سنڌي سڀيتا
سنڌ جي ثقافت (Sindhi Culture) جون پاڙون سنڌو ماٿري جي تهذيب سان ڳنڍيل آهن. سنڌ جي ٿقافت وڏي پيماني تي ريگستاني علائقي، قدرتي وسيلن ۽ مسلسل پرڏيهي اثرن جي تحت ٺھي آھي. سنڌو درياءُ، (جيڪو ان مان گذري ٿو) ۽ عربي سمنڊ (جيڪو ان جي سرحدن کي بيان ڪري ٿو) پڻ مقامي ماڻهن جي وچ ۾ سامونڊي سفر روايتن جي پٺڀرائي ڪئي آھي.[1] مقامي آبهوا هن ڳالھه جي عڪاسي ڪندي آهي ته ڇو سنڌين جي ٻولي، لوڪ ڪهاڻيون، روايتون، رسمون ۽ طرز زندگي پاڙيسري علائقن کان تمام مختلف آهن.[2][3] سنڌي ثقافت جي روايتون سنڌي ڊاسپورا ۾ پڻ رائج آهن.
سنڌ جي طبعي ۽ تاريخي حالتن، سنڌي ثقافت جي اڏڻ ۾ گهڻو ڪردار ادا ڪيو آهي. جاگرافيءَ جي لحاظ کان هاڻوڪي سنڌ ڀارت جي ٻين حصن کان گهڻو الڳ ۽ پري آهي. اوڀر ۾ ٿر جو ريگستان، اوڀر ڏکڻ ۾ "ڪڇ" جو رڻ پٽ، ڪوري کاري ۽ ڌُٻڻ وارو علائقو، اولھه ۾ بلوچستان جو پهاڙي ۽ غيرآباد علائقو، اِهي سڀ اهڙيون قدرتي حدون آهن، جن جي ڪري سنڌ ۽ ٻين علائقن جي وچ ۾ ماڻهن لهه وچڙ ۾ رڪاوٽون آهن. سنڌ جو رڳو اُتر اوڀر طرف پنجاب سان گهڻو لاڳاپو ۽ ڳانڍاپ قائم رهيو اهي. ان طرف وڏا ميدان آهن، جن مان سنڌوندي پنجاب مان وهي ڪشمور (جيڪب آباد) وٽان سنڌ ۾ داخل ٿئي ٿي. قديم زماني ۾ سنڌ کان ۽ سنڌ ۾ ماڻهن جي اچ وڃ گهڻو ڪري پنجاب واري طرف کان ٿيندي هئي.
تاريخ
سنواريو- اصل مضمون جي لاءِ ڏسو سنڌ جي تاريخ
The roots of Sindhi culture go back to the distant past. Archaeological research during the 19th and 20th centuries showed the roots of social life, religion, and culture of the people of the Sindh: their agricultural practises, traditional arts and crafts, customs and traditions, and other parts of social life, going back to a mature Indus Valley Civilization of the third millennium BC. Recent research has traced the Indus Valley civilization to even earlier ancestry.[4]
آثار قديمه جي دريافت
سنواريو
The excavations of Mohen-Jo-Daro have unfolded the city life of a civilization of people with values, a distinct identity, and a distinct culture. Therefore, the first definition of the Sindhi culture emanates from that of the 7000-year-old Indus Valley civilization. This is the pre-Aryan period, about 3,000 years BC, when the urban civilization in Sindh was at its peak.
In Sir Mortimer Wheeler's book, Civilization of the Indus Valley and Beyond, it is said that; "Civilization, in a minimum sense of the term, is the art of living in towns, with all that the condition implies in respect of social skills and disciplines." When people speak of Sindhi civilization, they have to concern themselves mainly with the material and concrete side of human habitation, of which Sindhi culture is the only essence called the superstructure.سانچو:Original research inline The present-day Sindh, along with the Northern part of the Indus Valley Civilization (around 3000 to 2500 BC), is located in its urban civilization.[5]
Ranikot Fort is also a landmark of the Indus Valley civilization. It is the world's largest fort, with walls extending to 20 km. It has been called "The great Wall of Sindh",[6] and attracts many visitors.
