بين الاقوامي تنظيم ترڪ ثقافت
ترڪسوئي (انگريزي: Turksoy ) يا ترڪ ثقافت جي بين الاقوامي تنظيم(انگريزي: International Organization of Turkic Culture) ترڪ نسل وارن ماڻھن يا ترڪ ٻولي ڳالھائيندڙن جي ھڪ بين الاقوامي تنظيم جو نالو آهي. ھن تنظيم جو صدر مقام استنبول، ترڪي ۾ آھي. ھن تنظيم جو جنرل سيڪريٽري 2020 ۾ دوئيسن ڪئسينوف آهي جيڪو قزاقستان جو اڳوڻو وزير ثقافت ھيو.
ترڪ ثقافت جي بين الاقوامي تنظيم ترڪسوئي | |
|---|---|
 ترڪسوئي جا خودمختيار رڪن (مئرون رنگ سان ڏيکاريل) ۽ ٻيا ( ڳاڙھي رنگ سان ڏيکاريل) | |
| صدر مقام |  انقرہ ترڪي |
| سرڪاري ٻوليون | ترڪ (سرڪاري ٻولي) روسي, انگريزي (ڪم واريون ٻوليون) |
| رُڪنَ[1] |
|
| حڪومت | |
• جنرل سيڪريٽري |
دوئيسن ڪئسينوف |
| قیام | 1993 |
تاريخ
سنواريوھن تنظيم جي ٺاھڻ جو خيال 1992ع ۾ باڪو ۽ استنبول ۾ آذربائيجان، قزاقستان، ڪرغزستان، ازبڪستان ترڪي ۽ ترڪمانستان جي ثقافت وارن وزيرن جي ٿيل اجلاسن ۾ آيو جڏھن انھن وزيرن ھڪ گڏيل ثقافتي جوڙجڪ ۾ سھڪار ڪرڻ جو اعلان ڪيو ھو. بعد ۾ 12 جولاء 1993ع ۾ الماتي ۾ ھڪ معاھدي ذريعي ترڪسوئي قائم ڪئي وئي. 1996ع ۾ يونيسڪو ۽ ترڪسوئي وچ ۾ سرڪاري سھڪار قائم ٿيو جنھن ۾ اھو طئي ڪيو ويو تہ اھي ٻئي ادارا باھمي صلاح مشورا ۽ ھڪٻئي جي پروگرامن ۾ نمائندگي ڪندا[2]. 3 نومبر 2009 تي ترڪ ڪائونسل جي رڪن ملڪن فيصلو ڪيو تہ ترڪسوئي کي ترڪ ڪائونسل ۾ ضم ڪيو ويندو.
رڪن
سنواريوموجوده
سنواريو2016ع ۾ ترڪسوئي جا 6 ھيٺيان رڪن ملڪ ۽ 3 غير خودمختيار مبصر ھئا.[1]
| رڪن ملڪ | ٻولي | ياداشت |
|---|---|---|
 آذربائيجان
|
آذربائيجاني | |
 قازقستان
|
قزاق | |
 ڪرغزستان
|
ڪرغز | |
 ترڪي
|
ترڪ | |
 ترڪمانستان
|
ترڪمان | |
 ازبڪستان
|
ازبڪ | |
| مبصر رڪن | ٻولي | ياداشت |
 بشڪورتوستان
|
بشڪير | روسي وفاق ۾ شامل رياست |
 تاتارستان
|
تاتار | روسي وفاق ۾ شامل رياست |
 گاگئوزيا
|
گاگئوز | مالدوا جي خوداختيار ريجن |
 اتر قبرص
|
ترڪ | رڳو ترڪي پاران تسليم ڪيل ڊي فيڪٽو آزاد رياست |
ماضي وارا باقي رڪن
سنواريوپنج روسي وفاق ۾ شامل رياستون 2015 جي آخر ۾ ترڪ فوج پاران روسي جھاز کي ڪيرائڻ جي ردعمل ۾ احتجاج ڪندي ترڪسوئي ڇڏي ويون.[3][4][5]
| مبصر رياست | ٻولي | ياداشت |
|---|---|---|
 التئي ريپبلڪ
|
التئي | روسي وفاق ۾ شامل رياست |
 کاڪيشيا
|
کاڪيس | روسي وفاق ۾ شامل رياست |
 ياقوتيا
|
ساکا | روسي وفاق ۾ شامل رياست |
 ٽووا
|
ٽووائي | روسي وفاق ۾ شامل رياست |
حوالا
سنواريو- ↑ 1.0 1.1 Türksoy Official Web Site. "Homepage > Türksoy > Member States". وقت 2012-12-22 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-12-04. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ UNESCO Web Site. "Relations with the Joint Administration of the Turkic Culture and Arts (TÜRKSOY), and Draft Agreement between that Organization and UNESCO" (PDF). وقت 2016-03-03 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-12-04. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Якутия поддерживает политику России по отношению к Турции | NVK Online". nvk-online.ru. وقت 2016-02-02 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2016-01-30. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Якутия прервет связи с ТюрКСОЙ: "Партнеров в тюркском мире достаточно" - ИА REGNUM". ИА REGNUM. وقت 2016-02-03 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2016-01-30. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Власти тюркских регионов выбирают между Россией и Турцией". وقت 2017-04-08 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2017-04-02. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد)