حضرت زبير بن العوام (رضي الله تعالي عنه) (عربي: الزُّبَيْر بْن الْعَوَّام بْن خُوَيْلِد الأَسَدِيّ)، رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم جو پڦاٽ ۽ صحابي ۽ هڪ عرب مسلمان ڪمانڊر هئا، جن پيغمبر محمد ﷺ ۽ خليفن، ابوبڪر (دور:632-634ع) ۽ حضرت عمر (دور:634 کان 644ع) جي دور ۾ گهڻي جنگن مان حصو ورتو ۽ 632-633ع ۾ عرب ۾ باغي قبيلن خلاف رده جي جنگين ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو ۽ بعد ۾ خلافت جي شروعاتي دور (633 کان 634ع) ۾ ساساني فارس، 634ع-638ع ۾ بازنطيني شام ۽ 639 کان 643ع تائين آفريڪا ۾ مسلمانن جون فتحن ۾ حصو ورتو.

زبير بن العوام
Al-Zubayr ibn al-Awwam
رضي الله تعالي عنه
مقامي ٻولي ۾ الزُّبَيْر بْن الْعَوَّام
ٻيو نالو حواري رسول (رسول الله ﷺ جا حواري)
  • ابو عبدالله
پيدائش 594ع
مڪه المڪرمه، حجاز، عربستان
وفات 656ع
بصره، خلافت راشده (موجوده عراق)
جاءِ دفن مزار زبير، زبيريه، عراق
وابستگي خلافت راشده
نوڪري/شاخ
  • اسلامي فوج
    • خلافت جي فوج
    • جند الفلسطين (فلسطين جو محاذ)[1]
    • جند المصر (مصر جو محاذ)[2][3][Notes 1]
خدمت سال 624 کان 656ع تائين
عهدو * امير الجيش (خلافت جي فوج جو فيلڊ ڪمانڊر) [5]
سالار * بدر جي جنگ ۽ فتح مڪه واري لشڪر جو ميداني ڪمانڊر[3] and Muslim conquest of Egypt[3]
  • خلافت راشده جي لشڪر ۾ گھوڙي سوارن جو ڪمانڊر

[6]

  • جنگ حنين ۾ ڪمانڊر ۽ البناسا جي فتح واري لشڪر جو ڪمانڊر [7]
  • بصره جي لشڪر جو ڪمانڊر
جنگيون/سورهيه
  • رسول الله ﷺ جي گڏ
    • بدر جي جنگ
    • احد جي جنگ
    • حمراء الاسد جي جنگ
    • بنو قينقاع جو محاصرو
    • بنو نضير جو محاصرو
    • غزوه بدر المويد
    • الرقه جي مهم
    • دومه الجندل جي مهم
    • المريسيع جي مهم
    • خندق جي جنگ
    • بنو قريظه جو محاصرو
    • بنو لحيان تي حملو
    • ذو القرد جي مهم
    • فدڪ جي فتح
    • وادي القري جو ٽيون سفر
    • فتح مڪه
    • غزوه حنين
    • اوطاس جي جنگ
    • تبوڪ جي مهم
    • طائف جو محاصرو

[10]

شريڪ حيات * اسماء بنت ابي بڪر
  • ام ڪلثوم بنت عقبه
  • عتيقه بنت زيد
  • رباب بنت عنف
  • تماضر بنت الاصبغ
تعلقات * العوام بن خويلد (پيءُ)
  • صفيه بنت عبدالمطلب (ماءُ)
ٻيا ڪم * حديث جو پهريون راوي
  • خلافت راشدين ۾ مفتي
  • مجلس شوريٰ جي مشاورتي ڪائونسل جو ميمبر
  • زڪوات ۽ خيرات جو رجسٽرار

