شميم آرا
شميم آرا (22 مارچ 1938 – 5 آگسٽ 2016) هڪ پاڪستاني فلمي اداڪاره، ڊائريڪٽر ۽ پروڊيوسر[2] هئي. هوءَ دي ٽريجڪ بيوٽي جي نالي سان سڃاتي ويندي هئي ڇاڪاڻ ته هن ٽريجڪ هيروئن جي ڪردارن جي ڪري هوءَ اڪثر فلمن[3] ۾ پيش ڪندي هئي. هوءَ پنهنجي وقت جي مشهور اداڪارائن مان هڪ هئي ۽ 1960ع، 1970ع، 1980ع ۽ 1990ع[4] واري ڏهاڪي جي ڪامياب ترين اداڪارائن مان هڪ هئي. هوءَ پاڪستاني سئنيما جي هر وقت جي بااثر اداڪارائن مان هڪ آهي.[5][6]
| شميم آرا | |
|---|---|
| فائل:Shamim Ara.jpg | |
| پيدائش | پوتلي بي 22 مارچ 1938 علي ڳڙهه، گڏيل صوبا، برطانوي هندستان |
| وفات | 5 آگسٽ 2016 (عمر 78 سال) لنڊن، انگلينڊ |
| ٻيا نالا | ڏکوئيندڙ خوبصورتي[1] |
| پيشو |
|
| سَرگَرمُ سالَ | 1956 – 2010 |
| جيون ساٿي |
|
| ٻار ٻچا | سلمان ماجد ڪريم (پٽ) |
شروعاتي زندگي
سنواريوهوءَ 1938ع ۾ علي ڳڙهه، برٽش انڊيا ۾ پوتلي بائي پيدا ٿي، پر بعد ۾ هن فلمي نالو شميم آرا اختيار ڪيو.[7] [8] سندس اداڪاري ڪيريئر 1950ع جي ڏهاڪي کان وٺي 1970ع جي شروعات تائين پکڙيل آهي.[9]
ڪيريئر
سنواريو1956ع ۾، پٽلي بائي جو خاندان لاهور، پاڪستان ۾ ڪجهه مائٽن سان ملڻ ويو هو، جڏهن مشهور فلم ڊائريڪٽر نجم نقوي سان اتفاق سان ملاقات ٿي، کيس پنهنجي ايندڙ فلم لاءِ سائن ڪيو ويو. [10] [11]هو پنهنجي فلم ڪنواري بيوا (1956) لاءِ هڪ نئين چهري جي ڳولا ۾ هو ۽ هن جي پياري چهري، مٺي آواز، ملندڙ شخصيت ۽ معصوم پر دعوت ڏيندڙ مسڪراهٽ کان متاثر هو.
ھن پنھنجو پہریون نمایان ڪردار 1958 ۾ انور کمال پاشا جی انارڪالی ۾ سورائیہ جی روپ ۾ نور جہان سان گڏ ڪیو جنہن نالی جی انارڪلی جو ڪردار ادا ڪیو[12][13] ایندڙ ٻن سالن تائین آرا ڪجھ فلمن ۾ ڪم ڪیو پر انھن مان ڪا بہ باڪس آفیس تی وڏی ڪامیابی نہ ھئی جنہن ۾ واہ ری زمانائی راز ۽ عالم آرا شامل آھن پر، 1960 ۾، ایس ایم. یوسف جی ساھیلی ۾ ہڪ ایمنیسیاڪ دلہن جی طئور تی ہڪ اہم ڪردار سندس ڪیریئر لاء ہڪ پیش رفت ثابت ٿیو۔ [14][15][16] گیت "مجھ کان پہرین سی محبت میری محبوب نا منگ" جی فلم قادی (مشہور پاڪستانی شاعر فیض احمد فیض پاران لکیل ۽ مئڊیم نورجھان پاران گائی فلم "قاضی" (1962) ۾ رشید آتر جی سنگیت سان گائڻی ھڪ نظم جی فلم بندی ۾ سڀنی ھن جی باری ۾ گالھ ڪئی۔ عورتن ھن جی گالھ، ھن جی میڪ اپ ۽ ھن جی وار جی انداز کی نقل ڪرڻ شروع ڪیو ھو۔[2] ھوء گھر جی نالی بڻجی ویئی ھئی۔ ھن جی شھرت ۽ بی عیب اداڪاری جی مھارت کیس فلم نیلا (1965) ۾ عنوان وارو ڪردار ڏنو جیڪا ان وقت جی مغربی پاڪستان ۾ تیار ڪیل پھرین رنگین فلم ھئی ھن جی ڏکوئیندڙ نیلا جی ڪردار کی ھن جی وڌیڪ تنقیدی ساراھ ملی۔ ھوء ڪیترن ئی ڪامیاب فلمن ۾ ڪم ڪیو جن ۾ دیوداس دوراہا، ہمراج شامل آھن پر، قائیدی (1962) نیلاچنگاری (1964) فرانگی (1964) نائلا (1965) (1967) سائڪا (1968) ۽ سالگھرا (1968) ھن جی ڪیریئر ۾ ھم نشان ھئا، جنھن کیس لولی وڊ ۾ 1960 جی ڏھاڪی جی اعلی اداڪاري حیثیت سان پوزیشن حاصل ڪئی۔[2][13]