سنڌي ادب
سنواريو- اصل مضمون جي لاءِ ڏسو Sindhi literature
سنڌي ادب جي ترقيءَ ۾ صوفي شاعرن جو وڏو ڪردار رھيو آھي. اهڙن شاعرن ۾ شاهه عبداللطيف ڀٽائي، سچل سرمست ۽ سامي (شاعر) جو وڏو ڪردار آهي. ٻين لفظن ۾ ائين کڻي چئجي ته سنڌي ادب وڌيو ئي صوفي ازم جي اغوش ۾ اھي.
تاريخ
سنواريوSindhi language is ancient and rich in literature. Its writers have contributed extensively to various forms of literature in both poetry and prose. Sindhi literature is very rich and is one of the world's oldest literatures. The earliest reference to Sindhi literature is contained in the writings of Arab historians. It is established that Sindhi was the first eastern language into which the Quran was translated in the 8th or 9th century. There is evidence of Sindhi poets reciting their verses before the Muslim Caliphs in Baghdad.[7] It is also recorded that treatises were written in Sindhi on astronomy, medicine, and history during the 8th and 9th centuries.[8]
شاعري
سنواريو
Prominent in Sindhi culture, Sindhi poetry (Script error: The function "langx" does not exist.) continues an oral tradition dating back a thousand years. The verbal verses were based on folk tales. Sindhi is one of the major oldest languages of the Indus Valley, having a peculiar literary colour both in poetry and prose. Sindhi poetry is very rich in thought and contain a variety of genres, like other developed languages. Old Sindhi poetry impacts upon contemporary languages and also accepts the healthy influence of some languages like Hindi. Sindhi poetry contains two main original forms of verse, such as bait and Waei. Bait slightly resembles the forms of Dohas and Sorthas and is also influenced by Persian forms like Ghazal, Mathnavi, Rubai, and Kaafi. Since the 1940s, Sindhi poetry has incorporated broader influences, including the sonnet and blank verse. Soon after the independence of Pakistan in 1947, these forms were reinforced by Triolet, Haiku, Renga, and Tanka etc. At present, these forms continue to coexist, albeit to varying degrees, with Azad Nazm having an edge over them all. The poetry of Shah Abdul Latif Bhittai and Sachal Sarmast is very famous throughout Sindh.
سنڌي نثر نگاري
سنواريوسنڌي پهاڪا ۽ چوَڻيون جيڪي سنڌي ثقافت جو هڪ اهم حصو آهن، ۾ به تبديلي اچي رهي آهي. سنڌ جي جاگرافيءَ اندر سنڌي مسلمانن جي ريت رسمن تي ٻڌل پهاڪا ڀارت جي نوجوان نسل جي ٻوليءَ مان لڳ ڀڳ گم ٿي چُڪا آهن. اِنهيءَ کان سواءِ، هندي، اردو ۽ ٻين ٻولين جا ٻول ۽ چوڻيون سنڌي ٻوليءَ ۾ داخل ٿي رهيون آهن.[9]
سنڌي موسيقي
سنواريوسنڌي ثقافت سمورن لطيف فنن سان مالا مال آهي. موهن جي دڙي جي سنڌو ماٿريء جي تهذيب کان وٺي اڄ ڏينهن تائين راڳ ۽ رقص جي وڏي قدرداني ڪئي ٿي وڃي.
Sindhi music has its own unique quality. It is performed in many different ways. Sufi music is performed at shrines, and other simple music is performed at studios and gatherings.[10]
رانديون
سنواريوThere are many regional sports that are played in Sindh. Malakhiro is one of the famous local sports of Sindh. Other sports include Wanjh, Kodi Kodi, Beelarhoo, Thipai Rand, Notinn, Biloor, Cricket, Volleyball and football are also popular among the locals of Sindh.