شروعاتي ۾ اسلام قبول ڪرڻ وارا، حضرت زبير (رضي الله تعالي عنه) سال 624ع ۾ بدر جي جنگ ۾ ڪمانڊر هئا، جنهن ۾ هن قريش جي مخالف لشڪر کي شڪست ڏيڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. هن مسلمانن جي لڳ ڀڳ سڀني ابتدائي جنگين ۽ مهمن ۾ رسول الله ﷺ جي دور ۾ حصو ورتو. خندق جي جنگ ۾ سندس فوجي خدمت جي ڪري، رسول الله ﷺ کيس "حواري رسول الله" جو لقب عطا ڪيو. رسول الله ﷺ جي وصال کان پوءِ، زبير کي خليفي ابوبڪر جي طرفان، مرتدن جي خلاف جنگ ۾ ڪمانڊر مقرر ڪيو ويو. هن مديني جي دفاع ۽ يمامه جي جنگ ۾ شامل هئا. عمر جي خلافت دوران، زبير مصر، سر زمين شام، فارس، سوڊان ۽ طرابلس جي مسلمان فتحن ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. عمر جي شهادت کان پوءِ، زبير خلافت جو هڪ اهم سياسي شخصيت بڻجي ويو، ٽيون خليفي عثمان کي چونڊڻ واري شوري جو چيف صلاحڪار رهيو. بعد جي خلافت ۾ زبير خليفي کي سياسي ۽ مذهبي معاملن ۾ صلاح ڏني. عثمان جي شهادت کان پوءِ، زبير چوٿين خليفي علي جي بيعت ڪئي، جيتوڻيڪ بعد ۾ بيعت واپس ورتي، جڏهن علي عثمان جي موت جو بدلو وٺڻ کان انڪار ڪيو. زبير جي لشڪر ڊسمبر 656ع ۾ جنگ جمل (اُٺ جي جنگ) ۾ علي جي لشڪر سان وڙهيو، ان کان پوءِ جڏهن زبير نماز ۾ سجدو ڪري رهيو هو ته عمرو بن جرموز کيس قتل ڪيو.

حضرت زبير بن العوام رضي الله تعالي عنه کي عام طور تي مورخن پاران اسلام جي شروعاتي ڪمانڊرن مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اسلامي روايت زبير کي جنت "عشره المبشره" ۾ شامل قرار ڏئي ٿي. هن جي اولاد، زبيري جي نالي سان مشهور آهي، جيڪا سڄي دنيا ۾ موجود آهن.

نسب ۽ ابتدائي زندگي

سنواريو

فوجي ڪيريئر

سنواريو

ذاتي خاصيتون

سنواريو

پڻ ڏسو

سنواريو

An early convert to Islam, Zubayr was a commander in the Battle of Badr in 624, in which the latter was instrumental in defeating the opponent forces of the Quraysh. He participated in almost all of the early Muslim battles and expeditions under Muhammad. In the Battle of the Trench, due to his military service, Muhammad bestowed the title Hawari Rasul Allah ('Disciple of Messenger of God') upon him. After Muhammad's demise, Zubayr was appointed as a commander, in the Ridda Wars, by caliph Abu Bakr. He was involved in the defense of Medina and Battle of Yamama. During Umar's caliphate, Zubayr served in the Muslim conquests of Egypt, Levant, Persia, Sudan, and Tripolitania.

After Umar's assassination, Zubayr became an important political figure of the caliphate, being the chief advisor of the Shura that elected the third caliph Uthman. During the latter's caliphate, Zubayr advised the caliph in political and religious issues.[12] After Uthman was assassinated, Zubayr pledged allegiance to the fourth caliph Ali, though later withdrew allegiance, after Ali refused to avenge Uthman's death. Zubayr's forces engaged with Ali's forces in the Battle of the Camel in December 656. In the aftermath, while Zubayr was prostrating in prayer, he was killed by Amr ibn Jurmuz.

Zubayr is generally considered by historians to be one of early Islam's most accomplished commanders. The Sunni Islamic tradition credits Zubayr as being promised paradise. The Shia Islamic tradition views Zubayr negatively. The general's descendants, known as the Zubayrids, are found worldwide.

  1. Sourdel 1965910.
  2. 2.0 2.1 2.2 Norris 198676-78.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Misri; Sirah Sahabah: Zubair bin Awwam
  4. Ibn Ashakir 1995486.
  5. al-Mubarak 199718.
  6. Akram 20075.
  7. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Waqidi Futuh al Sham complete revised version
  8. 8.00 8.01 8.02 8.03 8.04 8.05 8.06 8.07 8.08 8.09 8.10 8.11 al-Asfahani 2016226.
  9. Al-Asqalani 2000349.
  10. Arif al-Khatib (2018) (ar ۾) (Bukel). الحبيب الاعظم. Dar Al Kotob Al Ilmiyah دار الكتب العلمية. p. 86. ISBN 9782745186652. https://books.google.com/books?id=cz1ZDwAAQBAJ. Retrieved 15 November 2023. 
  11. al-Maghlouth 2015.
  12. 12.0 12.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named تاريخ بلاد الشام


حوالي جي چڪ: "Notes" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="Notes"/> نہ مليو