راولپنڊي ضلعو

راولپنڊي ضلعو (پنجابي ۽ اردو: ضِلع راولپِنڈى) پاڪستان جي صوبي پنجاب جي اترئين حصي ۾ واقع هڪ ضلعو آهي. ضلعي جا حصا اسلام آباد راولپنڊي ميٽروپوليٽن علائقي جو حصو بڻجن ٿا. راولپنڊي شهر ضلعي جي گاديءَ جو هنڌ آهي.

راولپنڊي ضلعو
District Rawalpindi


ملڪ:	پاڪستان
صوبو:	پنجاب، پاڪستان
ضلعي گاديء جو ھنڌ :	راولپنڊي
ايراضي:	5286 چورس ڪلوميٽر
ماڻھو:	3,363,911
ٻولي:	پنجابي
تعلقا:	7

ضلعي جي ايراضي 5,286 چورس ڪلوميٽر (2,041 چورس ميل) آهي. اصل ۾، ان جي ايراضي 6,192 چورس ڪلوميٽر (2,391 چورس ميل) هئي 1960 جي ڏهاڪي تائين جڏهن اسلام آباد ڪيپيٽل ٽيريٽري کي ضلعي مان ڪڍيو ويو، 906 چورس ڪلوميٽر (350 چورس ميل) جي ايراضي ڏني وئي. اهو هماليه جي اتر۔اولهه انتها جي ڏاکڻي ڦاٽن تي واقع آهي، جنهن ۾ جبلن جي دريائن مان گذرندڙ وڏين وادين سان گڏ وڏا جبل جا علائقا شامل آهن. مکيه درياءَ سنڌو ۽ جهلم آهن، ۽ اهو پنهنجي ٿلهي آبهوا ۽ جبلن جي ويجهو هجڻ سبب گهڻي برسات لاءِ مشهور آهي.

تاريخ

قديم زماني ۾ معلوم ٿئي ٿو ته سنڌوءَ ۽ جهلم جي وچ واري ايراضيءَ جو سمورو يا وڏو حصو ڪنهن ناگا قبيلي سان تعلق رکي ٿو، جنهن جو نالو تاڪسشاکا (Taxshakas) هو، جنهن پنهنجو نالو ”تڪسشيلا“ رکيو. يوناني مورخن طرفان ٽيڪسيلا جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، قديم شهر جي جڳهه کي ضلعي جي اتر۔اولهه ڪنڊ ۾ شاھ ديري جي بربادي ۾ ڄاڻايو ويو آهي. سڪندر جي حملي وقت ٽيڪسيلا کي آرين هڪ ترقي يافته شهر قرار ڏنو هو، جيڪو پنهنجي سياحت لاءِ وڌيڪ مشهور هو. ٽيڪسيلا جي فوج تمام ڪمزور هئي، ان ڪري شهر جي مقامي ماڻهن بغير ڪنهن جنگ جي فوري طور يوناني فوج آڏو هٿيار ڦٽا ڪيا هئا. وڌيڪ چوي ٿو ته پاڙيسري ملڪ رهاڪن سان ڀريل هو ۽ تمام زرخيز هو. ۽ پليني ان جو ذڪر ڪري ٿو هڪ مشهور شهر جيڪو امنڊا نالي ضلعي ۾ واقع آهي. سال 195 ق.م ۾ ديميٽريس جو حملو پنجاب کي گريڪو-بڪٽرين بادشاهن جي ماتحت ڪيو. بعد ۾ انهن کي ساڪا جي حوالي ڪيو ويو، جن ٽيڪسلا تي ستراپ جي لقب سان حڪومت ڪئي. هيئن سيانگ (چيني محقق) جي زماني ۾ هي شهر ڪشمير جو انحصار هو.

مغل دور

آنند پال جي شڪست ۽ اوهند جي قبضي کان پوءِ سلطان محمود غزنوي ضلعي مان لنگهيو. گکڙن جو پهريون ذڪر بابر جي ياداشتن ۾ ملي ٿو، جيڪو سندن راڄڌاني پارله جي قبضي جو دلچسپ احوال ڏئي ٿو. اهو قلعو مضبوط ٽڪرن ۾ واقع هو، ۽ ان جو سردار هٽي خان وڏي بهادريءَ سان دفاع ڪيو، جيڪو هڪ دروازي کان ڀڄي ويو، جيئن مغل فوج ٻئي دروازي ۾ داخل ٿي. هاتيءَ خان سال 1525ع ۾ زهر جي ڪري مري ويو. ان کان پوءِ سندس ڪزن ۽ قاتل سلطان سارنگ قلعو بابر جي حوالي ڪيو، جنهن کيس پوٽوهار جو علائقو عطا ڪيو. ان وقت کان وٺي گکڙن جا سردار مغل خاندان جا پختا اتحادي رهيا، ۽ شير شاهه جي گهراڻي خلاف جدوجهد ۾ مغلن جي ڀرپور مدد ڪيائون. سليم شاهه انهن جي ملڪ کي هيٺ ڪرڻ جي ناڪام ڪوشش ڪئي.

انتظامي تقسيم

راولپنڊي ضلعو راولپنڊي ضلعي ڪائونسل طرفان سنڀاليو ويندو آهي، جڏهن ته ڪيترائي علائقا هڪ ميونسپل ڪارپوريشن، ٻه ڪنٽونمينٽ بورڊز ۽ ست تعلقن ۾ ورهايل آهن.

تعلقا

ميٽروپوليٽن ڪارپوريشن

• راولپنڊي ميٽروپوليٽن ڪارپوريشن

ڪنٽونمينٽ بورڊ

1. راولپنڊي ڪنٽونمينٽ بورڊ

2. چکلالا ڪينٽونمينٽ بورڊ

ڊيموگرافي

تعليم

زراعت

قابل ذڪر ماڻهو

• سيد عاصم منير احمد شاهه، موجوده چيف آف آرمي اسٽاف، پاڪستان آرمي

• راجا پرويز اشرف، پاڪستان جو اڳوڻو وزيراعظم

• چوڌري نثار علي خان، پاڪستان جو اڳوڻو وزير

• شيخ رشيد احمد، ايم اين اي، اڳوڻو گهرو وزير

• شعيب اختر، پاڪستان ڪرڪيٽ ٽيم جو اڳوڻو رانديگر ۽ دنيا جو تيز ترين بالر

• جنرل ظهير الاسلام، ڊائريڪٽر جنرل انٽر سروسز انٽيليجنس آف پاڪستان

• محمد محفوظ شھید، نشان حيدر (اعليٰ ترين فوجي اعزاز)

• راجا محمد سرور شھید، نشان حيدر (اعليٰ فوجي اعزاز)

• سوار محمد حسين شهيد، نشان حيدر (اعليٰ فوجي اعزاز)

هن ضلعي جي مشهور ديني شخصيتن مان مولانا غلام الله خان رحمت اللہ علیہ، پیر مھر علی شاھہ رحمت اللہ علیہ، گولڑہ شریف ء هڪ پير سيد اسماعيل شاه طاهري نقشبندي مجددي آهي، جيڪو سنڌ جي صوفي درگاه الله آباد شريف، ڪنڊيارو جي گادي نشين پير سهڻا سائين ۽ پير سڄڻ سائين جو خليفو آهي. سندس مريد وقت بوقت درگاه الله آباد شريف ايندا رهندا آهن.