وڪيپيڊيا

انجنيئرڱ

انجنيئرڱ (Engineering) قدرتي سائنس ۽ رياضي جي علمي ڄاڻ آهي، جيڪا مشينن ۽ انهن جي ڊيزائن، تجزين، سرشتن ۽ ٽيڪنالاجي مسئلن کي حل ڪرڻ، سان متعلق آهي. جديد انجنيئرنگ ڪيترن ئي ذيلي شعبن تي مشتمل آهي جنهن ۾ بنيادي ڍانچي، مشينري، گاڏيون، اليڪٽرانڪ مواد ۽ توانائي سسٽم کي ڊزائين ڪرڻ ۽ بهتر ڪرڻ شامل آهن. انجنيئرنگ جو اصطلاح لاطيني لفظ، "انجينيم" مان ورتل آهي، جنهن جي معنيٰ "هوشيار يا چالاڪ" آهي.

ٻاڦ واري انجڻ، صنعتي انقلاب ۾ اهم ڊرائيور، جديد تاريخ ۾ انجنيئرنگ جي اهميت کي اجاگر ڪري ٿو. هي بيم انجڻ ٽيڪنيڪل يونيورسٽي آف ميڊريز ۾ ڊسپلي تي آهي.

انجنيئرنگ جو نظم وضبط انجنيئرنگ جي وڌيڪ خاص شعبن، هر هڪ لاڳو ڪيل رياضي، لاڳو ٿيل سائنس ۽ ايپليڪيشن جي قسمن جي خاص علائقن تي وڌيڪ خاص زور سان، وسيع رينج تي مشتمل آهي (ڏسو انجنيئرنگ جي لغت).

وصف: تاريخ: انجنيئرنگ جون مکيه شاخون: انٽر ڊسيپلينري انجنيئرنگ: انجنيئرنگ جون ٻيون شاخون: مشق: طريقو: سماجي حوالي سان: ٻين شعبن سان لاڳاپا: پڻ ڏسو: خارجي لنڪس:

تعريف

سنواريو

آمريڪي انجنيئرز ڪائونسل فار پروفيشنل ڊولپمينٽ (ECPD) ”انجنيئرنگ“ جي تعريف هن ريت ڪئي آهي؛

انجنيئرڱ سائنس جي شاخ آهي، جيڪو مشينن، اوزارن يا ٻين ساز و سامان جي ڊيزائننگ مان سائنسي اصولن جو تخليقي اطلاق ڪرڻ يا پيداوار جي عمل کي ڊيزائن ڪرڻ يا ترقي ڏيڻ يا انهن کي اڪيلو يا ميلاپ ۾ استعمال ڪندي ڪم يا انهن جي جوڙجڪ جي مڪمل ادراڪ سان تعمير ڪرڻ يا هلائڻ؛ يا مخصوص آپريٽنگ حالتن جي تحت انهن جي رويي جي اڳڪٿي ڪرڻ، سڀني لحاظ کان، آپريشن جي اقتصاديات، زندگي ۽ ملڪيت جي حفاظت سان گڏ، هڪ ارادي عمل آهي.

تاريخ

سنواريو
اصل مضمون جي لاءِ ڏسو انجنيئرنگ جي تاريخ
 
"للي جي گهواري" جو نقشو، سال 1668ع ۾، هڪ فوجي انجنيئر، وابن پاران ٺاهيو ويو، جيڪو سندس دور جو سڀ کان وڏو فوجي انجنيئر هو.

انجنيئرڱ قديم دور کان وٺي وجود ۾ آهي، جڏهن انسانن ليور، ڦيٿو، رسي ايجاد ڪيا.

اصطلاح، انجنيئرنگ لفظ، انجنيئر مان نڪتل آهي، جيڪو پاڻ 14هين صدي عيسويء ۾ واپس اچي ٿو جڏهن هڪ انجنيئر، "ملٽري انجڻ جو هڪ تعمير ڪندڙ" (لفظي طور تي، منجنيق يا محاصري جي انجن کي ٺاهڻ يا هلائڻ وارو) جو حوالو ڏنو ويو آهي.[1] هاڻي، هڪ "انجڻ" کي، هڪ فوجي مشين، جنگ ۾ استعمال ٿيندڙ هڪ مشيني اوزار (مثال طور، هڪ منجنيق) جو حوالو ڏنو ويو آهي. غير معمولي استعمال جا قابل ذڪر مثال جيڪي اڄ ڏينهن تائين بچيل آهن فوجي انجنيئرنگ ڪور آهن، مثال طور، يو ايس آرمي ڪور آف انجنيئرز.

لفظ ”انجڻ“ خود ان کان به پراڻي اصل جو آهي، جيڪا لاطيني "انجينيم" (1250ع)، جنهن جي معنيٰ آهي ”فطري ڪيفيت، خاص ڪري ذهني طاقت، تنهنڪري هڪ چالاڪ ايجاد“، مان نڪتل آهي.[2] بعد ۾، جيئن ته غير فوجي اڏاوتن جي ڊيزائن، جهڙوڪ پل ۽ عمارتون، هڪ ٽيڪنيڪل نظم جي طور تي پختو ٿي ويا، سول انجنيئرنگ جو اصطلاح لغت ۾ داخل ٿيو، انهن ماڻهن، جيڪا فوجي انجنيئرنگ جي نظم و ضبط ۾ شامل آهن ۽ جيڪا غير فوجي منصوبن جي تعمير ۾ ماهر آهن، جي وچ ۾ فرق ڪرڻ جو طريقو آهي.