هڪ فلم پروڊيوسر جي حيثيت ۾
سنواريو1968 ۾ ھن پنھنجی پہرین فلم سائیڪا (1968 فلم) ٺاہی جیڪا رزیہ بٽ جی ناول تی ٻڌل ھئی فلم خاص طور تي عورتن جي وڏي تعداد ۾ ناظرین کي راغب ڪيو. [13][15]
هڪ فلم ڊائريڪٽر جي حيثيت ۾
سنواريو1976ع ۾، هن پهريون ڀيرو فلم جيو اور جيني دو (1976ع) جي هدايت ڪئي. بعد ۾ هن ڊائمنڊ جوبلي فلم منڊا بگرا جائي (1995) پڻ هدايت ڪئي.هن جون ٻيون فلمون جن جي هدايتڪاري ڪئي انهن ۾ پلے بوائے (1978)، مس هانگ ڪانگ (1979)، مس سنگاپور (1985)، مس ڪولمبو (1984)، ليڊي اسمگلر (1987)، ليڊي ڪمانڊو (1989)، آخري مجرا (1994)، بيتا (1994) شامل آهن. )، هٿي ميري ساٿي، منڊا بگرا جائي (1995)، هم تو چلي سسرال (1996)، مس استنبول (1996)، اسان ڪنهن چيو ڪم نه (1997)، محبت 95 (1996) ۽ پل دو پل (1999).[17][18]هن جي هدايتڪاري جا منصوبا هن جي اداڪاري جي منصوبن وانگر ڪامياب نه هئا، بنيادي طور تي حقيقي مسئلن تي نه رهڻ ۽ فارمولا طرز جي فلم سازي کي اپنائڻ جي ڪري.[19]
ذاتي زندگي
سنواريوشمیم آرا جی چئن شادی ٿی ھئی۔ ھن جو پہریون مڙس (۽ شاید سرپرست، سردار رند ہو، جیڪو بلوچستان جو ہڪ زمیندار ہو، جیڪو ڪار حادثی ۾ مری ویو۔ ان کان پوء ھن اگفا ڪلر فلم ڪمپنی ہلائڻ واری خاندان جی اولاد، عبدالماجد ڪریم سان شادی ڪئی ہنن کی ہڪ پٽ ہو، سلمان ماجد ڪریم (جیڪو ہنن جو اڪیلو ٻار ہو) پر شادی طلاق ۾ ختم ٿی وئی۔ ھن جی ٽین شادی فلم ڊائریڪٽر ۽ فلم ڊائریڪٽر ڊبلیو زیڊ احمد جی پٽ فرید احمد سان ٿی اھا شادی بہ صرف 3 ڏینھن کان پوء طلاق تی ختم ٿی۔ [14] شميم آرا بعد ۾ پاڪستانی فلم ڊائریڪٽر ۽ لیکڪ دبیر-ال-حسن سان شادی ڪئی[20] اھی 2005 تائین لاھور ۾ رھیا، جڏھن ھوء ۽ سلمان مجید ڪریم (پوئین شادی سان پٽ) لنڊن منتقل ٿی ویا، جڏھن تہ ھن جو مڙس پاڪستان ۾ رھیو[21]
بيماري ۽ موت
سنواريوپاڪستان جي دوري دوران، هوءَ 19 آڪٽوبر 2010 تي دماغي رت جو شڪار ٿي،[22] ۽ کيس علاج لاءِ واپس لنڊن آندو ويو. هوءَ ڇهن سالن تائين اسپتال ۾ اندر ۽ ٻاهر رهي، ۽ هن جي اڪيلي پٽ سلمان ماجد ڪريم جي سنڀال ڪئي، جنهن کي پنهنجي پيءُ کان ڪجهه به وراثت ۾ نه مليو آهي ۽ هو آئي ٽي انڊسٽري ۾ ڪم ڪري رهيو آهي ۽ پراپرٽي ڊولپمينٽ پڻ ڪري رهيو آهي. شميم آرا 5 آگسٽ 2016ع تي لنڊن جي هڪ اسپتال ۾ ڊگهي بيماريءَ کانپوءِ وفات ڪري وئي.[23][24][25][26]
سندس اڪيلي پٽ تدفين جي انتظام جي اڳواڻي ڪئي ۽ کيس برطانيه ۾ دفن ڪيو ويو. [15]
سندس وفات جي خبر ملڻ تي فلمي اداڪارا ريشم چيو ته هن شميم آرا سان صرف چند فلمن ۾ ڪم ڪيو پر هن هڪ نرم ڳالهائيندڙ ۽ عاجز انسان جو لازوال تاثر ڇڏيو.[27]
فلموگرافي
سنواريوفلم
سنواريو| سال | عنوان | ڪردار | نوٽس | Ref(s). |
|---|---|---|---|---|
