وڪيپيڊيا

مڌيا پرديش


مڌيا پردیش(انگريزي: Madhya Pradesh) (MP) ; /ˌmʌdjə prəˈdɛʃ/, ھندي

مڌيا پرديش
رياست
مٿان کان ھيٺ ، کاٻي کان ساڄي طرف:يادگارن جو کجراھو گروپ, سانچي وارو عظيم اسٽوپا, مانڊو وارو قديم شھر, ڪانھا نيشنل پارڪ ۾ ھڪ ھرڻ، ماربل جون ٽڪريون، ڀيمڀيٽڪا پھاڙي پناھگاھون ۽ ڪنڊالپور جين مندر
ڀانڃ: مڌيا ( معنيَ: ' وچيون') ۽ پرديش (معني: 'صوبو يا خطو')
مڌيا پرديش انڊيا جي نقشي ۾ ڏيکاريل
مڌيا پرديش انڊيا جي نقشي ۾ ڏيکاريل
جاگرافي بيهڪ: 23°15′00″N 77°25′01″E / 23.25°N 77.417°E / 23.25; 77.417مڪانيت: 23°15′00″N 77°25′01″E / 23.25°N 77.417°E / 23.25; 77.417
ملڪ  ڀارت
خطو مالوا , بنديل کنڊ , باغيل کنڊ, نمار , مھاڪوشال ۽ گرد ( گرد واري خطي ۾ چمبل پڻ شامل آهي )
قيام 1 نومبر 1956
گاديءَ جو هنڌ ڀوپال
وڏي ۾ وڏو شھر اندور
مڌيا پرديش ۾ ڪل ضلعا 52
حڪومت
 • مجلس مڌيا پرديش جي حڪومت
 • گورنر آنندبين پٽيل
 • وزيراعلي ڪمل ناٿ (آء اين سي)
 • ليجسليچر ھڪ ايواني (230 سيٽون)
 • ھاء ڪورٽ مڌيا پرديش ھاء ڪورٽ
پکيڙ
 • رياست 308,252 ڪ.م2 (119,017 ميل2)
پکيڙ ۾ درجو پکيڙ مطابق انڊيا جي رياستن ۾ ٻيون نمبر
آبادي (2011)[1]
 • رياست 72,626,809
Symbols
ٻولي ھندي
گانو مڌيا پرديش گان
ناچ مانچ
جانور ٻارھن سڱو
پکي انڊين پيراڊائيز فلاء ڪيچر
مڇي مھسير [2]
گل اڇو للي
ميوو انب
وڻ بڙ جو وڻ
 [ˈmədʱjə pɾəˈdeːʃ] (About this sound ٻڌو) جنھن جو پراڻو نالو سينٽرل پراونس يا سي پي ھيو; وچ انڊياجي ھڪ رياست جو نالو آهي جنھن جي گادي جو هنڌ ڀوپال شھر آھي ۽ وڏي ۾ وڏو شھر اندور آهي ۽ ٻيا وڏا شھر جبالپور، گواليار ، اجئين ۽ ساگر آھ.. ھن رياست کي ان جي مقام جي ڪري انڊيا جي دل پڻ چوندا آهن. پکيڙ ۾ ھي انڊيا جي ٻين ۽ آبادي ۾ پنجين وڏي رياست آھي جنھن ۾ ساڍا ست ڪروڙ ماڻهو رھن ٿا

جاگرافي سنواريو

 

ھن رياستجي اتر اوڀر ۾ اتر پرديش، ڏکڻ اوڀر ۾ ڇتيس ڳڙھ، ڏکڻ ۾ مھاراشٽر، اولھ ۾ گجرات، اتر اولھ ۾ راجھستان آھي. ھن رياست جي ڪل پکيڙ 308,252 km2 آھي. سن 2000 عيسويءَ کان اڳ جڏهن ڇتيس ڳڙھ مڌيا پرديش جو حصو ھيو تہ ھي رياست ملڪ جي سڀ کان وڏي رياست ھئي. ھن رياست جي اوڀر کان اولھ طرف نرمدا درياء وھي ٿو. ھن رياست جو بلند ترين مقام ڌوپ ڳڙھ آھي جيڪو سامونڊي سطح کان 4429 فٽ بلند آھي.[7]


 
مڌيا پرديش جو طبعي نقشو
  •  
    نرمدا ندي
  •  
    سون ندي، اميريا ضلعو، مڌيا پرديش
  •  
    اجئين لڳ شپرا ندي تي شري رام گھاٽ

