بحث:مُک صفحو/سانڍيل

Kutchi Langage Wikipedia

Just to inform you, there is a Kutchi Wikipedia Test started. If you can assist in any way, please do.

http://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/kfr

---

/ Sindh

Sindh begets its name from the river ‘ Sindhu’, which is primarily the original name of the river 'Indus’(Greek Sinthos, Latin Sindhus). Over the centuries it has been subjected to considerable name deviation, which are phonetic variations of root word "Sindhu". Linguistically, there have been various theories put forward accounting for the oscillatory behaviour of this name Folk/Oral history says, "Sindh" means green land and "Sindhu" means source of greenery".

Sindh, southern province of Pakistan, lies in the north western corner of Indo-Pak Sub-Continent. It is bounded on the north by Punjab, on the east by Rajputana (India) on the south by Runn of Kuchh and Arabian Sea and on the west by Baluchistan. It covers 140914 sq. kilometers of the total area of Pakistan.

The early political history of Sindh is shrouded in mystery and mostly remains unknown. The excavation of Moen jo Daro brought to light the existence of a highly developed urban culture in Sindh (2500-200 BC).

The discovery of highly urbanized and developed civilization brought the ancient Indus civilization parallel to the Egyptian and the Mesopotamian and the Chinese civilizations.

It is said that the Aryans were settled in a vast region of sixteen lands in the Avestan period. In addition to their patronymic and tribal names, they must have had a way to designate each other collectively by the names of their respective lands. There were some thirty names of sixteen Aryan provinces. Among them, we have Hindu ( Sindhu) and its adjective Hinduya ( Sindhi).This is the first time on record that the name ‘Sindhi’ was employed to designate the people of the valley. (Jafaery, 1981). From this we can conclude that, it was the time when this adjective of Sindhi was also employed for the language spoken in this area.

Index

I think it might be easier to navigate if one places an index in main page. I have imported an index from Urdu, please modify and place it in the front page.Thank you.

سمورا مقالا آ ا ب ٻ ڀ ت ٿ ٽ ٺ ث پ ج ڄ جھ ڃ چ ڇ ح خ د ڌ ڏ ڊ ڍ ذ ر ڙ ز س ش ص ض ط ظ ع غ ف ڦ ق ڪ ک گ ڳ گھ ڱ ل م ن ڻ و ھ ء ي A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

--Eukesh 01:04, 14 فيبروري 2007 (UTC)

ڳوٺ سڪواھڻ گمبٽ تعلقي ۾ اترائين طرف ھڪ خوبصورت ڳوٺ آهي ۽ ھي ڳوٺ سوين سال پراڻو تاريخي ڳوٺ آهي ھن ڳوٺ جي تاريخ تمام پراڻي آهي ۽ ڳوٺ سڪواھڻ 27°23'33"N 68°28'53"E ڪراء زمين تي موجود آهي ھن ڳوٺ جي خوبصورتئ جو اندازو ھن مان به لڳائي سگهجي ٿو ته ھي ڳوٺ کھڙا مينر شاخ جي اترائين ڪناري تي واقع آهي جنهن سان هن ڳوٺ جي خوبصورتئ کي چار چنڊ لڳي پئي وڃن

۽ سندس ھن ڳوٺ جو قريبي شھر " کھڙا " آهي جيڪو صرف ٽن ڪلوميٽرن تي اوڀر طرف واقع آھي

ھن ڳوٺ ۾ سو فيصد مسلمان برادري آباد آهي ڳوٺ سڪواھڻ تقريبا 2500 گھرن تي مشتمل وڏو ڳوٺ آهي ھن ڳوٺ جي پکيڙ 5 ڪلوميٽر ھمچورس آهي ۽ ھتي صرف اڄڻ قوم آباد آهي ھتان جي ماڻهن جو پراڻي زماني کان وٺي زياده گذر سفر پورھيت ۽ ھارپي تي آهي ھي ڳوٺ گھڻن پاڙن تي مشتمل آهي انهن مان ڪجهه پاڙا ھي آھن "آندلاڻي. وڇاڻي. خليفه. صالحاڻي. متاڻي. ڀاڳلاڻي. ديرائي. باغائي ھن ڳوٺ جي موسم خوشگوار ٿئي ٿي ۽ سندس ھر سال چارئي موسمون پڻ اچن پيون ڳوٺ ۾ سندس ٻارڙن لاءِ سرڪاري پرائمري اسڪول به موجود آهي ھي ڳوٺ تقريبا 200 فٽ سطح سمنڊ کان مٿانهون آهي ھن ڳوٺ ۾ داخل ٿيڻ جا سندس ٻه رستا آهن ھڪ ڏکڻ ۽ اوڀر طرف کان ۽ ٻيو اتر طرف کان محمدراشد123 (ڳالھ) 17:40, 24 مارچ 2019 (UTC)

Add link

We should add a link to the following site since there are many Sindhis in India: http://s2g.advancedcentrepunjabi.org

They use Devangri so for both sides to benefit we should add that link to one of the pages (it converts from Arabic to Devanagari alphabet).

Small request

Hello! I am a Polish wikipedian and I would like to ask you for your help - writing a new article about former Polish President who won the Nobel Peace Prize in 1983 – Lech Wałęsa. I have looked for his biography in your Wikipedia but without success. Polish Wikipedians will be grateful for your help. Thank you so much in advance! PS you can find the English version of the article here. Best wishes from Poland, Patrol110 18:24, 25 ڊسمبر 2009 (UTC)

Sindhi Language

Sindhi language is widely spoken in Pakistan and some state of India.

سنڌيءَ ۾ لکڻ لاءِ هتان سنڌي ڪي بورڊ ڊائونلوڊ ڪريو

• http://www.tavultesoft.com/keyman/downloads/keyboards/search.php?Search=l:iso:snd&Submit=1

ٻيا آن لائن سنڌي ڪي بورڊ هيٺين واب سائيٽن تي موجود آهن

• http://sindhsalamat.com/keyboard/
• http://sabsindhi.com/keyboard/
• http://sindhikeyboard.sourceforge.net/

--Jogi don 08:35, 28 مارچ 2016 (UTC)

توھان جي وڏي مھرباني. Laghariabad (ڳالھ) 18:15, 13 سيپٽمبر 2019 (UTC)

تمام بهترين ڪوشش سنڌي ٻولي جي ترقي لاءِ Suneel.2k15 (ڳالھ) 11:00, 26 جنوري 2020 (UTC)

Wikipedia in Tatar

Dear friends, may I ask you to add a hyperlink to our Tatar Wikipedia (http://tt.wikipedia.org) to yourr Front page. Tatars - are turkic nation living in Tatarstan Republic, second biggest nation in Russian Federation. hope to hear from you soon. sincerely yours, Muhtac 22:00, 20 مارچ 2011 (UTC)

Invite to WikiConference India 2011

Hi مُک صفحو, The First WikiConference India is being organized in Mumbai and will take place on 18-20 November 2011. You can see our Official website, the Facebook event and our Scholarship form. But the activities start now with the 100 day long WikiOutreach. As you are part of WikiMedia India community we invite you to be there for conference and share your experience. Thank you for your contributions. We look forward to see you at Mumbai on 18-20 November 2011

Please forward to relevant folks in the community. If you want the bot to do the job please sign up at [1] --Naveenpf 05:34, 6 آگسٽ 2011 (UTC)

Article requests

Hi! Would anyone be interested in starting these articles in Sindhi?

• en:Jinnah International Airport
• en:2012 Pakistan garment factory fires
• en:Airblue Flight 202
• en:Benazir Bhutto

Thanks, WhisperToMe 00:16, 15 فيبروري 2012 (UTC)

Deletion proposal

Proposal

I apologise for communicating in English. I have informed Aursani (the only local administrator on this project) and Rich Farmbrough about this proposal. Recently, I've deleted some test pages and quite a lot of broken redirects on this project. I also deleted a couple of pages that were written completely in English. However, there are still several pages that I think should be deleted after a short period of consideration. I would like to help this project by cleaning it up and getting rid of all useless, incomplete and corrupt templates. There are currently quite a lot of errors related to such templates, which were copy-pasted by Rich Farmbrough from the English Wikipedia. I hereby propose to: Delete all new templates created by Rich Farmbrough. Replace all babel templates with the babel extension and delete the templates. As a global sysop, I can help deleting these pages. I will wait for two weeks and if no one has objected by then, I will carry out this proposal. Please note that I do this to help your project and that every deletion can easily be undone. Feel free to leave me a message on my talk page if you have any questions or requests. Kind regards, Mathonius Automatic translations into French, Persian, Arabic and Urdu.