| 1956 | ڪنواری بیوا | [21][13][15] | ||
| مس 56 | [14] | |||
| 1958 | انارڪالی | سورائیھ | [14] | |
| واہ ری زمانی | ||||
| 1959 | عالم آرا | عالم آرا | ||
| اپنا پرایا | ||||
| فیصل | ||||
| سیرا | ||||
| جاداد | ||||
| مزلوم | ||||
| راجی | غزالھ | [14] | ||
| 1960 | ڀابی | [15] | ||
| استاد ڪر۔ | ||||
| اجوت | ||||
| روت ڪی راھی | ||||
| روپمتی باز بہادر | روپمٽی | |||
| ساھیلی | جمیلا | [14] | ||
| 1961 | ہہہہہہہہہہ انساں | جمیلا | [13] | |
| زمانا ڪیا ڪیگا | ||||
| زمین جو چانڊوگ | ||||
| 1962 | آنچل | [13] | ||
| محبوب | ||||
| میرا کیا قصور | ||||
| قادی | [14] | |||
| انقالاب | ||||
| 1963 | دلھن | نجما | ||
| ہڪ تیرا سہارا | [28] | |||
| غزالھ | ||||
| ڪالا پانی | ||||
| ساجیش | ||||
| سیما | سیما | |||
| تانگ والا | ||||
| 1964 | باپ جو باپ | |||
| چنگری | ||||
| ڦرایانگ | گل | [14][28] | ||
| حولی | [28] | |||
| مایہ خن | [28] | |||
| پیگھم | ||||
| پریار ڪی صزا | ||||
| شباب | ||||
| شاڪر | ||||
| تنھھ | ||||
| 1965 | دیوداس | پارتی | [21] | |
| دل ڪی توڪر | مسارات | |||
| فیشن | ||||
| نیلا | نیلا | [13][14] | ||
| 1966 | Aag Ka Darya | |||
| جالوا | ||||
| مجوب | تسنیم | |||
| میر محبوب | ||||
| پارد | زاہدہ | |||
| ڪبلہ | ||||
| 1967 | درہاہ | نڌتہ | [21] | |
| حمرز | شہزادی/گل بانو | ٻئی ڪردار | ||
| لکون ۾ آئڪ | شڪنتلا | [13][15] | ||
| 1968 | ساق | ساق | پیدا ڪندڙ بہ | [28] |
| دل میرا دھرن تیری | نجما | |||
| میرا گھر میری جنت | نجما | |||
| 1969 | سلگیر | شبانہ/سلما | ||
| آنچ | ||||
| دل-ای-بیتاب | بنون | [13][15] | ||
| 1970 | آنس بن گائی موتی | راجیہ | ||
| بیوفا | آمیر | |||
| شیخ شیخ شیخ شیخ | ||||
| 1971 | پرائی اگ | |||
| ویشی | ||||
| خڪ اور خون | ||||
| 1972 | اینگری | عائشہ | ||
| سوگ | پیدا ڪندڙ بہ | |||
| 1973 | خواب اور زندگی | نجما | ||
| 1974 | ڀولا | N/A | پیدا ڪندڙ | |
| 1976 | ضحب-ا-نسا | ضحب-ا-نسا | ||
| 1978 | پلی بوائی | N/A | پروڊیوسر ۽ ڊائریڪٽر | [28] |
| 1981 | مییر اپنی | آسیہ | ڊائریڪٽر ۽ پروڊیوسر پڻ | |
| 1985 | مس سنگاپور | N/A | پروڊیوسر ۽ ڊائریڪٽر | |
| 1993 | ہاتھی میری ساٿی[28] | N/A | ڊائریڪٽر | |
| 1994 | اخری مجرا | N/A | پروڊیوسر ۽ ڊائریڪٽر | [28] |
| 1999 | پال دو پال | N/A | ڊائریڪٽر | [29] |
انعام ۽ اعتراف
سنواريو| سال | انعام | ڪلاس | نتیجو | عنوان | ریڦی۔ |
|---|---|---|---|---|---|
| 1960 | نگار ایوارڊ | بہترین معاون اداڪارا | کٽيو | ساھیلی | [29][13] |
| 1964 | نگار ایوارڊ | بہترین اداڪارا | کٽيو | ڦرایانگ | [29] |
| 1965 | نگار ایوارڊ | بہترین اداڪارا | کٽيو | نیلا | [29] |
