پاڪستان: جي ورجائن ۾ تفاوت

[[فائل:Motorcade in Arrival Ceremonies for Muhammad Ayub Khan, President of Pakistan use.jpg|thumb|180px|alt=(L-R) پاڪستان جو صدر ايوب خان 1961 ۾ آمريڪا جي دوري دوران آمريڪي صدر جان ايف ڪينيڊي سان گڏ ڪار ۾]]

 

 

پاڪستان جا پنهنجي دوست ملڪن سان بهترين لاڳاپا رهيا آهن. چين سان 1963ع ۾ باقاعدي تجارتي معاهدو ٿيو. 1965ع ۾ چين، پاڪستان کي ڇهن ڪروڙ ڊالرن جي مدد ڏني، جن مان ٽئڪسيلا ۾ وڏين هيوي مشينن ٺاهڻ جو هڪ وڏو ڪارخانو قائم ڪيو ويو. مشهور تاريخي ”شاهراهه ريشم“ کي ٻيهر کولڻ جو معاهدو ٿيو. جون 1968ع ۾ چين جي تعاون سان هٿيارن ٺاهڻ جو ڪارخانو قائم ڪيو ويو. چين سان دوستيءَ تي پاڪستان کي فخر رهيو آهي ۽ اها دوستي شهيد ذوالفقار علي ڀُٽي جي ڪوششن سان قائم ٿي ۽ اڄ بہ قائم آهي. چين هن وقت بہ واپاري توڙي دفاعي سامان جي مد ۾ پاڪستان جي مدد ڪندو رهي ٿو.

[[فائل:Huseyn Shaheed Suhrawardy and Zhou Enlai signing the Treaty of Friendship Between China and Pakistan in Beijing.jpg|200px|thumb|پاڪستاني وزيراعظم حسين شھيد سھروردي چيني وزيراعظم چو اين لائي سان گڏ پاڪ چين دوستي جي معاھدي تي صحيحون ڪرڻ وقت. چين جو سڀ کان وڏو سفارتخانو پاڪستان ۾ آھي.<ref>{{cite web |url=http://asiancorrespondent.com/130710/china-unveils-pakistan-embassy-its-largest-in-the-world/ |title=China opens 'largest' embassy in Pakistan, strengthens South Asia presence |work=asiancorrespondent.com}}</ref>]]

 

1948ع ۾ ٻنهي ملڪن وچ ۾ سفارتي تعلقات قائم ٿيا. شروع ۾ پاڪستان پوري طرح يورپي بلاڪ ۾ شامل هو، تنهنڪري سياسي تعلقات ۾ ڪو واڌارو نه آيو. روس ”سينٽو“ ۽ ”سيٽو“ ۾ پاڪستان جي شموليت تي ناراض هو ۽ پاڪستان کي شڪايت هئي تہ روس پختونستان جي مسئلي ۽ ڪشمير جي مسئلي ۾ اجائي مداخلت پئي ڪئي. بهرحال ٻنهي ملڪن وچ ۾ اقتصادي ۽ واپاري ناتا قائم رهيا آهن. مارچ 1961ع ۾ روس پاڪستان کي تيل جي ڳولا ۾ فني امداد کان سواءِ 3 ڪروڙ ڊالر قرض ڏنو. ان کان سواءِ اسٽيل مل لڳائڻ لاءِ پاڪستان کي مالي ۽ فني امداد ڏني، هن وقت اها اسٽيل مل ايشيا جي وڏي فولادِي مِل آهي. ان کان سواءِ روس ۽ پاڪستان کي ڪيترين ئي رٿائن ۾ مالي ۽ فني مدد ڏيندو رهيو آهي.

افغانستان، جيڪو ڪيتري عرصي کان غير مستحڪم ۽ طالبانن جي ڪري تڪراري ملڪ رهيو آهي. هي واحد ملڪ هو، جنهن پاڪستان جي اقوام متحده ۾ ميمبرشپ جي مخالفت ڪئي هئي، پر پاڪستان، افغانستان ڏانهن دوستاڻو رويو جاري رکيو. 1963ع ۾ شهنشاهه ايران جي ڪوششن سان لاڳاپا بهتر ٿيا. اتي هلندڙ تشدد جي طالبانن جي ڪاررواين جي پر تشدد واقعن تي پاڪستان کي بہ ڳڻتي رهي آهي، ڇاڪاڻ تہ طالبانن جا ڪجهه گروپ پاڪستان ۾ بہ ڪارروايون ڪندا رهيا آهن، پر جنرل پرويز مشرف، آمريڪا جي حمايت سان افغانستان ۾ پر تشدد ڪاررواين جي مخالفت ڪئي. ان سميت تازو چونڊيل صدر آصف علي زرداري پڻ افغانستان جو دورو ڪري، ڪرزئي حڪومت سان لاڳاپا بهتر بنائڻ لاءِ ڪوشش ڪئي آهي.