قديم دور

سنواريو
 
آڳاٽي رومن، سلطنت جي شهرن ۽ ڳوٺن ۾ صاف ۽ تازي پاڻي جي مسلسل فراهمي آڻڻ لاء پاڻيءَ جا اڪويڊڪٽ (ناله) ٺاهيا.

قديم مصر جا اهرام، ميسوپوٽيميا جا زيگورئٽ، قديم يونان ۾ اڪروپولس ۽ پارٿينون، رومن جا اڪويڊڪٽ، ويا ​​اپيا (Via Apia) ۽ ڪولوزيم، ٽيوتيهواڪان ۽ تنجاور جو برهديشور مندر، ٻين ڪيترن ئي شين مان، قديمي سول ۽ فوجي انجنيئر جي مهارت جي ثبوت طور بيٺا آهن. ٻيا يادگار، جيڪي هاڻي بيٺا نه آهن، جهڙوڪ بابل، عراق جا معلق باغ ۽ اسڪندريه جا ڦاروس، پنهنجي وقت جون اهم انجنيئرنگ ڪاميابيون هيون ۽ انهن کي قديم دنيا جي ستن عجائب ۾ شمار ڪيو ويندو آهي.

ڇهه ڪلاسڪ سادي مشينون قديم ويجهي اوڀر ۾ سڃاتل هيون. پچر (wedge) ۽ مائل (ريمپ) قديم زماني کان وٺي سڃاتل هئا.[3] ڦيٿو، ڦيٿي ۽ ايڪسل ميڪانيزم سان گڏ، ميسوپوٽيميا (جديد عراق) ۾ 5هين صدي قبل مسيح ۾ ايجاد ڪيا ويا.[4] ليور ميڪانيزم پهريون ڀيرو تقريبا 5,000 سال اڳ ويجھو اوڀر ۾ ظاهر ٿيو، جتي اهو هڪ سادي وزن ڪرڻ جي پيماني[5] ۽ قديم مصري ٽيڪنالاجي ۾ وڏي شين کي منتقل ڪرڻ لاء استعمال ڪيو ويو.[6] ليور شدوف، پاڻي کڻڻ واري ڊوائيس، پهرين ڪرين مشين ۾ پڻ استعمال ڪيو ويو، جيڪي پهريان 3000 ق.م. ۾ ميسوپوٽيميا ۾[7] ۽ پوءِ 2000 ق.م. ۾ قديم مصري ٽيڪنالاجي ۾ ظاهر ٿي.[8] پلي جي شروعات جا سڀ کان اوائل ثبوت ٻئي ملينيم ق.م. ۾ ميسوپوٽيميا[9] ۽ قديم مصر ۾ ٻارهين ڊائناسٽي (1991–1802 قبل مسيح) تائين ويندا آهن.[10] اسڪرو، ايجاد ڪيل سادي مشينن مان آخري،[11] جو استعمال پهريون ڀيرو ميسوپوٽيميا ۾ نو-آشورين دور (911-609 ق.م) ۾ ظاهر ٿيو.[12] مصر جا اهرام، ڇهه سادي مشينن مان ٽن، مائل، پچر ۽ ليور استعمال ڪندي ٺاهيا ويا.[13]

ابتدائي سول انجنيئر جو نالو "امهوتيپ" (Imhotep) هيو.[14] جوزير، فرعون جي آفيسرن مان هڪ، 2630-2611 ق.م. ۾، سقاره، مصر ۾ "جوزير جي هرم" (Pyramid)، سيڙهين واري هرم جي تعمير جي ڊيزائن ۽ نگراني ڪئي.[15] ابتدائي عملي پاڻي تي هلندڙ مشينون، واٽر وهيل ۽ واٽر مل (جندر)، پهريون ڀيرو فارسي سلطنت، جيڪي هاڻ عراق ۽ ايران آهن، ۾ ظاهر ٿيون.[16]

چوٿين صدي قبل مسيح ۾ ڪُش، (حبشه) جا ماڻهو ساڪيا (رهٽ) ٺاهيا.[17] چوٿين صدي ق.م. ڪش ۾ حفير هڪ قسم جي ذخيري طور، جن ۾ پاڻي ذخيرو ڪرڻ ۽ ان سان گڏ آبپاشي کي وڌائڻ لاءِ ٺاهيا ويا هئا.[18] فوجي مهمن دوران رستن جي تعمير لاءِ سيپرز جي مدد وٺي وئي.[19] 3700 کان 3250 ق.م. تائين ڪش جا ڏاڏاڻا ڪانسي جي دور ۾ سپيو تعمير ڪيا.[20] ستين صدي ق.م. ۾ ڪش سلطنت ۾ بلاسٽ فرنيس (ڀٽيون) پڻ بڻائي ويون.[21][22][23][24]

