يوول نوح هراري ( عبراني </link> [ جووال ˈnoaχ ھاءِ ]</link> ؛ پيدائش 1976) اسرائيل جي وچين دور جو ماهر، فوجي تاريخدان، عوامي دانشور ۽ لکيڪ آهي.. [1] [2] [3] هو هن وقت يروشلم جي هيبرو يونيورسٽي ۾ تاريخ جي شعبي ۾ پروفيسر طور ڪم ڪري رهيو آهي. [4] هراري پنهنجي مشهور سائنسي ڪتابن لاءِ مشهور آهي، جنهن ۾ Sapiens: A Brief History of Humankind (2014)، Homo Deus: A Brief History of Tomorrow (2016)، ۽ 21 Lessons for the 21st Century (2018) شامل آهن. سندس لکڻين ۾ آزاد ارادي ، شعور ، ذهانت ، خوشي ۽ ڏک جا موضوع شامل آهن.

يوول نوح هراري

هراري 2017ع ۾
پيدائش فيبروري 1976 (عمر 48 سال)
ڪريات عطا, اسرائيل
شھرت جو ڪارڻ سيپينس: انسانيت جي مختصر تاريخ (2011)
هومو ڊيوس: هڪ مختصر تاريخ of Tomorrow (2015)
21 هين صدي لاءِ 21 سبق (2018)
جيون ساٿي اٽزق ياهوَ
تعليمي پسمنظر
مادر علمي
Thesis تاريخ ۽ آء: جنگ ۽ ريناسنس فوجي يادگار جي تاريخ ۽ ذاتي سڃاڻپ جي وچ ۾ تعلقات، سي. 1450-1600 (2002)
Doctoral advisor اسٽيون گن
علمي خدمتون
ترتيب وڏي تاريخ
سماجي فلاسافي
ادارا يروشلم جي عبراني يونيورسٽي
سڃاڻپ نشان
ويب سائيٽ
Official website

هراري ” معرفت واري انقلاب “ جي باري ۾ لکيو آهي، جيڪو لڳ ڀڳ 70,000 سال اڳ ٿيو هو جڏهن هومو سيپين پنهنجي حريفت نيندرٿال ۽ هومو جين جي ٻين نسلن جي جاءِ ورتي هئي. ان دور ۾ هومو سيپين ٻوليءَ جي مهارتن ۽ منظم سماجن کي پڻ ترقي ڏني، ۽ اهي اڳيان هلي ساهه کڻندڙ جاندارن توڙي جانورن ۾ اعليٰ شڪارين جي حيثيت ۾ ترقي ڪري اڳيان وڌيا. انهن سڀني ڄاڻايل سائنسي انقلابن جي ذريعي، جنهن انسان کي پنهنجي اٿڻين ويهڻين تي عبور حاصل ڪرڻ جي اجازت ڏني آهي. هن جا ڪتاب مستقبل جي بايو ٽيڪنالاجي جي دنيا جي ممڪن نتيجن کي به جانچيندا آهن هن چيو آهي ته هومو سيپين جيئن ته اسان ڄاڻون ٿا ته اهي هڪ صدي ۾ غائب ٿي ويندا. [5]

In Sapiens: A Brief History of Humankind, Harari انساني تاريخ جو ارتقا کان وٺي 21 صدي جي سياسي ۽ ٽيڪنالاجي انقلابن تائين مڪمل تاريخي سروي ڪري ٿو. هي ڪتاب هڪ انڊر گريجوئيٽ ورلڊ هسٽري ڪلاس ۾ سندس ليڪچرن تي ٻڌل آهي.

شروعاتي زندگي

سنواريو

يوول نوح هراري جي پيدائش ۽ پرورش ڪريات اتا، اسرائيل ۾ ٿي، ۽ پرورش هڪ سيڪيولر يهودي خاندان ۾ ٿي. هن جو پيءُ هڪ سرڪاري انجنيئر هو ۽ هن جي ماءُ هڪ آفيس ايڊمنسٽريٽر هئي. [1] [6] [7] هراري پاڻ کي ٽن سالن جي عمر ۾ پڙهڻ سيکاريو. [1] هن اٺن سالن جي عمر کان هائيفا ۾ ليو بيڪ ايجوڪيشن سينٽر ۾ دانشوري جي هڪ ڪلاس ۾ پڙهيو. هن اٽوڊا پروگرام جي حصي جي طور تي يونيورسٽي جي مطالعي جي پيروي ڪرڻ لاء اسرائيل جي دفاعي قوتن ۾ لازمي فوجي سروس کي ملتوي ڪيو پر بعد ۾ صحت جي مسئلن جي ڪري هن جي پڙهائي جي پٺيان هن جي فوجي سروس مڪمل ڪرڻ کان معافي ڏني وئي. [1] هن 17 سالن جي عمر ۾ يروشلم جي عبراني يونيورسٽي ۾ تاريخ ۽ بين الاقوامي لاڳاپن جو مطالعو شروع ڪيو [8]