Mathonius (talk) 06:39, 7 اپريل 2012 (UTC) The problem is that these deletions did not really help anything. Insisting on the Babel extension does not either. . Instead it creates more work for everyone. If you want to mess with stuff I have done on any wiki, please contact me on en:. You will find that I do not generally do things without giving them considerable thought. Rich Farmbrough (ڳالهہ) 20:06, 5 مَئي 2016 (UTC)

en:wikt:Appendix:Indo-Iranian Swadesh lists (extended)

Please add variant word of you languages in this list.--Kaiyr (talk) 08:31, 17 آگسٽ 2014 (UTC)

ڭ

ڭ؟

خوش آمدید

تصویر خوش آمدید کا حجم بڑا ہونے سے وہ دوھندلی نظر آرہی ہے اس کا حجم 700 سے کم کریں 400 تک کریں۔--Obaid Raza (talk) 06:03, 1 مَي 2015 (UTC)

جی جی--—محمد مجیب—  07:12, 1 مَي 2015 (UTC)

multiscript collaboration

	੭ ੧੨ ੧ ੧੪ ੨ ੧੩ ੮ ੧੧ ੧੬ ੩ ੧० ੫ ੯ ੬ ੧੫ ੪ ISO 15924: Guru ٧ ١٢ ١ ١٤ ٢ ١٣ ٨ ١٠ ١٦ ٣ ١٠ ٥ ٩ ٦ ١٥ ٤ ISO 15924: Arab 7 12 1 14 2 13 8 11 16 3 10 5 9 6 15 4 ISO 15924: Latn transcription of the indian numerals
most-perfect magic square from the Parshvanath Jain temple in Khajuraho, Rajasthan

Hi! Some years ago (in 2008) I received a picture about a most-perfect magic square from the Parshvanath Jain temple in Khajuraho; Rajasthan. This Khajuraho square is also named Chautisa Yantra. According to magic square#India ^{Magic Squares and Cubes By William Symes Andrews, 1908, Open court publish company} the square is more then housand years old / from the 10th-century.
BTW: Sriramachakra (found today) is another of the 384 mutually indistinguishable most-perfect magic squares.
testwiki:most-perfect magic square provides transliterations for a dozen of ISO 15924 scripts as Arab · Armn · Beng · Cyrl · Cyrs · Deva · Grek · Gujr · Guru · Hans · Hant · Jpan · Hebr · Knda · Kore · Latn ^{including Roman numerals and binary} · Lepc · Maya · Mlym · Mymr · Orya · Runr · Sinh · Taml · Telu · Tibt · Xsux and some more might be added ^{see the list at #the top of the page}.
The wiki source code included at this page can be used for articles / stubs in languages using these scripts. Fonts are not optimized and all comments are welcome at the test subdomain page [2].
FYI: #BiDi_issues lists the actual list of WMF subdomains using ISO 15924:Arab. Today it lists:

Arab: ar:, arz:, azb:, ckb:, dv:, fa:, glk:, ha: ^BiDi, ks:, ku: ^BiDi, lrc:, mzn:, pnb:, ps:, sd: ^BiDi, tk: ^BiDi ?, ug:, ur:, etc.

I hope you can create local related articles to en:magic square, en:most-perfect magic square etc. Thanks for all your efforts in advance! lɛʁi ʁɑjnhɑʁt (Leri Reinhart)
לערי ריינהארט (talk) 22:22, 18 آگسٽ 2015 (UTC)

PAGEID: 55087 · https://sd.wikipedia.org/?pageid=55087

links here: https://sd.wikipedia.org/?curid=55087#multiscript_collaboration

REVISIONID: 178284

thanx --—محمد مجیب—  03:29, 16 آگسٽ 2015 (UTC)

مک صفحي ۾ غير ضروري تبديليون

عرساڻي صاحب کي گذارش آهي ته مک صفحي ۾ ڪيل ڪجهه تبديليون واپس ڪيون وڃن ڇو ته صفحي جي شڪل خراب لڳي پئي، اميد آهي ته سفارش تي عمل ڪيو ويندو.مھتاب احمد (ڳالهہ) 08:29, 15 آڪٽوبر 2015 (UTC)

مُک صفحو روزاني بنياد تي تازو(Update) ڪيو

مُک صفحو روزاني بنياد تي تازو ڪيو ، جيئن انگلش وڪيپيڊيا سميت ٻين وڪي پيڊياز تي روزاني بنياد تي ٿئي ٿو، ان سميت جنهن تازيون ڀاڱيداريون وڌيڪ ڪيون آهن انهي يوزر جو نالو سرفهرست آڻيو. مهربانيون-ساڄي يوزر:اسد علي جوڳي 06:37, 21 نومبر 2015 (UTC)

ها پر روزانو ايڏو ٽائيم ڪير ڪڍندو؟؟--—محمد مجیب—  08:54, 21 نومبر 2015 (UTC)

يوزر بحث:محمد مجیب پوءِ اردو وڪيپيڊيا وارا هر روز اردو وڪيپيڊيا جي مُک صفحي کي تازو ڪن ٿا، ۽ انڪري سنڌي وڪيپيڊيا تي پڻ ائين ئي ٿيڻ گهرجي ان حوالي سان.ساڄي يوزر:اسد علي جوڳي - 13:29, 23 نومبر 2015 (UTC)

منهنجو لکيل باوارج(Bawarij) مضمون مُک صفحي ۾ شامل ڪريو Kindly include article into main page.--ساڄي يوزر:اسد علي جوڳي 13:25, 23 نومبر 2015 (UTC)

سلطنت عثمانيه مضمون باوارج کان ڪيئي دفعا بهتر ۽ تاريخي مضمون ۽ گهڻن حوالن وارو مضمون آهي باوارج مضمون کان اهو ٿوڙو بهترين آهي مک صفحي لاء پر ٿوڙو عرصو ان کي رهڻ ڏيو پوء باوارج به ڪنداس--—محمد مجیب—  04:02, 24 نومبر 2015 (UTC)

ٺيڪ آهي، باوراج جي مضمون لاءِ حوالا ملن ته شامل ڪجو-ساڄي يوزر:اسد علي جوڳي 07:38, 24 نومبر 2015 (UTC)

ايان (ماڊل) پڻ شامل ڪريو ........--اسد علي جوڳي 17:24, 1 ڊسمبر 2015 (UTC)

Useful Templates ڪارائتا سانچا

سنڌ جا ضلعا

سنڌ جا ضلعا سانچو (سانچو:سنڌ جا ضلعا) تمام ضلعن جي مضمونن ۾ شامل ڪريو,جيئن مون اهو سانچو خيرپور ضلعي(خيرپور ضلعو) جي مضمون ۾ شامل ڪيو آهي--ساڄي يوزر:اسد علي جوڳي 07:35, 24 نومبر 2015 (UTC)

زمرو سائنس

زمروسائنس ۾ موجود تمام تر زمرن جي سنڌي نالن حرف ابجد جي ترتيب جي مطابق ذيلي زمرن جي سرخيءَ يا سِري ۾ ڏِسي سگهجن ٿا۔ اگر توهانکي ڪنهن سنڌي نالي سان دشواري هجي يا توهان انگريزيءَ ۾ تلاش ڪرڻ چاهيو تي درج ذيل فهرست تمام تر زمرن کي انگريزي ابجد جي ترتيب ۾ ظاهر ڪري ٿي۔

1. Aeronautics
2. Applied sciences
3. Artificial life
4. Astronomy
5. Biology
6. Chemistry
7. Cognitive science
8. Computer and internet
9. Computer science
10. Ecology
11. Engineering
12. Epistemology
13. Forensics
14. Genetics
15. Geology
16. Geophysics
17. Health and medicine
18. History of science
19. Hydrology
20. Interdisciplinary fields
21. Muslim scientists
22. Oceanography
23. Physics
24. Political science
25. Psychiatry
26. Psychology
27. Physical sciences
28. Natural sciences
29. Water sciences
30. Science and philosophy
31. Scientific disciplines
32. Scientific methods
33. Scientific modeling
34. Scientific observation
35. Social science
36. Space
37. Theory

هن انگريزي فهرست ۾ ڪنهن نئين اندراج جي لاءِ هن جڳه وڃو ، پنهنجي اندراج ۾ حرف ابجد جي ترتيب ۽ جدول جي تناسب جو خيال رکندا.

--Jogi don 04:49, 24 جنوري 2016 (UTC)

English Sentence on the Main Page

The English sentence on the main page of the Sindhi Wikipedia is aimed at those Sindhi users of the wikipedia who can speak Sindhi but cannot read it in the Sindhi-Arabic Script. Many Sindhis living in India are not literate with Sindhi in Arabic script. Therefore this message links them to a video that teaches reading and writing Sindhi in Arabic script. Therefore it is requested not to remove this sentence.

Aursani (ڳالهہ) 16:20, 25 نومبر 2015 (UTC)

The grammar of the sentence needs to be corrected, possibly to the following

Welcome to the Sindhi Wikipedia. If you can speak Sindhi well but are unable to read Sindhi-Arabic script, watch this video to quickly learn how to read Sindhi-Arabic script.

Vincent2128 (ڳالهہ) 17:24, 10 ڊسمبر 2015 (UTC)

Disambiguation Template created for Sindhi Wikipedia

I have created a template for disambiguation pages سانچو:امتیاز

«مضمون [[:{{{1}}}]]:کان ڀُل مغالطو نه کائو»۔

چيني رسم الخط For example I have used it here

«مضمون چيني ٻولي:کان ڀُل مغالطو نه کائو»۔

Include this template where ambiguity exists about topics........--اسد علي جوڳي 07:54, 1 ڊسمبر 2015 (UTC)

انگریزی متن

صفحہ اول میں بالکل اوپر موجود انگریزی متن کو درج ذیل متن سے تبدیل کر دیں:

<div class="mw-content-ltr">
Welcome to Sindhi Wikipedia. 
If you can speak Sindhi well but are unable to Read Sindhi-Arabic script, [https://vimeo.com/89280930 watch this video] to quickly learn reading Sindhi-Arabic Script.
</div>

شکریہ محمد شعیب (ڳالهہ) 15:20, 12 ڊسمبر 2015 (UTC)

Sindhi Wiktionary

[Sindhi Wiktionary https://sd.wiktionary.org/wiki/مُک_صفحو]

--اسد علي جوڳي 07:47, 17 ڊسمبر 2015 (UTC)

Sindhi is missing

Sindhi is missing from this page:
https://meta.wikimedia.org/wiki/There_is_also_a_Wikipedia_in_your_language
Thank you, Varlaam (ڳالهہ) 20:38, 20 جنوري 2016 (UTC)

Thank you Varlaam for informing us, I have added my language over there. مھتاب احمد (ڳالهہ) 09:16, 21 جنوري 2016 (UTC)

Thanks very much for your help! Varlaam (ڳالهہ) 16:10, 21 جنوري 2016 (UTC)

ڪجھ تجويزون

منتظمين کي گذارش ٿي ڪجي ته مک صفحي تان {{مبسس4}} وارو ٽيگ ھٽايو وڃي ۽ وڊيو ڏسڻ لاءِ ڏنل ڳنڍڻي کي<center> </center> جو ٽيگ لڳايو وڃي. ھي تجويزون ان ڪري رکان پيو ڇو ته مک صفحو ڏسڻ ۾ سٺو نه پيو لڳي. اميد اٿم ته تجويزن تي عمل ڪيو ويندو. مھرباني. مھتاب احمد (ڳالهہ) 09:56, 26 فيبروري 2016 (UTC)

جي ادا آءُ اڄ يا سڀاڻي ايئن ڪندم--—محمد مجیب—  16:03, 26 فيبروري 2016 (UTC)

10 ھزار مضمونن لاء لوگو

سنڌي وڪيپيڊيا لاءِ 10 ھزار مضمونن لاءِ لوگو

سڀن کي سلام، اميد آھي تہ سڀ خيريت سان ھوندا. دوستو تمام خوشيء جي ڳالھ آھي تہ سنڌي وڪيپيڊيا جلد ئي 10 ھزار مضمونن جو ڏاڪو عبور ڪرڻ واري آھي جنھن ۾ محترم انتثار علي جي اڻٿڪ محنت ۽ سائين عزيز ڪنگراڻي صاحب جو جذبو، سعيد بخاريء جي ٽيڪنيڪل معاملن ۾ مدد، محترم فياض سومرو صاحب جو ڪوششون، جوڳي اسد جي لگن، ڪجھ حصو مون ناچيز جو بہ ۽ ٻين کوڙ سارن ساٿين جو پڻ ھٿ آھي. سڀ جا سڀ تعريف لائق آھن. ان خوشيءَ جي موقعي تي مون سنڌي وڪيپيڊيا لاء ھڪ لوگو ٺھرايو آھي جيڪو توهان تصوير ۾ ڏسي سگھو ٿا. ان لوگو کي سنڌي وڪيپيڊيا تي ڏھ ھزار مضمون پورا ٿيڻ جي موقعي تي لڳرائڻ لاء توھان جي تائيد جي ضرورت آھي. مھرباني ڪري تائيد لاءِ تائيد جي خاني ۾ ھي #{{تائيد}}--~~~~ ڪوڊ ھڻو. تنقيد لاءِ تنقيد جي خاني ۾ ھي #{{تنقيد}}--~~~~ ھڻو ۽ تبصرو جي خاني ۾ پنھنجي خيالن جو اظھار ڪريو (# لکي شروع ڪندا) ۽ آخر ۾ ھي --~~~~ نشاني ھڻو. لک ٿورا ۽ مھربانيون.--مھتاب-احمد ڳالھ 19:10, 7 مَئي 2018 (UTC)

تائيد

1. سهمت--امین اکبر (ڳالھ) 19:44, 7 مَئي 2018 (UTC)
2. سهمت - بخاري سعيد ^ڳالھ 01:39, 8 مَئي 2018 (UTC)
3. سهمت-- محمد عارف سومرو (ڳالھ) 03:43, 8 مَئي 2018 (UTC)
4. سهمتپیشگی مبارک باد، چلے چلو کہ منزل ابھی نہیں آئی!--Obaid Raza (ڳالھ) 07:08, 8 مَئي 2018 (UTC)
5. سهمت----عزيز ڪنگراڻي (ڳالھ)' 08:14, 8 مَئي 2018 (UTC)
6. سهمت-- مبارڪون تمام جلد 10،000 مضمونن جي چنوتي کان پوءِ اڳتي به اهڙيون چنوتيون پوريون ڪنداسين, جوڳي اسد راڄپر 17:32, 8 مَئي 2018 (UTC)
7. سهمت--Nasreen wafai (ڳالھ) 06:02, 9 مَئي 2018 (UTC)
8. سهمت--واپرائيندڙ:Indus Asia

تبصرا

1. سنڌي وڪيپيڊيا تي ايم بي سنڌي ڪي بورڊ لاڳو ڪرايو وڃي، جيئن اردو وڪيپيڊيا تي اردو ڪي بورڊ آهي جڌهن اردو وڪيپيڊيا تي ڪا به ترميم ڪجي ٿي ته اتي اردو ۾ ٽائيپ ڪرڻ جي سهوليت آهي، پر سنڌي وڪيپيڊيا تي سنڌي ڪي بورڊ انيبلڊ ناهي جنهن جي ڪري اسان کي ٽئين ڌُر (ٿرڊ پارٽي ڪي بورڊ مثال طور آئون ڪي مين ويب جي ويب سائيٽ تان سنڌي ڪي بورڊ ايم بي سنڌي استعمال ڪندو آهيان جنهن جي لنڪ هيءَ آهي https://keymanweb.com/#snd,Keyboard_mbsindhi) ، سو اسانکي سنڌي وڪيپيڊيا تي اردو وڪيپيڊيا ۽ پنجابي وڪيپيڊيا وانگر سنڌي ڪي بورڊ سنڌي وڪيپيڊيا تي لاڳو ڪرائڻ گهرجي ته جيئن اسان پڻ سنڌي وڪيپيڊيا تي جيئن ئي ترميم ڪريو ايڊيٽر ۾ ته اسان کي ايڊيٽر ۾ سنڌي ڪي بورڊ ملي ۽ اسان سنڌي ٽائيپ ڪرڻ لاءِ ٻئي ويب سائيٽ تان ٽائيپ ڪرڻ کان بهتر هتي ئي سنڌي ۾ ٽائيپ ڪريون، ۽ اهو نون واپريئيندڙن (يوزر) کي پڻ آساني ڪندو. وڌيڪ توهان جيڪا صلاغ ڏيو هيٺ ڪمينٽ ڪريو، مهربانيون, جوڳي اسد راڄپر 05:12, 9 مَئي 2018 (UTC)

تمام.ملڪن ۽ بين الاقوامي تنظيمن جا سانچا

سنڌي وڪيپيڊيا تي مختلف سانچا بہ ٺاهيو sufi 06:25, 20 جُولاءِ 2018 (UTC)

