سلميٰ شاهين (پيدائش 16 اپريل 1954ع) هڪ پاڪستاني شاعره، افسانه نگار ، محقق، ۽ پهرين پشتو -عورت ناول نگار آهي، جنهن پشاور يونيورسٽي جي پشتو اڪيڊمي جي پهرين عورت ڊائريڪٽر طور پڻ خدمتون سرانجام ڏنيون آهن. [2] [3] هن پنهنجي ادبي ڪم جي شروعات کان وٺي بنيادي طور اردو ۽ پشتو ٻولين ۾ نظم لکيا. شاهين کي خيبرپختونخواهه جي انهن نامور خاتون ليکڪن مان هڪ مڃيو وڃي ٿو، جن جو خيال آهي ته پشتو ٻولي، ثقافت ۽ ان جي ادب ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. [4] [5]

پروفيسر
سلميٰ شاهين
مقامي ٻوليء ۾ نالو سلمہ شاہین
پيدائش اپريل 1954 (عمر 70 سال)[1]
بغداده، مردان، خيبر پختون خواه، پاڪستان
ڌنڌو سانچو:ھلسٽ
ٻولي پشتو, اردو
تعليم ڊاڪٽريٽ
مادرِ علمي وومين يونيورسٽي مردان
ايوارڊ تمغا امتياز

شروعاتي زندگي

سنواريو

سلميٰ 16 اپريل 1954ع تي خيبر پختون خواهه جي شهر مردان شهر بغداده ۾ پيدا ٿي. هن ثانوي تعليم 1971ع ۾ گورنمينٽ اسڪول مان حاصل ڪئي، بعد ۾ 2002ع ۾ وومين يونيورسٽي مردان (اڳوڻي گورنمينٽ ڪاليج فار وومين، مردان) ۾ داخلا ورتي ۽ وڌيڪ تعليم مڪمل ڪئي، جنهن ۾ گريجوئيشن ۽ ڊاڪٽري جي ڊگري به شامل آهي جديد پشتو نظم سان.

ڪيريئر

سنواريو

شاهين شروعات ۾ لکڻين ۾ مشغول هئي ۽ پنهنجي ڪيريئر جي شروعات ننڍپڻ ۾ ڪئي. اهو يقين آهي ته هن اصل ۾ لکڻ شروع ڪيو جڏهن هوء اٺين درجي ۾ پڙهائي رهي هئي. هن جي پيءُ هن جي ڪيريئر ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو ۽ هن کي پختونخوا عورتن لاءِ اخلاقي صلاحيت حاصل ڪرڻ لاءِ همٿايو. پشتو اڪيڊمي جي ڊائريڪٽر جي حيثيت سان، هن 2011 ۾ ٻولي جي ريگيوليٽري اداري کي بحال ڪيو، جيڪو اڳ ۾ هڪ غير معروف اداري ۾ ضم ڪيو ويو هو، جنهن کي سينٽر فار پشتو ٻولي ۽ ادب سڏيو ويندو هو. هن کي حجري ، موسيقي، ناچ ۽ جرڳي تي 120 پختون ڪتاب شايع ڪرڻ جو پڻ اعزاز حاصل آهي.

ادبي ڪم

سنواريو

هڪ شاعر جي حيثيت ۾ شاهين اردو ۽ پشتو ٻولين ۾ چوڏهن کان ارڙهن ڪتاب لکيا ۽ هڪ محقق جي حيثيت سان هن لوڪ گيت يا لوڪ موسيقيءَ تي هڪ تحقيقي ڪتاب ”پشتو تپا“، مختصر ڪهاڻيون لکيون، جن ۾ ”ڪنري آو آغا“ به شامل آهي، جنهن جو ترجمو آهي. پٿر ۽ ڪنارا . سندس شاعريءَ جي ڪتابن ۾ ”ضا هم آهنگ ويرا“ ۽ ”نوائي سحر“ شامل آهن، جيڪي اصل ۾ 1982ع ۾ شايع ٿيا [6] هڪ محقق جي حيثيت سان، هن مختلف عنوانن تي 42 اشاعتون شايع ڪيون آهن، جن ۾ سماجي، ثقافت، روايت ۽ ٻولي جي رڪاوٽون شامل آهن. سندس شاعري پشتو ثقافت ، ادب ۽ روايتن تي مرکوز آهي. کيس ٻه ناول ”ڪا رانا شو“ ۽ ”ڪاني آ ازغي“ لکڻ جو اعزاز حاصل آهي.


S. No ڪتاب جو نالو وصف
01 اباسين دا تاريخ تي آنا ڪي هيءَ سنڌو درياهه جي تاريخ آهي، جيڪا 1980ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران شايع ڪئي وئي
02 روحي سندري ٻولي پشتو، 1983ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران ڇپايو ويو. پشتو لوڪ گيتن جو مجموعو، تاليف ۽ تحقيق
03 روحي سندري، جلد. II ٻولي پشتو، 1983ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران ڇپايو ويو. پشتو لوڪ گيتن جو مجموعو، تاليف ۽ تحقيق
04 نوائي سحر ٻولي پشتو، شاعريءَ جو مجموعو
05 پختو تپا، مشاعري آ سقافتي اسار 1985ع ۾ پشتو اڪيڊمي پاران شايع ٿيل هڪ خاص شاعراڻي شڪل تپا ذريعي پشتون سوسائٽي جو تعارف
06 زاه هم هوگا سي ويرا واٽ 1996ع ۾ پشتو شاعريءَ جو مجموعو
07 ڪا رنا شاوا 1998ع ۾ ڇپيل ناول
08 ڪَنِي آوَ آڳِي مختصر ڪهاڻين جو مجموعو، 2001
09 دل يا انکي مون کي صفر نالو
10 پشتو ۾ جديد نظم تحقيق
11 رويل -- ڪر --
12 پشتو ۾ جديد نظم -- ڪر --
13 پشاور شهر ۽ روايت لوڪ ورثو پروجيڪٽ، اسلام آباد، پاڪستان
14 پشتون موسيقي جو اوزار لوڪ ورثو پروجيڪٽ، اسلام آباد، پاڪستان

.

ڊاڪٽر سلميٰ شاهين جا لکيل تحقيقي مقالا هن ريت آهن:

تحقيقي مقالا

شاهين کي پشتو ادب، سماجيات، ثقافت ۽ روايتن جي حوالي سان ڪيترائي ايوارڊ مليل آهن. سندس ايوارڊن ۾ اباسين آرٽ ڪائونسل اوارڊ، پاڪستان ڪلچرل ايسوسيئيشن اوارڊ، پاڪستان اڪيڊمي آف ليٽر هجرا ۽ تمغه امتياز شامل آهن، جيڪي 2009ع ۾ حڪومت پاڪستان پاران ڏنا ويا [7]