باب:ترڪي

پورٽل جي سار سنڀال جي حالت: (جنوري، 2025ع)

هن پورٽل جا ذيلي صفحا هڪ ايڊيٽر طرفان چيڪ ڪيا ويا آهن ۽ ڏٺا ويا آهن ته ضرورت کان وڌيڪ نه آهن.
مھرباني ڪري تدوين ڪرڻ وقت احتياط ڪريو، خاص ڪري جيڪڏھن پاڻمرادو ايڊيٽنگ سافٽ ويئر استعمال ڪريو.


ڪورونا وائرس مرض 2019	اسلام	قرآن	جاگرافي	تاريخ	رياضيات	سائنس	معاشرو	طرزيات	فلسفو	مذهب	بابن جي فهرست

مرحبا!باب: ترڪي تي ڀلي ڪري آيا.

(Merhaba! Türkiye portalına hos geldiniz.)

ترڪي (Turkiye)، سرڪاري طور تي جمهوريه ترڪي، هڪ ملڪ آهي جيڪو بنيادي طور تي اولهه ايشيا ۾ اناطوليا ۾ واقع آهي، جنهن جو هڪ ننڍڙو حصو ڏکڻ اوڀر يورپ ۾ اوڀر ٿريس سڏيو ويندو آهي. ان جي سرحدون اتر ڏانهن ڪاري سمنڊ، جارجيا، آرمينيا، آذربائيجان؛ اوڀر ۾ ايران؛ ڏکڻ ۾ عراق، شام ۽ رومي (ڀونوچ) سمنڊ ۽ ايجين سمنڊ ۽ اولهه ۾ يونان ۽ بلغاريا سان ملڻ ٿيون. ترڪي اٺ ڪروڙ پنجاهه لک (85 ملين) کان وڌيڪ ماڻهن جو گهر آهي. اڪثريت ترڪ نسل سان تعلق رکي ٿي، جڏهن ته ڪرد سڀ کان وڏي نسلي اقليت آهن. سرڪاري طور تي هڪ سيڪيولر رياست، ترڪي ۾ مسلم اڪثريت جي آبادي آهي. انقره ترڪي جي گاديءَ جو هنڌ ۽ ٻيو نمبر وڏو شهر آهي، جڏهن ته استنبول ان جو وڏو شهر ۽ اقتصادي ۽ مالي مرڪز آهي. ٻين وڏن شهرن ۾ ازمير، برصه ۽ انتاليا شامل آهن.

ترڪي پهريون ڀيرو جديد انسانن پاران آخري پيليولٿڪ دور ۾ آباد هو. اهم نيووليٿڪ ماڳن، گوبڪلي ٽيپ ۽ ڪيپاڊوشيا ۽ ڪجهه ابتدائي زراعت واري علائقن، جي گهر، اڄوڪي ترڪي ۾ مختلف قديم قومون آباد هيون. "هٽي قوم" کي اناطولين ماڻهن، جهڙوڪ هٽي طرفان ملائي ڇڏيو هو. سڪندر اعظم جي فتحن کان پوءِ جو ڪلچرل اناطوليا ثقافتي طور تي يوناني ۾ تبديل ٿي ويو؛ يوناني ثقافت ۾ تبديلي رومن ۽ بازنطيني دور ۾ جاري رهي. سلجوق ترڪ 11هين صدي عيسويء ۾ اناطوليا ڏانهن لڏپلاڻ شروع ڪيو ۽ ترڪ ثقافت جي عمل کي شروع ڪيو. ارض روم جي سلجوق سلطنت اناطوليا تي حڪومت ڪئي جيستائين سال 1243ع ۾ منگول حملي کان پوءِ ترڪ سلطنتن ۾ ورهائجي ويو. ارطغرل جو پٽ، عٿمان سال 1299ع ۾ عثماني سلطنتن کي متحد ڪيو ۽ وڌايو. محمد ٻيون 1453ع ۾ قسطنطنيه (هاڻي استنبول جي نالي سان مشهور آهي) کي فتح ڪيو. سليم اول ۽ سليمان اعظم جي دور ۾، عثماني سلطنت هڪ عالمي طاقت بڻجي وئي. (مڪمل مضمون...)