ثقافتي ڪردار
سنواريو
The ancient Sindhi civilization was a place where the aesthetic utilisation of leisure was freely indulged. There has been evidence that the excavations of sites dating back to 3000 BC (all over Sindh) are also true, around 1200 years ago when Jaina Dakshiniya Chihna (778 AD) described the distinguished features of Sindhis in this way: "Elegant, with a lovely, soft, and slow gait, they are fond of the art of Gandharvas (that is, songs, music, and dancing) and full affection towards their country." Nasir Kalwar
بنيادي طرح سنڌ جي ثقافت پيار، محبت، رواداري، سيڪيولر سوچ ۽ عدم تشدد جو اعليٰ مثال آهي. عام سنڌي ماڻهو صوفي مزاج ۽ امن پسند آهي. هتي ويدانت، ٻڌمت، صوفي ازم جا سمورا مثبت قدر ملائي هڪ تمام مثبت سماج جي تشڪيل ٿي آهي، جنهن ۾ اڪثر ٻاهران آيل عنصر به رخنو وجهندا رهيا آهن. سنڌي ماڻهو دنيا ۾ پنھنجي مھمان نوازي جي ڪري مشھور اھن. ان کان علاوه منجھن احسان ڪرڻ، صبر ڪرڻ، شڪر گذار رھڻ، امن پسندي، نماڻائي وغيره صوفياڻي تعليمات جو نتيجو اھي. تصوف جي سلسلي سان مذھبي رواداري پيدا ٿي.
سنڌ ۾ مذهب
سنواريواسلام
سنواريوتاريخ جي لحاظ کان ڏسجي ته عيسوي سن کان اڳ واري زماني کان وٺي سنڌ تي ڌارين جون ڪاهون ٿينديون آيون آهن. ڀارت ۾ هيءَ پهريون پرڳڻو هو، جنهن تي اٺين عيسوي صديءَ ۾ محمد بن قاسم جي سرواڻيءَ ۾ عربن ڪاهه ڪئي. هُنن 712ع ۾ آخري هندو مهاراجا، ڏاهرسين کي جيتي، سنڌ جي وڏي حصي تي قبضو ڪري اسلامي حڪومت جو بنياد وڌو. اِن ڪري گهڻا مسلم مؤرخ سنڌ کي، باب السلام (اسلام جو دروازو) ڪري سڏيندا آهن. سنڌ ۾ عربن جي حڪومت شروع ٿيڻ سان هتان جي مڪاني رهاڪن تي گهڻو اثر ٿيو. اُهي گهڻو ڪري ويدن واري آڳاٽي عقيدي، ويدڪ سناتن ڌرم جا مڃيندڙن هئا. گهڻا سنڌي ٻُڌ مت جا به پوئلڳ هئا. سنڌ ۾ اسلام جي اچڻ سان ڪِن سنڌين اِسلام مذهب اختيار ڪيو ته ڪي سنگت جي اثر هيٺ مسمان ٿيا.
ڪٽر مسلمان حاڪمن جي دؤر ۾ به گهڻا ئي هندو پنهنجي ڌرم تي اٽل رهيا. اِن مان هُنن جي جاتيءَ اندروني قوت ۽ ڌرم ۾ وشواس جي ساک ملي.
ملڪ جي مسلمان حاڪمن پنهنجي مذهب کي پکيڙڻ لاءِ ڪڏهن ڏاڍ کان به ڪم ورتو. اِن جي ڪري چڱي انگ ۾ سنڌي هندو پنهنجي اباڻي ڌرتي ڇڏي ڀر وارن هندو علائقن ۾ وڃي رهيا. ان لڏپلاڻ جا حوالا اسان کي تاريخ جي ورقن ۾ ملن ٿا. ڪجهه هندو اهڙا به هئا، جيڪي پنهنجي عقيدي تي اٽل رهيا ۽ سنڌ کان ٻاهر نه ويا. اُنهن تي غير مسلمانن هجڻ جي ڪري حاڪمن جزيو وڌو. اِن طرح سنڌ جتي اٺين عيسوي صديءَ کان اڳ رڳو هندو، ٻڌڌرم ۽ ڪجهه ٻين متن (ڌرمن) وارا رهندا هئا، اُتي 1947ع ۾ ورهاکي وقت هندن جو آدم ڳڻپ ۾ ڪُل انگ رڳو پنجويھ سيڪڙو کن وڃي بچيو هو.