هاراري 1993 کان 1998 تائين يروشلم جي يروشلم جي هيبرو يونيورسٽي ۾ پڙهيو، جتي هن بي اي جي ڊگري حاصل ڪئي ۽ وچين دور جي تاريخ ۽ فوجي تاريخ ۾ مهارت حاصل ڪئي. ان کان پوء، هن اسٽيون جي گنن جي نگراني هيٺ 2002 ۾ جيسس ڪاليج، آڪسفورڊ ۾ ڊي.فل جي ڊگري حاصل ڪئي. 2003 کان 2005 تائين، هن ياد حناديو فيلو جي طور تي تاريخ ۾ پي ايڇ ڊي ڪئي. [9] آآڪسفورڊ ۾ رهندي، هاراري پهريون ڀيرو جيرڊ ڊائمنڊ جي لکڻين سان واقف ٿيو، جنهن کي هن پنهنجي لکڻين تي اثر انداز ڪيو آهي. برگروئن انسٽيٽيوٽ جي سيلون ۾، هراري چيو ته ڊائمنڊز جي لکڻي هٿيار، جراثيم ۽ اسٽيل "منهنجي تعليمي ڪيريئر ۾ هڪ قسم جي اهم موڙ هئي. مون محسوس ڪيو ته مان حقيقت ۾ اهڙا ڪتاب لکي سگهان ٿو." [1] [10]

ادبي ڪيريئر

سنواريو

هاري ڪيترائي ڪتاب ۽ مضمون شايع ڪيا آهن، جن ۾ اسپيشل آپريشنز ان ايج آف چيولري، 1100-1550 ؛ [11] دي الٽيميٽ ايڪسپيريئنس: بيٹل فيلڊ ريويوليشنز اينڊ دي ميڪنگ آف ماڊرن وار ڪلچر، 1450-2000 ؛ [12] عالمي تاريخ ۾ ’فيصلي واري جنگ‘ جو تصور ؛ [13] ۽ آرم چيئرز، ڪافي ۽ اٿارٽي: اکين جا شاھد ۽ جسماني شاھد جنگ بابت ڳالھائيندا آھن، 1100-2000 . [14]

هن جو ڪتاب Sapiens: A Brief History of Humankind اصل ۾ عبراني ۾ 2011 ۾ شايع ٿيو هو جيڪو هڪ انڊر گريجوئيٽ ورلڊ هسٽري ڪلاس جي 20 ليڪچرن تي ٻڌل هو، جيڪو هو ڪلاس پڙهائي رهيو هو. اهو پوءِ 2014 ۾ انگريزيءَ ٻولي ۾ شايع ڪيو ويو ۽ ان کان پوءِ 45 اضافي ٻولين ۾ ترجمو ٿي چڪو آهي. [15] هي ڪتاب پٿر جي دور ۾ هومو سيپيئنز جي ارتقا کان شروع ٿيندڙ انساني تاريخ جي سموري ٽائيملائين جو سروي ڪري ٿو. هراري پنهنجي انسانن جي زوال واري داستان [16] [17] 21هين صديءَ جي سياسي ۽ ٽيڪنيڪي انقلابن جي اڳواڻيءَ ۾ مقامي ماڻهن کي ڀولڙن سان تشبيهه ڏئي ٿو. اهو ڪتاب عبراني ايڊيشن بني اسرائيل ۾ هڪ بيسٽ سيلر بڻجي ويو، ۽ عام ماڻهن ۾ تمام گهڻي دلچسپي پيدا ڪئي، هراري کي ان ڪتاب هڪ مشهور شخصيت ۾ تبديل ڪيو.

هراري جي ٻي ايندڙ ڪتاب، هومو ڊيوس: اي بريف هسٽري آف ٽومورو ، 2016 ۾ شايع ٿيو ۽ ڪتاب بابت ڳالهايو ويو ته ڪتاب ۾ مستقبل ۾ انسانيت لاءِ ڪهڙا موقعا ٿي سگهن ٿا،[18] ڪتاب جو بنيادي خيال آهي ته ماڻهو شايد خوشي حاصل ڪرڻ، لافاني ٿيڻ، ۽ خدا وانگر طاقت حاصل ڪرڻ لاءِ سخت ڪوشش ڪندا.[19] هراري مختلف طريقن تي غور ڪري ٿو جن ۾ ماضي ۽ موجوده تجربن جي بنياد جي ذريعي اسان اهي هدف حاصل ڪري سگهون ٿا، هن هڪ اصطلاح "ڊيٽازم" پڻ متعارف ڪرايو آهي، جيڪو وڏن ڊيٽا جي اهميت تي زور ڏئي ٿو. [20] [21] The New York Times Book Review ۾ لکندي، Siddhartha Mukherjee چيو ته جيتوڻيڪ ڪتاب ”مون کي مڪمل طور تي قائل ڪرڻ ۾ ناڪام ٿي ويو آهي،“ هو سمجهي ٿو ته ان کي ”مستقبل جي باري ۾ سوچڻ وارا ان ڪتاب کي ضرور پڙهن“. [22]

هاري جو ڪتاب، 21 ليسنز فار دي 21 سينچري ، 30 آگسٽ 2018 تي شايع ٿيو، ان ۾ موجوده دور جي اهم مسئلن تي زور ڏنو ويو آهي. [23] [24] [25] [26] نيو اسٽيٽسمين جي هڪ جائزي ۾ چيو ويو آهي ته ان ۾ "risible moral dictums littered throughout the text"، هراري جي لکڻ جي انداز تي تنقيد ڪئي ۽ چيو ته هو "بي مقصد تبصرا ۽ بورنگ عام ڳالهين ۾ مصروف آهي." [27] Kirkus Reviews ان ڪتاب جي تعريف ڪئي ۽ ڪتاب کي ”tour de force“ قرار ڏنو ۽ ۽ ان کي "موجوده معاملن ۽ انسانيت جي ويجهڙائي مستقبل جو هڪ سٺو جائزو" قرار ڏنو. [28]

