ڪوليسٽرول

ڪوليسٽرول (Cholesterol) سڀني اعليٰ جانورن جو پرنسپل اسٽيرول آهي، جيڪو جسم جي بافتن ۾ ورهايل آهي، خاص ڪري دماغ ۽ ريڙهه جي ڪنڊ (Spinal Cord) ۾ ۽ جانورن جي چرٻي ۽ تيل (Oils) ۾ وڏي مقدار ۾ موجود هوندو آهي.^[1]

ڪوليسٽرول سڀني جانورن جي جيو گھرڙن جي ذريعي بايو سنٿيسز ٿئي ٿو ۽ جانورن جي جيو گھرڙن جي جھلين جو هڪ لازمي ساختي جزو آهي. ريڙهه جي هڏي واري جانورن ۾، ڪليجي جا جيو گھرڙا (hepatic Cells) عام طور تي وڏي مقدار ۾ ڪوليسٽرول پيدا ڪندا آهن. دماغ ۾، آسٽروسائٽ (astrocytes) ڪوليسٽرول پيدا ڪرڻ ٿا ۽ ان کي نيورون ڏانهن منتقل ڪرڻ ٿا.^[2] اهو پروڪاريوٽس (بئڪٽيريا ۽ آرڪيئا) ۾ نه هوندو آهي، جيتوڻيڪ اتي ڪجهه استثنا به آهن، جهڙوڪ مائيڪوپلازما (Mycoplasma)، جنهن کي افزائش لاء ڪوليسٽرول جي ضرورت هوندي آهي.^[3] ڪوليسٽرول اسٽيرائڊ هارمونز، بائل ايسڊ (صفري جي تيزاب)^[4] ۽ وٽامن ڊي جي بايوسنٿيسس جي اڳڀرائي طور ڪم ڪري ٿو.

رت ۾ ڪوليسٽرول جي اعلي سطح، خاص طور تي جڏهن گهٽ-ڪثافت لپوپروٽين (LDL، جيڪو اڪثر ڪري "خراب ڪوليسٽرول" جي طور تي حوالو ڏنو ويو آهي)، دل جي بيماري جو خطرو وڌائي سگھي ٿو.^[5]

فرانڪوئس پولئتيئر ڊي لا سئلي (François Poulletier de la Salle) پهريون ڀيرو سال 1769ع ۾ مثاني جي پٿرين ۾ ڪوليسٽرول کي نهري شڪل ۾ سڃاڻي ورتو. سال 1815ع ۾ ڪيميادان، مائيڪل يوگين شيورول ان مرڪب جو نالو ”ڪوليسٽرين“ رکيو.^[6] ^[7]

حوالا

↑ "Cholesterol". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. حاصل ڪيل 23 August 2023.
↑ Wang, Hao; Kulas, Joshua A.; Wang, Chao; Holtzman, David M.; Ferris, Heather A.; Hansen, Scott B. (17 August 2021). "Regulation of beta-amyloid production in neurons by astrocyte-derived cholesterol". Proceedings of the National Academy of Sciences 118 (33). doi:10.1073/pnas.2102191118. PMID 34385305. Bibcode: 2021PNAS..11802191W.
↑ "Cholesterol requirement of mycoplasmas". Journal of Bacteriology 102 (2): 306–110. May 1970. doi:10.1128/JB.102.2.306-310.1970. PMID 4911537.
↑ "Steroidogenic enzymes: structure, function, and role in regulation of steroid hormone biosynthesis". The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology 43 (8): 779–804. December 1992. doi:10.1016/0960-0760(92)90307-5. PMID 22217824. https://zenodo.org/record/890723.
↑ "Lipoprotein management in patients with cardiometabolic risk: consensus statement from the American Diabetes Association and the American College of Cardiology Foundation". Diabetes Care 31 (4): 811–822. April 2008. doi:10.2337/dc08-9018. PMID 18375431.
↑ "Recherches chimiques sur les corps gras, et particulièrement sur leurs combinaisons avec les alcalis. Sixième mémoire. Examen des graisses d'homme, de mouton, de boeuf, de jaguar et d'oie" (French ۾). Annales de Chimie et de Physique 2: 339–372 [346]. 1816. https://books.google.com/books?id=DHCz1nhhYL8C&pg=PA346. "Je nommerai cholesterine, de χολη, bile, et στερεος, solide, la substance cristallisée des calculs biliares humains, ...".
↑ "Discovery of the lipoproteins, their role in fat transport and their significance as risk factors". The Journal of Nutrition 128 (2 Suppl): 439S–443S. February 1998. doi:10.1093/jn/128.2.439S. PMID 9478044.

[mlp-1] "Cholesterol". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. حاصل ڪيل 23 August 2023.

[2] Wang, Hao; Kulas, Joshua A.; Wang, Chao; Holtzman, David M.; Ferris, Heather A.; Hansen, Scott B. (17 August 2021). "Regulation of beta-amyloid production in neurons by astrocyte-derived cholesterol". Proceedings of the National Academy of Sciences 118 (33). doi:10.1073/pnas.2102191118. PMID 34385305. Bibcode: 2021PNAS..11802191W.

[3] "Cholesterol requirement of mycoplasmas". Journal of Bacteriology 102 (2): 306–110. May 1970. doi:10.1128/JB.102.2.306-310.1970. PMID 4911537.

[Hanukoglu_1992-4] "Steroidogenic enzymes: structure, function, and role in regulation of steroid hormone biosynthesis". The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology 43 (8): 779–804. December 1992. doi:10.1016/0960-0760(92)90307-5. PMID 22217824. https://zenodo.org/record/890723.

[Brunzell_2008-5] "Lipoprotein management in patients with cardiometabolic risk: consensus statement from the American Diabetes Association and the American College of Cardiology Foundation". Diabetes Care 31 (4): 811–822. April 2008. doi:10.2337/dc08-9018. PMID 18375431.

[6] "Recherches chimiques sur les corps gras, et particulièrement sur leurs combinaisons avec les alcalis. Sixième mémoire. Examen des graisses d'homme, de mouton, de boeuf, de jaguar et d'oie" (French ۾). Annales de Chimie et de Physique 2: 339–372 [346]. 1816. https://books.google.com/books?id=DHCz1nhhYL8C&pg=PA346. "Je nommerai cholesterine, de χολη, bile, et στερεος, solide, la substance cristallisée des calculs biliares humains, ...".

[Olson_1998-7] "Discovery of the lipoproteins, their role in fat transport and their significance as risk factors". The Journal of Nutrition 128 (2 Suppl): 439S–443S. February 1998. doi:10.1093/jn/128.2.439S. PMID 9478044.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]