باب:تاریخ

پورٽل جي سار سنڀال جي حالت: (نومبر، 2024) هن پورٽل جا ذيلي صفحا هڪ ايڊيٽر طرفان چيڪ ڪيا ويا آهن، ۽ ڏٺا ويا آهن ته ضرورت کان وڌيڪ نه آهن. مھرباني ڪري تدوين ڪرڻ وقت احتياط ڪريو، خاص ڪري جيڪڏھن خودڪار ايڊيٽنگ سافٽ ويئر استعمال ڪريو.

باب:تاريخ تاریخ

تاريخ هڪ اهڙو موضوع آهي جنهن ۾ ماڻهن ۽ واقعن بابت معلومات هوندي آهي جيڪي ماضي ۾ ٿي گذريا آهن. تاريخدان پنهنجي معلومات مختلف ذريعن کان حاصل ڪندا آهن، جن ۾ پراڻا مسودا، شاهديون، ۽ آثار قديمه جي تحقيق شامل آهن. بهرحال، مختلف دورن ۾ معلومات جي مختلف حصن کي اهميت ڏني وئي. لفظ تاريخ عربي ٻوليءَ مان ورتل آهي ۽ بنيادي طور تي "ارخ" مان نڪتل آهي جنهن جي معنيٰ آهي ڏينهن (وقت، عرصو) لکڻ.

---

Title page

تاريخ (History) قديم يوناني لفظ، "ἱστορία" (استوريا، معني انڪوائري؛ تحقيق ذريعي حاصل ڪيل علم) مان نڪتل آهي، انساني ماضي جو منظم مطالعو ۽ دستاويز آهي. تاريخ هڪ تعليمي نظم آهي جيڪو بيان ڪرڻ، جانچڻ، سوال ڪرڻ ۽ ماضي جي واقعن جو تجزيو ڪرڻ ۽ انهن جي سببن ۽ اثر جي نمونن جي تحقيق ڪرڻ لاء داستان استعمال ڪري ٿو. تاريخ دان بحث ڪندا آهن ته ڪهڙي روايت ڪنهن واقعي جي بهترين وضاحت ڪرڻ ٿا ۽ ان سان گڏوگڏ مختلف سببن ۽ اثرن جي اهميت بيان ڪرڻ ٿا. تاريخ دان تاريخ جي نوعيت تي بحث ڪندا آهن ته ۽ ان جي افاديت کي موجوده دور جي مسئلن تي نقطه نظر پيش ڪرڻ ۾ کي پاڻ ۾ هڪ پڄاڻي آهي.

لکڻ جي نظام جي ايجاد کان اڳ واقعن جي دور کي "تاريخ کان اڳ" (Prehistoric) سمجهيو ويندو آهي. "تاريخ" هڪ ڇنڊڇاڻ وارو اصطلاح آهي جنهن ۾ ماضي جي واقعن سان گڏ گڏوگڏ يادگيري، دريافت، گڏ ڪرڻ، تنظيم، پيشڪش ۽ انهن واقعن جي تشريح شامل آهي. تاريخدان تاريخي ذريعن جهڙوڪ لکيل دستاويز، زباني حساب ڪتاب يا روايتي زباني تاريخون، آرٽ ۽ مادي نموني ۽ ماحولياتي نشانن کي استعمال ڪندي، ماضيءَ جي ڄاڻ ڳوليندا آهن.

ڪهاڻيون جيڪي هڪ خاص ڪلچر لاءِ عام آهن، پر ٻاهرين ذريعن کان سهڪار نه ٿيون ڪن (جهڙوڪ ڪنگ آرٿر جي چوڌاري ڪهاڻيون)، عام طور تي ثقافتي ورثو يا ڏند ڪٿا جي طور تي درجه بندي ڪئي ويندي آهي. تاريخ افساني کان مختلف آهي ته اها تصديق ٿيل ثبوتن جي حمايت ڪري ٿي. بهرحال، قديم ثقافتي اثرات تاريخ جي نوعيت جي مختلف تشريح ٺاهڻ ۾ مدد ڪئي آهي، جيڪي صدين کان ترقي ڪري رهيا آهن ۽ اڄ تائين تبديل ٿي رهيا آهن. تاريخ جو جديد مطالعو وسيع آهي، ۽ ان ۾ مخصوص علائقن جو مطالعو ۽ تاريخي تحقيق جي مخصوص موضوعي يا موضوعي عناصر شامل آهن. تاريخ کي پرائمري ۽ ثانوي تعليم جي حصي طور سيکاريو ويندو آهي، ۽ تاريخ جو علمي مطالعو يونيورسٽين ۾ هڪ اهم نظم آهي.

هي هڪ نمايان مضمونن جي فهرست آهي، جيڪا سنڌي وڪيپيڊيا تي ڪجهه بهترين مواد جي نمائندگي ڪري ٿي.

---

سمورن 88 مان، هيٺيون(يان) 88 صفحا هن زمري ۾ آھي(آھن).

1. آريانوس
2. نيل آرمسٽرانگ
3. آريا ڀٽ
4. البرٽ آئنسٽائن
5. ابراهيم عليه السلام
6. ابوبڪر صديق رضي الله تعالي عنه
7. ابوريحان البيروني
8. ابن سينا
9. افلاطون
10. اقليدس
11. ارسطو
12. اسٽرابو
13. ابن خلدون
14. ابن اسحاق
15. علامه اقبال
16. ايراٽوسٿينيز
17. راڻي ايلزبيٿ (سيسي) آف آسٽريا۔هنگري
18. ايلزبٿ ٻين (برطانيا)
19. فريڊرڪ اينگلس
20. برووخ اسپنوزا
21. بي آر امبيدڪر
22. جوزف اسٽالن
23. مائيڪل اينجلو
24. جوهان سباستين باخ
25. بطليموس
26. راجر بيڪن
27. فرانسز بئڪن
28. ذوالفقار علي ڀٽو
29. مارڪو پولو
30. ميڪس پلانڪ
31. ولاديمير پيوٽن
32. يوري پيڊيز
33. ٿيلس
34. ٿيوڦراسٽس
35. مارگريٽ ٿيچر
36. جارج پنجون (برطانيا)
37. چنگيز خان
38. چندر گپت موريا
39. امام حسين رضي الله تعالي عنه
40. زرتشت
41. اسٽيفن زويگ
42. سڪندر اعظم
43. سارتر
44. سقراط
45. سگمنڊ فرائيڊ
46. شاھہ فيصل بن عبدالعزيز آل سعود
47. شاهه عبداللطيف ڀٽائي
48. شاهه ولي الله
49. صلاح الدين ايوبي
50. طارق ابن زياد
51. عبدالقادر جيلاني
52. عبدالملڪ بن مروان
53. عثمان بن عفان
54. علي بن ابی طالب
55. عمر بن خطاب
56. عمر خيام
57. عيسيٰ عليه السلام
58. مرزا قليچ بيگ
59. ٿامس ڪارلائل
60. ڪرسٽوفر ڪولمبس
61. جان ايف ڪينيڊي
62. ڪوپرنيڪس
63. گوئٽي
64. گوتم ٻڌ
65. موهنداس ڪرمچند گانڌي
66. چائو يو گوانگ
67. ميخائيل گورباچوف
68. لارنس آف عربيہ
69. انتوني وان ليونھوئڪ
70. محمد صلي الله عليه وآله وسلم
71. محمد بن قاسم
72. محمد علي جناح
73. محمد علي ڪلي
74. معين الدين چشتي
75. نيلسن منڊيلا
76. گريگور مينڊل
77. ميگئسٿنيز
78. آئزڪ نيوٽن
79. واسڪو ڊيگاما
80. ليونارڊو ڊي ونچي
81. راڻي وڪٽوريا (برطانيا)
82. ايڊولف هٽلر
83. هومر
84. هيروڊوٽس
85. هيونسانگ
86. چانگ ھينگ
87. پي لنگ هئانگ
88. لي ڪوان يئو

}} باب:تاریخ/box-header باب:تاریخ/Did you know/6