ابن العربي: جي ورجائن ۾ تفاوت

1173ع ۾ -ابن العربي- ’اشبيليه‘ پهتو ۽ ٽيهه سال اتي جي عالمن ۽ صوفين کان ظاهري ۽ باطني علم وٺندو رهيو. -ان- کان پوءِ حج جي سعادت حاصل ڪري -بيت المقدس- پهتو. -ان- کان پوءِ -بغداد- ۽ حلب آيو، هر هنڌ سندس تڪريم ۽ تعظيم ٿيندي هئي. اتان کان پوءِ 39 سالن جي عمر ۾ 598هه/ 1201ع ۾ هو مشرقي ملڪن ڏانهن روانو ٿيو. پهرين مصر پهتو، ڪجهه عرصو اتي رهڻ کان پوءِ -بيت المقدس-، مڪي شريف، -بغداد-، حلب ۽ آخر ۾ دمشق ۾ مستقل سڪونت اختيار ڪئي ۽ اتي ئي 638هه / 1240ع ۾ وفات ڪيائين. -جبل- قاسيون ۾ دفن ٿيل آهي. ▼

ابن العربي -تصوف- ۾ وحدة الوجود جو فلسفو متعارف ڪرايو ۽ سڀ کان پهرين پاڻ ئي، پنهنجن ڪتابن ۾ انهيءَ فلسفي جي شرح بيان ڪيائين. ’فتوحات مڪيه‘ ۽ ’فصوص الحڪم‘ -ان- سلسلي ۾ سندس نالي وارا ڪتاب آهن. هن جي ٻين تصنيفن ۾ ’مفاتح الغيب‘، ’تنزلات‘، ’ترجمان الاشواق‘، ’الآيات المتشابهات‘، ’ذخائر الاعلاق‘ وغيره قابل ذڪر آهن. مٿيان ڪتاب -تفسير-، حديث، فقه، سيرت، علم و ادب ۽ وحدة الوجودي فلسفي ▼

(همه اوست) تي لکيل آهن. هن جي ڪتابن جو انداز 300 کن آهي. ▼

ابن العربيءَ جا ’فتوحات مڪيه‘، ’فصوص الحڪم‘ ۽ ’تنزلات‘ ڪتاب، سندس پختي فڪر جا ترجمان آهن ۽ هنن ئي ڪتابن ۾ همه اوست واري صوفياڻي فلسفي کي کولي بيان ڪيو ويو آهي. هڪ حد تائين فصوص الحڪم، قرآن شريف جو -تفسير- به آهي. ▼

ابن العربي اهو پهريون مسلمان مفڪر آهي، جنهن ڪلام الاهيءَ جي روشنيءَ ۾ -انسان- ڪامل جي -باري- ۾ هڪ مڪمل نظريو پيش ڪيو. سندس تصنيفون الاهيات ۽ -تصوف- جي حوالي سان شاهڪار ۽ بنيادي اهميت رکندڙ آهن. سنڌ جا اڪثر صوفي شاعر کانئس متاثر آهن، -جن- ۾ شاهه لطيف سرِفهرست آهي.<ref>http://encyclopediasindhiana.org/article.php?Dflt=%D8%A7%D8%A8%D9%86%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A</ref>▼