قديم يونان ۾ شهري ۽ فوجي استعمال لاء مشينون تيار ڪيون. انٽيڪيٿرا ميڪانيزم، هڪ ابتدائي ڄاتل ميڪنيڪل اينالاگ ڪمپيوٽر[25][26] ۽ آرشيميدس جون مشيني ايجادون، يوناني ميڪنيڪل انجنيئرنگ جا مثال آهن. آرڪيميڊيز جي ڪجهه ايجادن سان گڏوگڏ اينٽيڪيٿرا ميڪانيزم، ڊفرنشل گيئرنگ يا ايپي سائڪلڪ گيئرنگ جي نفيس ڄاڻ جي ضرورت هئي، مشين جي نظريي ۾ ٻه اهم اصول جن صنعتي انقلاب جي گيئر ٽرينن کي ڊزائين ڪرڻ ۾ مدد ڪئي، ۽ انهن شعبن جهڙوڪ روبوٽڪس ۽ گاڏين جي انجنيئرنگ ۾ وڏي پيماني تي استعمال ٿيڻ ٿيون.[27]

قديم چيني، يوناني، رومن ۽ هن فوجون فوجي مشينن ۽ ايجادن جهڙوڪ توپخاني جو استعمال ڪيو، اهو 4هين صدي قبل مسيح جي چوڌاري يونانين طرفان ٽريم، بالسٽا ۽ منجنيق ۾ ترقي ڪئي ويون[28] ۽ وچين دور ۾، ٽريبوچيٽ طور ترقي ڪيون.

وچين دور يا اسلامي سونهري دور

سنواريو

پون چڪي ۽ ونڊ پمپ جون سڀ کان پھريون عملي مشينون، پھريون ڀيرو مسلم دنيا ۾ اسلامي سونهري دور ۾، جيڪي ھاڻي ايران، افغانستان ۽ پاڪستان آھن، 9هين صدي عيسويءَ ۾ ظاهر ٿيون.[29][30][31][32] سڀ کان پراڻي عملي ٻاڦ تي هلندڙ مشين ٻاڦ واري ٽربائن ذريعي هلائيندڙ اسٽيم جيڪ هئي، جنهن کي سال 1551ع ۾ عثماني مصر ۾ تقي الدين محمد بن معروف بيان ڪيو هو.[33][34]

6هين صدي عيسويء ۾ ڪپهه جي جننگ جو آلو هندستان ۾ ايجاد ڪيو ويو[35] ۽ 11هين صدي جي شروعات ۾ اسلامي دنيا ۾ چرخو ايجاد ڪيو ويو،[36] اها ٻئي ڪپهه جي صنعت جي ترقي لاء بنيادي هئا. چرخو پڻ اسپننگ مشين جو اڳوان آهي، جيڪو 18هين صدي جي شروعاتي صنعتي انقلاب دوران هڪ اهم ترقي هو.[37]

سڀ کان پھريون پروگرام جي قابل مشينون مسلم دنيا ۾ ٺاھيون ويون. هڪ موسيقي ترتيب ڏيڻ وارو، هڪ پروگرام ڪرڻ وارو موسيقي جو اوزار، پروگرام جي قابل مشين جي ابتدائي قسم هئي. پهريون موسيقي ترتيب ڏيڻ وارو هڪ خودڪار بانسري وڄائڻ وارو هو، جيڪو بنو موسيٰ ڀائرن پاران ايجاد ڪيو ويو، جنهن کي 9هين صدي عيسويءَ ۾ سندن "سمجهدار آلن جي ڪتاب" ۾ بيان ڪيو.[38][39] سال 1206ع ۾، الجزري پروگرام جي قابل آٽو ميٽا/روبوٽ ايجاد ڪيو. هن چار آٽوميٽن موسيقارن کي بيان ڪيو، جن ۾ ڍول وڄائڻ وارا شامل آهن جيڪي هڪ پروگراميبل ڊرم مشين ذريعي هلايا ويندا هيا، جتي انهن کي مختلف تال ۽ مختلف ڍول نمونن کي وڄائڻ لاء ٺاهي سگهجندو هو.[40]

 
پاڻيءَ تي هلندڙ مائن جو لٿو، جيڪو معدنيات کي مٿي اٻارڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو هيو - 1554ع

جديد انجنيئرنگ جي ترقي کان اڳ، رياضي کي هنرمندن ۽ ڪاريگرن، جهڙوڪ چڪي ٺاهيندڙ، ڪلاڪ ساز، اوزار ساز ۽ سرويئر استعمال ڪيو. انهن پيشن کان علاوه، يونيورسٽين ٽيڪنالاجي لاء گهڻو عملي اهميت نه ڏنو.[41]

رينائسينس دوران مشيني آرٽس جي حالت لاءِ معياري حوالو ڏنو ويو آهي مائننگ انجنيئرنگ جي مقالي ڊي ري ميٽيليڪا (1556) ۾، جنهن ۾ ارضيات، کان کني ۽ ڪيمسٽري جا حصا پڻ شامل آهن. ڊي ري ميٽيليڪا ايندڙ 180 سالن لاءِ معياري ڪيمسٽري جو حوالو هو.[42]

جديد دور

سنواريو
 
ٻاڦ واري انجڻ جي استعمال سان ڪوڪ کي لوھ جي ٺاھڻ ۾ چارڪول جي بدران لوھ جي قيمت گھٽائڻ جي اجازت ڏني وئي، جنھن انجنيئرن کي پل تعمير ڪرڻ لاءِ نئون مواد مهيا ڪيو. هيءَ پل اڇلايل لوهه جي ٺهيل هئي، جنهن کي جلد ئي گهٽ ٿلهي لوهه جي اڏاوت واري مواد جي طور تي هٽايو ويو.