جولاءِ 2019 ۾، هاري تي تنقيد ڪئي وئي ته هن جي ٽين ڪتاب 21 ليسنز فار 21 هين صديءَ جي روسي ايڊيشن ۾ ڪيترن ئي غلطين ۽ ترميمن جي اجازت ڏني وئي، روسي اختيارين بابت ڳالهائڻ وقت نرم لهجو استعمال ڪيو. [29] [30] ماسڪو ٽائمز ۾ Leonid Bershidsky ان کي "احتياط- يا، ان کي صحيح نالي سان سڏيو، بزدلي"، [31] ۽ هارٽز ۾ Netanel Slyomovics دعويٰ ڪئي ته "هو انهن ئي لبرل خيالن کي قربان ڪري رهيو آهي جن جي نمائندگي ڪرڻ لاءِ هو فرض ڪري ٿو". [32] هڪ جواب ۾، هاري چيو ته "هن کي خبردار ڪيو ويو آهي ته انهن چند مثالن جي ڪري روسي سينسرشپ ڪتاب جي روسي ترجمي کي ورهائڻ جي اجازت نه ڏيندو" ۽ اهو ته "انهي ڪري هن کي هڪ پريشاني کي منهن ڏيڻو پيو،" يعني "انهن چند مثالن کي ٻين سان تبديل ڪرڻ لاء. مثال طور، ۽ روس ۾ ڪتاب شايع ڪيو،" يا "ڪجهه به نه مٽايو، ۽ ڪجهه به نه شايع ڪيو،" ۽ اهو ته هن "پبلشنگ کي ترجيح ڏني، ڇاڪاڻ ته روس هڪ معروف عالمي طاقت آهي ۽ اهو ضروري آهي ته ڪتاب جي خيالن کي روس ۾ پڙهندڙن تائين پهچڻ گهرجي، خاص طور تي جيئن ته ڪتاب اڃا تائين پوتن جي راڄ جي تمام نازڪ آهي - صرف نالا ڏيڻ کان سواء." [33]

نومبر 2020 ۾ سندس گرافڪ ايڊاپٽيشن آف سيپيئنز جو پهريون جلد: A Brief History of Humankind, Sapiens: A Graphic History – The Birth of Humankind، جنهن جو گڏيل ليکڪ David Vandermeulen ۽ Daniel Casanave سان گڏ ، شايع ڪيو ويو ۽ هڪ لائيو اسٽريم تقريب ۾ لانچ ڪيو ويو. ڪيئن اڪيڊمي ۽ پينگوئن ڪتاب . [34]

2022 ۾، هاري جو ڪتاب، Unstoppable Us: How Humans Took Over the World ، illustrated Ricard Zaplana Ruiz، شايع ٿيو ۽ "Story of Human History - ٻارن لاءِ." [35] 200 کان به گهٽ صفحن جي ٻارن جي دوستي واري ٻولي ۾، هاري ساڳئي مواد کي ڍڪي ٿو جيڪو سندس سڀ کان وڌيڪ وڪرو ٿيندڙ ڪتاب Sapiens: A Brief History of Humankind آهي ، پر ”هن ننڍڙن سامعين لاءِ پريزنٽيشن کي آسان بڻائي ڇڏيو آهي ان کي گونگا ڪرڻ کان سواءِ“. [35] هي ڪتاب ”چار رٿيل جلدن مان پهريون“ آهي. [35]

ذاتي زندگي

سنواريو

هاري هم جنس پرست آهي [36] ، ۽ 2002 ۾ هن جي مڙس Itzik Yahav سان ملاقات ڪئي. [37] [38] ياهو هاري جو پرسنل مئنيجر پڻ رهيو آهي. [39] هنن ٽورنٽو ، ڪئناڊا ۾ هڪ سول تقريب ۾ شادي ڪئي . [40] وڪيپيڊيا تي اڳئين رپورٽن جي برعڪس، هو ڪرمي يوزف ۾ نه ٿو رهي، جيڪو مرڪزي اسرائيل ۾ هڪ موشو آهي ، پر تل ابيب جي هڪ مڊل ڪلاس مضافات ۾ رهي ٿو. [41]

جيتوڻيڪ هو هڪ ملحد آهي، [42] هاري 2000 [43] کان وٺي ويپاسنا مراقبي جي مشق ڪئي آهي ۽ چيو ته ان هن جي زندگي کي "تبديل" ڪيو. [44] 2017 تائين هن هر روز ٻن ڪلاڪن لاءِ مشق ڪئي (هڪ ڪلاڪ هر هڪ پنهنجي ڪم جي ڏينهن جي شروعات ۽ آخر ۾ [45] )؛ هر سال 30 ڏينهن يا ان کان وڌيڪ جي مراقبي جي واپسي ڪئي، خاموشيء سان ۽ بغير ڪتابن يا سوشل ميڊيا سان؛ [46] [47] [48] ۽ هڪ اسسٽنٽ مراقبي استاد آهي. [49] هن هومو ڊيوس کي وقف ڪيو ”منهنجي استاد ايس اين گوينڪا ، جنهن مون کي پيار سان اهم شيون سيکاريون“، ۽ چيو ته ”پندرهن سالن تائين وپسانا جي مشق ڪرڻ سان حاصل ڪيل ڌيان، امن ۽ بصيرت کان سواءِ مان هي ڪتاب لکي نه سگهان ها. [50] هو مراقبي کي به تحقيق جو هڪ طريقو سمجهي ٿو. [48]

هاري هڪ ويگن آهي ۽ چوي ٿو ته اهو نتيجو هن جي تحقيق مان نڪتو، جنهن ۾ هن جو خيال به شامل آهي ته کير جي صنعت جو بنياد ماء ڳئون ۽ گابي جي وچ ۾ تعلق کي ٽوڙي رهيو آهي. [7] [51] مئي 2021 تائين، هاري وٽ سمارٽ فون نه هو، [52] [53] پر آڪٽوبر 2023 ۾ هڪ انٽرويو ۾، هن وضاحت ڪئي ته هن وٽ سمارٽ فون صرف سفر ۽ هنگامي حالتن ۾ استعمال لاءِ آهي.

COVID-19 جي وبائي مرض دوران ، آمريڪا جي اڳوڻي صدر ڊونلڊ ٽرمپ جي WHO جي فنڊنگ ۾ ڪٽ کانپوءِ ، هاري اعلان ڪيو ته هو ۽ هن جو مڙس $ 1 عطيو ڪندا انهن جي سماجي اثر واري ڪمپني Sapienship ذريعي WHO ڏانهن ملين. [54] [55]

هاري اسرائيلي وزيراعظم بنيامين نتنياهو جي نقادن مان آهي، ۽ خاص طور تي اسرائيل جي ستين هين حڪومت جي عدالتي سڌارن جي منصوبن جو مخالف آهي. 2023 ۾ ليڪس فريڊمن سان هڪ گفتگو ۾ هن چيو: ”... ۽ هاڻي نتنياهو حڪومت سپريم ڪورٽ کي غيرجانبدار ڪرڻ يا ان تي قبضو ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهي آهي، ۽ هنن اڳ ۾ ئي قانونن جي هڪ ڊگهي لسٽ تيار ڪئي آهي- اهي اڳ ۾ ئي ان بابت ڳالهائي رهيا آهن. - اهو لمحو گذري ويندو ته طاقت تي هي آخري چيڪ ختم ٿي ويو آهي، اهي کليل طور تي لامحدود طاقت حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهن". [56]

اوارڊ ۽ اعتراف

سنواريو

هاري ٻه ڀيرا "تخليق ۽ اصليت" لاءِ پولونسڪي انعام ماڻيو، 2009 ۽ 2012 ۾. 2011 ۾، هن فوجي تاريخ ۾ شاندار آرٽيڪل لاء سوسائٽي فار ملٽري هسٽري جو مونڪاڊو انعام حاصل ڪيو. 2012 ۾، هن کي نوجوان اسرائيلي اڪيڊمي آف سائنسز لاء چونڊيو ويو. [57]

<i id="mwASc">نيو يارڪ ٽائمز جي</i> بيسٽ سيلر لسٽ جي ٽاپ 3 ۾ Sapiens لڳاتار 96 هفتن تائين هئي. 2018 ۾، هاري پهريون TED Talk کي ڊجيٽل اوتار طور ڏنو. [58]

2017 ۾، Homo Deus سال جي سڀ کان وڌيڪ سوچيندڙ ۽ اثرائتو معاشي ڪتاب لاءِ Handelsblatt جي جرمن اقتصادي ڪتاب جو ايوارڊ ماڻيو. [59]

2018 ۽ 2020 ۾، هاري ڊيووس ۾ ورلڊ اڪنامڪ فورم جي سالياني ڪانفرنس ۾ ڳالهايو. [1]

تنقيدي استقبال

سنواريو

هاري جون مشهور لکڻيون بگ هسٽري جي صنف سان تعلق رکن ٿيون، ايان پارڪر 2020 ۾ دي نيو يارڪ ۾ لکيو ته ”هاري وڏي تاريخ ايجاد نه ڪئي، پر ان کي اپ ڊيٽ ڪيو پنهنجي مدد ۽ مستقبل جي اشارن سان، گڏوگڏ هڪ اعليٰ اونچائي، انساني مصيبت جي باري ۾ تقريبا غير جانبدار ٺهڪندڙ." [1]

هن جي ڪم کي علمي حلقن ۾ وڌيڪ ناڪاري موٽ ملي آهي، ڪرسٽوفر رابرٽ هالپائڪ 2020 جي سيپيئنز جي جائزي ۾ چيو آهي ته ”ڪنهن کي اڪثر اهو اشارو ڪرڻو پوندو هو ته هن ڪيتري نه حيرت انگيز ڳالهه ڪئي آهي ته هن ڪافي اهم عنوانن تي پڙهيو هوندو. اهو چوڻ مناسب آهي ته جڏهن به هن جون حقيقتون وسيع طور تي صحيح هونديون آهن ته اهي نيون نه هونديون آهن، ۽ جڏهن به هو پنهنجي پاڻ تي حملو ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو آهي ته هو اڪثر شيون غلط ٿي ويندو آهي، ڪڏهن ڪڏهن سنجيده." هالپائڪ وڌيڪ ٻڌائي ٿو ته ”اسان کي سيپيئنز کي علم ۾ هڪ سنگين تعاون جي طور تي نه پر ’ انفوٽينمينٽ ‘ جي طور تي فيصلو ڪرڻ گهرجي، هڪ پبلشنگ ايونٽ پنهنجي پڙهندڙن کي تاريخ جي منظرنامي تي هڪ جهنگلي دانشورانه سواري ذريعي، اندازن جي سنسني خیز نمائشن سان ڀريل، ۽ ختم ٿيڻ سان. انساني تقدير بابت اڳڪٿيون، هي هڪ تمام ڪامياب ڪتاب آهي. [60]

