آرڪٽڪ

آرڪٽڪ (Arctic)^[1] هڪ قطبي علائقو آهي جيڪو ڌرتيء جي اترئين حصي تي واقع آهي. آرڪٽڪ علائقو، IERS ريفرنس ميريڊين کان اوڀر طرف سفر ڪري ٿو، اتر ناروي جي حصن (نارڊلينڊ، ٽرمس، فنمارڪ، سوالبارڊ ۽ جان ميين)، اتر ۾ سويڊن (ويسٽربوٽن، ناربوٽن ۽ لپلينڊ)، اتر فنلينڊ (اتر اوسٽروبوٿنيا، ڪيينويو ۽ لاپ)، روس (مرمانسڪ، سائبيريا، نينٽس اوڪروگ، نووا زيميليا)، گڏيل رياستون (الاسڪا)، ڪئناڊا (يوڪون، اتر اولهه وارا علائقا، نوناوت)، ڊينش ريم (گرين لينڊ) ۽ اتر آئس لينڊ (گريمسي ۽ ڪولبينسي) سان گڏ آرڪٽڪ سمنڊ ۽ ڀرسان سمنڊ تي مشتمل آهي. آرڪٽڪ علائقي جي زمين ۾ موسمي طور تي مختلف برف ۽ برف جو ڍڪ آهي، جنهن ۾ ٽنڊرا جي هيٺان گهڻو ڪري وڻن کان سواءِ پرما فراسٽ آهي. آرڪٽڪ سمنڊ ڪيترن ئي هنڌن تي موسمي سامونڊي برف تي مشتمل آهي. آرڪٽڪ علائقو ڌرتيء جي ماحولياتي نظام جي وچ ۾ هڪ منفرد علائقو آهي. علائقي جي ثقافتن ۽ آرڪٽڪ جي مقامي ماڻهن ان جي سرد ۽ انتهائي حالتن سان مطابقت پيدا ڪئي آهي. آرڪٽڪ ۾، زو پلانڪٽن ۽ ڦائٽو پلانڪٽن، مڇي ۽ سامونڊي ٿلها جانور، پکي، زميني جانور، ٻوٽا ۽ انساني سماج شامل آهي.^[2] آرڪٽڪ جي زمين سب آرڪٽڪ سان لڳل آهي.

وصف ۽ اصطلاح

لفظ آرڪٽڪ يوناني لفظ ἀρκτικός (arktikos) مان نڪتل آهي، ”ريڇ جي ويجهو، اتر“ ۽ لفظ ἄρκτος (arktos) مان ورتل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي کڻو. نالو يا ته اُرسا ميجر جي نالي سان سڃاتل برج، ”گرٽ بيئر“ ڏانهن اشارو ڪري ٿو، جيڪو آسماني دائري جي اترئين حصي ۾ نمايان آهي، يا برج ارسا مائنر، ”ننڍو بيئر“ ڏانهن، جنهن ۾ آسماني اتر قطب شامل آهي ( في الحال پولارس جي بلڪل ويجهو، موجوده اتر قطب اسٽار، يا اتر اسٽار). آرڪيڪڪ جي اندر ڪهڙي علائقي تي مشتمل آهي ان بابت ڪيتريون ئي وصفون آهن. علائقي کي آرڪٽڪ سرڪل جي اتر (اٽڪل 66° 34' اتر)، اڌ رات جي سج جي لڳ ڀڳ ڏاکڻي حد ۽ پولر رات جي طور تي بيان ڪري سگهجي ٿو. آرڪٽڪ جي هڪ ٻي تعريف، جيڪا ماحوليات جي ماهرن ۾ مشهور آهي، اتر اڌ گول ۾ اهو علائقو آهي جتي گرم ترين مهيني (جولاءِ) لاءِ سراسري گرمي پد °10 سينٽي گريڊ (°50 فارنھائٽ) کان گهٽ آهي؛ اتر ۾ وڻ جي لڪير لڳ ڀڳ هن علائقي جي حد ۾ آئسوتھرم (isotherm) جي پٺيان لڳندي آهي.

موسم

Artificially coloured topographical map of the Arctic region

MODIS image of the Arctic

نباتات ۽ جانور

قدرتي وسيلا

حياتيات جو علم

مقامي آبادي

بين الاقوامي تعاون ۽ سياست

آرڪٽڪ علائقو

آبهوا جي تبديلي

آرڪٽڪ پاڻي

آرڪٽڪ زمينون

A political map showing land ownership within the Arctic region

پڻ ڏسو

خارجي لنڪس

آرڪٽڪ بابت وڌيڪ ڏسو وڪيپيڊيا جي ڀينر رٿائن ۾:
	معني ڏسو وِڪِشنري تي
	تصويرون ۽ وڊيو ڏسو وڪي ڪامنز تي
	نيوز اسٽوريز وڪي نيوز تان
	چَوِڻيون Quotations وڪي ڪوٽ تان
	سورس ٽيڪسٽس وڪي سورس تان

سانچو:Arctic topics سانچو:Deserts سانچو:Polar exploration سانچو:Regions of the world

حوالا

↑ "The American Heritage Dictionary entry: arctic". www.ahdictionary.com. Houghton Mifflin Harcourt. وقت 12 June 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 January 2019. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ Krembs, Christopher and Jody Deming. "Organisms that thrive in Arctic sea ice." آرڪائيو ڪيا ويا 23 March 2010 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. National Oceanic and Atmospheric Administration. 18 November 2006.

[ahd2-1] "The American Heritage Dictionary entry: arctic". www.ahdictionary.com. Houghton Mifflin Harcourt. وقت 12 June 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 January 2019. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[2] Krembs, Christopher and Jody Deming. "Organisms that thrive in Arctic sea ice." آرڪائيو ڪيا ويا 23 March 2010 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. National Oceanic and Atmospheric Administration. 18 November 2006.

[1]

[2]