سائنس: جي ورجائن ۾ تفاوت

ڊاٿل مواد شامل ڪيل مواد
سنوار جو تَتُ ڪونهي
ٽيگَ: موبائل سنوار موبائل ايپ سنوار اينڊروئيڊ ايپ سنوار
م صفائي, replaced: File: ← فائل: using AWB
سِٽَ 1:
{{بابت| ھڪ عام لفظ}}
[[Fileفائل:The Scientific Universe.png|thumb|200px|left|The scale of the universe mapped to the branches of science and the hierarchy of science.<ref>[[R. P. Feynman]], ''[[The Feynman Lectures on Physics]]'', Vol.1, Chaps.1,2,&3.</ref>]]
{{سائنس}}
 
==تشريح==
 
'''سائنس'''، [[لاطيني]] (Latin)ٻوليءَ جو لفظ آهي جنهن جي معنيٰ آهي ڄاڻ يا معلومات. يعني مشاهدي ۽ تجربن جي آڌار تي حاصل ٿيندڙ [[علم]] کي سائنس چئبو آهي.
 
سائنس [[ڪائنات]] متعلق آزمودہ [[وضاحت]]ن ۽ [[اڳڪٿي]]ن جي باري ۾ ڄاڻ کي حاصل ۽ منظم ڪرڻ واري ھڪ باضابطا ڪم جو نالو آهي<ref><br />{{cite dictionary |encyclopedia=Merriam-Webster Online Dictionary |title=science |url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/science |accessdate=October 16, 2011 |publisher=[[Merriam-Webster]], Inc |quote='''3 a:''' knowledge or a system of knowledge covering general truths or the operation of general laws especially as obtained and tested through scientific method '''b:''' such knowledge or such a system of knowledge concerned with the physical world and its phenomena.}}}}</ref> موجودہ سائنس جون ظاھري طور تي ٽي شاخون آهن. 1.[[نيچرل سائنس]]، 2. [[سوشل سائنس]] ۽ 3. [[فارمل سائنس]].انھن مان نيچرل سائنس [[مادي دنيا]] جي بابت علم آھي. سوشل سائنس ماڻھن ۽ معاشرن جي متعلق علم آهي.فارمل سائنس جيئن [[ميٿميٽڪس]] يا رياضي آھي. ڪجھ عالمن جو چوڻ آهي تہ فارمل سائنس حقيقي سائنس نہ آهي ڇو تہ ان جي ضابطن ۾ نظرين کي حقيقي مشاھدن سان پرکڻ ممڪن ناهي.
<ref>Contemporary science is typically subdivided into the natural sciences which study the material world, the social sciences which study people and societies, and the formal sciences like mathematics. Some do not consider formal sciences to be true science as theories within these disciplines cannot be tested with physical observations,</ref> سائنس جا اھڙا ضابطا جيڪي [[انجنيئرنگ]] ۽ [[ميڊيسن]] ۾ ڪم اچن انھن کي [[اپلائيڊ سائنس]] سمجھيو ويندو آھي.<ref>{{Cite web | author=Editorial Staff | date=March 7, 2008 | url=http://www.seedmagazine.com/news/2007/03/scientific_method_relationship.php | title=Scientific Method: Relationships among Scientific Paradigms | publisher=Seed magazine | accessdate=September 12, 2007 | deadurl=no | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929092138/http://www.seedmagazine.com/news/2007/03/scientific_method_relationship.php | archivedate=September 29, 2007 | df=mdy-all }}</ref>
 
 
ڪيترائي سوال انساني ذهن ۾ اُڀرندا رهن ٿا. ظاهر آهي ته جڏهن به ماڻهوءَ جي ذهن ۾ ڪي سوال پيدا ٿيندا ته سندس ذهن انهن جا جواب به ڳوليندو. انهيءَ ذهني ڳولا ۽ [[جاچ]] کي عام سائنسي ٻوليءَ ۾ ”سائنسي کوجنا“ ڪوٺيندا آهن. [[قرآن]] پاڪ ۾ ته ان ڳالهه جو خاص تاڪيد ڪيل آهي ته ”اي انسان، تون سج، چنڊ، تارن ۽ مُندن تي ويچار ڇو نٿو ڪرين؟“
 
ڏاها ماڻهو [[قدرت]] جي ڳالهين تي ويچار ڪندا هئا, يعني کوجنا ڪندا هئا. اهڙيءَ ريت آخرڪار پنهنجي ذهن ۾ پيدا ٿيل سوالن جا جواب ڳولي لهندا هئا. هر کوجنا کان پوءِ کين نئين نئين ڄاڻ ملندي هئي. اِن سوچ ۽ [[کوجنا]] واري عمل کي ئي '''سائنس''' چئجي ٿو. '''سائنس''' نئين دؤر جو لفظ آهي. ڪابه شيءِ هڪدم وجود ۾ ڪانه ٿي اچي، اُن لاءِ ورهين جا ورهيه جاکوڙ ۽ جستجو ڪرڻي پوي ٿي. ائين به ناهي ته هر ڪا کوجنا، هر ڪا جاکوڙ هڪ ئي وقت ۾ هڪ انسان جي هٿان ٿي ٿئي. پهرين ڪنهن [[انسان]] کي اندر مان ڪو ويچار ايندو آهي، اُن ويچار کي ڏسي، ٻڌي، ٻيو ماڻهو وري ٻه وکون اڳتي وڌندو ۽ پوءِ اهو سلسلو اڳتي وڌي، ڪنهن نه ڪنهن ماڳ تي وڃي پڄندو، نتيجي ۾ ڪانه ڪا نئين شئي وجود ۾ اچيو وڃي.
 