هندو مت
سنواريورگ ويد واري زماني کان وٺي سنڌو ندي، سنڌ جي ماڻهن جي لاءِ جياپي جو مکيه وسيلو ثابت ٿي آهي. اڄ تائين رڳو اِها هڪ ندي آهي، جيڪا سنڌ ۾ ٻارنهن مهينا وهندي رهي ٿي. ان جي پاڻيءَ سان پنجاب ۽ سنڌ سرسبز ۽ آباد آهن. آڳاٽي زماني ۾ سر سوَتي نديءَ جو هڪ وهڪرو به سنڌ مان وهندو هو، جيڪو مهاڀارت واري زماني ۾ سُڪي ويو. اُن کان پوءِ سنڌو ندي ئي هن علائقي لاءِ جيون جو مکيه وسيلو بڻي. اِن ڪري اُن جي ڪناري تي سنڌ سڀيتا (Sindh Sabhiyata) جي اوسر ٿي.
ويدن جي زماني کان وٺي سنڌ جا رهواسي جل جي ديوتا، "ورڻ" جي پوڄا ڪندا پيا اچن. ڏهين عيسوي صديءَ ۾ ۽ ان کان پوءِ جهولي لال يا اُڏيري لال جي پوڄا جي ارتقا ٿي، جنهن کي پڻ سنڌي ورڻ ديو جو اوتار ليکين ٿا. ان جي پکيڙ پوءِ اُتر ۾ ملتان تائين ۽ ڏکڻ ۾ ڪڇ، شوراشٽر (گجرات) ٿي ويو.
سنڌي هندو سماج جي ٻي مکيه خاصيت اِها آهي ته اُن ۾ چوٿون ورڻ (شوُدر) به ڪو الڳ ٿلڳ ڪونهن پر سنڌي سماج ۾ گهڻو ڪري بنا مت ڀيد جي گڏجي رهن ٿا. سنڌي هندو سڀ سون آهن، جن ۾ کيتري ۽ وئش ذاتين جي وچ ۾ تفاوت نه رهيو آهي. برهمڻ ورڻ جا گهر به کتري ورڻ جي ڀيٽ ۾ تمام گهٽ آهن.
سنڌي کتري ۽ وئش گهڻو ڪري پاڻ کي لوهاڻا (سوريه ونشي) ۾ رامچند جي نسل جا سڏائيندا آهن. اُهي گهڻي ڀاڱي گذريل ٽِن صدين ۾ پنجاب، راجسٿان ۽ گجرات جي ڪِن علائقن مان لڏي اچي سنڌ ۾ رهيا. اُهي لوهاڻا جيڪي اٺين عيسوي صديءَ ۾ سنڌ ۾ رهندا هئا، شيخ يوسف الدين جي هٿن تي اسلام قبول ڪيا، جنهن کي مومن يا ميمڻ جي نالي سان سڏيو ويو. هن مان ڪجهه مقامي هندو راجا جي ظلمن جي ڪارڻ مٿيون سنڌ، ڪڇ ۽ ڪاٺياواڙ جي علائقن طرفان لڏ پلاڻ ڪري ويا.
سنڌ جا هندو مغلن جي صاحبي واري دؤر کان وٺي ڌنڌي جي لحاظ کان ٻن مکيه گروهن ۾ ورهائجي ويا. اُهي آهن "عامل ۽ واڻيا". عامل اُهي آهن، جيڪي مسلمان حاڪمن جا عملدار هئا. سنڌ ۾ انگريزن جي صاحبي اچڻ کان پوءِ پڻ عامل طبقو گهڻو ڪري سرڪاري نوڪرين ۾ داخل ٿيو. ٻئي طرف واڻيا اُنهن کي سڏيو ويو، جيڪي ڌنڌي ۽ واپار وڙي ۾ گهڙيا. سنڌ وروڪي واڻيا اُهي هئا جن گذريل ٽن کن صدين ۾ الڳ الڳ ملڪن ۾ وڃي واپار ڪيو.