چونڊيل مضمون

انتاليا (Antalya) ترڪي جو پنجون نمبر وڏو آبادي وارو شهر ۽ انتاليا صوبي جو گاديءَ جو هنڌ آهي. ترڪي ۾ "سياحت جي راڄڌاني" طور سڃاڻو ويندو ۽ ترڪي رويرا جو هڪ اهم حصو، انتاليا اناطوليا جي ڏکڻ اولهه سامونڊي ڪناري تي واقع آهي، جيڪو تارس جبلن جي ڀرسان آهي. ان جي ميٽروپوليٽن علائقي ۾ 26 لک کان وڌيڪ ماڻهن سان، اهو ترڪي جي رومي سمنڊ واري علائقي جو سڀ کان وڏو شهر آهي، جيڪو رومي (ڀونوچ) سمنڊ جي ڪناري تي واقع آهي.

شهر ترڪي رويرا تي ترڪي جو سڀ کان وڏو بين الاقوامي سامونڊي ريزورٽ آهي. وڏي پئماني تي ترقي ۽ حڪومتي فنڊنگ ان کي سياحن لاءِ وڏي منزل بڻائي ڇڏيو آهي. انتاليا هن وقت دنيا جو چوٿون گهمڻ وارو شهر آهي، جيڪو صرف استنبول، لنڊن ۽ دبئي جي پٺيان آهي، سال 2023ع ۾ 16 لک پنجاهه هزار (16.5 ملين) کان وڌيڪ پرڏيهي سياحن کي راغب ڪيو. (مڪمل مضمون...) ٻيو ڏيکاريو

عام تصويرون

هيٺيون تصويرون وڪيپيڊيا تي ترڪي سان لاڳاپيل مختلف مضمونن مان آهن.

ترڪي جي ثقافت
ترڪي جي تاريخ
ترڪي جي جاگرافي

ڇا توهان کي خبر آهي...؟

... ته سال 1979ع ۾ رومانيا جو خام تيل وارو ٽينڪر، "ايم.ٽي.انڊيپئنڊئنٽا" هڪ مال بردار جهاز سان ٽڪرائجڻ کانپوءِ هفتن تائين سڙندو رهيو؟ (آگسٽ 10، 2007)
... ته ترڪ صدر، رجب طيب اردگان جي زال ۽ ترڪي جي خاتون اول امينه اردگان سال 2015ع ۾ سنڌ جي ٻوڏ متاثرن جي امداد لاءِ پنهنجو سون جو هار عطيو ڪيو هو؟
... ته حسين اوزر (Hüseyin Özer) انقره جي گهٽين تي رهڻ کان وٺي هڪ "برطانوي ريسٽورنٽ جي چين" جو مالڪ بڻجي ويو ۽ مڊلسڪس يونيورسٽي ۾ درس ڏيندو آهي؟ (24 مئي 2012)
... ته ان جي بحاليءَ کان اڳ استنبول جي قاسم آغا مسجد کي پناهه گاهه طور استعمال ڪيو ويندو هو؟ (اپريل 7، 2012)
... ته ترڪي جي سياسي پارٽيون سال 2009ع ۾ ميڊيئر TC-HEK هيلي ڪاپٽر حادثي ۾ عظيم يونين پارٽي جي اڳواڻ يزيجيوگلو (Yazıcıoğlu) جي موت جي حوالي سان مقامي چونڊن کان اڳ پنهنجون ريليون منسوخ ڪيون؟ (اپريل 17، 2009) * ... ته مقامي ڇوڪرن سال 1812ع ۾ روس-ترڪي جنگ کان پوءِ بيسربيا جي روس سان الحاق جي خلاف احتجاج ڪيو ۽ اهو دليل ڏنو ته عثماني سلطنت کي ڪو به حق نه هو ته هو مولداويا جي اهڙي علائقي کي پنهنجي قبضي ۾ وٺي، جيڪو پهريان سندن نه هو؟ (3 فيبروري 2008ع)
... ته آئيونيئن يونيورسٽي آف سمرنا، سمرنا تي قبضي دوران يونان پاران قائم ڪئي وئي، پر ترڪي-يونان جنگ ۾ يونانيئن جي فيصلا ڪن شڪست سبب ڪڏهن به نه کولي وئي؟ (18 جون 2011)
... ته ترابزون اسپور (Trabzonspor) پهرين ترڪي فٽبال ٽيم هئي جيڪا يوئيفا (UEFA) عورتن جي چيمپئنز ليگ ۾ حصو وٺڻ جي حقدار بني؟ (سيپٽمبر 19، 2009)

