عضون جي تشريح جو علم
عضون جي تشريح جو علم (Anatomy) سائنس جي هڪ شاخ آهي، جنهن ۾ جاندارن جي ساخت جو مطالعو ڪيو ويندو آهي، ان مقصد لاءِ انهن جي جسمن کي ڪٽڻ جو عمل پڻ ڪيو ويندو آهي. اناٽومي حياتيات ۽ طب سان لاڳاپيل آهي جيڪو جاندارن جي جسم جي جوڙجڪ (ٻنهي جانورن ۽ ٻوٽن) ۽ ان ۾ موجود مختلف عضون جي ساخت جو مطالعو ڪري ٿو. ان مقصد لاءِ مطالعي هيٺ آيل جسم کي به ڪٽيو ويندو آهي، يعني ان جي خارجي ڍانچي کان پوءِ ان جي اندروني ڍانچي کي ڪٽيندي ڏٺو ويندو آهي ته جيئن ان جي اندروني ساخت جو مطالعو ڪري سگهجي. جڏهن مطالعي هيٺ جاندار هڪ جانور آهي، ان کي حیوانی تشریح (Zootomy) سڏيو ويندو آهي ۽ جڏهن هڪ ٻوٽي جو مطالعو ڪيو ويندو آهي، ان کي نباتی تشریح (phytotomy) سڏيو ويندو آهي.
اناتومي هڪ پيچيده ۽ متحرڪ ميدان آهي جيڪو مسلسل ترقي ڪري رهيو آهي جيئن نيون دريافتون ڪيون وينديون آهن. تازن سالن ۾، ترقي يافته تصويرن جي ٽيڪنالاجي جي استعمال ۾ هڪ اهم اضافو ٿيو آهي، جهڙوڪ ايم آر آئي ۽ سي ٽي اسڪين، جيڪي جسم جي جوڙجڪ جي وڌيڪ تفصيلي ۽ صحيح تصويرن جي اجازت ڏين ٿيون. اناتومي جي نظم کي مجموعي (macroscopic) ۽ خوردبيني (microscopic) حصن ۾ ورهايو ويو آهي. میڪرو اسڪوپڪ اناتومي يا مجموعي اناتومي، هڪ جانور جي جسم جي حصن جو اڻ مدد ٿيل اکين جي استعمال سان جائزو آهي. مجموعي اناتومي ۾ سطحي اناتومي جي شاخ پڻ شامل آهي. خوردبيني اناتومي ۾، مختلف ساختن جي بافتن جي مطالعي ۾، جنهن کي هسٽولوجي طور سڃاتو وڃي ٿو، ۽ سيلز جي مطالعي ۾ پڻ بصري آلات جو استعمال شامل آهي.
اناتومي جي تاريخ انساني جسم جي عضون ۽ ساخت جي ڪمن جي ترقي پسند سمجھڻ سان منسوب ڪئي وئي آهي. طريقن ۾ پڻ ڊرامائي طور تي بهتري آئي آهي، جانورن جي جانچ کان وٺي 20هين صديءَ جي طبي تصويرن جي ٽيڪنڪ تائين، جن ۾ ايڪسري، الٽراسائونڊ ۽ مقناطيسي گونج اميجنگ (MRI) شامل آهن.