علي بن ابی طالب
| ممڪن آهي هن مضمون جي مواد کي وڪي (انسائيڪلوپيڊيا) طرز تي آڻڻ جي ضرورت آهي ته جيئن هيءَ وڪيپيڊيا جي ڪيفيت معيار تي پوري لهي سگهي۔ مهرباني ڪري مضمون ۾ اندروني لاڳاپيل رابطا وجهي ڪري يا مضمون جي خاڪي ۾ بهتري آڻي مدد ڪريو۔ |
| هن مضمون جي اڻ ڌُريائپ (غير جانبداري) تڪراري آهي. مهرباني ڪري هن مضمون جو جانبداري وارو مَواد ڊانهيو يا ترميم ڪري انکي اڻ ڌُريو بڻايو يا مضمون جي بحث صفحو تي راءِ ڏيو. |
| اميرالمومنين | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| علي بن ابی طالب | |||||||
| (عربي ۾: أبُو الحَسَنْ عَلِيُّ بْنُ أَبِيْ طَالِبٍ الهَاشِمِيّ القُرَشِيُّ) | |||||||
| معلومات شخصيت | |||||||
| ڄم | 17 مارچ 599 [1] مڪو [2] | ||||||
| موت | 29 جنوري 661 (62 سال) ڪوفو [2] | ||||||
| شھريت |  خلافت راشده
| ||||||
| زال | فاطمه زهرا [3]ام البنين | ||||||
| ٻار | حسن ابن علي [4]،حسين ابن علي [5]،عباس بن علي ،زینب [6][3]،ام ڪلثوم بنت علي [3] | ||||||
| پيءُ | ابو طالب [3] | ||||||
| ڪٽنب | بنو هاشم ،علوي | ||||||
| مناصب | |||||||
| خليفو (4 ) | |||||||
| عهدو جو مدت 656 – 27 جنوري 661 | |||||||
|
|||||||
| عملي زندگي | |||||||
| پيشو | جج ،شاعر ،خليفو | ||||||
| مادري ٻولي | ڪلاسيڪي عربي | ||||||
| ڪم جي ٻولي | عربي ٻولي [7] | ||||||
| عسڪري خدمتون | |||||||
| لڙائيون ۽ جنگيون | بدر جي جنگ ،احد جي جنگ ،خندق جي جنگ ،خيبر جي جنگ | ||||||
ترميم  |
|||||||
علی بن ابی طالب (عربي: علی بن أبی طالب؛ پیدائش: 13 رجب، 30 عام الفيل؛ وفات: 21 رمضان، 40 هجری) مذهب شیعہ جو پهريون، محمد، پیغمبر اسلام جو سوٽ ۽ نياڻو.[8] پيءُ ابو طالب، ماءُ فاطمه بنت اسد ۽ گھر واري فاطمه زهرا، پٽ امام حسن، امام حسين، زینب ء ام ڪلثوم.[9] پاڻ سال 35 تا 40 پنج سال جي گھٽ عرصي تائين خلیفي جي عنوان سان خلافت اسلامی، (شام کان علاوه) تقريبا پوڻا پنج سال تائين حڪومت ڪيائين.[10] علي کي خلفاء راشدین ۽ صحابهٔ مان ويجھو صحابي ۽ شيعن جو پهريون مڃن ٿا.[11]
ننڍپڻ ۾ والد جي قرضي ٿي وڃڻ ڪري، محمد صلی اللہ علیہ وسلم ان کي پنهنجي سرپرستي ۾ ورتو. محمد جي سرپرستي ۾ اچَڻ وقت، علی جي ڄمار 9 کان 11 سال هئي.[11] علي یوم الدار (دعوت ذي عشيره) ۾ محمد صلی اللہ علیہ وسلم جي دعوت قبول ڪري اسلام تي سڀ کان پهريان ايمان آڻڻ وارو انسان بڻجي ويو.[12][13] ۽ محمد ان کي پنهنجو ڀاءُ ۽ وصي (جانشين) ڪوٺيو.[11] چيو وڃي ٿو ته لیلة المبیت مديني طرف هجرت واري رات ۾ به ان جي مدد ڪيائين[11] ۽ محمد جي بستري تي دشمنن جي حملي کان بي خوف ٿي آرامي ٿيا. هجرت کان پوءِ مدینه ويو ۽ ڀائيپاڻي واعدي (اخوت) ۾ علي کي پنهنجو ڀاءُ انتخاب ڪيائين.[14] هو گھڻين ئي جنگين ۾ علمدار اسلام رهيو.[11]
مڪي ۾ زندگي
سنواريونالو
سنواريوتاريخدانن جو بيان آهي تہ عليءَ جو نالو ابو طالب قصي جي نالي تي زيد رکيو هو. اوهان جي ماءُ فاطمه بنت اسد اوهان جو نالو پنهجي پيءُ جي نالي اسد تي رکيو هو جڏهن تہ محمد مٿس الله جو نالو علي رکيو.[15]
لقب ۽ ڪنيت
سنواريوعلي جي مشهور ڪنيت ابوتراب ۽ ابوالحسن آهي ء مشهور لقب اميرالمومنين، مرتضيٰ، وجه الله، يدالله، عين الله، اسدالله، نفس رسول، ثاقي ڪوثر حيدر گھڻو مشور آهن.[16].[17]ابو تراب، حضرت علي عليه السّلام جن جو لقب آهي. ٻنهي جهانن جي سردار حضرت محمد مصطفيٰ صلي الله عليه وسلم جن، پرهيزگاريءَ ۽ حليمائيءَ جي لحاظ کان کين انهيءَ لقب سان سڏيو. ابو تراب جي لفظي معنيٰ آهي: ”مٽيءَ جو پيءُ“. لطيف سائينءَ به چيو آهي[18] :
- سو نہ ڪنھين شيءِ ۾، جيڪي منجهہ ’تراب‘
پرورش
سنواريوعلي جي پرورش محمد پاڻ ڪئي جڏهن علي پيدا ٿيو تڏهن اوهان پنهجي ڄڀ علي جي ڄڀ سان ڏني ء پنهجو لعاب دهن سان علي کي سيراب ڪيو.[19]
مديني ۾ زندگي
سنواريوولادت کان پيغمبر جي بعثت تائين
سنواريوعلي جمعي ڏينهن 13رجب سن 30 عام الفيل (بعثت کان ڏهہ سال اڳ) ڪعبي منجھ پيدا ٿيو.[20][16] هن نينگر جو عالي قدر والد ابو طالب ابن عبدالمطلب ابن هاشم ابن عبد مناف هو ۽ سندن امڙ فاطمہ بنت اسد بن هاشم ابن عبدالمناف هئي.[16] علي ڇهن سالن جي ڄمار تائين پنهنجي والدين وٽ زندگي گذاريندو رهيو. ان کان پوءِ محمد ابن عبدالله جي درخواست تي محمد وٽ هليو آيو.
