لاطيني

لاطيني (Lingua Latina) يا لاطينم هڪ ڪلاسيڪل ٻولي آهي جيڪا انڊو-يورپي ٻولين جي اطالوي شاخ سان تعلق رکي ٿي. ڪلاسيڪل لاطيني کي مئل ٻولي سمجهيو ويندو آهي ڇاڪاڻ ته اهو هاڻي وڏيون لکڻيون پيدا ڪرڻ لاءِ استعمال نه ڪئي ويندي آهي، جڏهن ته وولگر لاطيني ترقي ڪري رومانوي ٻولين ۾ تبديل ٿي وئي آهي. لاطيني اصل ۾ لاطيئم (هاڻي لازيو جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو)، روم، اٽلي جي ڀرسان هيٺيون ٽائبر جو علائقو، ۾ ڳالهائي ويندي هئي. رومن ريپبلڪ جي توسيع جي ذريعي اها اطالوي اپٻيٽ ۾ ۽ بعد ۾ سڄي رومن سلطنت ۾ غالب ٻولي بڻجي وئي. جيتوڻيڪ مغربي روم جي زوال کان پوء، لاطيني 19هين صدي جي شروعات تائين يورپ ۾ بين الاقوامي رابطي، سائنس، اسڪالرشپ ۽ اڪيڊمي جي عام ٻولي رهي، جڏهن علائقائي زبانون، ان جي پنهنجي اولاد سميت، رومانوي ٻوليون، ان کي عام علمي ۽ سياسي استعمال ۾ شامل ڪيو.

لاطيني - Latin
Lingua Latina
Pronunciation	/laˈti:na/
Native to	رومي سلطنت، قرون وسطي ( عام بول چال جی طور), وٽيڪن سٽي
Native speakers	وٽيڪن سٽي، ٻين ٻولي (date missing)
Language family en:Line-handling templates	ھندو۔یوروپین اطالوی بولی لاطینیو۔فالسکن بولیون لاطيني - Latin
Official status
Regulated by	اوپس فنداتم لاطینیتاس
Language codes
ISO 639-1	la
ISO 639-2	lat
ISO 639-3	lat

The Duenos inscription, from the 6th century BC, is the earliest known Old Latin text.

The linguistic landscape of Central Italy at the beginning of Roman expansion

لاطيني ٻولي اصل ۾ انڊو يورپي ٻولين جي شاخ اٽالڪ سان تعلق رکي ٿي ۽ جيڪا يورپ جي ڪلاسيڪل ٻولي آھي. ان جي الفابيٽ يا الف بي اٽرسڪنس ۽ يوناني ٻولين جي الفابيٽ يا الف بي مان نڪتل آهي.انھن ٻنهي ٻولين جي وري فونيشي الفابيٽ يا الف بي مان نڪتل آهي.

لاطيني، ڪيس، نمبر، شخص، جنس، زمان، موڊ، آواز، ۽ پاسو لاء انفرافيوزن جي طبقن سان انتهائي فيوزنل آهي. رومن ريپبلڪ جي آخر تائين، پراڻي لاطيني معياري ڪلاسيڪل لاطيني ۾ ترقي ڪئي هئي. وولگر لاطيني زبان جو رجسٽر هو، جنهن ۾ گهٽ معزز متغيرن جي تصديق ٿيل لکتن ۽ ڪجهه ادبي ڪمن جهڙوڪ مزاحيه ڊراما نگارن پلاٽس ۽ ٽرينس ۽ ليکڪ پيٽرونيئس جا هئا. مرحوم لاطيني ٽين صدي عيسويءَ کان ادبي ٻولي هئي ۽ ولگر لاطيني جون مختلف علائقائي لهجا ڇٽين کان نائين صدي تائين جديد رومانوي ٻولين جي ابن ڏاڏن ۾ ترقي ڪري چڪيون هيون. لاطيني جي استعمال ۾ ابتدائي قرون وسطي واري دور کان ٻاهر، ان ۾ مقامي ڳالهائيندڙن جي کوٽ هئي. قرون وسطيٰ لاطيني وچين دور (Medieval Era) ۾ مغربي ۽ ڪيٿولڪ يورپ ۾ 9 صدي عيسويءَ کان ريناسنس تائين ڪم ڪندڙ ۽ ادبي ٻولي طور استعمال ٿيندي هئي، جنهن پوءِ هڪ ڪلاسيڪي شڪل ٺاهي، جنهن کي ريناسنس لاطيني سڏيو ويندو هو. اهو نئين لاطيني جو بنياد هو جيڪو جديد دور جي شروعاتي دور ۾ ترقي ڪئي. انهن دورن ۾ لاطيني کي پيداواري طور تي استعمال ڪيو ويو ۽ عام طور تي لکڻ ۽ ڳالهائڻ سيکاريو ويو، گهٽ ۾ گهٽ سترهين صديءَ جي آخر تائين، جڏهن ڳالهائڻ جون صلاحيتون ختم ٿيڻ لڳيون. ان کان پوءِ وڌ ۾ وڌ صرف پڙهڻ لاءِ سيکاريو ويو. لاطيني ويٽيڪن سٽي ۾ ڪيٿولڪ چرچ ۽ مقدس رومن رسم جي سرڪاري ٻولي رهي ٿي.

چرچ لاطيني ٻولي جي Ecclesiastical لاطيني ۾ جديد ٻولين کان تصورن کي اپنائڻ جاري رکيو. همعصر لاطيني ٻولي ڳالهائڻ يا فعال طور تي استعمال ڪرڻ بجاءِ اڪثر پڙهڻ لاءِ پڙهجي ٿي. لاطيني ٻئين ٻولين تي تمام گهڻو اثر ڪيو آهي ۽ خاص طور تي اينگلو-سيڪسن جي عيسائي ٿيڻ ۽ نارمن فتح کان پوءِ، تاريخي طور تي ڪيترن ئي لفظن کي انگريزي لغت ۾ شامل ڪيو. لاطيني ۽ قديم يوناني جڙون وڏي پيماني تي انگريزي لغتن ۾ نظريي، سائنس، طب ۽ قانون ۾ استعمال ٿينديو آهن.

ميراث

لاطيني يا ليٽن ٻولي اصل ۾ اٽلي جي اپٻيٽ جي وچ اولھ واري علائقي ليٽيم ۾ ڳالھائي ويندي هئي جتي بعد ۾ روم شھر ٺھيو. رومن ريپبلڪ جي طاقت جي ڪري ھن ٻوليء جو غلبو وڌي ويو.

لاطيني ٻوليون

A replica of the Old Roman Cursive inspired by the Vindolanda tablets

The language of Rome has had a profound impact on later cultures, as demonstrated by this Latin Bible from 1407

• اطالوي ٻولي
• هسپانوي ٻولي
• پرتگالي ٻولي
• انگريزي ٻولي
• رومن يا لاطيني ٻولي

تهذيب

• قديم روم

خارجي ڳنڍڻا

• Latin Language, general overview
• Latin Online آرڪائيو ڪيا ويا 2015-04-29 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. from the University of Texas at Austin
• Latin آرڪائيو ڪيا ويا 2014-12-18 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. language history and Classical Latin texts translated into English.

حوالا

• Bennett, Charles E., Latin Grammar (Allyn and Bacon, Chicago, 1908)
• N. Vincent: "Latin", in The Romance Languages, M. Harris and N. Vincent, eds., (اوڪسفورڊ يونيورسٽي پريس 1990), ISBN 0-19-520829-3
• Waquet, Françoise, Latin, or the Empire of a Sign: From the Sixteenth to the Twentieth Centuries (Verso, 2003) ISBN 1-85984-402-2; translated from the French by John Howe.
• Wheelock, Frederic, Latin: An Introduction (Collins, 6th ed., 2005) ISBN 0-06-078423-7
• Frank Palmer Grammar