سنڌي ڀيلي
سنڌي ڀيلي/ ڀيلڪي هڪ هند-آريائي ٻولي آھي جيڪا پاڪستاني صوبي سنڌ ۽ بلوچستان جي ڪجهہ حصن ۾ ڳالهائي وڃي ٿي.[1] سنڌي ڀيلي جو اڪثر ڪري لاسي سان گڏ هڪ الڳ ٻولي جي بجاءِ سنڌي لھجي طور حوالو ڏنو ويندو آهي.[2]
خاصيتون سنواريو
سنڌي ڀيلي ۾ ڪيترائي پراڻا سنڌي لفظ آهن، جيڪي عربي، فارسي ۽ چغاتائي لفظن جي سنڌيءَ ۾ جذب ٿيڻ کان پوءِ گم ٿي ويا. سنڌي ڀيلي جو بدين وارو لھجو سنڌي کي تمام ويجهو آهي. موهراڻو ڳالهائيندڙن پنھنجي ٻوليءَ ۾ ڪيترائي ڍاٽڪيءَ جا لفظ شامل ڪيا آهن، ۽ ڪن جو چوڻ آهي تہ سنڌي ڀيلي جي موهراڻي لھجي کي شايد ڍاٽڪيءَ جي قرضن ورتل لفظن جي ڪري مختلف ٻولي سمجهيو وڃي.[3]
ڳالھائيندڙ سنواريو
سنڌي ڀيل ۽ سنڌي ميگهواڙ سنڌي ڀيلي ڳالھائيندڙ آهن ۽ هندو آهن جن جو تعداد 86500 جي لڳ ڀڳ آهي. [4] اهي سنڌ، ڏکڻ پنجاب ۽ بلوچستان ۾ رهن ٿا، جڏهن تہ هندستان جي ورهاڱي کان پوءِ هندستان ۾ گجرات ۽ دهلي ۾ سندن ڊايسپورا آهن.[5] اهي ڀيل قوم جو حصو آهن.
لھجا سنواريو
سنڌي ڀيلي جا چار لھجا آهن. سڀ کان وڌيڪ ڳالهايو ويندڙ بدين آهي، جنھن ۾ اٽڪل 10,000 ڳالهائيندڙ آهن.[6] اها بدين شھر ۽ ماتلي ۾ بہ ڳالهائي وڃي ٿي. ٻين ٻولين ۾ موهرقڻو، نيوڪليئر سنڌي ڀيل ۽ سنڌي ميگهواڙ شامل آهن. [7] ٽنڊي الهيار ۾ موھراڻي لھجو ڳالهايو وڃي ٿو.[8]
پڻ ڏسو سنواريو
حوالا سنواريو
- ↑ "Language Information Translation Sindhi Bhil - the world speaks Pro-Tran".
- ↑ "Pakistan". Day Translations Blog.
- ↑ "A Phonological View of Sindhi".
- ↑ "The Meghwar Bhil of Pakistan".
- ↑ Ghulam, Hussain (2020). Bhil of Pakistan. doi:. https://www.researchgate.net/publication/343611243.
- ↑ "Sindhi Bhil: Badin language". globalrecordings.net.
- ↑ "Sindhi Bhil: Sindhi Meghwar language". globalrecordings.net.
- ↑ "Pakistan Languages". FamilySearch Wiki.