ٺيڙھي ڪوس
ٺيڙھي قتل عام هڪ وڏي نسل ڪشي هئي جيڪا 3 جون 1963 تي ٺيڙھي ، سنڌ ، پاڪستان ۾ ڪئي وئي، جنھن ۾ 118 شيعا مسلمان قتل ڪيا ويا. جيتوڻيڪ هي پاڪستان جي شيعه مسلمانن تي تشدد جو پهريون واقعو نه هو، هي حملو سنڌ ۾ شهرين جو پهريون وڏو قتل عام سمجهيو وڃي ٿو. [3] [1] [2]
| ٺيڙھي ڪَوسُ Therhi Massacre | |
|---|---|
| سلسلو پاڪستان ۾ فرقي واراڻي ڏاڍائي يا ظلم | |
  ٺيڙھي ٺيڙھي (Pakistan) | |
| جڳهه | ٺيڙھي, سنڌ, پاڪستان |
| تاريخ | 03 جون 1963 |
| حدف | شيعا |
قسم حملو |
ماس مرڊر Mass murder |
| هٿيار | ڪليئور يا ڇُري، ڪاسائيءَ جي ڪاتي ۽ چاقو[1] |
| فوتگيون | 118[2] |
| حملي آوار | ٺيڙھي جو ھڪ ديوبندي مدرسو[3] |
| مقصد | فرقيواريت |
پسمنظر
سنواريوسيد احمد بریلوي جي ميراث
سنواريوسيد احمد بریلوي ۽ شاهه اسماعيل دهلوي ننڍو کنڊ ۾ شيعه مخالف دهشتگردي جا علمبردار هئا. باربرا ميٽ ڪاف چوي ٿو:
واقعو
سنواريويوم عاشورا جي ڏينهن 3 جون 1963 ع تي، ٺيڙھي ڳوٺ جي شيعان تازيا (علامتي سيج، يا ڏولي جھڙي پڙو جيڪو شيعا ماتم لاءِ کڻندا آھن) کڻڻ جي ڪوشش ڪئي . جڏهن اها خبر خيرپور جي ويجهي وهابي مدرسي تائين پهتي، ته مدرسي جا شاگرد ٺيڙھي ڏانهن ويا ۽ ٻنهي تيزيه ۽ امام بارگاه کي باهه ڏئي ڇڏي. ڪيترن ئي ماڻهن کي جيئرو ساڙيو ويو ۽ ٻين کي گوشت صاف ڪرڻ وارن ۽ ڇُرين سان قتل ڪيو ويو . [4]
واقعي کانپوءِ
سنواريوپريس واقعي کي مناسب نموني سان ڪوريج نه ڏني، جيئن ته ڏوهارين ۽ متاثرين جي سڃاڻپ لڪائي وئي. [5] 16 جون ، ڇه ديوبندي تنظيمن لاهور ۾ هڪ عوامي گڏجاڻي جو بندوبست ڪيو، جتي هن متاثرين (شيعا) کي تشدد جو ذميوار قرار ڏنو. جولاءِ ۾ وڳوڙن (فسادن) جي جانچ لاءِ هڪ ڪميشن مقرر ڪئي وئي. ان جي رپورٽ ان سال ڊسمبر ۾ ڇاپي وئي، پر ان ۾ ڪنهن فرد يا تنظيم جو نالو ڪونه آيو. ڪنهن کي سزا به نه ڏني وئي هئي. [6]
بين الاقوامي ردعمل
سنواريوانهيءَ وقت جي عالمي شيعه مذهبي اڳواڻ ، گرینڊر آيت الله محسن الحاڪيم ، پاڪستاني صدر محمد ايوب خان کي خط لکي انهي عمل جي سخت لفظن ۾ مذمت ڪئي [7] .
به ڏسو
سنواريو- شيعه اسلام
- ننڍو کنڊ ۾ شيعه اسلام
- شيعه مخالفت
- هزاره ماڻهن تي ظلم ۽ آزار
- سپاه صحابه پاڪستان
- ترجا شي شي
حوالا
سنواريو- ↑ 1.0 1.1 "On June 6, 1963, at least 116 Shia Muslims were massacred – LUBP". lubpak. حاصل ڪيل 8 June 2019.
- ↑ 2.0 2.1 "Banned terrorist outfits trying to establish network in Interior Sindh". www.geo.tv. https://www.geo.tv/latest/634-banned-terrorist-outfits-trying-to-establish-network-in-interior-sindh.
- ↑ 3.0 3.1 Zardari, Shehnila (27 March 2015). "Unsupervised madrassas have destroyed Sindh's pluralism" (en ۾). The Nation. https://nation.com.pk/27-Mar-2015/unsupervised-madrassas-have-destroyed-sindh-s-pluralism.
- ↑ Eamon Murphy (18 October 2018). Islam and Sectarian Violence in Pakistan: The Terror Within. Taylor & Francis. pp. 100–. ISBN 978-1-351-70961-3. https://books.google.com/books?id=VjduDwAAQBAJ&pg=PT100. Retrieved 9 June 2019.
- ↑ Abbas Zaidi, "Covering Faith-Based Violence: Structure and Semantics of News Reporting in Pakistan", in: J. Syed et al. (eds.), Faith-Based Violence and Deobandi Militancy in Pakistan, Palgrave Macmillan, (2016).
- ↑ A. Rieck, "The Shias of Pakistan", pp. 109 – 114, Oxford University Press, (2015).
- ↑ S. W. Fuchs, "In a Pure Muslim Land: Shi'ism Between Pakistan and the Middle East", p. 113, The University of North Carolina Press, (2019).