Village Sukwahan

ڳوٺ سڪواھڻ گمبٽ تعلقي ۾ اترائين طرف ھڪ خوبصورت ڳوٺ آهي ۽ ھي ڳوٺ سوين سال پراڻو تاريخي ڳوٺ آهي ھن ڳوٺ جي تاريخ تمام پراڻي آهي ۽ ڳوٺ سڪواھڻ 27°23'33"N 68°28'53"E ڪراء زمين تي موجود آهي ھن ڳوٺ جي خوبصورتئ جو اندازو ھن مان به لڳائي سگهجي ٿو ته ھي ڳوٺ کھڙا مينر شاخ جي اترائين ڪناري تي واقع آهي جنهن سان هن ڳوٺ جي خوبصورتئ کي چار چنڊ لڳي پئي وڃن

۽ سندس ھن ڳوٺ جو قريبي شھر " کھڙا " آهي جيڪو صرف ٽن ڪلوميٽرن تي اوڀر طرف واقع آھي

ھن ڳوٺ ۾ سو فيصد مسلمان برادري آباد آهي ڳوٺ سڪواھڻ تقريبا 2500 گھرن تي مشتمل وڏو ڳوٺ آهي ھن ڳوٺ جي پکيڙ 5 ڪلوميٽر ھمچورس آهي ۽ ھتي صرف اڄڻ قوم آباد آهي ھتان جي ماڻهن جو پراڻي زماني کان وٺي زياده گذر سفر پورھيت ۽ ھارپي تي آهي ھي ڳوٺ گھڻن پاڙن تي مشتمل آهي انهن مان ڪجهه پاڙا ھي آھن "آندلاڻي. وڇاڻي. خليفه. صالحاڻي. متاڻي. ڀاڳلاڻي. ديرائي. باغائي ھن ڳوٺ جي موسم خوشگوار ٿئي ٿي ۽ سندس ھر سال چارئي موسمون پڻ اچن پيون ڳوٺ ۾ سندس ٻارڙن لاءِ سرڪاري پرائمري اسڪول به موجود آهي ھي ڳوٺ تقريبا 200 فٽ سطح سمنڊ کان مٿانهون آهي ھن ڳوٺ ۾ داخل ٿيڻ جا سندس ٻه رستا آهن ھڪ ڏکڻ ۽ اوڀر طرف کان ۽ ٻيو اتر طرف کان محمدراشد123 (ڳالھ) 17:42, 24 مارچ 2019 (UTC)

Muhammad Rashid Ujjan محمد راشد يعقوب اڄڻ

ابو حسان محمد راشد ولد محمد يعقوب اڄڻ حافظ محمد راشد اڄڻ ڳوٺ سڪواھڻ ۾ 1994 ۾ ڄائو سندس ابتدائي تعليم ڳوٺ سڪواھڻ جي پرائمري اسڪول ۾ حاصل ڪئي پنجين ڪلاس مڪمل ڪرڻ کان پوءِ مڊل ڪلاس پڙهڻ لاءِ کھڙا شهر ۾ 2006 ۾ ھائي سيڪنڊري اسڪول ۾ سندس داخلا ورتي ۽ 2013 ۾ انٽر ھائي سيڪنڊري اسڪول کھڙا ۾ مڪمل ڪئي ۽ 2006 ۾ حفظ قرآن پنهنجي ڳوٺ جي مدرسي ۾ مڪمل ڪيو ۽ پير جو ڳوٺ جامعه راشديه ۾ 2008 ۾ حفظ قرآن جي دستاربندي ڪئي ان کان پوءِ عالم ڪورس ڪرڻ لاءِ 2008 ۾ سکر جو سفر اختيار ڪيو ۽ دعوت اسلامي جي جامعة المدينة ۾ داخلا ورتي پنج سال سکر ۾ پڙھڻ کانپوءِ 2013 ۾ حيدرآباد جامعة المدينة لاءِ تبادلو وٺي اتي ٽي سال پڙهي 2016 ۾ درس نظامي جي دستار فضيلت حيدرآباد ۾ ڪئي درس نظامي مڪمل ڪرڻ کان پوءِ ڪراچي جو سفر ڪيو ۽ 2016 ۾ دعوت اسلامي جي مرڪزي جامعه ۾ ھڪ سال تخصص في الفقه ڪيو ان کان پوءِ 2017 ۾ وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ اسلام آباد پاکستان جو سفر ڪيو ۽ اسلامڪ انٽرنيشنل يونيورسٽي اسلام آباد ۾ داخلا ورتي محمدراشد123 (ڳالھ) 18:23, 24 مارچ 2019 (UTC)

نئون مضمون

سنڌي وڪيپيڊيا جي موبائيل ورجن ۾ نئون مضمون ڪيئن لکجي؟ منصور جمالي (ڳالھ) 11:52, 2 جُونِ 2019 (UTC)

@منصور جمالي: ادا موبائل ورزن ۾ نئون مضمون نہ لکبو آھي آھي. ھا البتہ ھيٺ ڊيسڪٽاپ واري لنڪ تي ڪلڪ ڪري توھان ڊيسڪٽاپ ورزن تي اچي نئون مضمون تخليق ڪري سگھو ٿا. نئين مضمون تخليق ڪرڻ لاءِ ڳولا واري خاني ۾ پنھنجي گھربل مضمون جو نالو لکو ۽ پوءِ اھو ڳاڙھي رنگ ۾ ظاھر ٿيندو، ان تي ڪلڪ ڪري مضمون لکڻ شروع ڪريو.--مھتاب-احمد ^(ڳالھ) 10:10, 3 جُونِ 2019 (UTC)