===پاڪ عرب تعلقات===

پاڪستان جا عرب ملڪن سان ڏاڍا پراڻا ۽ گھرا تعلق رھيا آھن. پاڪستان نه رڳو اسرائيل جي سخت مخالفت ڪئي، پر اڄ ڏينهن تائين ان کي تسليم بہ نه ڪيو آهي. 2 مئي 1949ع ۾ پاڪستان گڏيل قومن م اسرائيل جي رڪنيت جي سختي سان مخالفت ڪئي هئي<ref name = " پاڪستان "/>. هن وقت شام، يمن، اردن، ڪويت، سوڊان، لبيا، تيونس، مراڪش ۽ الجزائر سان پاڪستان جا انتهائي خوشگوار لاڳاپا آهن.

 

دنيا جي سُپر پاور آمريڪا سان پاڪستان جا لاڳاپا شروع کان وٺي بهتر رهيا آهن. آمريڪا پاڪستان ۾ جمهوري حڪومتن جي حمايت ڪندو رهيو آهي، پر فوجي حڪمرانن کي بہ مختلف وقتن تي آمريڪا جي حمايت حاصل رهي آهي. ورلڊ ٽريڊ سينٽر واري واقعن (2001ع) کان پوءِ جڏهن آمريڪا طالبانن ۽ القائده خلاف سخت ڪارروائي جو فيصلو ڪيو، تہ کيس پاڪستان جي مدد جي ضرورت پيش آئي ۽ تڏهوڪي آرمي چيف ۽ پاڪستان جي اڳوڻي صدر جنرل (ر) پرويز مشرف، سندس ها ۾ ها ملائي، سندس ڀرپور حمايت جو اعلان ڪيو. ان کان سواءِ جڏهن انتهاپسندن جون ڪارروايون پاڪستان جي اترين علائقن سميت وڏن شهرن: پشاور، اسلام آباد، لاهور، ڪراچي وغيره ۾ وڌي ويون، تہ دهشتگردن خلاف آپريشن ۾ آمريڪا، پاڪستان جي ڀرپور مدد ڪئي ۽ اهو تعاون اڄ تائين جاري آهي.ان کان سواءِ پاڪستان جي اترين علائقن ۾ 2005ع ۾ آيل زلزلي توڙي 2010ع واري وڏيءَ ٻوڏ سبب ٿيل تباهڪارين واري آزمائشي صورتحال ۾ ٻين ملڪن سان گڏ آمريڪا پڻ مالي مدد ڪئي.

===گڏيل قومن ۾ ڪردار===

پاڪستان 1947ع کان وٺي [[اقوام متحده|گڏيل قومن]] ۽ ’ڪامن ويلٿ گيمز فيڊريشن‘ جو ميمبر آهي. ان کان سوآءِ ڏکڻ ايشيائي ملڪن جي سهڪاري تنظيم ’سارڪ‘ (SAARC) جي باني ميمبرن مان هڪ آهي. سارڪ جا اجلاس ڊسمبر 1988ع ۽ جنوري 2004ع ۾ اسلام آباد (پاڪستان) ۾ ٿيا. پاڪستان طرفان محمد نعيم الحسن، جنوري 1996ع کان ڊسمبر 1998ع تائين، سارڪ جو جنرل سيڪريٽري بہ رهي چڪو آهي.

 

انڊونيشيا جو صدر عبدالرحيم سوئيڪارنو پھريون رياستي سربراھ آھي جيڪو پھريون دفعو 30 جنوري 1950ع تي پاڪستان جي ٻن ڏينھن جي سرڪاري دوري تي آيو<ref name = " پاڪستان "/>.

19 فيبروري 1950ع تي پاڪستان ۽ ايران تھران ۾ دوستي جي معاھدي تي صحيحون ڪيون<ref name = " پاڪستان "/>.

 

2 اپريل 1954ع تي پاڪستان ترڪي وچ ۾ پنجن سالن جو گڏيل دفاع وارو معاھدو ٿيو<ref name = " پاڪستان "/>.

 

26 فيبروري 1950ع تي بغداد ۾ عراق ۽ پاڪستان دوستي جي معاھدي تي صحيحون ڪيون

===پاڪ ملائيشيا تعلق===

 

 

 

 

==انتظامي ورهاست==