مختلف داخلائون ڏيکاريو

وڌيڪ توهان کي خبر آهي

چونڊيل تصوير

چونڊيل سوانح عمري

امينہ ايردوگان (Emine Erdoğan؛ ترڪي: emine ˈæɾdoan)، پیار کان "گل باران" جي نالي کان سڏبو آھي، (پیدائش: 16 فيبروري، 1955ع) ترڪي جي خاتون اول ۽ ترڪي جي صدر، رجب طیب اردوگان جي زال آھي.

امينه اردگان رفاہ پارٽي (Welfare Party) جي صوبائي وومين برانچ ايڊمنسٽريٽو بورڊ جي باني ميمبر طور خدمتون سرانجام ڏنيون جڏهن رجب طيب اردگان کي استنبول جو صوبائي سربراهه چونڊيو ويو ۽ هن هڪ اهڙي دور جي شروعات ڪئي جنهن ترڪي جي سياست ۾ عورتن جي فعال شموليت لاءِ راهه هموار ڪئي. هن عورتن جي تحريڪ شروع ڪئي، جنهن 1994ع جي چونڊن ۾ رفاه پارٽي جي ڪاميابيءَ ۾ حصو ورتو. پنهنجي مڙس رجب طيب اردگان جي استنبول جي ميئر چونڊجڻ کان پوءِ هن مختلف سماجي ذميوارين جي منصوبن ۾ حصو ورتو. هن ”افطار ٽيبل جتي غريب ۽ امير ملن“ جي روايت کي شروع ڪندي مختلف سماجي گروهن جي وچ ۾ هڪ امدادي ڪوريڊور جي قيام ۾ مدد ڪئي، جيڪا اڃا تائين جسٽس اينڊ ڊولپمينٽ پارٽيءَ جي ميئرز طرفان جاري آهي. اردگان 2005ع ۾ "سماجي ترقي لاء مرڪز" (TOGEM) جو بنياد رکيو ۽ عورتن ۽ ٻارن جي تعليم بابت منصوبن جي حمايت ڪئي. ترڪي جي سڀني صوبن جي گورنرن جي زالن سان گڏ، هن عورتن، بزرگن، ويڙهاڪن ۽ شهيدن جي خاندانن جي زندگين جي حالتن کي بهتر بڻائڻ جي مهم جي اڳواڻي ڪئي. پروجيڪٽ، جنهن کي "گولڊن ڪمپاس" سان نوازيو ويو، اڪيڊمي ايوارڊ آف پبلڪ ریليشنز، بهترين پبلڪ پراجيڪٽ جي ڪيٽيگري ۾، گڏيل قومن پاران ڏنل منصوبن ۾ دلچسپي ورتي آهي. اهو منصوبو 2012 کان وٺي اردگان جي سرپرستي هيٺ جاري آهي. 2009ع ۾ غزه جي خلاف حملن کان پوء هوء مغربي ۽ عرب اڳواڻن جي زالن جي ميزباني ڪئي ۽ سڄي دنيا کي سڏيو تہ "جنگ بند ڪرايو."

سال 2012ع ۾، امینہ اردگان ذاتي طور تي ميانمار وئي ته اتي جي صورتحال کي ڏسڻ لاء نازڪ سيڪيورٽي خطرن جي باوجود ۽ علائقي کي انساني امداد فراهم ڪئي. ايمن اردگان ننڍي عمر جي شادي جي مخالفت ۾ سرگرم ڪردار ادا ڪيو آهي، واضح طور تي چيو آهي ته "زبردستي ٻارن جي شادي واضح طور تي ڪنهن به حالت ۾ ناقابل قبول آهي". (مڪمل مضمون... ٻيو ڏيکاريو