شاهه لطيف وطن پرست ۽ انقلابي شاعر سارنگ جويو

سنڌ جي ڏاھپ جو الميو چئجي يا ٻيو ڪجھ، جو سنڌ جي قومي سُڃاڻپ ۽ علامت شاھ عبداللطيف ڀٽائيءَ کي هڪ سياسي دانشور پاران ان دور جي اسٽيبلشمينٽ جو ماڻھو قرار ڏنو ويو آھي، جنھن لاءِ هن دليل اھو ڏنوآھي ته، “شاھ لطيف جو ان وقت اسٽيبلشمينٽ جي اھم ماڻھو محمد ھاشم ٺٽويءَ سان دوستيءَ جو رشتو هو، ۽ ان کان سواءِ شاهه لطيف صوفي شاهه عنايت جي شهادت جي واقعي تي پنهنجي شاعريءَ ۾ کُليل طور اظهار ناهي ڪيو، جنهن ڪري شاهه لطيف ان وقت جي اسٽيبلشمينٽ جو حصو هو.” دانشور صاحب جي اها ڳالھ سمجھ کان ٻاھر آھي. منھنجي مختصر مطالعي موجب مخدوم محمد ھاشم ٺٽوي، شاھ لطيف جو سخت فڪري مخالف ھو. ڇو ته شاهه لطيف ‘وحدت الوجود’ واري مڪتبِهء فڪر جو پرچارڪ هو ۽ گڏوگڏ ان وقت جي وحدت الوجودي فلسفي جي وڏن عالمن مخدوم معين ٺٽويءَ سان سندس دوستيءَ ۽ شھيد شاھ عنايت سان سندس فڪري تعلق هو، جڏهن ته مخدوم محمد هاشم ٺٽوي ‘وحدت الشهودي’ مڪتبِهء فڪر جو وڏو همعصر عالم هو. اها حقيقت آهي ته مخدوم محمد هاشم ٺٽوي، پنهنجي دور جو وڏو فقيھه ۽ عالم هو، ۽ هن جي پنهنجي وطن سنڌ سان به محبت هئي، جو جڏهن هڪ پٺاڻ عالم عبدالرئوف، سنڌ ۽ سنڌين خلاف ڪتاب لکيو هو، ته مخدوم صاحب سندس جواب ۾ هڪ ڪتاب لکي، کيس رد ڏنو هو. پر اها به حقيقت آهي ته مخدوم محمد هاشم ٺٽويءَ جي پنهنجي دور جي اسٽيبلشمينٽ سان ويجهڙائي به هئي، ان ڏس ۾ سائين جي. ايم. سيد، پنهنجي ڪتاب ‘پيغام لطيف’ ۾ مخدوم هاشم ٺٽويءَ جي تعارفي ذڪر کانپوءِ لکي ٿو ته، “انهيءَ وقت سنڌ جا عالم ٻن گروهن ۾ ورهايل هئا. هڪڙا فلسفي ۽ حديث ۾ ماهر هئڻ ڪري غير مقلد (تقليد نه ڪندڙ) ٿي ويل هئا، ليڪن مٿن تصوف جو اثر به قائم رهيو ۽ ٻيا فقهه ۾ مهارت حاصل هئڻ ڪري مقلد (تلقيد ڪندڙ) زاهد ۽ صاحبِ شريعت مشهور ٿيا. مخدوم محمد معين پهرئين گروهه مان مکيه هو ۽ ٻئي گروهه جي مهنداريءَ جي پڳ مخدوم محمد هاشم تي آئي. هي صاحب پابند صوم ۽ صلواة، سنت اسلاميءَ جو پيرو هو ۽ مذهب مان بدعتن (هر نئين ڳالهه جا اهل سنت و جماعت جي حنفي فرقي جي حڪمن جي برخلاف هجي) ڪڍڻ جي تحريڪ شروع ڪئي. جيئن ته اهو ڪم مؤثر طرح حڪام وقت ڪلهوڙن ۽ ٻين معززن اميرن جي مدد ۽ همدرديءَ کان سواءِ پوري طرح حاصل ٿيڻ مشڪل هو، ان ڪري هن انهن سان لاڳاپو وڌايو. جيئن ته انهن حاڪمن جي ذاتي ۽ طبقاتي مفاد کي انهن ڳالهين ڪري ڪو نقصان نه ٿي پهتو، تنهنڪري انهن مخدوم صاحب جو ساٿ ڏنو ۽ مخدوم جو اثر وڌڻ لڳو... مخدوم صاحب تجديدِ شريعت جي نالي سان تحريڪ شروع ڪئي.” سائين جي. ايم. سيد مخدوم محمد هاشم ٺٽويءَ بابت وڌيڪ لکي ٿو ته، “عام فهم ماڻهن ۽ مُلن ۾ سندس نالو مشهور ٿي ويو. هن ان وقت جي بلند پايه عالمن ۽ صوفين جي اڪثري شريعت جي نالي ۾ مخالفت ڪئي. مخدوم معين، مخدوم محمد زمان لنواريءَ وارا ۽ شاهه صاحب (لطيف) سڀ سندس نقطه چينيءَ کان بچي نه سگهيا.” (سيد، 1954) ان ڏس ۾ محترم بدر ابڙو پنهنجي ڪتاب ‘سنڌ جو شاهه’ ۾ لکي ٿو ته، “ڀٽائي صاحب جي زماني ۾ مغل، ترخان (نسلي طرح ساڳيا)، ڪلهوڙا، ۽ عباسي سڀ کان وڌيڪ رعايت يافته هُئا. مُلان جو ادارو تمام طاقتور هو، ان ئي دور ۾ مخدوم هاشم ٺٽويءَ جون فتوائون دابگير مسجد مان جاري ٿينديون هيون. اهڙيءَ طرح قاضي، مُفتي ۽ آخوند علمي بُنيادن تي ڪلهوڙن ۽ مغلن جي ادارن کي هلائي رهيا هُئا. سيد ۽ درويش به رعايت ۾ هوندا ، پر انهن فقيرن تي گهري نظر موجود هُئي، جيڪي شاهه عنايت شهيد جي مڪتبهءِ فڪر جا هُئا.“ (ابڙو، 2014) اسان جي معزز دانشور جي نظر ۾ جيڪڏھن شاھ لطيف اسٽيبلشمينٽ جو ماڻھو هو ته پوءِ وقت جي حڪمران نورمحمد ڪلھوڙي، لطيف سائينءَ کي ٽي ڀيرا مارائڻ جي ڪوشش ڇو ڪئي ھُئي، جنهن جو ذڪر محترم بدر ابڙي پنهنجي ڪتاب ‘سنڌ جو شاهه’ ۾ هن ريت ڪيو آهي: “وقت جو حاڪم ميان نور محمد ڪلهوڙو پڻ سندس شروعاتي دور ۾ ڀٽائي صاحب جو دشمن هو. مٽياري جا سيد پڻ شاهه صاحب سان ڪو نه ٺهيا ۽ مخالفت وارو رويو رکيو هُئائون. اهي ڳالهيون مشهور آهن ته ميان نورمحمد ڪلهوڙي ڀٽائي صاحب جي جان کي جوکو ڏيڻ لاءِ ٻه ٽي ڀيرا خوني حملا ڪرايا.“ (ابڙو، 2014) اهي جملا سڌيءَ ريت نه پر اڻسڌيءَ ريت ڪرايا ويا هئا (1) معجون جي دٻلي ڏياري موڪلڻ، جنهن ۾ زهر ڀريل هو، ۽ (2) جڙي گهوڙي تحفي طور ڏيڻ وغيره. ميان نور محمد ڪلهوڙي شاهه لطيف تي خوني حملا ڇو ڪرايا، ان ڏس ۾ محترم عطا محمد ڀنڀري جي ترجمي ڪيل انگريز محقق ايڇ ٽي سورلي جي ڪتاب ‘ڀٽ جو شاهه’ ۾ ايڇ. ٽي. سورلي، رچرڊ برٽن جو حوالو ڏيندي لکيو آهي ته، “سنڌ جي تصوف متعلق ڄاڻ لاءِ اسان برٽن جا ٿورائتا آهيون. تصوف متعلق برٽن ٻُڌائي ٿو ته، “تصوف، مقامي حڪومت دوران اهڙوئي هڪ خطرناڪ سياسي هٿيار سمجهيو ويندو هو، جهڙيون ٻيون ڪيتريون ڳُجهيون برادريون تاريخ ۾ قلمبند ٿيل آهن.” (سورلي، 2012) شاهه لطيف کي وقت جي حڪمران نورمحمد ڪلهوڙي پاران مارائڻ جي ڪوشش ڪرڻ جو هڪ سبب ته رچرڊبرٽن پاران ٻُڌايل تصوف جي مڪتبهءِ فڪرن جي وچ ۾ ٽڪراءُ وارو آهي، پر ان کان سواءِ ٻيا ڪهڙا سبب هئا. ان ڏس ۾ ساجد سومرو پنهنجي ڪتاب ‘سوشل سائنس ۽ شاهه لطيف’ ۾ لکي ٿو ته، “شاهه لطيف کي ميان نورمحمد ڪلهوڙي پاران ٻه ٽي ڀيرا مارائڻ وارين روايتن کي پڙهڻ کان پوءِ سوال اهو ٿو پيدا ٿئي ته جيڪڏهن اهي ٻئي روايتون صحيح آهن ته آخر ميان نور محمد ڪلهوڙي ايئن ڇو ٿي ڪيو؟ اِنهيءَ سوال جو هڪ ممڪن جواب هيءُ ٿي سگهي ٿو ته ان خطري کان بچڻ لاءِ هن اهو ئي بهتر سمجهيو ته لطيف جهڙي عوامي ۽ قومي مزاج رکندڙ ماڻهوءَ کي مارائي ڇڏجي. ڇو ته جنهن طريقي سان اُن وقت حڪومت ٿي رهي هُئي، سا بهرحال لطيف سائينءَ سنڌي عوام جي قومي ۽ عوامي اُمنگن مطابق نه ٿي سمجهي، اهڙا اشارا سندس شاعريءَ ۾ موجود آهن، جيئن هڪ هنڌ چوي ٿو ته؛ جُھ سي لوڙائو ٿيا، جنين سنديءَ ڌِيرَ، ماروئڙا فقير، ڪنهن در ڏيندا دانهڙي. يا جُهه سي لوڙائو ٿيا، جَنين ڀر رَهن، مارو مَنجههُ ٿَرن، رهي رهندا ڪيترو. “اُن جي باوجود اِهو جوابُ، اُن ڪري به نه ٿو آئڙي، جو لطيف جو سَنئون سڌو حڪومتي ڪاروبار سان ڪو به لاڳاپو نه هو. سندس هر ممڪن ڪوشش هُئي ته سنڌ جي درٻار ۽ اُن سان لاڳاپيل ماڻهن کان پري رهي.. ته پوءِ ميان صاحب نيٺ ڇو ٿي لطيف کي مارائڻ چاهيو؟ مُنهنجي خيال ۾ لطيف کان اُن دور جي سنڌ جون ڪيتريون ڪٽر مذهبي ۽ فارسي زده شخصيتون، ڌُريون، ٽولا ۽ ڪجهه ڀرپاسي جون بااثر ۽ حاڪم قوتون، انتهائي ناراض هُيون، ڇو ته اُنهن جي نظر ۾ لطيف نه رُڳو مُلي جي مذهبي هڪ هَٽيءَ کي للڪاريو هو، نه رُڳو فارسيءَ جي (سرڪار پرست) عاشقن کي گولا ۽ غلام سڏيو هو، نه فقط ٻاهرين ۽ ڦورن جي تباهه ڪارين ۽ هاڃيڪارين تي لعنت وِڌي هُئي، بلڪه اُن سان گڏ پنهنجي شاعريءَ جي ڪردارن جي معرفت پنهنجي فڪر ۽ فلسفي وسيلي سنڌي قوم ۾ وطن دوستي ۽ لوڪ شاهيءَ واري آزاديءَ جا جذبا جاڳائڻ جي به ڪوشش ڪئي هُئي. دراصل شاهه لطيف ڪلهوڙا دور جي ‘رياستي رِٽ’ کي چئلينج ڪيو هو، ۽ هُن جو قومي شعور، رياستي قانون، پاليسي ۽ حڪومتي مزاج کان باغي هو.” (سومرو،2018) شاهه لطيف هڪ روشن خيال، انقلابي، عوامي دوست شاعر ۽ فلاسافر هو ۽ سندس دوستيءَ جو تعلق ان وقت جي هاري انقلاب جي علمبردار شاھ عنايت شھيد سان به هو، جنهن ڪري لطيف سائينءَ کي عتاب جو نشانو بڻايو ويو ھو، جنھن ۾ ان وقت جي بلڙي شاھ ڪريم جي گادي نشين سيد عبدالواسع شاھ پاران لطيف جي مخالفت ڪندي لطيف سائين پاران شاھ ڪريم جي مقبري تي ھڻايل تختي پڻ پٽرائڻ به هئي، جنهن تي خُدا جو نالو ‘لطيف’ لکيو ويو هو. هيءُ عبدالواسع شاهه اهو شخص هو، جنهن مقامي زميندارن نور محمد پليجي ۽ حمل جت سان گڏجي شاهه عنايت کي شھيد ڪرايو هو. هتي هڪ ڳالهه ٻي به واضح ڪريان ته ڊاڪٽر عبدالرسول قادريءَ پنهنجي ڪتاب ۾ مخدوم هاشم ٺٽويءَ ۾ لکيو آهي ته مخدوم جو ڳوٺ بهرام پور، بلڙي شاهه ڪريم جي ويجهو هو. جڏهن شاهه لطيف، پنهنجي وڏي ڏاڏي شاهه ڪريم جو مقبرو جوڙائڻ جو ارادو ڪيو هو، ته مخدوم هاشم ٺٽوي وٽس هلي آيو ۽ کيس مقبرو ٺهرائڻ کان منع ڪيائين. پر شاهه صاحب کيس چيو ته هو اسان جو وڏو آهي، آءٌ ان تي مقبرو ضرور ٺهرائيندس. مخدوم هاشم ٺٽوي ۽ سيد عبدالواسع شاهه ڪلهوڙن حاڪمن جي ويجهو هئا. ٻئي فڪري طرح ساڳئي مڪتبه فڪر جا هئا؛ جڏهن ته شاهه لطيف ‘وحدت الوجود’ جو قائل ۽ شاهه عنايت جي نقطهء نظر ۽ تحريڪ جو حامي هو. اها ڳالهه به عالم آشڪار آهي ته مخدوم معين ٺٽوي، جهوڪ ڌڻيءَ جو معتقد هئڻ ڪري، وحدت الوجودي فڪر سان وابسته ٿي چڪو هو، ڪڏهن ڪڏهن گيڙو ويس پائيندو هو، هندي شاعريءَ ۾ ‘ويراڳي’ تخلص ڪم آڻيندو هو ۽ شاهه لطيف جو دوست هو. جيڪي ڳالهيون نه محمد هاشم ٺٽويءَ کي وڻنديون هيون، نه ڪلهوڙن کي پسند هيون ۽ نه عبدالواسع شاهه کي وڻنديون هيون. مخدوم معين ٺٽوي ۽ شاهه لطيف سماع ۽ راڳ جا عاشق هئا، ٻنهي جو موت به راڳ ٻڌندي ٿيو، جڏهن ته مخدوم هاشم ٺٽوي راڳ کي شرعي طرح ڏوهه سمجهندو هو. اِن ڏس ۾ هو هڪ ڀيري مولوين جي جماعت جي اڳواڻي ڪري، ٺٽي ۾ لطيف وٽ پهتو هو ۽ کيس راڳ کان منع ڪئي هئي، پر لطيف کانئن، هڪ عام مثال ذريعي فتوا ورتي هئي ته ڪنهن وڻ کي سُڪڻ کان بچائڻ لاءِ ميري ۽ گندي پاڻيءَ کي ڪم آڻِ سگهجي ٿو يا نه؟ ۽ هنن هاڪار ڪئي هئي ته ائين ڪري سگهجي ٿو. ان تي لطيف سائينءَ کين اهو چئي لاجوان ڪري ڇڏيو هو ته “منهنجي اندر جو وڻ راڳ جي پاڻيءَ کان سواءِ سُڪي وڃي ٿو.” پوءِ جڏهن تنبورا ازخود وڄڻ لڳا ته مخدوم هاشم ۽ سندس ساٿي مولوي ڪاوڙجي هليا ويا هئا. محترم بدرابڙي ڪتاب ‘سنڌ جو شاھ’ ۾ لکيو آهي ته، “شاھ لطيف ۽ شاھ عنايت صوفيءَ ۾ هڪ بُنيادي فرق هو، شاهه عنايت صوفي فقيرن جي هڪ ڀرپور هاري تحريڪ جي اڳواڻي ڪري رهيو هو، بلڪل ايئن، جيئن مخدوم بلاول شهيد باغي سمن سردارن جي فوجي ۽ نظرياتي تربيت ڪري رهيو هو. هنن ٻنهي صوفي فقيرن کي هٿياربند جدوجهد ڪرڻي پئي ۽ شهادت ماڻيائون، جڏهن ته شاهه لطيف ڪنهن هٿياربند جدوجهد جي اڳواڻي نه ڪري رهيو هو، توڻي جو ساڳئي مڪتبهءِ فڪر جو هو. ان هوندي به شاهه لطيف جي شاعريءَ ۾ آيل ڪردار ۽ علامتي ٻولي اُهائي آهي، جيڪا شاهه عنايت شهيد يا سندس فقيرن جي شاعريءَ ۾ موجود آهي.