيو. قبرص جو نگران قلوپطرہ ستين جو چاچو ھيو جنھن جلاوطن ٿيڻ جي بدران مرڻ پسند ڪيو ء خودڪشي ڪري ڇڏيائين. [8][9][10][note 5] قلوپطرہ جو پيءُ ٽالمي ٻارھون ان واقعي تي خاموش رھيو، عوام اڳي ئي ھنجي معاشي پاليسين کان بيزار ھيو ۽ ان واقعي تي ھنجي خاموشي تي کيس بادشاھي تان بي دخل ڪري جلاوطن ڪري ڇڏيو.[8][11][12]
قلوپطره جي حڪومت ۽ هڪ حڪمران جي حيثيت ۾ ڪردار
سنواريوورثو
سنواريونسب
سنواريوپڻ ڏسو
سنواريوخارجي لنڪس
سنواريوحوالا
سنواريو- ↑ further validation about the Berlin Cleopatra, see سانچو:Harvtxt, سانچو:Harvtxt, سانچو:Harvtxt, and سانچو:Harvtxt
- ↑ Grant (1972), p. 4.
- ↑ Preston (2009), p. 22.
- ↑ Jones (2006), pp. xiii, 28.
- ↑ Roller (2010), p. 16.
- ↑ Anderson (2003), p. 38.
- ↑ Fletcher (2008), p. 73.
- ↑ 8.0 8.1 Roller (2010), p. 22.
- ↑ Burstein (2004), pp. xx, 13, 75.
- ↑ Fletcher (2008), p. 76.
- ↑ Burstein (2004), pp. 13, 75.
- ↑ Grant (1972), p. 14–15.
حوالي جي چڪ: "note" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref>
آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="note"/>
نہ مليو