ڪلاسيڪل ميڪنڪس جي سائنس، ڪڏهن ڪڏهن نيوٽنين ميڪانڪس به سڏجي ٿي، جديد انجنيئرنگ جي سائنسي بنيادن تي قائم آهي.[43] 18 صدي عيسويء ۾ هڪ پيشي جي طور تي انجنيئرنگ جي اڀار سان، اصطلاح وڌيڪ تنگ طور تي انهن شعبن تي لاڳو ڪيو ويو، جن ۾ رياضي ۽ سائنس انهن سرن تي لاڳو ڪيا ويا. ساڳيءَ طرح، فوجي ۽ سول انجنيئرنگ کان علاوه، جيڪي شعبا پوءِ ميڪنڪ آرٽس جي نالي سان سڃاتا ويا، سي انجنيئرنگ ۾ شامل ڪيا ويا. ڪينال جي تعمير صنعتي انقلاب جي شروعاتي مرحلن دوران هڪ اهم انجنيئرنگ ڪم هو.[44]

جان سميٽن پهريون خود اعلان ڪيل سول انجنيئر هو ۽ اڪثر ڪري سول انجنيئرنگ جي "پيء" طور سمجهيو ويندو آهي. هو هڪ انگريز سول انجنيئر هو، جيڪو پلن، واهن، بندرگاهن ۽ لائٽ هائوسز جي ڊيزائن جو ذميوار هو. هو هڪ قابل مڪينيڪل انجنيئر ۽ هڪ نامور فزڪسسٽ پڻ هو. هڪ ماڊل واٽر ويل استعمال ڪندي، سميٽن ست سالن تائين تجربا ڪيا، ڪارڪردگي وڌائڻ جا طريقا طئي ڪيا.[45] سميٽن لوهه جي محور ۽ گيئرز کي واٽر ويلز ۾ متعارف ڪرايو.[46] سميٽن پڻ نيوڪمن اسٽيم انجڻ ۾ ميڪيڪل سڌارا ڪيا. سميٽن ٽيون ايڊيسٽون لائيٽ هائوس (1755-59) ٺاهيو، جتي هن 'هائيڊولڪ لائم' (مارٽر جو هڪ روپ جيڪو پاڻي هيٺ ٺهندو) جي استعمال جي شروعات ڪئي ۽ هڪ ٽيڪنڪ تيار ڪئي جنهن ۾ لائيٽ هائوس جي عمارت ۾ گرينائيٽ جا ڊبل بلاڪ شامل هئا. هن جديد سيمنٽ جي تاريخ ۾, سيمنٽ جي ٻيهر دريافت ۽ ترقي سان اهم آهي, ڇاڪاڻ ته هن چوني ۾ "هائيڊولڪيت" حاصل ڪرڻ لاء گهربل ضرورتن جي نشاندهي ڪئي. ڪم, جنهن جي نتيجي ۾ آخرڪار پورٽلينڊ سيمينٽ جي ايجاد ٿي.

اپلائيڊ سائنس اسٽيم انجڻ جي ترقيءَ جو سبب بڻيو. واقعن جو سلسلو 1643ع ۾ ايوانجلسٽا ٽوري سيلي پاران بيروميٽر جي ايجاد ۽ فضائي دٻاءَ جي ماپ سان شروع ٿيو، 1656ع ۾ اوٽو وون گيريڪي پاران ميگڊبرگ گولاسفير استعمال ڪندي فضائي دٻاءُ جي قوت جو مظاهرو، ڊينس پاپين پاران تجرباتي تعمير ڪندڙ ماڊل ٻاڦ واري انجڻ ۽ پسٽن جي استعمال جو مظاهرو ڪيو، جنهن کي هن 1707ع ۾ شايع ڪيو. ايڊورڊ سمرسيٽ، ورسيسٽر جي 2nd مارڪئس 100 ايجادن جو هڪ ڪتاب شايع ڪيو، جنهن ۾ پاڻيءَ کي بلند ڪرڻ جو طريقو ڪافي پرڪوليٽر وانگر آهي. ساموئل مورلينڊ، هڪ رياضي دان ۽ موجد جيڪو پمپن تي ڪم ڪندو هو، ووڪس هال آرڊيننس آفيس ۾ اسٽيم پمپ جي ڊيزائن تي نوٽس ڇڏيا، جيڪو ٿامس سيوري پڙهي. 1698ع ۾ سيوري هڪ ٻاڦ پمپ تعمير ڪيو جنهن کي "دي مائنر جو دوست" سڏيو ويندو هو.اهو ٻنهي خلا ۽ دٻاء کي استعمال ڪندا ھئا. لوھ جو سوداگر, ٿامس نيوڪمن، جنھن 1712ع ۾ پھريون ڪمرشل پسٽن ٻاڦ واري انجڻ ٺاھي، جنھن کي ڪا به سائنسي تربيت حاصل نه ھئي.[47]

