آزاد ڪشمير جي تاريخ
آزاد ڪشمير جي تاريخ، ڪشمير جي علائقي جو هڪ تڪراري حصو جيڪو هن وقت پاڪستان جي انتظام هيٺ آهي، ڊوگرا جي دور ۾ ڪشمير واري علائقي جي تاريخ سان لاڳاپيل آهي. آزاد ڪشمير پاڪستان جي صوبن پنجاب ۽ خيبر پختونخوا جي ڏکڻ ۽ اولھ ۾ بالترتيب سرحدون، اتر ۾ گلگت بلتستان ۽ اوڀر ۾ هندستان جي رياست ڄمون ۽ ڪشمير سان لڳن ٿيون. ھن علائقي تي ڀارت جي دعويٰ آھي ۽ سال 1947ع کان ھندستان ۽ پاڪستان جي وچ ۾ تڪرار جاري آھي.[1]
جديد تاريخ
سنواريوآزاد ڪشمير جي قيام 1949ع کان هينئر تائين
سنواريوگڏيل قومن جي مداخلت
سنواريوآئيني حيثيت
سنواريوآزاد ڪشمير جي 49 سيٽن واري قانون ساز اسيمبليءَ لاءِ 11 جولاءِ تي 1970ع کان وٺي اٺين قانون ساز اسيمبليءَ لاءِ چونڊون ٿيون (ساتوون 1974ع کان جڏهن پاڪستان هن علائقي کي بالغن جي ووٽ جي حق سان پارلياماني نظام عطا ڪيو). آزاد ڪشمير کي هڪ خودمختيار علائقو قرار ڏنو ويو آهي، پر نقادن جي دعويٰ آهي ته خطي جي چونڊيل سياسي قيادت لاءِ وزير اعظم ۽ صدر جهڙا لقب گمراهه ڪندڙ آهن، ڇاڪاڻ ته اميدوارن کي پاڪستان سان ڪشمير جي الحاق جي حلف نامي تي دستخط ڪرڻ گهرجن.
14 سيپٽمبر، 1994ع تي، آزاد ڪشمير جي سپريم ڪورٽ فيصلو ڪيو ته "اتر علائقا جمون ۽ ڪشمير رياست جو حصو آهن پر آزاد جمون ۽ ڪشمير جو حصو نه آهن جيئن عبوري آئين ايڪٽ 1974ع ۾ بيان ڪيل آهي". هن وقت اترين علائقن کي پاڪستان ۾ سرڪاري طور تي ڪا به نالي واري حيثيت نه آهي. پاڪستان هن علائقي کي پاڪستان جو "صوبو" يا "آزاد ڪشمير" جو حصو نه ٿو سمجهي. اهي سڌو سنئون اسلام آباد کان ناردرن ايريا ڪائونسل ذريعي سنڀاليو ويندو آهي. هڪ چيف ايگزيڪيٽيو (عام طور تي هڪ ريٽائرڊ پاڪستاني فوجي آفيسر)، اسلام آباد طرفان مقرر ڪيل مقامي انتظامي سربراهه آهي. هن علائقي جو هن وقت آزاد ڪشمير اسيمبلي ۽ پاڪستان جي پارليامينٽ ۾ ڪو به نمائندو ناهي.
اترين علائقن جي قانون ساز ڪائونسل 29 ميمبر جي رڪنيت سان ٺاهي وئي (بعد ۾ 32 تائين وڌايو ويو)، پر ان جا اختيار محدود آهن. 11 مئي 2007ع تي، اترين علائقن جي چيف ايگزيڪيوٽو، جيڪو پڻ ڪشمير جي معاملن ۽ اتر علائقن جي معاملن جو وزير آهي، اعلان ڪيو ته علائقي کي قومي اسيمبلي ۾ نمائندگي ڪرڻ جو حق آهي. ٻيا مطالبو ڪن ٿا ته ان کي صوبي جو درجو ڏنو وڃي. 1994ع ۾ بلدياتي ادارن جي آرڊيننس ۾ ڪيل تبديلين ۾ عورتن کي وڌيڪ نمائندگي ڏني وئي ۽ ڪجهه انتظامي ۽ مالي اختيار مقامي انتظاميا کي ڏنا ويا آهن. تنهن هوندي، علائقي جي ماڻهن کي بنيادي حق حاصل نه آهن، ڇاڪاڻ ته اهو 1994ع جي قانوني فريم ورڪ آرڊر جي ذريعي جاري آهي.
آزاد ڪشمير جو ڏينهن
سنواريوآزاد ڪشمير جو ڏينهن 24 آڪٽوبر 1947ع تي قائم ڪيل آزاد ڄمون ڪشمير حڪومت جو پهريون ڏينهن ملهايو ويو.
پڻ ڏسو
سنواريوخارجي لنڪس
سنواريوحوالا
سنواريو- ↑ Correspondent, D. C. "PoK is, was and will remain a part of India: Rajnath Singh in Jammu". Deccan Chronicle. حاصل ڪيل 2024-03-16.