پشتو ٻولي
پشتو (انگريزي: Pushto،[9][10][11] پشتو: پښتو Pax̌tō) ڪڏھن ڪڏھن ان کي پختو اچاربو آهي. پر اھو لفظ تمام غير معروف آھي. فارسي ادب ۾ ھن ٻوليء کي افغاني ۽ ھندو ۽ اردو ادب ۾ کي پٺاڻي ٻولي چيو ويو آهي. ھن ٻوليءَ جا ڳالهائيندڙ پختون يا پشتون سڏبا آهن. [12][1] اھا اوڀر ايراني ٻولي آهي جنھن جو تعلق انڊو يورپين ٻولين جي خاندان سان آهي.[13][14][15] اھا افغانستان جي ٻن سرڪاري ٻولين مان ھڪ آھي. پشتو پاڪستان جي صوبي خيبر پختونخوا جي ٻولي آهي. اھا اتر اولھ بلوچستان جي به وڏي ٻولي آهي. پشاور يونيورسٽي ھن ٻولي جي واڌاري لاءِ ڪم ڪري رهي آهي ۽ يونيورسٽي ۾پشتو اڪيڊمي قائم ڪئي وئي آهي. ڪوئٽا ۾ به پشتو اڪيڊمي قائم ڪئي وئي آهي.
پشتو | |
---|---|
پښتو Pax̌tō | |
The word Pax̌tō written in the Pashto alphabet | |
اچار | سانچو:IPA-ps |
ٻولي جو وطن | پاڪستان ۽افغانستان |
خطو | پختونخوا، ڏکڻ ايشيا ۽ وچ ايشيا |
نسل | پختون[1] |
ٻولي ڳالهائيندڙ |
50–60 million (2007–2009)[2][3][4] |
معياري صورتون |
|
لھجو | ~20 dialects |
* Arabic (Pashto alphabet) | |
سرڪاري حيثيت | |
سرڪاري ٻولي وغيره |
افغانستان[5] |
اقليت جي ٻولي |
|
ريگيوليٽر | Academy of Sciences of Afghanistan[حوالو گهربل] Pashto Academy, Pakistan [7] |
ٻولي جا ڪوڊ | |
ISO 639-1 | ps – Pashto, Pushto |
ISO 639-2 | pus – Pushto, Pashto |
ISO 639-3 | pus – inclusive code – Pashto, PushtoIndividual codes: pst – Central Pashto pbu – Northern Pashto pbt – Southern Pashto wne – Wanetsi |
گلوٽولوگ | pash1269 Pashto[8] |
لنگاسفيئر | 58-ABD-a |
فائل:Pashtun Language Location Map.svg Areas where Pashto is a mother tongue | |
تاريخ
سنواريوقديم زماني ۾ اوڀر ايراني قبيلا سنڌونديءَ ۽ ھندوڪش جبلن جي وچ ۾ اچي آباد ٿيا. آھي جيڪي ٻوليون ڳالھائيندا ھيا انھن جي باقيات ۾ اڄ بہ سنجاڻي ۽ پاميري ٻوليون اڄ به ڳالھايون وڃن ٿيون.پشتو ٻولي انھن ئي ٻولين جي بنيادن مان اڀري آهي.قديم پشتو ادب کانسواءِ سترھين ۽ ارڙھين صديءَ ۾ پشتو زبان جا شاعر ڪاظم خان شيدو، رحمان بابا ۽ خوشحال خان خٽڪ۽ ٻين پشتو ٻولي ۾ وڏي تعداد ۾ بيتن وارا نظم لکيا آهن.. انھيءَ زماني ۾ پشتو صحافت جو پڻ آغاز ٿيو.
حوالا
سنواريو- ↑ 1.0 1.1 Claus, Peter J.; Diamond, Sarah; Ann Mills, Margaret (2003). South Asian Folklore: An Encyclopedia : Afghanistan, India, Nepal, Pakistan, Sri Lanka. Taylor & Francis. p. 447. ISBN 9780415939195.
- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedPenzl
- ↑ Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 38 Largest Languages in 2007 (39 million)
- ↑ سانچو:ELL2
- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedAC
- ↑ Concise Encyclopedia of Languages of the World. Elsevier. 6 April 2010. pp. 845–. ISBN 978-0-08-087775-4. https://books.google.com/books?id=F2SRqDzB50wC&pg=PA845.
- ↑ Sebeok, Thomas Albert (1976). Current Trends in Linguistics: Index. Walter de Gruyter. pp. 705.
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin et al., eds (2016). "Pashto". Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/pash1269.
- ↑ "Pashto (less commonly Pushtu)". Merriam-Webster Dictionary. Merriam-Webster, Incorporated. حاصل ڪيل 18 July 2016.
- ↑ "Pashto (also Pushtu)". American Heritage Dictionary. Houghton Mifflin Harcourt Publishing Company. حاصل ڪيل 18 July 2016.
- ↑ "Pashto (also Pushtu)". Oxford Online Dictionaries, UK English. Oxford University Press.
- ↑ India. Office of the Registrar General (1961). Census of India, 1961: Gujarat. Manager of Publications. pp. 142, 166, 177.
- ↑ Henderson, Michael. "The Phonology of Pashto" (PDF). Madison, Wisconsin: University of Wisconsin. حاصل ڪيل 2012-08-20.
- ↑ Henderson, Michael (1983). "Four Varieties of Pashto". Journal of the American Oriental Society (103): 595–8.
- ↑ Darmesteter, James (1890). Chants populaires des Afghans. Paris.