 
Jumbo Jet

The

فرانس ۾ Pyrénées-Orientales ۾ Odeillo تي شمسي فرنس 3,500 °C (6,330 °F) تائين گرمي پد تائين پهچي سگهي ٿي. ايرو اسپيس انجنيئرنگ جو معاملو جهاز جي ڊيزائن جي عمل جي ڊيزائن سان آهي جڏهن ته ايرو اسپيس انجنيئرنگ هڪ وڌيڪ جديد اصطلاح آهي جيڪو خلائي جهاز جي ڊيزائن کي شامل ڪندي نظم جي پهچ کي وڌائي ٿو. ان جي شروعات 20 صدي جي شروعات ۾ هوائي جهازن جي علمبردارن ڏانهن واپس ڳولي سگهجي ٿي، جيتوڻيڪ سر جارج ڪيلي جي ڪم کي تازو ڪيو ويو آهي جيئن 18 صدي جي آخري ڏهاڪي کان. ايئرونٽيڪل انجنيئرنگ جي شروعاتي ڄاڻ وڏي حد تائين تجرباتي هئي ڪجهه تصورن ۽ صلاحيتن سان جيڪي انجنيئرنگ جي ٻين شاخن مان درآمد ڪيا ويا. انجنيئرنگ ۾ پهرين پي ايڇ ڊي (ٽيڪنيڪل طور تي، اپلائيڊ سائنس ۽ انجنيئرنگ) آمريڪا ۾ ڏني وئي 1863 ۾ ييل يونيورسٽي ۾ جوشيا ولارڊ گبز کي؛ اهو پڻ هو ٻيو پي ايڇ ڊي آمريڪا ۾ سائنس ۾ نوازيو ويو. رائٽ ڀائرن جي ڪامياب اڏام کان پوءِ فقط هڪ ڏهاڪي بعد، فوجي جهازن جي ترقيءَ ذريعي ايروونٽيڪل انجنيئرنگ جي وسيع ترقي ٿي، جيڪي پهرين عالمي جنگ ۾ استعمال ڪيا ويا هئا. ان دوران، بنيادي پس منظر جي سائنس مهيا ڪرڻ لاءِ تحقيق جاري رهي ته نظرياتي فزڪس کي تجربن سان گڏ ڪري. پائي ريني اورين ٽاليسا اوڊين لو.

application of steam-powered cast iron blowing cylinders for providing pressurized air for blast furnaces lead to a large increase in iron production in the late 18th century. The higher furnace temperatures made possible with steam-powered blast allowed for the use of more lime in blast furnaces, which enabled the transition from charcoal to coke.[48] These innovations lowered the cost of iron, making horse railways and iron bridges practical. The puddling process, patented by Henry Cort in 1784 produced large scale quantities of wrought iron. Hot blast, patented by James Beaumont Neilson in 1828, greatly lowered the amount of fuel needed to smelt iron. With the development of the high pressure steam engine, the power to weight ratio of steam engines made practical steamboats and locomotives possible.[49] New steel making processes, such as the Bessemer process and the open hearth furnace, ushered in an area of heavy engineering in the late 19th century.

One of the most famous engineers of the mid-19th century was Isambard Kingdom Brunel, who built railroads, dockyards and steamships.

 
Offshore platform, Gulf of Mexico

The Industrial Revolution created a demand for machinery with metal parts, which led to the development of several machine tools. Boring cast iron cylinders with precision was not possible until John Wilkinson invented his boring machine, which is considered the first machine tool.[50] Other machine tools included the screw cutting lathe, milling machine, turret lathe and the metal planer. Precision machining techniques were developed in the first half of the 19th century. These included the use of gigs to guide the machining tool over the work and fixtures to hold the work in the proper position. Machine tools and machining techniques capable of producing interchangeable parts lead to large scale factory production by the late 19th century.[51]

The United States Census of 1850 listed the occupation of "engineer" for the first time with a count of 2,000.[52] There were fewer than 50 engineering graduates in the U.S. before 1865. In 1870 there were a dozen U.S. mechanical engineering graduates, with that number increasing to 43 per year in 1875. In 1890, there were 6,000 engineers in civil, mining, mechanical and electrical.[49]

There was no chair of applied mechanism and applied mechanics at Cambridge until 1875, and no chair of engineering at Oxford until 1907. Germany established technical universities earlier.[53]

The foundations of electrical engineering in the 1800s included the experiments of Alessandro Volta, Michael Faraday, Georg Ohm and others and the invention of the electric telegraph in 1816 and the electric motor in 1872. The theoretical work of James Maxwell (see: Maxwell's equations) and Heinrich Hertz in the late 19th century gave rise to the field of electronics. The later inventions of the vacuum tube and the transistor further accelerated the development of electronics to such an extent that electrical and electronics engineers currently outnumber their colleagues of any other engineering specialty.[14] Chemical engineering developed in the late nineteenth century.[14] Industrial scale manufacturing demanded new materials and new processes and by 1880 the need for large scale production of chemicals was such that a new industry was created, dedicated to the development and large scale manufacturing of chemicals in new industrial plants.[14] The role of the chemical engineer was the design of these chemical plants and processes.[14]

 
The solar furnace at Odeillo in the Pyrénées-Orientales in France can reach temperatures up to 3٬500 °C (6٬330 °F).