مڌيا پرديش جي سڀ کان وڏي ندي نرمدا آهي ان جي شاخن ۾ بنجر، تاوا ندي، مچنا, شاڪار ندي، دينوا ۽ سون ڀادرا نديون شامل آهن. ھي ندي علائقي م مقدس سمجھي ويندي آهي۽ ان جي پوڄا پڻ ڪئي ويندي آهي

تاريخ سنواريو

  •  
    ڀيمڀيٽڪا ۾ پٿرن تي مصوري ، عالمي ورثو قرار ڏنل
  •  
    ڪنداريا مھاديو، کجراھو
  •  
    باٽيشور مندر جو ڪامپليڪس پداولي، مورينا
  •  
    شاستريا باھو مندر، گواليار قلعو
  •  
    تيلي وارو مندر، گواليار قلعو
  •  
    ڀوڄپور ۾ شو جو مندر
  •  
    اورڇا ۾ لڪشمي وارو مندر
  •  
    امرڪانٽڪ ۾ قديم مندر
  •  
    گواليار قلعو ، گواليار شھر لڳ

ڇھين صدي ق م ۾ اجئين ھن علائقي جي ھڪ وڏي مرڪز طور اڀريو ھيو ء اھو ايوانتي بادشاھت جو گاديءَ جو هنڌ ھيو. ٻين بادشاھتن جھڙوڪ:, دسارنا، مالوا، ڪاروشا ۽ نشاد جو ذڪر پراڻن رزميہ قصن ۾ مليو آهي جيڪي پڻ ھن موجوده رياست جو حصو آهن. 320 ق م ۾ ھي علائقو چندر گپت موريا جي ايمپائر جو حصو ٿي ويو. ھي علائقو اشوڪ موريا جي ايمپائر جو پڻ حصو رھيو. موجوده رياست جي علائقي ۾ قديم مھاجنپدا وارو خطو پڻ شامل آهي. ارڙھين صدي جي شروعات ۾ ھي علائقو ڪيترين ئي ننڍہن بادشاھتن ۾ ورھايل ھيو جن تي پوء برٽش ايمپائر قبضو ڪيو. انگريزن انھن سڀني کي ملائي سينٽرل پراونسز اينڊ بيرار ۽ سينٽرل انڊين ايجنسي قائم ڪيا. انڊيا جي آزادي بعد مڌيا پرديش رياست قائم ڪري ناگپور ۾ ان جي گادي جو هنڌ رکيو ويو. ان نئين رياست ۾ موجوده رياست جو ڏاکڻو حصو ۽ موجودہ مھاراشٽر جو اتر اوڀر وارو حصو شامل ھيا. 1956 ۾ اسٽيٽس ري آرگنائيزيشن ايڪٽ تحت ھن رياست جي ان وقت جي حصن کي مڌيا ڀارت ، ونڌيا پرديش ۽ ڀوپال رياست سان ملائي نئين مڌيا پرديش رياست قائم ڪئي وئي. ان م مراٺي يا مرھٽي ٻولي ڳالهائيندڙ ماڻھن جو ودارڀا علائقو ھن رياست کان ڌار ڪري بمبئي رياست م شامل ڪيو ويو. 2000 ۾ ھن رياست جي ھڪ حصي کي ڌار ڪري ڇتيس ڳڙھ رياست قائم ڪئي وئي.

معيشت سنواريو

انڊيا جي معيشت ۾ ھن رياست جي معيشت جو ڏھون نمبر آھي، 8.9 لک پائونڊ ۽ ان جي گراس ڊوميسٽڪ پراڊڪٽ يا جي ڊي پي في ڪس  90,000 ({{INRConvert/اظھاري چُڪَ: اڻڄاتل وقفي حرف "[".|90|3||USD|year={{{year}}}}}) آھي. انساني ترقي جي اشاريي مطابق انديا جي رياستن م ھن رياست جو مقام ڇويھون آهي.ھن رياست ۾ انڊيا جا سڀ کان وڌيڪ ھيرا ۽ ٽامو نڪرن ٿا. ھن رياست جي 30 سيڪڙو کان وڌيڪ زمين ٻيلن تي مشتمل آهي. ھتان جي سياحتي صنعت ۾ بہ ڪافي واڌارو آيو آهي.

