بابر جو باغ
غ (مقامي باغ-أي بابر سڏيو، Persian / bāġ-e bābur ) ڪابل ، افغانستان ۾ هڪ تاريخي پارڪ آهي، ۽ پهرين مغل شهنشاهه بابر جي آخري آرامگاهه پڻ آهي. خيال ڪيو وڃي ٿو ته باغ 1528ع (935ھ) جي آس پاس تيار ڪيو ويو هو، جڏهن بابر ڪابل ۾ هڪ ”آويني باغ“ جي تعمير جو حڪم ڏنو هو، جنهن جو تفصيل ڪجهه تفصيل سان پنهنجي ياداشتن ۾ بيان ڪيو ويو آهي، بابرناما .
 بابر جي باغ جي اندروني عڪس ڪابل، افغانستان | |
| جڳهه | ڪابل، افغانستان |
|---|---|
| مڪانيت | 34°30′11″N 69°09′29″E / 34.503°N 69.158°E |
| باني | ظهير الدين محمد بابر |
| حالت | موجود |
| پارڪنگ | ھائو |
مغل شهزادن جي اها روايت هئي ته هو پنهنجي زندگيءَ ۾ سير و تفريح لاءِ جڳهون ٺاهيندا هئا ۽ انهن مان ڪنهن هڪ کي آخري آرام گاهه طور چونڊيندا هئا. اهو ماڳ بابر جي جانشين لاءِ اهميت وارو رهيو. جهانگير ۽ سندس سوتيلي ماءُ شهنشاهه رقيه سلطان بيگم (بابر جي پوٽي) [1] سنه 1607ع (1016ھ) ۾ هن ماڳ جي زيارت ڪئي، جڏهن هن حڪم ڏنو ته ڪابل جي سڀني باغن کي ديوارن سان گهيرو ڪيو وڃي، جنهن ۾ هڪ نمازي پليٽ فارم قائم ڪيو وڃي. بابر جي مقبري جي سامهون، ۽ ان جي مٿي تي هڪ لکيل پٿر رکيل آهي. 1638ع (1047ھ) ۾ مغل شهنشاهه شاهجهان جي دوري دوران سندس والده رقيه سلطان بيگم جي مقبري جي چوڌاري سنگ مرمر جو اسڪرين لڳايو ويو هو، [2] ۽ هيٺان ڇت تي هڪ مسجد ٺهيل هئي. 1638ع (1047ھ) ۾ شاهه جهان جي ماڳ جي زيارت کان وٺي، مسجد جي هيٺان ڇت مان وڻن جي هڪ رستي جي وچ ۾ پٿر جي پاڻيءَ جي هڪ نديءَ جو ذڪر آهي، جنهن ۾ ڪجهه تلاءُ به هئا.
تاريخ
سنواريو
جي باغ جي اصل تعمير جي تاريخ نامعلوم آهي. جڏهن بابر 1504ع ۾ ارغونن کان ڪابل تي قبضو ڪيو، تڏهن هن ماڳ کي ٻيهر ترقي ڏني ۽ ان کي خاص موقعن تي، خاص ڪري اونهاري جي موسمن ۾ مهمانن لاءِ استعمال ڪيو. جيئن ته بابر کي اهڙو اعليٰ مقام حاصل هو، تنهن ڪري کيس اهڙي جاءِ تي دفن ڪيو ويندو هو، جيڪا کيس مناسب هجي. اهو باغ جتي بابر کي دفن ڪرڻ لاءِ چيو وڃي ٿو، اهو باغ بابر جي نالي سان مشهور آهي. مغل حڪمرانن هن ماڳ کي اهم سمجهيو ۽ ڪابل ۾ ماڳ ۽ ٻين مقبرن جي وڌيڪ ترقي ۾ مدد ڪئي. آغا خان هسٽارڪ سٽيز پروگرام پاران لکيل هڪ مضمون ۾، [3] مغل شهنشاهه شاهجهان جي 1638ع ۾ مقبرن جي چوڌاري ٺهيل سنگ مرمر جي اسڪرين جو ذڪر هيٺ ڏنل لکت سان ڪيو ويو آهي: فقط هيءَ خوبصورتي واري مسجد، هي بزرگن جو مندر، جيڪو بزرگن جي دعا لاءِ ٺهيل هو ۽ ڪروبن جي عقيدتمنديءَ لاءِ، اهڙي عزت واري جاءِ تي بيهڻ جي لائق هو جيئن آرڪي فرشتن جي هيءَ شاهراهه، هي آسمان جو ٿيٽر، خدا بخشيل ملائڪ جو روشن باغ. بادشاهه جنهن جو آرام باغ جنت ۾ آهي، ظهير الدين محمد بابر فاتح. آغا خان تاريخي شهرن جو پروگرام، "بابر جي باغن جي بحالي واري فريم ورڪ،" ڪابل، افغانستان: آغا خان ٽرسٽ فار ڪلچر،
جيتوڻيڪ شاهجهان پاران اسڪرين جي اضافون ۾ بابر، سلوم زجادڪز-هسٽنراٿ، سندس مضمون ”ڪابل ۾ بابر جي گم ٿيل جنازي ۽ بند تي هڪ نوٽ“ [4] بابر جا حوالا شامل آهن [1] ان مان معلوم ٿئي ٿو ته شاهجهان جي ڪم باغي بابر کي قبرستان ۾ تبديل ڪيو. . هوءَ ٻڌائي ٿي ته ”مسجد تيرهين ڇت تي ٺهيل هئي، جيڪا مڪي جي ويجھو ڇت آهي؛ اڳتي هلي چوڏهين ڇت ۾ بابر جي مقبري جي مزار ۽ سندس ڪجهه مرد مائٽن جون قبرون هيون. [5] بابر جي مقبري جي چوڌاري احاطي سان گڏ هڪ مناسب قبرستان ڏانهن اها تبديلي، بابر جي اهميت ڏانهن اشارو ڪري ٿي. بابر جي مقبري کي بند ڪري، شاهجهان شهنشاهه جي مقبري کي ٻين کان جدا ڪري ٿو.