Aeronautical

فرانس ۾ Pyrénées-Orientales ۾ Odeillo تي شمسي فرنس 3,500 °C (6,330 °F) تائين گرمي پد تائين پهچي سگهي ٿي. ايرو اسپيس انجنيئرنگ جو معاملو جهاز جي ڊيزائن جي عمل جي ڊيزائن سان آهي جڏهن ته ايرو اسپيس انجنيئرنگ هڪ وڌيڪ جديد اصطلاح آهي جيڪو خلائي جهاز جي ڊيزائن کي شامل ڪندي نظم جي پهچ کي وڌائي ٿو. ان جي شروعات 20 صدي جي شروعات ۾ هوائي جهازن جي علمبردارن ڏانهن واپس ڳولي سگهجي ٿي، جيتوڻيڪ سر جارج ڪيلي جي ڪم کي تازو ڪيو ويو آهي جيئن 18 صدي جي آخري ڏهاڪي کان. ايئرونٽيڪل انجنيئرنگ جي شروعاتي ڄاڻ وڏي حد تائين تجرباتي هئي ڪجهه تصورن ۽ صلاحيتن سان جيڪي انجنيئرنگ جي ٻين شاخن مان درآمد ڪيا ويا. انجنيئرنگ ۾ پهرين پي ايڇ ڊي (ٽيڪنيڪل طور تي، اپلائيڊ سائنس ۽ انجنيئرنگ) آمريڪا ۾ ڏني وئي 1863 ۾ ييل يونيورسٽي ۾ جوشيا ولارڊ گبز کي؛ اهو پڻ هو ٻيو پي ايڇ ڊي آمريڪا ۾ سائنس ۾ نوازيو ويو. رائٽ ڀائرن جي ڪامياب اڏام کان پوءِ فقط هڪ ڏهاڪي بعد، فوجي جهازن جي ترقيءَ ذريعي ايروونٽيڪل انجنيئرنگ جي وسيع ترقي ٿي، جيڪي پهرين عالمي جنگ ۾ استعمال ڪيا ويا هئا. ان دوران، بنيادي پس منظر جي سائنس مهيا ڪرڻ لاءِ تحقيق جاري رهي ته نظرياتي فزڪس کي تجربن سان گڏ ڪري. پائي ريني اورين ٽاليسا اوڊين لو.

engineering deals with aircraft design process design while aerospace engineering is a more modern term that expands the reach of the discipline by including spacecraft design. Its origins can be traced back to the aviation pioneers around the start of the 20th century although the work of Sir George Cayley has recently been dated as being from the last decade of the 18th century. Early knowledge of aeronautical engineering was largely empirical with some concepts and skills imported from other branches of engineering.[54]

The first PhD in engineering (technically, applied science and engineering) awarded in the United States went to Josiah Willard Gibbs at Yale University in 1863; it was also the second PhD awarded in science in the U.S.[55]

Only a decade after the successful flights by the Wright brothers, there was extensive development of aeronautical engineering through development of military aircraft that were used in World War I. Meanwhile, research to provide fundamental background science continued by combining theoretical physics with experiments.

انجنيئرڱ جون مکيه شاخون

سنواريو
 
هوور ڊيم

انجنيئرڱ ڪئي شاخن ۾ ورهايل آهي. انجنيئر ڪنھن خاص شاخ لاءِ مھارت حاصل ڪندو آهي، انجنيئرڱ  جون ڪجهہ اهم شاخون هي آهن. 