محمد مصطفي جو اعليٰ ڪردار، بهترين سيرت، عدالت پسندي، انسان دوستي، خدا پرستي عليءَ جي انفرادي ۽ اجتماعي زندگيءَ جي راهہ متعين ڪرڻ لاءِ بهترين نمونو هئي.
علي جي باري ۾ نظريا
سنواريوشيعن جو نظريو
سنواريوشيعه اثناعشري ۽ اسماعيلي شيعه پاڻ کي الله جو ولي پيغمبر اسلام جو روحاني سياسي جانشين پهريون خليفو ۽ سندن اهل بيت مان مڃين ٿا ۽ا وهان کي معصوم پڻ مڃن ٿا. شيعه اثناعشري ۽ اسماعيلين جو اهو مڃڻ آهي ته پيغمرِ اسلام علي کي پنهنجو سياسي ۽ مذهبي خليفو نامزد فرمايو آھي، پيغمبرِ اسلام جي وفات کان پوءِ جو حق ادا نا ڪيو ويو ۽ خلافت ابن ابوقحافه کي ڏني وئي. شيعه زيدي سنين وانگي اوهان کي صرف پيغمبرِ اسلام جو روحاني جانشين مڃن ٿا يعني مذهبي جانشين ۽ سياسي جانشين کي الڳ مڃن ٿا.
سنين جو عقيدو
سنواريوسني مسلمان پاڻ کي، الله جو ولي چوٿون خليفو، خدا جي رسول جو صحابي ۽ عشره مبشرا يعني ڏھ جنت جي بشارت مليل صحابين مان مڃن ٿا. سني اوهان کي بعد از پيغمبرِ اسلام ابوبڪر بن ابوقحافه رضہ، عمر بن خطاب رضه، عثمان بن عفان رضہ کان پوءِ افضل مڃن ٿا. ڪجهه سني اوهان کي بعد از انبياء افضل مڃن ٿا انهن کي تفضيلي سني چئبو آھي، صوفي سني اوهان کي رسول الله جو روحاني خليفو مڃن ٿا. سني پاڻ جي دور ۾ وڙھيل ٽن جنگن ۾ پاڻ کي حق تي ۽ مخالفن مان اهل جمل، اهل صفين کي اجتهادي غلطي ۽ اهل نهروان کي خالص گمراهي تي مڃن ٿا.
نصيري جو عقيدو
سنواريونصيرين جو علي,الله آهي.
پڻ ڏسندا
سنواريو
حوالا
سنواريو- ↑ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Ali-Muslim-caliph
- ↑ 2.0 2.1 عنوان : Али бен-Аби-Талеб — شائع شدہ از: Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume I, 1890
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 عنوان : Али ибн Абу Талиб — شائع شدہ از: Islamskiy enciklopedicheskiy slovar
- ↑ عنوان : Хасан ибн Али — شائع شدہ از: Islamskiy enciklopedicheskiy slovar
- ↑ عنوان : Хусайн ибн Али — شائع شدہ از: Islamskiy enciklopedicheskiy slovar
- ↑ عنوان : Зайнаб бинт Али — شائع شدہ از: Islamskiy enciklopedicheskiy slovar
- ↑ CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/218642787
- ↑ سانچو:پک
- ↑ أولاد الإمام علي عليه السلام - موقع الميزان
- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedarchive.org - ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 سانچو:پک
- ↑ سانچو:پک
- ↑ سانچو:پک
- ↑ سانچو:پک
- ↑ Seerat -e- Ali -ul- Murtaza [r.a] By Shaykh Muhammad Nafay
- ↑ 16.0 16.1 16.2 http://books.rafed.net/view.php?type=c_fbook&b_id=128
- ↑ (Najmul Hassan) - 14 Sitaray | Banu Hashim | Muhammad
- ↑ ابو تراب : (Sindhianaسنڌيانا)
- ↑ Seerat -e- Halbiya Urdu Translation By Shaykh Muhammad Aslam Qasmi
- ↑ دارالقران في العتبة الحسينية يشارك في أمسية قرآنية تقيمها العتبة الكاظمية المقدسة | العتبة الحسينية المقدسة, وقت 2016-03-22 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2016-02-03