بدعت: جي ورجائن ۾ تفاوت

بدعت جو لفظ فقيھن ۽ اسلامي قانوني ماھرن اھڙن عقيدن، ڪمن ۽ رسمن جي باري ۾ استعمال ڪيو آهي جيڪي قرآن ۽ سنت کان ٻاهر آھن. تمام اڪابر فقيھن ، ابن تيميه (وفات:1380) جا پوئلڳن، حنبلي فقه وارن، سعودي عرب ۾ وھابي تحريڪ وارن ۽ ٻين ھر ان شئي کي رد ڪري ڇڏيو جيڪا انھن مطابق دين اندر نئين ھئي. ڪيترن ئي فقيھن امام شافعي (وفات:820) جي خيالن جي پيروي ڪئي جنھن سٺي يا خراب بدعت فرق ٻڌايو. ان مطابق بدعت حسن سٺي بدعت آهي ۽ بدعت سايه يا بدعت مضموم خراب بدعت آھي. اسلام ۾ جن بدعتن جي اجازت آهي انھن ۾ عربي گرامر جو مطالعو، اسڪول ٺاھڻ، عمدہ ڪپڙا پائڻ، مھمانن کي عمدو کاڌو کارائڻ، وغيره شامل آهن. مسجدون سينگارڻ ۽ قرآن جون قلمي نسخا ٺاھڻ مڪروه يا ناپسنديده بدعتون قرار ڏنيون ويون پر انھن جي منع نہ ڪئي وئي، نہ وري ان جي سزا رکي وئي. بت پرستي جي بدعت کي ڪفر قرار ڏنو ويو. سني فقيھن مزارن تي ادا ڪيون ويندڙ رسمن، شيعن جي امامن لاء خيالن ۽ احمدين جي خيالن کي بت بہ بدعت جي زمري ۾ رکيو آھي. جديد دؤر ۾ اڳي جي ڀيٽ ۾ بدعت اسلام جو سڀ کان وڌيڪ بحث وارن موضوعن ۾ شامل آهي. بنياد پرست نہ رڳو مذھبي عملن پر گھڻ مذھبي سماج جي سيڪيولر ريتن کي نندڻ لاء پڻ بدعت جو لفظ استعمال ڪن ٿا. انھن ريتن ۾ سالگره، پالتو جاندار رکڻ، موسيقي ٻڌڻ، ملڪ جي جھنڊي کي سلامي ڏيڻ شامل آھن. ساڳي خيال جي برعڪس بنيادپرستن پنھنجي عام زندگين ۾، پنھنجا ادارا ھلائڻ ۾ ۽ تبليغي ڪمن ۾ جديد ٽيڪنالاجي جي استعمال کي قبول ڪيو آهي جنھن جو قرآن ۽ سنت ۾ ذڪر ڪانھي. ترقي پسند مسلمانن سٺين بدعتن جي خيال جي پذيرائي ڪئي آهي. انھن مان اڪثر خالد ابوالفضل (جنم 1963) جھڙن مفڪرن سان سھمت آھن جنھن اھو خيال ڏنو تہ جيڪا شئي اخلاقي بصيرت جي بنياد تي قائم آهي ان کي خراب بدعت قرار ڏئي رد نہ ٿو ڪري سگھجي.

In the modern period, thesu idea of bidaa has become more a part of Muslim religious discourse and argumentation than ever before. Literalists use it to condemn not only popular religious practices but also secular customs in pluralistic societies, such as celebrating birthdays, keeping pets, listening to popular mUsic, and saluting a country’s flag. Paradoxically, they also have embraced the use of modern technology never mentioned in the Quran and sunna in their daily lives, to run their institutions, and to disseminate their Islamic message. Progressive Muslims for their part promote the idea of the good innovation in their efforts to reconcile medieval Islamic tradition with the vicissitudes and ambiguities of a rapidly changing world. Many are in agreement with thinkers such as khalid aboU el Fadl (b. 1963), who maintains that whatever is based on moral insight cannot be condemned or dismissed as a blameworthy or corrupt innovation. See also fiqh; shaFii legalinsig