غير نامياتي ڪيميا

ڏسو the journal لاءِ، Inorganic Chemistry (journal).

غير نامياتي ڪيميا (Inorganic Chemistry) جو تعلق غير نامياتي ۽ آرگنوميٽالڪ مرڪبن جي ترکیب ۽ رويي سان آهي. هن فيلڊ ۾ اها ڪيميائي مرڪب شامل آهن جيڪي ڪاربن تي ٻڌل نه آهن، جيڪي نامياتي ڪيميا جا مضمون آهن. ٻن شعبن جي وچ ۾ فرق مطلق کان پري آهي، ڇاڪاڻ ته آرگنوميٽلڪ ڪيميا جي ذيلي نظم ۾ گهڻو اوورليپ آهي. ڪيميائي صنعت جي هر پاسي ۾ هن جا اطلاق آهن، جن ۾ ڪيٽيليسس، مواد جي سائنس، رنگ، سرفيڪٽينت، ڪوٽنگ، دوائون، اينڌن (ٻارڻ جو) ۽ زراعت شامل آهن.

پوٽاشيم آڪسائيڊ K₂O جي آئني فريم ورڪ جي ساخت

غير نامياتي مرڪبن جي موجودگي

ڪيترائي غير نامياتي مرڪب فطرت ۾ معدنيات جي طور تي مليا آهن. مٽيءَ ۾ آئرن سلفائيڊ جهڙوڪ پائرائٽ يا جپسم جي طور تي ڪئلشيم سلفيٽ شامل ٿي سگھي ٿو. غير نامياتي مرڪب به مليا آهن ملٽي ٽاسڪنگ ۾ بائيو ماليڪيولز: جيئن اليڪٽرولائٽس (سوڊيم کلورائڊ)، انرجي اسٽوريج ۾ (ATP) يا اڏاوت ۾ (ڊي اين اي ۾ پولي فاسفيٽ ريبون).

ٿرموڊائنامڪس ۽ غير نامياتي ڪيميا

غير نامياتي ڪيميا لاءِ هڪ متبادل مقداري انداز رد عمل جي توانائي تي ڌيان ڏئي ٿو. اهو طريقو انتهائي روايتي ۽ تجرباتي آهي، پر اهو پڻ مفيد آهي. وسيع تصورات جيڪي ٿرموڊائنامڪ اصطلاحن ۾ پکڙيل آهن، ان ۾ ريڊوڪس پوٽينشل، تيزابيت ۽ مرحلي جي تبديليون شامل آهن. غيرنامياتي ٿرموڊائنامڪس ۾ هڪ ڪلاسڪ تصور بورن-هيبر چڪر Born-Haber) cycle) آهي، جيڪو ابتدائي عملن جهڙوڪ اليڪٽران جي لاڳاپي جي توانائي جو اندازو لڳائڻ، ۾ استعمال ڪيو ويندو آهي، جن مان ڪجهه کي سڌو سنئون نه ٿو ڏسي سگهجي.

مصنوعي غير نامياتي ڪيميا

جيتوڻيڪ ڪي غير نامياتي جنسون فطرت مان خالص روپ ۾ حاصل ڪري سگھجن ٿيون، پر اڪثر ڪيميائي پلانٽن ۽ ليبارٽرين ۾ ٺھيل آھن. غير نامياتي مصنوعي طريقن کي جزو جي رد عمل جي volatility يا solubility جي مطابق، تقريبن درجه بندي ڪري سگهجي ٿو. حلبل volatile غير نامياتي مرڪب نامياتي مرڪب ٺاھڻ جي طريقن سان تيار ڪيا ويا آھن. ڌاتو تي مشتمل مرڪبن لاءِ جيڪي هوا ڏانهن رد عمل رکن ٿا، Schlenk لائن ۽ دستانو باڪس ٽيڪنڪ جي پيروي ڪئي وڃي ٿي. غير مستحڪم مرکبات ۽ گيس کي "ويڪيوم ميني فولڊز" ۾ ڦيرايو ويندو آهي، جنهن ۾ شيشي جي پائپنگ شامل هونديون آهن جيڪي والوز ذريعي هڪ ٻئي سان ڳنڍيل هوندا آهن، جن مان مڪمل طور تي 0.001 mm Hg يا گهٽ تائين ٻاهر ڪڍي سگهجي ٿو. مرکبات مائع نائيٽروجن (b.p. 78K) يا ٻين ڪرائيوجن استعمال ڪندي ڳري ويندا آهن.