“ (ابڙو، 2014) شاهه عنايت جي تحريڪ جي حامي ۽ ان تحريڪ جي حصي هئڻ جي شاھدي، ‘شاهه جي رسالي’ جي سُر رامڪلي، سُر يمن ڪلياڻ، سُر کاھوڙي ۽ سُر ڪيڏاري جي ڪيترن بيتن مان ملي ٿي، جن ۾ شاھ صاحب، شاھ عنايت شهيد جي مغل سامراج خلاف ڪيل گوريلا جنگ ۾ زخمي ٿيل جوڌن جي ذڪر کان وٺي سندن روپوشين ۽ رازداريءَ وارن عملن جو چٽيءَ طرح ذڪر ڪيو آھي. ان ڏس ۾ بدر ابڙو ساڳئي ڪتاب ۾ لکي ٿو ته، “رامڪليءَ جا بيت جهوڪ جي پسمنظر ۾ لکيل آهن. ان ڪري چئي سگهجي ٿو ته، اهي ڀٽائيءَ جي ڦوهه جوانيءَ جا بيت آهن ۽ ميان نور محمد ڪلهوڙو پڻ انهيءَ واسطيداريءَ سبب شاهه لطيف سان دشمنيءَ وارو رويو رکي ويٺو. انهيءَ دشمنيءَ سبب شاهه لطيف روپوشيءَ يا سفرن واري حالت ۾ گُذاريو ۽ انهن ئي سفرن ڀٽائي صاحب جي مشاهدي ۽ ٻوليءَ کي وُسعت ڏني.” (ابڙو، 2014) بدر ابڙي سُرکاهوڙيءَ بابت لکيو آهي ته، “سُر کاهوڙي، انهن هارين جي پسمنظر ۾ لکيو ويو آهي، جيڪي شاهه عنايت جا ساٿي هُئا. گهڻو ممڪن آهي ته ڀٽائيءَ هن سُر ۾ ڏنل بيت پنهنجي پهرين روپوشيءَ دوران چيا هُجن، ڇاڪاڻ ته سُر کاهوڙيءَ مان اندازو لڳي ٿو ته ڀٽائي گهر ڇڏي کاهوڙين جي تلاش ۾ ايئن نڪتو هو، جيئن سسئيءَ ڀنڀور کي قربان ڪيو هو. هن سُر منجهان هڪ ٻي ڳالهه به محسوس ٿئي ٿي ته نوجوان ڀٽائي پنهنجو پاڻ کي هن تحريڪ لاءِ جسماني طور ارپڻ خاطر نڪتو هو، پر ان کان اڳ به سندس سوچ، پرچار ۽ همدرديون کاهوڙين سان وابسته هيون. ڀٽائي تلاش دوران ڀٽڪندي هنڌ هنڌ پُڇائون ڪندو ٿي ويو، ڇا ڪاڻ ته کاهوڙين جا ٺڪاڻا لڪل هُئا. سُڪا سنڊَ ڪَڇن ۾، کرڪڻا پيرين، ٽِمندي نيڻين، آن ڪي کاهوڙي گڏيا؟” (ابڙو، 2014) بدر ابڙو سُر رامڪليءَ بابت رقم طراز آهي ته، “ساڻن (يعني شاهه عنايت ۽ ان جي تحريڪ سان لاڳاپيل کاهوڙين سان) ملڻ کان پوءِ ڀٽائيءَ پنهنجي روزاني ڊائري لکي آهي، جيڪا (ڏينهن وار) سُر رامڪليءَ جي ٻئي داستان تي ٻڌل آهي. هن هنڌ کاهوڙين جا ڪجهه تفصيل سامهون اچن ٿا. لڳي ٿو ته ڀٽائي ساڻن پهريون ڀيرو گهٽ ۾ گهٽ هڪ مهينو رهيو۽ شاهه عنايت سان سندس مُلاقات ٻارهين ڏينهن ٿي وئي، تنهن کان پوءِ جاءِ بجاءِ سندن ملاقاتون ٿينديون رهيون، جن جو ذڪر ڪجهه شعرن مان ملي ٿو.” (ابڙو، 2014) آئون، پنھنجي مطالعي، ۽ تحقيق، بدر ابڙي جي ڪتاب ‘سنڌ جو شاهه’ ۽ سائين جي. ايم. سيد جي ڪتاب ‘پيغام لطيف’ مان ڏنل حوالن سان مُتفق آھيان، ته شاھ لطيف شھيد شاھ عنايت جي تحريڪ جو نه رڳو حمايتي ھو، پر شاھ سائين ان تحريڪ جو حصو به رهيو ھو. مختلف روايتن ۾ آيو آھي ته شاھ لطيف جون شھيد شاھ عنايت سان ملاقاتون به ٿيون هيون، خاص طور تي جڏهن شاھ لطيف پنھنجي تڙ ڏاڏي شاھ ڪريم بلڙيءَ واري جي مزار پڪي ڪرائڻ ۽ مقبري تي ڪاشيءَ جو ڪم ڪرائڻ لاءِ بلڙي شاهه ڪريم ۾ آيو ھو ۽ جڏھن پاڻ ٺٽي جي وڏي عالم معين ٺٽويءَ سان ملاقاتون ڪرڻ ايندو ھو ته ان دوران سندس ملاقاتون شاھ عنايت سان ٿيون ھيون. اهي روايتون شاهه لطيف جي شاعريءَ ۾ شاھ عنايت ۽ ان جي تحريڪ سان ويجھڙائيءَ جون شاهد ۽ سندس وطن دوستيءَ ۽ اسٽيبلشمينٽ مخالف ھئڻ جون چٽو ثبوت آھن. انھن ثابتين جا ڪجھ مثال سُر يمن ڪلياڻ، سُر رامڪلي، سُر کاهوڙي ۽ سُر ڪيڏاري جي بيتن جي صورت ۾ ھيٺ ڏجن ٿا: سُر يمن ڪلياڻ: ڪاناريا ڪُڻڪن، جنين لوھُ لِڱن ۾، محبت جي ميدان ۾، پيا لال لُڇَن، پاڻھين ٻَڌَن پَٽيون، پاڻھين چِڪيا ڪَنِ، وَٽان واڍوڙين، رھي اچجي راتڙي. (آڏواڻي، 2012) يا رَهي اَچجي راتِڙي، تن واڍوڙِين وَٽاءَ، جن کي سُورُ سَريرَ ۾، گَهٽ مَنجهاران گهاءَ، لِڪائي لوڪاءَ، پاڻهين ٻَڌَنِ پَٽِيُون. (آڏواڻي، 2012) سُر رامڪلي: ڪَيمَ ڪاپڙين جي، پھرئين ڏينھن پروڙ، سَگھا ساعتَ نهَ ھيڪڙي، چارئي پَھر چُور، سدائين سَيدُ چئي، ھونِ سناسي ۾سۡور، جوڳي ساڻ ضرور، لِڪا ڀُڻنِ لوڪَ ۾. (آڏواڻي، 2006) يا ٽئين ڏينھن ٽِمڪائينِ، دونھيون دائرن ۾، ميڙيوڪِڙڄ ڪاٺيون،جوڳي جلائينِ، سَنديون کامَڻ خبرون، آديسين آھينِ، ڳُجھ نہ ڳالھائينِ، لِڪا ڀُڻن لوڪَ ۾. (آڏواڻي، 2006) يا اڄ نه اوطاقن ۾، طالب تنوارين، آديسي اُٿي ويا، مَڙھيون مُون مارين، جي جيءَ کي جيارين، سي لاھوتي لڏي ويا. (آڏواڻي، 2006) سُر کاهوڙي: کاهوڙي کِجَنِ،پَسيو پورهيَتَ ويسَرا، ڏوٿيئڙا ڏُور وِيا، رُڃُن مَنجههِ رَهَنِ، ڪامُلِ آهي تَنِ، مُون پِريان جي ڳالهڙي. (سليم،2015) يا ڀنيءَ ڀڙڪا ڪن، باهيون بيرڳين جون، هلو ته سيڪيون هٿڙا، مٿان تن مچن، مون پڻ مُلان تنِ، جڙ لڳي جان ۾! يا مُون کاهوڙي لَکِيا، آيُنِ نه آرامُ، ڪَيائُون تَنُ تَمامُ، جُه ڏوٿي ڏُٿَ ٿِيا. (سليم،2015( سُر ڪيڏارو: بهادُر گڏيا بهادرين، کڙڳ کِلوِل ڪن، وجهن ڌَڙ ڌَڙن تي، هاڪارينِ هَڻن، ڪِرَنِ، ڪَنڌَ نَچَنِ، رِڻُ گَجِيو راڙو ٿيو. (سليم،2015) يا سُورهيَه مَرين سوڀَ کي، تهَ دل جا وَهمَ وِسارِ، هَڻُ ڀالا، وِڙههُ ڀاڪُرين، آڏي ڍالَ مَ ڍار،