2020 ۾، فلسفي مائڪ ڊبليو مارٽن هڪ جرنل آرٽيڪل ۾ هاري جي نظريي تي تنقيد ڪئي، بيان ڪيو ته "[هاري] انساني حقن کي غلط سمجهي ٿو، اخلاقي معاملن ۾ سائنس جي ڪردار کي ڦهلائي ٿو، ۽ پنهنجي اخلاقي جذبي کي پنهنجي اخلاقي شڪ سان گڏ ڪرڻ ۾ ناڪام ٿيو." [61]

جولاءِ 2022 ۾، آمريڪي ميگزين ڪرنٽ افيئرس هڪ مضمون شايع ڪيو جنهن جو عنوان آهي ”دي خطرناڪ پاپولسٽ سائنس آف يوول نوح هراري“ نيورو سائنسدان درشنا نارائنن جو، جنهن سندس ڪتابن ۾ سائنسي سختيءَ جي کوٽ ڏانهن اشارو ڪيو. "بهترين وڪرو ڪندڙ ليکڪ هڪ تحفيل ڪهاڻيڪار ۽ مشهور اسپيڪر آهي،" هن لکيو. "پر هو سائنس کي سنسڪرت جي لاءِ قربان ڪري ٿو، ۽ هن جو ڪم غلطين سان ڀريل آهي." [62]

نومبر 2022 ۾، جرمن اخبار Frankfurter Allgemeine Zeitung هراري کي هڪ تاريخدان ۽ هڪ برانڊ سڏيو. هنن اهو چيو ته Yahav Harari گروپ، جيڪو Yahav پاران ٺاهيو ويو آهي، هڪ "بومنگ پراڊڪٽ ڪاسموس" هو، جيڪو ڪامڪس ۽ ٻارن جا ڪتاب، ۽ جلد ئي فلمون ۽ دستاويزي وڪرو ڪري ٿو. هن پنهنجي ڪتابن ۾ هڪ "برفاني تعيناتي رابطي" جو مشاهدو ڪيو، جنهن انهن کي سلڪون وادي ۾ ايترو مشهور ڪيو. اهو بيان ڪيو ويو آهي ته هن جي ٻڌندڙن هن کي پاپ اسٽار وانگر جشن ڪيو، جيتوڻيڪ هن کي صرف افسوس جو پيغام هو ته ماڻهو "خراب الگورٿم" آهن، جلد ئي بيڪار ٿي ويندا آهن، ان کي تبديل ڪيو وڃي ڇاڪاڻ ته مشينون اهو بهتر ڪري سگهن ٿيون. [63]

روسي نظرياتي ماهر اليگزينڊر دوگين هراري جي ”انساني وجود کان پوءِ جي وجود جي طرف مائل“ کي ان ڳالهه جو ثبوت ڏنو آهي ته جديد مغربي دنيا ”دجال جي تهذيب“ آهي، جنهن لاءِ هو دليل ڏئي ٿو ته روس ۽ اسلامي دنيا جي هُن جي ڪم جي مخالفت ڪرڻ جائز آهي. [64]

شايع ٿيل ڪم

سنواريو
  • Renaissance Military Memoirs: War, History and Identity, 1450-1600 (Woodbridge: Boydell & Brewer, 2004)ISBN 978-184-383-064-1
  • اسپيشل آپريشنز ان ايج آف چيولري، 1100-1550 (Woodbridge: Boydell & Brewer، 2007)ISBN 978-184-383-292-8
  • The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450-2000 (Houndmills: Palgrave-Macmillan, 2008)ISBN 978-023-058-388-7
  • Sapiens: A Brief History of Humankind (لنڊن: هارويل سيڪر، 2014)ISBN 978-006-231-609-7
  • Homo Deus: A Brief History of Tomorrow (2016)،ISBN 978-1-910701-88-1
  • مني: ونٽيج مينيس ( سيپيئنز ۽ هومو ڊيوس مان اقتباس چونڊيو (لنڊن: پينگوئن رينڊم هائوس، 2018)ISBN 978-1-78487-402-5
  • 21 21 هين صدي لاءِ سبق (لنڊن: جوناٿن ڪيپ، 2018) ،ISBN 1-78733-067-2
  • Sapiens: A Graphic History, Volume 1 – The Birth of Humankind (لنڊن: Jonathan Cape, 2020)
  • Sapiens: A Graphic History, Volume 2 - The Pillars of Civilization (لنڊن: Jonathan Cape, 2021)
  • Sapiens: A Graphic History, Volume 3 - The Masters of History (لنڊن: Jonathan Cape, 2024)
  • Unstoppable Us, Volume 1 - How Humans Take Over the World (Bright Matter Books, 2022) ,ISBN 0-593-64346-1
  • Unstoppable Us, Volume 2 - Why the World Isn't Fair (Bright Matter Books, 2024) ,ISBN 9780593711521
  • Nexus: A Brief History of Information Networks from the Stone age to AI ، (Fern Press، 2024)،ISBN 978-1911717089