عاملن ۽ واڻين جون پنچائتون سنڌ ۾ الڳ الڳ هيون. ورهاڱي تائين پڻ پنچائي سرشتي جو تمام گهڻو زور هو، جيڪو ڀارت ۾ لڏي اچڻ کان پوءِ گهڻي قدر ڍِلو ۽ ڪمزور ٿي ويو. سنڌ جي علائقي ۾ ڀيد ڀاوَ جي لحاظ کان عاملن توڙي واڻين ۾ ڀيد ڀاءُ هوندو هو (جيئن ته ساهتيءَ وارا، لاڙا ئي، اُترادي، ساکرو، شڪارپوري، لسٻيلائي، ٿري، وغيره). انهيءَ موجب پنچائتون به الڳ الڳ ٺهيون. اُهي ملڪ جي آزاديءَ کان پوءِ ڀارت ۾ پڻ قائم آهن. خاص طور وهان يا سڱابندي ڪرڻ وقت عامل ۽ واڻيا علائقائي فرق جو اڃا تائين گهڻو خيال رکيو وڃي ٿو.
ڀارت ۾ لڏي اچڻ کان پوءِ سنڌين جي سماجي ڍانچي ۾ مکيه تفاوت اهو ٿو نظر اچي ته ڀارت جي سنڌين مان مسلمان طبقو بلڪل ختم ٿي ويو آهي. (ڪڇ، راجسٿان جي سرحدي علائقن ۾ جيڪي سنڌي ڳالهائيندڙ مسلمان رهن ٿا، اهي سندي هندن جي ڀائيچاري جو حصو بڻجي نه سهگيا آهن). اِن هوندي به تصوف واري ويچار ڌارا جو اثر ڀارتي سنڌين ۾ صاف نظر اچي ٿو.
واپار سانگي ڏورانهن ملڪن ۾ وڃي پنهنجي محنت ۽ هوشياريءَ سان دولت ڪمائڻ، اُن سان سماجي فلاح جا ڪم ڪرڻ سنڌي هندُن جو عام گُڻ آهي. اِن جي ڪري ساهت سِرجڻ، آرٽ وغيره ۾ مهارت حاصل ڪرڻ جي ڀيٽ ۾ هنن جو ڌيان واپار ۽ ناڻي ڪمائڻ طرف به وڌيڪ رهيو آهي.
سنڌي لوڪ ثقافت جا جدا جدا طبقا جن جو هن کان پهرين ذڪر ڪيو ويو آهي، اُنهن مان لوڪ ادب وارو حصو ته ڀارت جي سنڌي هِندُن گهڻي قدر پاڻ وٽ سنڀالي رکيو آهي. پر نئين زماني جي ماحول سببان ڀارت ۾ لوڪ جيوت جي طريقن، لوڪ ڪلائن (فنون) ۽ روايتن کان حاصل ٿيل هُنرن ۽ لوڪ هُنرن مان گهڻن حصن جو ڀارت ۾ خاتمو ٿي چڪو آهي. هتي جي علائقائي ثقافتن جي اڪثر ڪري ڀارتي سنڌي نوان نوان رُوپ (جيئن ته: گُجراتي گرٻا ناچ، ماهاراشٽر ۽ گجرات ۾ گڻيش پوڄا، ڀڳت جي روايت ۾ سينيما جا گانن ۽ طرزن جو استعمال ڪري ڊِسڪو پيش ڪرڻ، وغيره) اختيار ڪري رهيا آهن.