| 1967 | نگار ایوارڊ | بہترین اداڪارا | کٽيو | لکون ۾ آئڪ | [30] |
| 1968 | نگار ایوارڊ | بہترین اداڪارا | کٽيو | ساق | [13][29] |
| 1993 | نگار ایوارڊ | بہترین ڊائریڪٽر | کٽيو | ہاتھی میری ساٿی | [29] |
| 1994 | نگار ایوارڊ | بہترین ڊائریڪٽر | کٽيو | اخری مجرا | [29] |
| 1999 | نگار ایوارڊ | الیش رشیدی گولڊ میڊل | کٽيو || data-sort-value="" style="background: #ececec; color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center; " class="table-na" | N/A | [29] | |
| 2005 | 4th لگس انداز ایوارڊ | صدر لائیف ٽائیم ایوارڊ | کٽيو || data-sort-value="" style="background: #ececec; color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center; " class="table-na" | N/A |
پڻ ڏسو
سنواريو- لولي ووڊ اداڪارن جي فهرست
حوالا
سنواريو- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedYoulinMagazine - ↑ Khan, Sher (11 June 2014). "Wishing for Shamim Ara's speedy recovery". The Express Tribune (newspaper) (Pakistan: Lakson Group). https://tribune.com.pk/story/720362/wishing-for-shamim-aras-speedy-recovery/.
- ↑ "Shamim Ara: A Trailblazer in Pakistani Cinema". Youlin Magazine.
- ↑ "Shamim Ara: A Trailblazer in Pakistani Cinema". Youlin Magazine.
- ↑ Khan, Sher (11 June 2014). "Wishing for Shamim Ara's speedy recovery". The Express Tribune (newspaper) (Pakistan: Lakson Group). https://tribune.com.pk/story/720362/wishing-for-shamim-aras-speedy-recovery/.
- ↑ "Profile of Shamim Ara". Cineplot.com website. وقت 11 October 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 July 2022. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Profile of Shamim Ara". Cineplot.com website. وقت 11 October 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 July 2022. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Profile of Shamim Ara". Cineplot.com website. وقت 11 October 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 July 2022. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Karan Bali. "Profile of Shamim Ara". Upperstall.com website. حاصل ڪيل 23 June 2020.
- ↑ Karan Bali. "Profile of Shamim Ara". Upperstall.com website. حاصل ڪيل 23 June 2020.
- ↑ "Profile of Shamim Ara". Cineplot.com website. وقت 11 October 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 July 2022. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Aijaz Gul. "Tribute to Shamim Ara with 'Chingari'". The News International. وقت 10 February 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 February 2023.