آرٽيڪل

سنواريو
  • "فرانڪش ٽرڪوپولس جو فوجي ڪردار - هڪ ٻيهر جائزو"، ميڊيٽرينين تاريخي جائزو 12 (1) (جون 1997)، pp. 75-116.
  • "چوڏهين صديءَ ۾ بين الاقوامي تعاون ۽ ايڊورڊ III جي 1346 جي مهم"، تاريخ ۾ جنگ 6 (4) (سيپٽمبر 1999)، پي. 379-395
  • ”چوڏهين صديءَ جي مغربي يورپي حملي جي مهمن ۾ حڪمت عملي ۽ فراهمي“، دي جرنل آف ملٽري هسٽري 64 (2) (اپريل 2000)، پي. 297-334.
  • "Eyewitnessing in Accounts of the First Crusade: The Gesta Francorum and Other Contemporary Narratives" Crusades 3 (آگسٽ 2004)، pp. 77-99
  • "مارشل اليوزيشن: وار ۽ بي حيائي ان ٽوئنٽيٿ سينچري اينڊ ريناسنس ملٽري ميموئرز"، دي جرنل آف ملٽري هسٽري 69 (1) (جنوري 2005)، پي. 43-72
  • "فوجي يادگيريون: وچين دور کان جديد دور تائين جي صنف جو هڪ تاريخي جائزو"، تاريخ ۾ جنگ 14: 3 (2007)، پي. 289-309
  • "عالمي تاريخ ۾ 'فيصلي واري جنگين' جو تصور"، عالمي تاريخ جو جرنل 18 (3) (2007)، 251-266
  • "علم، طاقت ۽ قرون وسطي وارو سپاهي، 1096-1550"، ان لاوڊيم هيروسوليميتاني ۾: بينجمن زيڊ ڪيدر جي اعزاز ۾ صليبي جنگ ۽ وچين دور جي ثقافت ۾ مطالعو ، ايڊ. آئرس شگرير ، روني ايلن بلم ۽ جونٿن رلي سمٿ ، (اشگٽ، 2007)
  • "جنگي وهڪري: فوجي، سياسي ۽ اخلاقي طول و عرض جنگ ۾ موضوعي ڀلائي"، جنرل نفسيات جو جائزو (سيپٽمبر 2008)
  • پيٽر سنگر جي جانورن جي لبريشن جو تعارف، بوڊلي هيڊ ، 2015.
  • "آرم چيئرز، ڪافي ۽ اٿارٽي: اکين جا شاھد ۽ جسم جا شاھد جنگ بابت ڳالھائيندا آھن، 1100-2000"، جرنل آف ملٽري هسٽري 74:1 (gennaio، 2010)، pp. 53-78.
  • "يوول نوح هاري وڏي ڊيٽا تي، گوگل ۽ آزاديء جي آخر ۾" ، فنانشل ٽائمز (آگسٽ 2016).
  • "ڇو اهو هاڻي ممڪن ناهي ته ڪنهن به ملڪ لاء جنگ کٽي" ، وقت (23 جون 2017).
  • "ڇو ٽيڪنالاجي ظلم جي حق ۾" ، ائٽلانٽڪ (آڪٽوبر 2018).
  • "يوول نوح هاري: دنيا کان پوءِ ڪورونا وائرس" ، فنانشل ٽائمز (20 مارچ 2020).
  • "ڇو ولاديمير پوتن اڳ ۾ ئي هي جنگ هارائي چڪو آهي" ، گارجين (28 فيبروري 2022)
  • "نئين امن جو خاتمو" ، ائٽلانٽڪ (ڊسمبر 2022)
  • "ڇا صهيونزم جنگ کان بچندو؟" واشنگٽن پوسٽ (مئي 2024)
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 . مورخہ |archive-url= requires |archive-date= (مدد) تي اصل|archive-url= requires |url= (مدد) کان آرڪائيو ٿيل.  Missing or empty |title= (مدد);
  2. Anthony, Andrew (2018-08-05). "Yuval Noah Harari: 'The idea of free information is extremely dangerous'" (en-GB ۾). The Observer. ISSN 0029-7712. https://www.theguardian.com/culture/2018/aug/05/yuval-noah-harari-free-information-extremely-dangerous-interview-21-lessons. 
  3. Lawton, Graham. "Yuval Noah Harari: Why the reluctant guru is upsetting scientists". New Scientist. حاصل ڪيل 11 May 2023. 
  4. Yuval Harari official website
  5. "Yuval Noah Harari: Homo sapiens as we know them will disappear in a century or so". The Observer. 19 March 2017. https://www.theguardian.com/culture/2017/mar/19/yuval-harari-sapiens-readers-questions-lucy-prebble-arianna-huffington-future-of-humanity. 
  6. Par Salomon Malka (28 September 2017) Les prédictions de Yuval Noah Harrari, L'arche magazine
  7. 7.0 7.1 Cadwalladr, Carole. "Yuval Noah Harari: The age of the cyborg has begun – and the consequences cannot be known". حاصل ڪيل 2 November 2016.  حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; name "guardian0705" defined multiple times with different content
  8. "Harari". 
  9. "CV at The Hebrew University of Jerusalem". 
  10. "Historian Yuval Harari on the Books That Shaped Him – Activities". Berggruen Institute. حاصل ڪيل 24 July 2020. 
  11. Yuval Noah Harari, Special Operations in the Age of Chivalry, 1100–1550 (Woodbridge: Boydell & Brewer, 2007).
  12. Yuval Noah Harari, The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000 (Houndmills: Palgrave-Macmillan, 2008)
  13. Yuval Noah Harari, The Concept of 'Decisive Battles' in World History, in Journal of World History 18:3 (2007), 251–266.
  14. Yuval Noah Harari, "Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100–2000", The Journal of Military History 74:1 (January 2010), pp. 53–78.
  15. Payne, Tom (26 September 2014). "Sapiens: a Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari, review: 'urgent questions'". The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/culture/books/bookreviews/11120947/Sapiens-a-Brief-History-of-Humankind-by-Yuval-Noah-Harari-review-urgent-questions.html. 
  16. Graeber, David; Wengrow, David (2021). "On slow wheat, and pop theories of how we became farmers". The Dawn of Everything: A New History of Humanity. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-72110-7. OCLC 1284998482. 