 
گذريل هڪ سؤ سالن ۾ ئي سائنس ايتري ترقي ڪئي آهي، جو عقل حيران آهي. لاتعداد شيون ايجاد ٿيون آهن، ۽ اسين هينئر به ائين نٿا چئي سگهون ته اڳتي هلي ڪجهه [[ايجاد]] نه ٿيندو؛ اسان کي پڪ آهي ته وقت سان گڏوگڏ نيون ايجادون ٿينديون، انهيءَ لاءِ ضروري آهي ته سائنس کي گهڻي اهميت ڏني وڃي ۽ هر علم جو مطالعو به جاري رکيو وڃي.<ref>[http://www.sindhiadabiboard.org/Catalogue/Science_n_Tech/Book5/Book_page1.html Sindhi Adabi Board Online Library (Science_n_Tech)<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>ڪتاب: برک سائنسي کوجنائون ۽ ايجادون، محمد عثمان ڏيپلائي</ref>
Line 24 ⟶ 22:
==سائنس جي تاريخ==
فطرت جي تصور جي [[ايجاد]] يا [[دريافت]] ٿيڻ کان پھريان [[يونان]] جا [[سقراط]] کان اڳ وارا [[فلاسافر]] اھي سڀ کان پھريان ماڻهو ھئا جن [[فطرت]] ۽ [[رسم]] جي وچ ۾ فرق کي سڃاتو.انھن فطرت کي اھو طريقو سمجھيو جنھن ذريعي ٻوٽن جي واڌ ٿيندي آھي ۽ رسم کي اھو طريقو سمجھيو جنھن سان ڪو قبيلو ڪنھن خاص [[ديوتا]] جي پوڄا ڪندو آھي.<ref>"Progress or Return" in ''An Introduction to Political Philosophy: Ten Essays by Leo Strauss'' (Expanded version of ''Political Philosophy: Six Essays by Leo Strauss'', 1975.) Ed. Hilail Gilden. Detroit: Wayne State UP, 1989.</ref>[[ايشيا مائنر]] يا [[اناطوليہ]] جي شھر [[مليسئس]] (Miletus) مئٿميٽيشن يا رياضي دان [[ٿليس]] (Thales) جي [[مليسئس]] ۾ قائم ڪيل [[مليسئن اسڪول]] (Milesian School) جي [[سقراط]] کان اڳ وارن فلاسافرن ۽ [[ٿليس]] کان بعد وارن فلاسافرن جن ۾ [[انيڪسيمينڊر]] ۽ [[انيڪسيمينز]] شامل آهن، اھي پھريان فلاسافر ھئا جن [[فطرت]] جي مظھرن کي [[مافوق الفطرت ھستي]]ن تي اعتبار ڪرڻ کانسواءِ سمجھائڻ جي پھرين ڪوشش ڪئي.
<ref>O'Grady, Patricia F. (2016). Thales of Miletus: The Beginnings of Western Science and Philosophy. New York City, New York and London, England: Routledge. p. 245. ISBN 978-0-7546-0533-1. Archived from the original on January 29, 2018.</ref> [[پائٿاگورين]] (Pythagoreans) ڪامپليڪس نمبر فلاسافي ۾ اضافو ڪري ميٿميٽڪس جي ترقي ۾ خاطرخواه اضافو ڪيو.<ref>Burkert, Walter (June 1, 1972). Lore and Science in Ancient Pythagoreanism. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 0-674-53918-4. Archived from the original on January 29, 2018.</ref> يوناني فلاسافر [[ليوسيپس]] ۽ ان جي شاگرد [[ڊيموڪرٽس]] [[ائٽمن جو نظريو]] ڏنو.<ref>Pullman, Bernard (1998). The Atom in the History of Human Thought. Oxford, England: Oxford University Press. pp. 31–33. ISBN 0-19-515040-6. Archived from the original on January 29, 2018.</ref> يوناني [[ڊاڪٽر]] [[ھپوڪرٽس]] [[سسٽم واري ميڊيڪل سائنس]] جي روايت قائم ڪئي.<ref>Margotta, Roberto (1968). The Story of Medicine. New York City, New York: Golden Press.</ref> ان کي [[ميڊيڪل سائنس]] جو ابو سڏيو ويندو آهي.<ref>Leff, Samuel; Leff, Vera (1956). From Witchcraft to World Health. London, England: Macmillan.</ref>
 
==سائنس جون شاخون==
 
 
==سائنس جو فلسفو==
 
 
 
==سائنس ۽ مذھب==
 
 
 
== حوالا ==
{{حوالا}}
 
{{ڪچو}}
 
[[زمرو:سائنس]]
{{ڪچو}}