سنڌي لوڪ ادب
سنڌي لوڪ ادب اھا لوڪ روايت آهي، جنھن ڪيترن ئي صدين کان سنڌ ۾ ترقي ڪئي آهي. سنڌي لوڪ داستان، هر روپ ۽ رنگن سان ڀريا پيا آھن، پڌرن مظھرن کان وٺي ويندي روايتي وتائي فقير جي قصي تائين، مورڙي جي ڏندڪٿا، دودي چنيسر جي مها جنگي شاعري ۾ داستان، مارئيءَ جي هيري جھڙي ڪردار تائين، جيڪا هن خطي جي همعصر لوڪ ڪھاڻين ۾ نمايان حيثيت رکي ٿي. سسئيءَ جو عشقيہ داستان، جنھن پنھنجي عاشق پنهونءَ خاطرجان ڏني، سا هر سنڌي آباديءَ ۾ ڄاتي ۽ ڳائي وڃي ٿي. سنڌ جي لوڪ داستانن جي ٻين مثالن ۾ عمر مار
ئيءَ ۽ سهڻييھامرهر( پنجاب واري علائقي ۾ سڻهنياھمهيول ) جونھڪهاڻيون شامل آه. [1]
سنڌي لوڪ ڳائڻيون ۽ عورتون سنڌي لوڪ ڪھاڻين کي منتقل ڪرڻ ۾ اھم ڪردار ادا ڪن ٿيون. ھنن سنڌ جي ھر ڳوٺ ۾ شوق سان سنڌ جا لوڪ گيت ڳايا آھن.
سنڌي لوڪ ڪھاڻين کي سنڌي ادبي بورڊ جي لوڪ ڪھاڻين ۽ ادب جي منصوبي تحت چاليھ جلدن ۾ مرتب ڪيو ويو آھي. ھي قيمتي منصوبو نامور سنڌي اسڪالر ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ پورو ڪيو.
هن اداري پاران سنڌي لوڪ ڪٿا، شاعري، لغت، آثار قديمہ ۽ اصل ادبي ڪارناما شايع ڪيا ويا آھن. انهن ڪمن ۾ شاھ عبداللطيف ڀٽائي، سچل سرمست، چين راءِ سامي، خليفو نبي بخش لغاري، ميون شاھ عنايت، حمل خان لغاري، طالب الموليٰ ۽ سنڌ جي ٻين صوفي شاعرن جي شاعريءَ جا مجموعا شامل آهن.
بورڊ عالمي ادب مان چونڊيل ڪمن، مخطوطن ۽ ٻين لکڻين جا ترجما سنڌي ٻوليءَ ۾ شايع ڪرايا آھن.
پروجيڪٽ لاءِ مواد گڏ ڪيو ويو آھي ٻنهي زباني روايتن ۽ لکت واري رڪارڊ مان. هي لوڪ ڪھاڻين جو سلسلو سنڌي لوڪ ڪھاڻين ۽ ادب جي مختلف حصن سان سلھاڙيل آهي، مثال طور، افسانا ۽ افسانا ، ڇنڊڇاڻ، تاريخي رومانس، لوڪ شاعري، لوڪ گيت ، محاورا ۽ محاورا . انهن ٽيھ جلدن ۾ شامل آهن:
- سرمد سنڌي
- مداحون ۽ مناجاتون (مداحون ۽ مناجاتون)
- مناقبا (مناقبا)
- معجزا (معجزو)
- مولود (مولو)
- ٽيھ اکريون يا سحرفي
- بيت (بيت)
- واقعاتي بيت (واقعي بيت)
- نڙ جا بيت (نڙ جا بيت)
- لوڪ گيت (لوڪ گيت)
- لوڪ ڪھاڻيون (لوڪ ڪهاڻيون)
- عشقيہ داستان (عشقي داستان)
- مورڙو ۽ مانگر مڇ (مورڙو ۽ مانگر مڇ)
- ليلان چنيسر (ليلان چنيسر)
- عمر مارئي (عمر مارئي)
- مومل راڻو (مومل راڻو)
- نوري ڄام تماچي (نوري ڄام تماچي)
- سسئي پنهون (سسئي پنهو )
- رسمون ۽ سنوڻ، ريتون ۽ وھم (رسمون رواج ۽ سوڻ ساٺ)
- دودو چنيسر (دودو چنيسر)
- جنگ نامو (جنگ نامو)
- سنڌي ڳجهارتون (ڳجهارتون)
- ڳيچ (ڳيچ )
- سھڻي ميھار (سھڻي ميھار)
- ڏور (ڏور)
پڻ ڏسو
سنواريو- بلوچي لوڪ ادب
- سرائڪي لوڪ ادب
- پنجابي لوڪ ادب
- پاڪستاني لوڪ ذدب
حوالا
سنواريو- ↑ Kalyan Adwani, ed. Shah Jo Risalo. Jamshoro: Sindhi Adabi Board, 2002.
وڌيڪ مطالعو
سنواريو- Ajwani, L. H. (1960). History Of Sindhi Literature. New Delhi: Sahitya Akademi.