ڊزائن جو واحد اشارو 1832 ۾ هڪ خاڪو ۽ مختصر بيان ۾ آهي چارلس ميسن ، هڪ برطانوي سپاهي، جيڪو 1842 ۾ شايع ڪيو ويو، جنهن سال قبر هڪ زلزلي ۾ تباهه ٿي وئي هئي. مقبري جي هڪ تشريح ان جي ساراهه ڪئي، "جيتوڻيڪ ظاهر آهي - تحفظ جي خراب حالت ۾، پٿر جي نقاشي ۾ سٺي ڪم کي ظاهر ڪري ٿو: عاليشان ڪم اعلي ديوار." [6] ميسن هن مقبري کي بيان ڪيو آهي ته ”اهڙي نوعيت جي ڪيترن ئي يادگارن سان گڏ، هن جي مائٽن جي يادگار، ۽ اهي سفيد سنگ مرمر جي گهيري ۾ آهن، حيرت انگيز ۽ خوبصورت نموني سان ٺهيل آهن. . . ڪو به ماڻهو انهن کي سنڀاليندو نه آهي، ۽ وڏي آزادي ورتي وئي آهي پٿرن سان ڀريل ڀتين سان." [7] ميسن جو خاڪو ۽ ميسن جو بيان اسان کي جديد نظريو ڏئي ٿو ته مقبرو ڪيترو غير معمولي هو.
مشهور ماڻهو به هتي دفن آهن
سنواريوبابر جي خاندان جا ڪجهه قابل ذڪر فرد پڻ بابر جي باغ ۾ دفن ڪيا ويا، جن ۾ شامل آهن.
- خانزاده بيگم (1478 – 1545)، بابر جي پياري وڏي ڀيڻ.
- ھندل مرزا (1519 – 1551)، بابر جو ننڍو پٽ.
- رقيه سلطان بيگم (1542 – 1626)، ھندل مرزا جي اڪيلي ڌيءَ ۽ بابر جي پوٽي.
- مرزا محمد حڪيم (1553 – 1585) همايون جو پٽ ۽ بابر جو پوٽو.
تصويرون
سنواريو-
گلن ۽ عام وڻن کان علاوه ميوي جا وڻ به باغ اندر پوکيا وڃن ٿا، جن ۾ انار ۽ چيري به شامل آهن . -
باغن اندر نم جا وڻ. -
سرءُ 2015 -
باغن جي اندر ننڍڙي مسجد -
مرد دعا گهري رهيا آهن -
2009 ۾ جبل جي چوٽي کان باغن جو ڏيک -
سرءُ 2010 -
سيارو 2006 -
اونهاري 2015 -
.jpg)
پڻ ڏسو
سنواريو- چِهِل سَٽُون
- باغ (باغ)
حوالا
سنواريو- ↑ Jahangir, Emperor of Hindustan (1999). The Jahangirnama: Memoirs of Jahangir, Emperor of India. Oxford University Press. p. 77. ISBN 978-0-19-512718-8.
- ↑ Ruggles, D. Fairchild (2011). Islamic Gardens and Landscapes. University of Pennsylvania Press. pp. 194. ISBN 9780812207286.
- ↑ Aga Khan Historic Cities Programme, "Babur's Garden Rehabilitation Framework," (Kabul, Afghanistan: The Aga Khan Trust for Culture, 2004).
- ↑ Salome Zajadacz-Hastenrath, "A Note on Babur’s Lost Funerary and Enclosure at Kabul," In Muqarnas XIV: An Annual on the Visual Culture of the Islamic World, ed. Gülru Necipoglu, (Leiden: E.J. Brill, 1997), 135-142.
- ↑ Salome Zajadacz-Hastenrath, "A Note on Babur's Lost Funerary and Enclosure at Kabul," In Muqarnas XIV: An Annual on the Visual Culture of the Islamic World, ed. Gülru Necipoglu, (Leiden: E.J. Brill, 1997), 140.
- ↑ Salome Zajadacz-Hastenrath, “A Note on Babur’s Lost Funerary and Enclosure at Kabul,” In Muqarnas XIV: An Annual on the Visual Culture of the Islamic World, ed. Gülru Necipoglu, (Leiden: E.J. Brill, 1997), 135.
- ↑ Masson, Narrative of Various Journeys, 2: 239., quoted in Zajadacz-Hastenrath, 136.