- ↑ 13.00 13.01 13.02 13.03 13.04 13.05 13.06 13.07 13.08 13.09 13.10 Karan Bali. "Profile of Shamim Ara". Upperstall.com website. حاصل ڪيل 23 June 2020.Karan Bali (2016). "Profile of Shamim Ara". Upperstall.com website. Retrieved 23 June 2020. حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; name "upperstall" defined multiple times with different content - ↑ 14.0 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.6 14.7 14.8 "Profile of Shamim Ara". Cineplot.com website. وقت 11 October 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 July 2022."Profile of Shamim Ara". Cineplot.com website. 27 September 2009. Archived from the original on 11 October 2011. Retrieved 19 July 2022. حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; name "cineplot" defined multiple times with different content - ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 15.4 15.5 15.6 Salman, Peerzada (6 August 2016). "Yesteryear's heartthrob Shamim Ara dies in UK". Dawn (newspaper). http://www.dawn.com/news/1275747.Salman, Peerzada (6 August 2016). "Yesteryear's heartthrob Shamim Ara dies in UK". Dawn (newspaper). Retrieved 19 July 2022. حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; name "Dawn" defined multiple times with different content - ↑ Aijaz Gul. "'Saheli' screened". The News International (newspaper). حاصل ڪيل 17 February 2023.
- ↑ Karan Bali. "Profile of Shamim Ara". Upperstall.com website. حاصل ڪيل 23 June 2020.
- ↑ Salman, Peerzada (6 August 2016). "Yesteryear's heartthrob Shamim Ara dies in UK". Dawn (newspaper). http://www.dawn.com/news/1275747.
- ↑ Gönül Dönmez-Colin (2004). Women, Islam and cinema. London: Reaktion Books. p. 40. ISBN 1-86189-220-9. https://books.google.com/books?id=pWhZ0hgH80cC.
- ↑ Alavi, Omair. "10 things you need to know about Shamim Ara". Images (Dawn Group of Newspapers). حاصل ڪيل 2020-07-19.
- ↑ 21.0 21.1 21.2 21.3 Khan, Sher (11 June 2014). "Wishing for Shamim Ara's speedy recovery". The Express Tribune (newspaper) (Pakistan: Lakson Group). https://tribune.com.pk/story/720362/wishing-for-shamim-aras-speedy-recovery/.Khan, Sher (11 June 2014). "Wishing for Shamim Ara's speedy recovery". The Express Tribune (newspaper). Pakistan: Lakson Group. Archived from the original on 5 August 2016. Retrieved 23 June 2020. حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; name "Tribune" defined multiple times with different content - ↑ Salman, Peerzada (6 August 2016). "Yesteryear's heartthrob Shamim Ara dies in UK". Dawn (newspaper). http://www.dawn.com/news/1275747.
- ↑ "Humaima Malick tweets tribute to Shamim Ara". The Times of India. Times News Network. 7 August 2016. http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Humaima-Malick-tweets-tribute-to-Shamim-Ara/articleshow/53584070.cms.
- ↑ Khan, Sher (11 June 2014). "Wishing for Shamim Ara's speedy recovery". The Express Tribune (newspaper) (Pakistan: Lakson Group). https://tribune.com.pk/story/720362/wishing-for-shamim-aras-speedy-recovery/.
- ↑ Karan Bali. "Profile of Shamim Ara". Upperstall.com website. حاصل ڪيل 23 June 2020.
- ↑ Salman, Peerzada (6 August 2016). "Yesteryear's heartthrob Shamim Ara dies in UK". Dawn (newspaper). http://www.dawn.com/news/1275747.
- ↑ Khan, Sher (11 June 2014). "Wishing for Shamim Ara's speedy recovery". The Express Tribune (newspaper) (Pakistan: Lakson Group). https://tribune.com.pk/story/720362/wishing-for-shamim-aras-speedy-recovery/.
- ↑ 28.0 28.1 28.2 28.3 28.4 28.5 28.6 28.7 "Filmography of Shamim Ara". Complete Index To World Film (CITWF) website. وقت 26 June 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 July 2022.
- ↑ 29.0 29.1 29.2 29.3 29.4 29.5 29.6 29.7 "Pakistan's "Oscars": The Nigar Awards". The Hot Spot Online Film Reviews website. وقت 13 June 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 July 2022."Pakistan's "Oscars": The Nigar Awards". The Hot Spot Online Film Reviews website. 24 November 2017. Archived from the original on 13 June 2020. Retrieved 19 July 2022. حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; name "hot" defined multiple times with different content - ↑ "#ThrowbackThursday: When Nadeem, Shamim Ara won the Nigar Awards". The Express Tribune.