صوفي روايتون
سنواريوهتي جيڪي طبعي ۽ تاريخي حالتون ڄاڻايون ويون آهن، انهن جي ڪري سنڌي ٻولي ڳالهائيندڙ سماج ۾ چڱين ئي خاصيتن جي ارتقا ٿي آهي، جن ۾ مکيه هن ريت آهن:
- ٻين جي ڀيٽ ۾ سنڌي سماج ۾ ڪٽر پڻو گهٽ آهي، نه ئي ٻين جي ڀيٽ ۾ ذات پات جو ڀيد ۽ ڇوت ڇات به سنڌ ۾ گهٽ آهي. (سڀني انسانن کي برابريءَ سان ڏسڻ) عالمي ڀائيچارو سنڌي ماڻهوءَ جي عام وصف هئي ۽ رهي آهي.
- صوفي مت ۽ سنت مت جي اثر سنڌين جو نرگڻ (بي ڳڻ) نراڪار (بي شڪل) ۽ هڪ خالق ۾ گهڻو وشواس آهي. ان هوندي پڻ هو جدا جدا (فرقن) ۽ ڌرمي نظرين کي عزت جي نظر سان ڏسن ٿا.
- سنڌي هندو صوفي درويشن جي درگاهن تي وڃن ٿا ته سنڌي مسلمان به هندُن جي ڪيترن ڌرمي عقيدن کي مانُ ڏين ٿا. پر هاني هوريا هوريان سنڌ ۾ به ڪٽر پڻو تيزيءَ سان وڌي رهيو،
- سنڌ ۾ اسلام سان گڏوگڏ صوفي درويش ۽ اسماعيلي مت جا مبلغ يا تبليغي پير به آيا. اُهي ڪٽر مذهبي نه هئا. هنن جي ويچار کان متاثر ٿي، چڱن سنڌي هندن سندن مذهب اختيار ڪيو.
- اِن ڪري سنڌ ۾ رهندڙ مسلمانن جو گهڻو انگ اُهو آهي، جيڪي پنهنجو اصلوڪو ڌرم ڇڏي پوءِ مسلمان ٿيا هئا.
- اُنهن اسلام ۾ داخل ٿيڻ کان پوءِ پڻ پنهنجيون اصلوڪيون ريتيون رسمون ۽ لوڪ عقيدن کي گهڻي قدر پاڻ وٽ جيئن جو تيئن قائم رکيو.
سنڌي ثقافتي ڏينهن
سنواريوٽوپي ۽ اجرڪ سنڌي ثقافت جو اهڃاڻ آهن. هر سال ڊسمبر جي پهرين آچر تي سڄي دنيا جا سنڌي ثقافت جو ڏينهن ملهائيندا آهن.[11]
.jpg)
- اصل مضمون جي لاءِ ڏسو Sindhi Cultural Day
Sindhis celebrate Sindh Cultural Day worldwide every year on the first Sunday of December. The 1st Sunday of December was Advised and fixed by Dr. Sarang Ansari, a Sindhi poet also known as Sarang Bhittai. Dr. Sarang Bhittai lives in New York, USA. By wearing Ajrak and Sindhi Topi. On that occasion, musical programmes and rallies are held in many cities to mark the day with zeal. Major hallmarks of cities and towns are decorated with Sindhi Ajrak to highlight the cultural values of Sindh. The people across Sindh exchange gifts of Ajrak and Topi at various ceremonies. Even the children and women are dressed up in Ajrak, assembling at the grand gathering, where famous Sindhi singers sing Sindhi songs, which depict the love and progress of Sindh. The musical performances of the artists compel the participants to dance to Sindhi tunes and ‘Jeay Sindh Jeay-Sindh Wara Jean’.
All Political, social, and religious organisations of Sindh, besides the Sindh culture department and administrations of various schools, colleges, and universities, organize a variety of events, including seminars, debates, folk music programmes, drama, and theatrical performances, tableaus, and literary sittings to mark this annual festivity. Sindhi culture, history and heritage are highlighted at the events.
