ڪرڪيٽ هڪ بيٽ ۽ بال جي راندآهي جيڪو ٻن ٽيمن جي وڄ ۾ کيڏيو ويندو آهي.هر ٽيم ۾ يارنهن رانديگر هوندا آهن.[1]دنياجا 120 ملين انسان مختلف ملڪن ۾ ڪرڪيٽ کيڏندا آهن.هڪ ٽيم بيٽ سان رنگس ٺاهيندي آهي ء مخالف ٽيم انهن رنگسن کي ڪڌڻ جي ڪوشش ڪندي آهي.

ڪرڪيٽ ميچ جو هڪ منظر، وچ ۾ اڇي پٽي "پچ" آهي

پروفيشنل ڪرڪيٽ ۾ ٽي ٽوينٽي ، پنجن ڏينهن جو ٽيسٽ ميچ ء پنجاهه اوورن جو ون ڊي ميڄ هوندا آهن ڪرڪيٽ جا قانون ,آئي سي سي , ميلبرن ڪرڪيٽ ڪلب ٺاهيندي آهي.

ڪرڪيٽ ۾ استعمال ٿيندڙ سونٽِي (بيٽ)

تاريخي پس منظر

سنواريو

سورهين صديءَ ۾انگلينڊ ڪرڪيٽ کيڏڻ جي شروعات وڌي،18هين صديءِ جي آخر ۾ ڪرڪيٽ ملڪي کهيلن جو حصو بنيو.19 صديءَ جي وچ ۾ پهريون انٽرنيشنل ڪرڪيٽ ڪڏيو ويو.ڪرڪيٽ آسٽريليا ،ايشياءَ ء آفريڪا جي ملڪن ۾ مشهور آهي.

قانون ۽ کيڏڻ جو طريقو

سنواريو

آئي سي سي

سنواريو

ڪرڪيٽ جو مڪمل انتظام ء نظام آئي سي سي ٺاهيندي آهي.

فارميٽ

سنواريو

ڪرڪيٽ ميچن کي اننگز ۾ تقسيم ڪيو ويو آهي.اننگز جي دوران هڪ ٽيم بيٽنگ ڪندي آهي جڏهن ته ٻي ٽيم فيلڊنگ ڪندي آهي.

سڪي جي مدد سان ڪيپٽن فيصلو ڪندو آهي ته ٽيم بيٽنگ ڪندي يا فيلڊنگ.

ڪرڪيٽ جو گرائونڊ گول هوندو آهي ء وچ ۾ هڪ پچ هوندي آهي.

ٻه بيٽس مين پچ تي رنگسون ٺاهيندا آهن جڏهن ته مخالف ٽيم انهن کي رنگس ٺاهڻ کان روڪڻ جي ڪوشش ڪندي آهي ،اوور يا وڪٽون ختم ڀيڻ سان هڪ ٽيم جي اننگ ختم ڀي وينڊي آهي.

پچ،وڪيٽ ء ڪريس

سنواريو
 
پچ

هڪ انٽرنيشنل ڪرڪيٽ ميچ جي پچ ٻاويءَ گزن تي مشتمل هونڊي آهي،ملڪي موسمون پچ تي اثر انداز هونديو آهن ڪجهه ملڪن ۾ اسپن بولر ڪامياب ڀينڊا آهن ته وري ڪڀهي اسپن بولر ناڪام به رهندآهن.    

 
وڪيٽ

هر پچ تي آمهون سامهون ٽي ڪاٿيءَ جو وڪيٽون هونديو آهن انهن جي مٿان اسٽمپس هونديون آهن.

 
ٽيسٽ ڪرڪيٽ ۾ استعمال ٿيندڙ بال، اُڀريل اڇي رنگ جي پٽيءَ کي انگريزيءَ ۾ سيم ڇوندا آهن

اڇا ليڪا جيڪي پچ تي هوندا آهن انهن کي ڪريس چيو ويندو آهي.

امپائر

سنواريو

هڪ ميچ ۾ ٻه امپائر هوندا آهن هڪ کي اسٽيڊ امپائر جڏهن ته ٻئي کي ليگ امپائر چيو ويندو آهي.امپائر جو ڪم بال صحيح ٿيو آهي يا نه ء اسڪور، آئوٽ وغيرهه جو خيال رکڻ پڻ هن جي ذمي هوندو آهي.

اننگس جمع جو مجموعو آهي اننگس ۾ ٻئي ٽيمون پنهجي پنهجي واريءِ سان بيٽنگ ء بولنگ ڪنديون آهن.بولرن جو مقصد هوندو آهي ته گهٽ م گهٽ اسڪور ڏيو ۽ وڌ کان وڌ وڪيٽون حاصل ڪريون ۽ بيٽس مين ڪوشش ڪندا آهن ته گهڻِي کان گهڻو اسڪور اننگس ۾ ٺاهيو ته ٽيم کي ڪاميابي نصيب ٿيئي.

هڪ ٽيم

سنواريو

هڪ ٽيم ۾ يارنهن رانديگر هوندا آهن جنهن ۾ هڪ ڪيپٽن ۽ هڪ نائب ڪيپٽن هوندو آهي جيڪي ٽيم جا سپاه سالار هوندا آهن انهن يارنهن رانديگرن مان هڪ وڪيٽ ڪيپر لازمي هوندو آهي ء ٻين رانديگرن ۾ آل رائونڊر،اسپنر،فاسٽ بولر ء بيٽسمين هوندا آهن.

 
گول پچ

رنسن جون مختلف قسمون آهن


 
ميدان ۾ فيلڊ ڪرڻ جا هنڌ
فائل:71457632.jpg
پاڪستاني بيٽسمين محمد يوسف جي بيٽنگ جو انداز

جڏهن بال گراوند جي حد کان ٽپ ڏئي ٻاهر ٿي تڏهن بيٽس مين کي چار رنس ملندا آهن

بال جڏهن سڌيءَ طرح گراونڊ جي حد کان ٻاهر ڪري تڌهن ان کي ڇڪو چئبو آهي.

هڪ ٻه ٽي رنگس

سنواريو

جڏهن رانديگر ڊوڙي ڪريس جو هڪ چڪر وٺن تڏهن هڪ رنگس ملندو آهي هن ريٽ ٻن چڪرن سان ٻه رنگس ء ٽي چڪر مڪمل ڪرڻ سان ٽي رنگس ملندا آهن

جڏهن بال قائدي جي خلاف ڪئي وڃي يا ڪريس کان پير ٻاهر نڪري وڃي.

  جڏهن بال بيٽسمين جي پهچ کان پري هجي.

 
آسٽريلو وڪيٽ ڪيپر ايڊم گلڪرسٽ

ڪجهه خاص رنگس

سنواريو

انهن سان مراد اهي رنگس آهن جيڪي اوور ٺرو يا باءِ يا ليگ باءِ جي ڪري وجود ۾ اچن.

  1. سنڌي درسي ڪتاب ڪلاس اٺون ڇپائيندڙ سنڌ ٽيڪسٽ بُڪ بورڊ ڄامشورو