انتظامي ورھاست سنواريو

مڌيا پرديش جي ورھاست ڏھ ڊويزنن ۾ ٿيل آهي جن ۾ 52 ضلعا واقع آھن.[8]



شمار نالو ضلعو قسم* آبادي 2011 مرد عورتون آبادي


5سالن کان گھٽ

تعليمي شرح
1 اندور اندور ضلعو شھر 2,167,447 1,129,348 1,038,099 254,108 86.73
2 ڀوپال ڀوپال ضلعو شھر 1,883,381 985,408 897,973 217,415 85.29
3 جبالپور جبالپور ضلعو شھر 1,267,564 663,096 604,468 128,679 89.13
4 گواليار گواليار ضلعو UA 1,101,981 588,752 513,229 120,347 85.10
5 اجئين اجئين ضلعو شھر 515,215 265,291 249,924 57,630 85.55
6 ساگر ساگر ضلعو UA 370,296 194,659 175,637 43,835 89.98
7 ديواس ديواس ضلعو شھر 289,438 150,193 139,245 34,435 85.83
8 ساتنا ساتنا ضلعو شھر 283,004 149,460 133,544 34,435 86.33
9 رتلام رتلام ضلعو UA 273,892 139,766 134,126 29,397 87.89
10 ريوا ريوا ضلعو شھر 235,422 124,634 110,788 24,234 87.74
11 مروارا(ڪاٽني) ڪاٽني ضلعو شھر 221,875 115,463 106,412 25,168 87.42
12 سنگرائولي سنگرائولي ضلعو شھر 220,295 117,276 103,019 29,569 77.35
13 برھانپور برھانپور ضلعو شھر 210,891 108,234 102,657 28,107 81.70
14 کانڊوا کانڊوا ضلعو شھر 200,681 102,873 97,802 24,079 86.98
15 ڀنڊ ڀنڊ ضلعو شھر 197,332 105,394 91,938 24,486 84.20
16 ڇندوارا ڇندوارا ضلعو UA 190,008 97,040 92,968 19,227 89.25
17 گونا گونا ضلعو شھر 180,978 94,645 86,333 23,757 81.71
18 شوپوري شوپوري ضلعو شھر 179,972 95,227 84,745 22,683 79.24
19 ڇترپور ڇترپور ضلعو UA 147,688 78,070 69,618 18,312 78.46
21 داموھ داموھ ضلعو UA 147,515 76,951 70,564 17,519 86.94
22 مانڊسئور مانڊسئور ضلعو شھر 141,468 72,370 69,098 15,721 86.79
23 کارگوني کارگوني ضلعو UA 133,361 68,672 64,689 16,662 83.01
24 نيموچ نيموچ ضلعو UA 128,575 67,566 61,009 15,008 85.88
25 پٿامپور ڌار ضلعو شھر 126,09 70,577 55,522 20,438 82.73
26 ھوشنگ آباد ھوشنگ آباد ضلعو شھر 117,956 61,610 56,346 13,012 87.97
27 اتارسي ھوشنگ آباد ضلعو UA 114,430 59,382 55,058 11,832 90.30
28 سيھور سيھور ضلعو UA 109,025 56,397 52,628 12,869 85.48
29 بيتل بيتل ضلعو شھر 103,341 52,902 50,439 11,005 90.27
30 سيئوني سيئوني ضلعو شھر 102,377 52,354 50,023 10,413 91.16
31 داتيا داتيا ضلعو شھر 100,466 52,931 47,535 12,218 80.54
32 ناگدا اجئين ضلعو شھر 100,036 51,410 48,626 11,053 81.61

حوالا سنواريو

  1. ↑ 1.0 1.1 "2011 Census of India" (PDF). Censusindia.gov.in. وقت 17 October 2011 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF). حاصل ڪيل 14 September 2012. 
  2. ↑ "MP declares endangered 'Mahasheer' breed as state fish". Deccan Herald. وقت 6 August 2016 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 22 April 2016. 
  3. ↑ "MOSPI Gross State Domestic Product". Ministry of Statistics and Programme Implementation, Government of India. حاصل ڪيل 9 June 2019. 
  4. ↑ "Sub-national HDI – Area Database". Global Data Lab. Institute for Management Research, Radboud University. وقت 23 September 2018 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 September 2018. 
  5. ↑ List of Indian states by sex ratio
  6. ↑ "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 47th report (July 2008 to June 2010)" (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. صفحا. 122–126. وقت 13 May 2012 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 16 February 2012. 
  7. ↑ Madhya Pradesh for sight-seeing and shikar. Directorate of Information and Publicity, Madhya Pradesh. 1964. OCLC 8112689. 
  8. ↑ "MPOnline: Contact Government". Mponline.gov.in. وقت 2 August 2018 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 August 2018. 
  9. ↑ "Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Provisional Population Totals, Census of India 2011. وقت 13 November 2011 کي اصل کان آرڪائيو ٿيل (PDF). حاصل ڪيل 13 February 2016. 

تصوير خانو سنواريو

"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=مڌيا_پرديش&oldid=253840" تان ورتل