  17. Graeber, David; Wengrow, David (2021). "In which we dispose of lingering assumptions that 'primitive' folk were somehow incapable of conscious reflection, and draw attention to the historical importance of eccentricity". The Dawn of Everything: A New History of Humanity. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-72110-7. OCLC 1284998482. 
  18. Runciman, David (24 August 2016). "Homo Deus by Yuval Noah Harari review – how data will destroy human freedom" (en-GB ۾). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/books/2016/aug/24/homo-deus-by-yuval-noah-harari-review. 
  19. Harari, Yuval Noah (2016). Homo Deus: A Brief History of Tomorrow. London: Vintage. p. 75. ISBN 978-1-78470-393-6. OCLC 953597984. 
  20. Harari, Yuval Noah (2017). Homo Deus: A Brief History of Tomorrow. London: Vintage. p. 429. ISBN 978-1-78470-393-6. OCLC 953597984. 
  21. Harari, Yuval Noah. "Yuval Noah Harari on big data, Google and the end of free will". Financial Times. حاصل ڪيل 20 October 2017. 
  22. Mukherjee, Siddhartha. "The Future of Humans? One Forecaster Calls for Obsolescence". The New York Times. حاصل ڪيل 30 July 2021. 
  23. Snell, James (August 25, 2018). "Book review: Is '21 Lessons for the 21st Century' another hit for Yuval Noah Harari" (en ۾). The National. https://www.thenational.ae/arts-culture/books/book-review-is-21-lessons-for-the-21st-century-another-hit-for-yuval-noah-harari-1.763381. 
  24. Lewis, Helen. "21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari review – a guru for our times?". The Guardian. حاصل ڪيل 25 August 2018. 
  25. Russell, Jenni (19 August 2018). "Review: 21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari — chilling predictions from the author of Sapiens" (en ۾). The Times. ISSN 0140-0460. https://www.thetimes.co.uk/article/review-21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-chilling-predictions-from-the-author-of-sapiens-f3n30fn6q. 
  26. Sexton, David (23 August 2018). "Can mindfulness save us from the menace of artificial intelligence?" (en-GB ۾). Evening Standard. https://www.standard.co.uk/lifestyle/books/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review-a3918696.html. 
  27. Jacobson, Gavin. "Yuval Noah Harari's 21 Lessons for the 21st Century is a banal and risible self-help book". New Statesman. حاصل ڪيل 30 July 2021. 
  28. "21 Lessons for the 21st Century". Kirkus. حاصل ڪيل 30 July 2021. 
  29. Brennan, David (23 July 2019). "Author Yuval Noah Harari Under Fire for Removing Putin Criticism From Russian Translation of New Book". Newsweek. https://www.newsweek.com/author-yuval-noah-harari-under-fire-removing-putin-criticism-russian-translation-new-book-1450676. 
  30. "Yuval Noah Harari Lets Russians Delete Putin's Lies From Translation of His Book". Haaretz. 23 July 2019. https://www.haaretz.com/israel-news/uval-noah-harari-lets-russians-delete-putin-s-lies-from-translation-of-his-book-1.7567650. 
  31. Bershidsky, Leonid (24 July 2019). "Putin Gets Stronger When Creators Censor Themselves". The Moscow Times. https://www.themoscowtimes.com/2019/07/24/putin-gets-stronger-when-creators-censor-themselves-a66545. 
  32. Slyomovics, Nettanel (24 July 2019). "Yuval Noah Harari's Problem Is Much More Serious Than Self-censorship". Haaretz. https://www.haaretz.com/opinion/.premium-yuval-noah-harari-s-problem-is-much-more-serious-than-self-censorship-1.7571242. 
  33. Harari, Yuval Noah. "Prof. Yuval Noah Harari Responds to Censoring Russian Translation of His Book". Haaretz. حاصل ڪيل 30 July 2021. 
  34. "Livestream Event | An Evening With Yuval Noah Harari". How To Academy. حاصل ڪيل 13 November 2020. 
  35. 35.0 35.1 35.2 Schwartz, John (November 6, 2022). "Yuval Noah Harari Unspools the Story of Human History — for Kids". The New York Times. https://www.nytimes.com/2022/11/06/books/review/yuval-noah-harari-unstoppable-us.html. 
  36. Anthony, Andrew (9 March 2017). "Yuval Noah Harari: 'Homo sapiens as we know them will disappear in a century or so'". The Guardian. https://www.theguardian.com/culture/2017/mar/19/yuval-harari-sapiens-readers-questions-lucy-prebble-arianna-huffington-future-of-humanity. 