Ekta (Unity) Day is observed to display solidarity among the Sindhi-speaking masses; the event is celebrated not only in Karachi but throughout Sindh. The province’s culture and unity day was celebrated for the first time on December 6, 2009 (as Sindhi Topi Day) as a backlash to the comments of anchorman Dr. Shahid Masood, who had criticised President Asif Ali Zardari for wearing a Sindhi cap on his foreign tours. People across the Sindh province condemned Masood’s comments via SMS, which ultimately resulted in the announcement of celebrating Sindhi Topi Day. Moreover, a prominent figure in Sindh, Ali Kazi, had started issuing a call for observing a unity day, and a large number of people responded to the call and started celebrating the culture and the unity days. Ever since, Sindhi media groups have started to celebrate the day as ‘Sindhi Cultural Day’ or 'Ekta Day'. The Sindhi language TV channels, including KTN, Sindh TV, Awaz TV, and Mehran TV broadcast, special programmes on the culture of Sindh; besides these media outlets separately arrange the mega musical events, which also attract large audience to celebrate Culture Day every year. The Sindhi language TV channels and Political Parties of Sindh, first time celebrated Sindhi Cultural Day (Ekta Day) together for the first time on December 8, 2013.[12]
درشن خانو
سنواريو-
رلي سنڌ جو روايتي فن (آرٽ) آهي -
ان تصوير ۾ پاڪستان جي هڪ صوبي جي ثقافت ڏيکاريل آهي جتي ماڻهو روايتي لباس پهريندا آهن. -
سنڌي اجرڪ -
پاڪستاني سنڌي انداز وارو گهر -
سنڌي زيور -
سنڌي آئينو (درشني) -
سنڌي رلي -
سنڌي ٽوپي -
سنڌي ٽوپي -
سنڌي (سرائڪي) ٽوپي -
سنڌي اجرڪ واري سنڌي ٽوپي
.jpg)
پڻ ڏسو
سنواريو- سنڌ
- سنڌي ماڻهو
- سنڌ جي مزارن تي نقاشيون
- سنڌي لباس
- سنڌي کاڌا
- سنڌي روايتون ۽ رسمون
- سنڌ جا هنر
- سنڌي ڪڙڪائي
- سنڌ جا لوڪ ناچ
- سنڌي موسيقي
- سنڌي ثقافتي ڏينهن
ٻاهريان ڳنڍڻا
سنواريوحوالا
سنواريو- ↑ Sindhi Culture And Customs آرڪائيو ڪيا ويا 2003-07-02 at Archive.is. Retrieved on 9 July 2008.
- ↑ Thakur, U (1959). Sindhi Culture. University of Bombay.
- ↑ "Culture".
- ↑ Dani, A.H. and Zaman, W. (1975). Proceedings of the First Congress of Pakistan History & Culture. University of Islamabad Press.
- ↑ Sindhi Culture. Retrieved on 9 July 2008
- ↑ "Floods have damaged ‘Great Wall of Sindh’". The Express Tribune. حاصل ڪيل 2024-02-11.
- ↑ Schimmel, A.M. (1983). Makli Hill: A Center of Islamic Culture in Sindh. First Syed Hussamuddin Rashdi Memorial Lecture. Institute of Central and West Asian Studies, University of Karachi.
- ↑ Asani, A. (2003). At the Crossroads of Indic and Iranian Civilizations: Sindhi Literary Culture. In S.I. Pollock, Literary Cultures in History: Reconstructions from South Asia. University of California Press.
- ↑ ڪتاب: سنڌي پهاڪا لسانياتي ۽ سماجي، ثقافتي اڀياس، ليکڪ؛ روي پرڪاش ٽيڪچنداڻي آرڪائيو ڪيا ويا 2017-09-12 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. پاران سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد ۽ سنڌسلامت ڊاٽ ڪام
- ↑ Yusuf, M. (1975). Sindh Quarterly. Shah Abdul Latif Cultural Society.
- ↑ .ڪتاب:ادبي اصطلاحن جي تشريحي لغت؛مرتب: مختيار احمد ملاح؛پبلشر:سنڌ لئنگئيج اٿارٽي
- ↑ "Sindhi Culture Day: All for one and one for all". The Express Tribune. http://tribune.com.pk/story/1009414/sindhi-culture-day-all-for-one-and-one-for-all/. Retrieved 7 December 2016.