ڪيميائي انجنيئرڱ

سنواريو

ڏسو: ڪيميائي انجنيئرنگ

سول انجنيئرڱ

سنواريو

ڏسو: سول انجنيئرنگ

برقياتي انجنيئرڱ

سنواريو

ڏسو: بجلي جي انجنيئرنگ

مڪينيڪل انجنيئرڱ

سنواريو

ڏسو: ميڪينيڪل انجنيئرنگ

ٻيون شاخون

سنواريو

ٻين شاخن ۾،

انٽر ڊسيپلينري انجنيئرنگ

سنواريو

انجنيئرنگ جون ٻيون شاخون

سنواريو

مشق

سنواريو

طريقو

سنواريو

سماجي حوالي سان

سنواريو

ٻين شعبن سان لاڳاپا

سنواريو

پڻ ڏسو

سنواريو

خارجي لنڪس

سنواريو

حوالا

سنواريو
  1. ↑ "engineer". آڪسفورڊ انگلش ڊڪشنري. آڪسفورڊ يونيورسٽي پريس.  Unknown parameter |url-access= ignored (مدد) (Subscription or participating institution membership required.)
  2. ↑ Origin: 1250–1300; ME engin < AF, OF < L ingenium nature, innate quality, esp. mental power, hence a clever invention, equiv. to in- + -genium, equiv. to gen- begetting; Source: Random House Unabridged Dictionary, Random House, Inc. 2006.
  3. ↑ Moorey, Peter Roger Stuart (1999). Ancient Mesopotamian Materials and Industries: The Archaeological Evidence. Eisenbrauns. ISBN 978-1-57506-042-2. 
  4. ↑ D.T. Potts (2012). A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East. p. 285. 
  5. ↑ Paipetis, S. A.; Ceccarelli, Marco (2010). The Genius of Archimedes – 23 Centuries of Influence on Mathematics, Science and Engineering: Proceedings of an International Conference held at Syracuse, Italy, June 8–10, 2010. Springer Science & Business Media. p. 416. ISBN 978-90-481-9091-1. 
  6. ↑ Clarke, Somers; Engelbach, Reginald (1990). Ancient Egyptian Construction and Architecture. Courier Corporation. pp. 86–90. ISBN 978-0-486-26485-1. 
  7. ↑ Paipetis, S. A.; Ceccarelli, Marco (2010). The Genius of Archimedes – 23 Centuries of Influence on Mathematics, Science and Engineering: Proceedings of an International Conference held at Syracuse, Italy, June 8–10, 2010. Springer Science & Business Media. p. 416. ISBN 978-90-481-9091-1. 
  8. ↑ Faiella, Graham (2006). The Technology of Mesopotamia. The Rosen Publishing Group. p. 27. ISBN 978-1-4042-0560-4. https://books.google.com/books?id=bGMyBTS0-v0C&pg=PA27. Retrieved October 13, 2019. 
  9. ↑ Moorey, Peter Roger Stuart (1999). Ancient Mesopotamian Materials and Industries: The Archaeological Evidence. Eisenbrauns. p. 4. ISBN 978-1-57506-042-2. 
  10. ↑ Arnold, Dieter (1991). Building in Egypt: Pharaonic Stone Masonry. Oxford University Press. p. 71. ISBN 978-0-19-511374-7. 
  11. ↑ Woods, Michael; Mary B. Woods (2000). Ancient Machines: From Wedges to Waterwheels. USA: Twenty-First Century Books. pp. 58. ISBN 0-8225-2994-7. https://books.google.com/books?id=E1tzW_aDnxsC&pg=PA58. Retrieved October 13, 2019. 
  12. ↑ Moorey, Peter Roger Stuart (1999). Ancient Mesopotamian Materials and Industries: The Archaeological Evidence. Eisenbrauns. p. 4. ISBN 978-1-57506-042-2. 
  13. ↑ Wood, Michael (2000). Ancient Machines: From Grunts to Graffiti. Minneapolis, MN: Runestone Press. pp. 35, 36. ISBN 0-8225-2996-3. https://archive.org/details/ancientcommunica00wood/page/35. 
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 14.3 14.4 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ECPD Definition on Britannica
  15. ↑ Kemp, Barry J. (2007). Ancient Egypt: Anatomy of a Civilisation. Routledge. p. 159. ISBN 978-1-134-56388-3. https://books.google.com/books?id=IT6CAgAAQBAJ&pg=PT159. Retrieved August 20, 2019. 
  16. ↑ Selin, Helaine (2013). Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Westen Cultures. Springer Science & Business Media. p. 282. ISBN 978-94-017-1416-7. 
  17. ↑ G. Mokhtar (1981). Ancient civilizations of Africa. Unesco. International Scientific Committee for the Drafting of a General History of Africa. p. 309. ISBN 978-0-435-94805-4. https://books.google.com/books?id=gB6DcMU94GUC&q=ancient+irrigation+saqiya&pg=PA309. Retrieved 2012-06-19. 
  18. ↑ Fritz Hintze, Kush XI; pp. 222–224.
  19. ↑ "Siege warfare in ancient Egypt". Tour Egypt. حاصل ڪيل 23 May 2020. 
  20. ↑ Bianchi, Robert Steven (2004). Daily Life of the Nubians. Greenwood Publishing Group. p. 227. ISBN 978-0-313-32501-4. 
  21. ↑ Humphris, Jane; Charlton, Michael F.; Keen, Jake; Sauder, Lee; Alshishani, Fareed (2018). "Iron Smelting in Sudan: Experimental Archaeology at The Royal City of Meroe". Journal of Field Archaeology 43 (5): 399. doi:10.1080/00934690.2018.1479085. ISSN 0093-4690. 
  22. ↑ Collins, Robert O.; Burns, James M. (2007). A History of Sub-Saharan Africa. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-86746-7. https://books.google.com/books?id=PZcX2jQFTRcC&pg=PA61. Retrieved September 23, 2020. 
  23. ↑ Edwards, David N. (2004). The Nubian Past: An Archaeology of the Sudan. Taylor & Francis. ISBN 978-0-203-48276-6. https://books.google.com/books?id=6tsaBtp0WrMC&pg=PA173. Retrieved September 23, 2020. 
  24. ↑ "Iron Smelting in Sudan: Experimental Archaeology at The Royal City of Meroe". Journal of Field Archaeology 43 (5): 399–416. June 2018. doi:10.1080/00934690.2018.1479085. 
  25. ↑ "The Antikythera Mechanism Research Project آرڪائيو ڪيا ويا 2008-04-28 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.", The Antikythera Mechanism Research Project. Retrieved July 1, 2007 Quote: "The Antikythera Mechanism is now understood to be dedicated to astronomical phenomena and operates as a complex mechanical "computer" which tracks the cycles of the Solar System."
  26. ↑ Wilford, John (July 31, 2008). "Discovering How Greeks Computed in 100 B.C.". The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/07/31/science/31computer.html?hp. 
  27. ↑ Wright, M T. (2005). "Epicyclic Gearing and the Antikythera Mechanism, part 2". Antiquarian Horology 29 (1 (September 2005)): 54–60. 