  37. Adams, Tim. "Yuval Noah Harari: 'We are acquiring powers thought to be divine'". The Guardian. حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  38. "Fast Talk / The Road to Happiness". Haaretz. حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  39. "זה ייגמר בבכי: סוף העולם לפי יובל נח הררי". حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  40. Nevatia, Shreevatsa (14 October 2015). "Sadly, superhumans in the end are not going to be us". Mumbai Mirror (The Times Group). Archived from the original on 1 July 2018. https://web.archive.org/web/20180701194400/http://epaperbeta.timesofindia.com/Article.aspx?eid=31821&articlexml=Sadly-superhumans-in-the-end-are-not-going-14102015012006. Retrieved 26 September 2024. 
  41. Ferriss, Tim (30 October 2020). "Yuval Noah Harari on The Story of Sapiens, Forging the Skill of Awareness, and The Power of Disguised Books". The Blog of Author Tim Ferriss (The Tim Ferriss Show). https://tim.blog/2020/10/30/yuval-noah-harari-transcript/. "Oh, that's actually a mistake on Wikipedia. It's a moshav. It somehow got around that I live on a moshav, which is some kind of socialist, collective community, less radical than the kibbutz, but one of the experiments of socialists in Israel like decades ago. And it's just not true. I live in a kind of middle-class suburb of Tel Aviv." 
  42. Empty citation (مدد) 
  43. "Yuval Harari, author of "Sapiens", on AI, religion, and 60-day meditation retreats". حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  44. Adams, Tim (27 August 2016). "Yuval Noah Harari: 'We are quickly acquiring powers that were always thought to be divine'". The Guardian. https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/aug/27/yuval-noah-harari-we-are-quickly-acquiring-powers-that-were-always-thought-to-be-divine. 
  45. Empty citation (مدد) 
  46. "Interview – Yuval Harari" (PDF). The World Today. Chatham House. صفحا. 30–32. وقت 12 December 2017 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  47. "Yuval Noah Harari, Sapiens and the age of the algorithm". The Australian. Josh Glancy. وقت 10 November 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  48. 48.0 48.1 "Fast Talk The Road to Happiness". Haaretz. 25 April 2017. http://www.haaretz.com/israel-news/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554. 
  49. "The messenger of inner peace: Satya Narayan Goenka; New Appointments". Vipassana Newsletter 23 (12). Vipassana Research Institute. حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  50. Homo Deus, Dedication and Acknowledgements p. 426
  51. "Interview With Yuval Noah Harari: Masters in Business (Audio)". حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  52. "# 68 – Reality and the Imagination". Waking Up podcast. Sam Harris. حاصل ڪيل 17 March 2018. 
  53. Mayim Bialik and Yuval Noah Harari in conversation, SXSW Online 2021, حاصل ڪيل 2021-07-02 
  54. Sterkl, Maria. "Yuval Harari: Pandemic policy will influence world politics, economy for decades". The Times of Israel. حاصل ڪيل 28 April 2020. 
  55. Harari, Yuval Noah. "Yuval Noah Harari: the world after coronavirus". Financial Times. حاصل ڪيل 28 April 2020. 
  56. "#390 - Yuval Noah Harari: Human Nature, Intelligence, Power, and Conspiracies". Spotify. 
  57. "פרופ' יובל נח הררי". האקדמיה הצעירה הישראלית (ٻولي ۾ Hebrew). 
  58. "Yuval Noah Harari". Rothberg International School. حاصل ڪيل 28 April 2020. 
  59. Minds, Brand. "Brand Minds 2019 — Come and see Yuval Noah Harari live!". Medium. حاصل ڪيل 28 April 2020. 
  60. Hallpike, C. R. (December 2017). A Response to Yuval Harari's 'Sapiens: A Brief History of Humankind'. https://www.newenglishreview.org/custpage.cfm?sec_id=189085. Retrieved 31 August 2020.  آرڪائيو ڪيا ويا 3 December 2021 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
  61. Martin, Mike W. (2020). "Compassion with Justice: Harari's Assault on Human Rights". The Southern Journal of Philosophy 58 (2): 264–278. doi:10.1111/sjp.12367. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/sjp.12367. 
  62. Narayanan, Darshana (2022-07-06). "The Dangerous Populist Science of Yuval Noah Harari" (en ۾). Current Affairs (March/April 2022). ISSN 2471-2647. https://www.currentaffairs.org/2022/07/the-dangerous-populist-science-of-yuval-noah-harari/. 
  63. Thiel, Thomas (2022-11-21). "Bestellerautor Yuval Noah Harari: Der Hausprophet des Silicon Valley" (de ۾). Frankfurter Allgemeine Zeitung. ISSN 0174-4909. https://www.faz.net/aktuell/feuilleton/die-gefaehrlichen-irrtuemer-des-bestellerautors-yuval-noah-harari-18462651.html. 
  64. "Aleksandr Dugin: My vision for the new world order and Gaza war". 

خارجي لنڪس

سنواريو
خارجي ربط تي وڊيو
  21 Lessons for the 21st Century: Noah Harari, Matter Of Fact With Stan Grant, ABC News