   مَٿان تيغَ ترارَ، مارُ تهَ مَتارو ٿِئين. (سليم، 2015)

مٿين بيتن کان سواءِ اھڙا ٻيا به ڪيترا بيت آھن، جيڪي ثابت ڪن ٿا ته لطيف سائين وطن پرست ۽ آزدي پسند انقلابي شاعر ھو ۽ وقت جي حڪمرانن، ‘سياسي ۽ فڪري اسٽيبلشمينٽ’ سان نه صرف عملي طور تي ھُن بغاوت ڪئي، پر پنھنجي شاعريءَ ذريعي فڪري اسٽيبلشمينٽ ۽ وقت جي حڪمرانن سان بغاوت ڪرڻ ۽ ڪنھن به صورت ۾ انهن جي آڏو نه جُھڪڻ جو سبق پڻ ڏنو آھي. ان سان گڏ پنهنجي سنڌي ٻوليءَ سان بيپناهه محبت جو اظهار به سندس شاعريءَ مان ملي ٿو. جڏهن ڪلهوڙن درٻار ۽ سرڪار جي زبان فارسي ڪئي، ۽ ماڻهو سرڪار سان ويجهڙائي پيدا ڪرڻ لاءِ فارسي سکڻ لڳا ته لطيف سائين سُر آسا ۽ سُر مارئيءَ جي بيتن ۾ هن طرح اعلان ڪيو: جي تون فارسي سِکئو، گولو توءِ غُلام، جو ٻَڌو ٻن ڳالهئين، سو ڪيئن چائي ڄامُ، اُڃيو تان آب گُھري، بُکئو تان طعامُ، اي عامن سَندو عامُ، خاصن منجھان نہ ٿئو. (انصاري، 2013) يا ڳِچيءَ ڳانا لوههَ جا، زيريُون ۽ زنجير، پيڪَڙا پيرنِ ۾، ڪوٺيُن اندَر ڪِيرَ، چاري چوگانَن ۾، واهِيَتَ ڪَنِ وَزيرَ، ڇَنِ نه ڇِڄِي آهيان، اهڙي سِٽَ سَرير، مارُو ڄامَ مَليرَ، پُڇِجِ ڪِي پَنهوار کي. (انصاري، 2013) يا الست بربڪم، جڏھن ڪَن پَيوم، قالوٰبَليْ قلب سين، تڏھن تِت چيومِ، تَنھين ويرُ ڪيوم، وچن ويڙھيچن سين. (آڏواڻي، 2006) يا ايءُ نه مارن ريت، جي سيڻ مَٽائين سونَ تي، اچي اَمرڪوٽ ۾ ڪَنديس، ڪانہَ ڪُريت، پَکن جي پريت، ماڙين سين نہ مَٽيان. (آڏواڻي، 2006) يا جيھا جي تيھا، مون مارو مڃيا، مون جيڏيون، ملير ۾ چونڊين موڪَ ميھا، مُنھنجي آھ اھا، ڪڏھن ڪيرائيندين ڪوٽ کي. (آڏواڻي، 2006) يا واجھائي وطن کي، آءٌ جي ھت مياس، گور منھنجي سومرا، ڪج پنھوارن پاس، ڏج ڏاڏاڻي ڏيھ جي، منجھان ولڙين واس، مُيائي جياسِ، جي وڃي مَڙھ ملير ڏي. (انصاري، 2013) مٿي ڏنل سمورن حوالن، شاھدين، دليلن ۽ بيتن مان اهو ثابت ٿئي ٿو ته شاھ لطيفَ، جيڪو سُر مارئيءَ ۾ حب الوطنيءَ ۽ وقت جي حڪمرانن ۽ اسٽيبلشمينٽ سان بغاوت جو برملا اظهار ڪيو آھي، اھو لطيف سائين کي ھڪ انقلابي، آزادي پسند ۽ وطن دوست شاعر ثابت ڪري ٿو، ان جي باوجود به ڪي سياسي دانشور پنهنجي قد وڌائڻ لاءِ، لطيف سائينءَ کي ‘اسٽيبلشمينٽ جو حامي’ ڄاڻائين ٿا ته انھن لاءِ شاهه لطيف جون ھي سٽون ئي ڪافي آھن ته: پڙهيو ٿا پڙهن، ڪڙهن ڪين قلوب ۾

  حوالا: 1. ابڙو، بدر.(2014). سنڌ جو شاهه،ڪلهوڙن جي راڄ جو نمونو، روشني پبليڪيشن حيدرآباد، ص. 137. 2. ابڙو، بدر.(2014). سنڌ جو شاهه، ڪلهوڙن جي راڄ جو نمونو، روشني پبليڪيشن حيدرآباد، ص. 143. 3. ابڙو، بدر.(2014). سنڌ جو شاهه، ڪلهوڙن جي راڄ جو نمونو، روشني پبليڪيشن حيدرآباد، ص. 142. 4. ابڙو، بدر.(2014). سنڌ جو شاهه، ڪلهوڙن جي راڄ جو نمونو، روشني پبليڪيشن حيدرآباد، ص. 144. 5. ابڙو، بدر.(2014). سنڌ جو شاهه، ڪلهوڙن جي راڄ جو نمونو، روشني پبليڪيشن حيدرآباد، ص. 150. 6. ابڙو، بدر.(2014). سنڌ جو شاهه، ڪلهوڙن جي راڄ جو نمونو، روشني پبليڪيشن حيدرآباد، ص. 151. 7. انصاري، عثمان،علي. (2013). شاهه جو رسالو، سُر مارئي، داستان پنجون، بيت. 18، ص. 394. 8. انصاري، عثمان،علي. (2013). شاهه جو رسالو، سُر مارئي، داستان پنجون، بيت. 19، ص. 394. 9. انصاري، عثمان،علي. (2013). شاهه جو رسالو، سُر آسا، داستان چوٿون، بيت. 28، ص. 544. 10. آڏواڻي، ڪلياڻ.(2012). شاھ جو رسالو، سُر يمن ڪلياڻ، داستان پھريون، بيت 6، ص. 76. 11. آڏواڻي، ڪلياڻ.(2012). شاھ جو رسالو، سُر يمن ڪلياڻ، داستان پھريون، بيت 7، ص. 77. 12. آڏواڻي، ڪلياڻ. (2006). شاھ جو رسالو، سُر رامڪلي، داستان ٻيو، بيت 1، ص. 485. 13. آڏواڻي، ڪلياڻ. (2006). شاھ جو رسالو، سُر رامڪلي، داستان ٻيو، بيت 3، ص. 486. 14. آڏواڻي، ڪلياڻ.(2006). شاھ جو رسالو، سُر رامڪلي، داستان اٺون، بيت 5، ص. 506. 15. آڏواڻي، ڪلياڻ.( 2006). شاھ جو رسالو، سُر مارئي، داستان پھريون، بيت 1، ص. 341. 16. آڏواڻي، ڪلياڻ.( 2006). شاھ جو رسالو، سُر مارئي، داستان ٽيون، بيت 6، ص. 347. 17. آڏواڻي، ڪلياڻ.( 2006). شاھ جو رسالو، سُر مارئي، داستان ڇھون، بيت 9، ص. 355. 18. Saleem, Agha. (2015). Melodies of Shah Abdul Latif Bhittai, Sur-Khhahori, Chapter-1, Bait-9, V-2, P-603. 19. Saleem, Agha. (2015). Melodies of Shah Abdul Latif Bhittai, Sur-Khhahori, Chapter-1, Bait-17, V-2, P-607. 20. Saleem, Agha. (2015). Melodies of Shah Abdul Latif Bhittai, Sur-Kedaro, Chapter-3, Bait-5, V-2, P-406. 21. Saleem, Agha. (2015). Melodies of Shah Abdul Latif Bhittai, Sur-Kedaro, Chapter-5, Bait-5, V-2, P-420. 22. سورلي، ايڇ، ٽي، ڀنڀرو، عطا، محمد. (2012). ڀِٽ جو شاهه، باب ستون، سنڌ ۾ تصوف، سنڌيڪا اڪيڊمي ڪراچي، ص. 381_ 382. 23. سومرو، ساجد.(2018). شاهه لطيف ۽ سوشل سائنس، ڪلهوڙا دور: قانوني شعور ۽ شاهه لطيف، ڪنول پبليڪيشن قنبر، ص.61.60. 24. سيد، جي، ايم.(1956). پيغامِ لطيف، شاهه صاحب جو زمانو ۽ ماحول، اسلاميه پريس، حيدرآباد، سنڌ، ص 71-69.

سارنگ جويو (ڳالھ) 18:20, 4 آگسٽ 2019 (UTC)

@سارنگ جويو:، ادا توھان کي وڪيپيڊيا تي ڀليڪار آھي، وڪيپيڊيا تي ڀاڱيداريون ڪرڻ لاءِ ڪجھ رھنمائي اصول مرتب ڏنل آھن، جيئن تہ توھان نوان واپرائيندڙ (يوزر) آھيو تنھنڪري سنڌي وڪيپيڊيا تي موجود مدد ۽ رھنمائي صفحا پڙھو، نئون مضمون لکڻ لاءِ پھرئين پنھنجي واپرائيندڙ کاتي سان موجود مشق پٽي آزمايو، ھڪ ڳالھ جو ڌيان رکو تہ ڪنھن بہ رسالو، اخباري مضمون (آرٽيڪل) کان وڪيپيڊيا مضمون (آرٽيڪل) بلڪل الڳ ۽ مختلف ھوندو آھي، وڪيپيڊيا انسائيڪلوپيڊيا آھي ان تي اڻ ڌريو، ڄاڻ تي ٻڌل حوالا سميت صفتن کان بغير مضمون ھجي وڪيپيڊيا بحث صفحن تي رڳو ڳالھ ٻولھ، راءِ، صلاح مشورا ڪري سگھجن ٿا پورو مضمون بحث صفحن تي لکڻو ناھي ھوندو، ان لاءِ ڌار جاءِ موجود آھي، وڌيڪ ڪنھن بہ سوال يا مُونجھاري جي صورت ۾ منھنجي واپرائيندڙ بحث صفحو تي پڇا ڪريو يا مٿي ڏنل مدد ميز بحث صفحو تي پڇا ڪريو. مھربانيون🙏اوھان جو خادمجوڳي اسد راڄپر  ^ڳالھ 15:12, 6 آگسٽ 2019 (UTC)