  28. ↑ Britannica on Greek civilization in the 5th century – Military technology آرڪائيو ڪيا ويا June 6, 2009, حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. Quote: "The 7th century, by contrast, had witnessed rapid innovations, such as the introduction of the hoplite and the trireme, which still were the basic instruments of war in the 5th." and "But it was the development of artillery that opened an epoch, and this invention did not predate the 4th century. It was first heard of in the context of Sicilian warfare against Carthage in the time of Dionysius I of Syracuse."
  29. ↑ Ahmad Y Hassan, Donald Routledge Hill (1986). Islamic Technology: An illustrated history, p. 54. Cambridge University Press. ISBN 0-521-42239-6.
  30. ↑ Lucas, Adam (2006). Wind, Water, Work: Ancient and Medieval Milling Technology. Brill Publishers. p. 65. ISBN 90-04-14649-0. 
  31. ↑ Eldridge, Frank (1980). Wind Machines (2nd ed.). New York: Litton Educational Publishing, Inc.. p. 15. ISBN 0-442-26134-9. https://archive.org/details/windmachines00fran/page/15. 
  32. ↑ Shepherd, William (2011). Electricity Generation Using Wind Power (1 ed.). Singapore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd.. p. 4. ISBN 978-981-4304-13-9. 
  33. ↑ Taqi al-Din and the First Steam Turbine, 1551 A.D. آرڪائيو ڪيا ويا February 18, 2008, حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., web page, accessed on line October 23, 2009; this web page refers to Ahmad Y Hassan (1976), Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, pp. 34–5, Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo.
  34. ↑ Ahmad Y. Hassan (1976), Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, pp. 34–35, Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo
  35. ↑ Lakwete, Angela (2003). Inventing the Cotton Gin: Machine and Myth in Antebellum America. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. pp. 1–6. ISBN 978-0-8018-7394-2. https://books.google.com/books?id=uOMaGVnPfBcC. Retrieved October 13, 2019. 
  36. ↑ Pacey, Arnold (1991). Technology in World Civilization: A Thousand-Year History (First MIT Press paperback ed.). Cambridge MA: The MIT Press. pp. 23–24. 
  37. ↑ Žmolek, Michael Andrew (2013). Rethinking the Industrial Revolution: Five Centuries of Transition from Agrarian to Industrial Capitalism in England. Brill. p. 328. ISBN 978-90-04-25179-3. https://books.google.com/books?id=-RKaAAAAQBAJ&pg=PA328. Retrieved October 13, 2019. "The spinning jenny was basically an adaptation of its precursor the spinning wheel" 
  38. ↑ Koetsier, Teun (2001). "On the prehistory of programmable machines: musical automata, looms, calculators". Mechanism and Machine Theory (Elsevier) 36 (5): 589–603. doi:10.1016/S0094-114X(01)00005-2. 
  39. ↑ Kapur, Ajay; Carnegie, Dale; Murphy, Jim; Long, Jason (2017). "Loudspeakers Optional: A history of non-loudspeaker-based electroacoustic music". Organised Sound (Cambridge University Press) 22 (2): 195–205. doi:10.1017/S1355771817000103. ISSN 1355-7718. 
  40. ↑ Professor Noel Sharkey, A 13th Century Programmable Robot (Archive), University of Sheffield.
  41. ↑ Musson, A.E.; Robinson, Eric H. (1969). Science and Technology in the Industrial Revolution. University of Toronto Press. ISBN 978-0802016379. https://archive.org/details/sciencetechnolog00aemu. 
  42. ↑ Musson, A.E.; Robinson, Eric H. (1969). Science and Technology in the Industrial Revolution. University of Toronto Press. ISBN 978-0802016379. https://archive.org/details/sciencetechnolog00aemu. 
  43. ↑ Musson, A.E.; Robinson, Eric H. (1969). Science and Technology in the Industrial Revolution. University of Toronto Press. ISBN 978-0802016379. https://archive.org/details/sciencetechnolog00aemu. 
  44. ↑ Taylor, George Rogers (1969). The Transportation Revolution, 1815–1860. M.E. Sharpe. ISBN 978-0-87332-101-3. 
  45. ↑ Rosen, William (2012). The Most Powerful Idea in the World: A Story of Steam, Industry and Invention. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-72634-2. 
  46. ↑ Musson, A.E.; Robinson, Eric H. (1969). Science and Technology in the Industrial Revolution. University of Toronto Press. ISBN 978-0802016379. https://archive.org/details/sciencetechnolog00aemu. 
  47. ↑ Rosen, William (2012). The Most Powerful Idea in the World: A Story of Steam, Industry and Invention. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-72634-2. 
  48. ↑ Tylecote, R.F. (1992). A History of Metallurgy, Second Edition. London: Maney Publishing, for the Institute of Materials. ISBN 978-0-901462-88-6. 
  49. ↑ 49.0 49.1 Hunter, Louis C. (1985). A History of Industrial Power in the United States, 1730–1930, Vol. 2: Steam Power. Charlottesville: University Press of Virginia. 
  50. ↑ Roe, Joseph Wickham (1916). English and American Tool Builders. New Haven, Connecticut: Yale University Press. https://books.google.com/books?id=X-EJAAAAIAAJ. Retrieved November 10, 2018. 
  51. ↑ سانچو:Hounshell1984
  52. ↑ Cowan, Ruth Schwartz (1997). A Social History of American Technology. New York: Oxford University Press. p. 138. ISBN 978-0-19-504605-2. 
  53. ↑ Williams, Trevor I. (1982). A Short History of Twentieth Century Technology. US: Oxford University Press. pp. 3. ISBN 978-0-19-858159-8. 
  54. ↑ Van Every, Kermit E. "Aeronautical engineering". Encyclopedia Americana. Grolier Incorporated. صفحو. 226. 
  55. ↑ Wheeler, Lynde Phelps (1951). Josiah Willard Gibbs – the History of a Great Mind. Ox Bow Press. ISBN 978-1-881987-11-6. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=انجنيئرڱ&oldid=296918" تان ورتل