ارون شروڊنگر

ارون رڊولف جوزف اليگزينڊر شروڊنگر (ForMemRS) (Erwin Schrödinger؛ 12 آگسٽ 1887 - 4 جنوري 1961)، هڪ نوبل انعام کٽيندڙ آسٽريائي/آئرلينڊ جو طبعيات دان هو، جنهن کي طبيعيات جي ماهرن جي ترقيءَ جو ڪريڊٽ ڏنو وڃي ٿو. خاص طور تي، هن کي شروڊنگر مساوات، هڪ مساوات جيڪا هڪ نظام جي روشني جي موجن جي ڪم کي ڳڻڻ جو طريقو مهيا ڪري ٿي ۽ اها ڪيئن وقت ۾ حرڪت طور تي تبديل ٿئين ٿيون، کي ترتيب ڏيڻ لاءِ سڃاتو وڃي ٿو. هن سال 1932ع ۾، اصطلاح، ”ڪوانٽم اينٽيگلمينٽ“ ٺاهي، ۽ ان تي بحث ڪرڻ وارو سڀ کان پهريون طبیعیات دان هو.

ارون شروڊنگر ForMemRS
شروڊنگر سال 1933ع ۾
پيدائش	12 آگسٽ 1887(1887-08-12) ويانا، آسٽريا-هنگري
وفات	4 جنوري 1961 (عمر 73 سال) ويانا، آسٽريا
شھريت	آسٽريا آئرلينڊ (1948–1961)
مادر علمي	ويانا يونيورسٽي (پي ايڇ ڊي، ڊاڪٽر آف هيبيلي ايشن)
شھرت جو ڪارڻ	فهرست ڏسو: شروڊنگر مساوات شروڊنگر جي ٻلي ٻلي حالت شروڊنگر طريقو شروڊنگر فنڪشن شروڊنگر گروپ شروڊنگر تصوير شروڊنگر ميدان رئليهه-شروڊنگر پرتربيسن رابرٽسن-شروڊنگر غير يقيني نسبت شروڊنگر-ايچ جئ ڊبليو نظريو شروڊنگر جو خالص لاڳاپي جو نظريو مربوط حالتون توانائي جي سطح اينٽراپي ۽ زندگي نيگينٽراپي ڪوانٽم ميڪنڪس جي تشريح. ڪواليا ڪوانٽم حياتيات مقدار ۾ جڙڻ ڪوانٽم سپرپوزيشن ڪوانٽم اسٽيئرنگ زٽربيويگنگ
جيون ساٿي	اينئميري ٻارٽيل (شادي: 1920ع)
اعزاز	* هيٽنگر انعام (1920) ميتوسي ميڊل (1927) فزڪس ۾ نوبل انعام (1933) ميڪس پلانڪ ميڊل (1937) فيلو ميمبر آف رائل سوسائٽي (ForMemRS)،(1949) پورو لي ميريٽ (1956) ارون شروڊنگر انعام (1956)
'سائنسي پيشو'
شعبو	طبيعيات
ادارا	* بريسلاو يونيورسٽي زيورخ يونيورسٽي، سوئيٽزرلينڊ برلن يونيورسٽي، جرمني آڪسفورڊ يونيورسٽي، انگلينڊ گراز يونيورسٽي، آسٽريا ڊبلن انسٽيٽيوٽ فار ايڊوانسڊ اسٽڊيز، آئرلينڊ گهينٽ يونيورسٽي، بيلجيم
ٿيسز جو موضوع	Über die Leitung der Elektrizität auf der Oberfläche von Isolatoren an feuchter Luft (نم هوا ۾ انسوليٽر جي مٿاڇري تي بجليءَ جي حرڪت جي بابت) (1910ع)
تعليمي صلاحڪار	فرانز ايس ايڪسنر
سڃاڻپ نشان

شروڊنگر جو مجسمو، مکيه عمارت جي صحن آرڪيڊ ۾، ويانا يونيورسٽي، آسٽريا

ان کان علاوه، هن فزڪس جي مختلف پهلوئن: شمارياتي ميڪانڪس ۽ ٿرموڊائنامڪس، ڊاء اليڪٽرڪ جي فزڪس، رنگن جي نظريي، اليڪٽرو ڊائنامڪس، عام نسبت جي نظريي ۽ ڪاسمولوجي تي ڪيترائي ڪم لکيا ۽ هن هڪ متحد فيلڊ ٿيوري ٺاهڻ لاءِ ڪيتريون ئي ڪوششون ڪيون. هن جي ڪتاب، "زندگي ڇا آهي؟" ۾، شروڊنگر، زندگي جي رجحان کي فزڪس جي نقطي نظر کان ڏسي، جينيات جي مسئلن کي خطاب ڪيو. هن سائنس جي فلسفي جي پهلوئن، قديم ۽ مشرقي فلسفي جي تصورن، اخلاقيات ۽ مذهب تي پڻ تمام گهڻو ڌيان ڏنو. هن فلسفي ۽ نظرياتي حياتيات تي پڻ لکيو. مشهور ڪلچر ۾، هو پنهنجي "شروڊنگر جي ٻلي" سوچ جي تجربن لاء مشهور آهي.

هن پنهنجي زندگيءَ جو گهڻو حصو هڪ تعليمي حيثيت سان گذاريو، مختلف يونيورسٽين ۾ پوزيشنون حاصل ڪرڻ سان، شروڊنگر، پال ڊيراڪ سان گڏ، سال 1933ع ۾، ڪوانٽم ميڪانڪس تي سندس ڪم لاء، فزڪس ۾ نوبل انعام حاصل ڪيو، ساڳئي سال هن نازي ازم جي مخالفت سبب جرمني ڇڏي ڏنو. هن جي ذاتي زندگي ۾، هو پنهنجي زال ۽ پنهنجي داشته ٻنهي سان گڏ رهندو هو، جنهن جي ڪري هن کي آڪسفورڊ ۾ پنهنجي پوزيشن ڇڏڻ لاء مسئلا پيدا ٿي ويا. ان کان پوء، سال 1938ع تائين، جيستائين نازي قبضو ڪيو جڏهن هو ڀڄي ويو، هن گراز، آسٽريا ۾ پوزيشن حاصل ڪئي ۽ آخرڪار ڊبلن، آئرلينڊ ۾ هڪ ڊگهي مدي وارو بندوبست ڳوليائين، جتي هو 1955ع ۾ رٽائر ٿيڻ تائين رهيو ۽ جتي هن ڪيترن ئي نابالغ عورتن سان جنسي تعلقات قائم ڪيا.

خارجي لنڪس

• Erwin Schrödinger and others on Austrian banknotes آرڪائيو ڪيا ويا 2011-12-13 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
• 1927 Solvay video with opening shot of Schrödinger _{يوٽيوب تي}
• "biographie" (in German) or
• "Biography from the Austrian Central Library for Physics" (in English)
• Encyclopædia Britannica article on Erwin Schrödinger
• with his Nobel Lecture, 12 December 1933 The Fundamental Idea of Wave Mechanics
• Vallabhan, C. P. Girija, "Indian influences on Quantum Dynamics" [ed. Schrödinger's interest in Vedanta]
• Schrödinger Medal of the World Association of Theoretically Oriented Chemists (WATOC)
• The Discovery of New Productive Forms of Atomic Theory Nobel Banquet speech (in German)
• Annotated bibliography for Erwin Schrödinger from the Alsos Digital Library for Nuclear Issues
• (in Italian) Critical interdisciplinary review of Schrödinger's "What Is life?"
• Schrödinger in Oxford by Sir David C Clary , World Scientific, 2022