سپر نووا: جي ورجائن ۾ تفاوت

ڊاٿل مواد شامل ڪيل مواد
ايڊيٽ
ترتيب ڏني، ڳنڍڻا وڌا ۽ زمرا وڌا ويا
سِٽَ 1:
'''سپر نووا''' (Supernova) اسانجي [[سج]] کان ڏهوڻ وڌيڪ ماس ڪميت وارن [[تارو|تارن]] جي ڦاٽڻ جي عمل کي چئبو آهي. سڀني تارن جي هڪ زوال جي عمر هوندي آهيآهي، اهوئياهي پيدا ٿيندا آهن آخر ۾ ختم ٿي ويندا آهن. ننڍن سپر نووا تارن جي عمر گھڻي وڏي هوندي آهيآهي، جڏهن تہ وڏن تارن جي عمر گھٽ، اسانجيگھٽ. سج جي عمر اڃاناڃا پنج ارب سال آهي ۽ وڌيڪ پنج ارب سال کانپوءِ هي بہ ختم ٿي ويندو. هڪ تاري جي ختم ٿيڻ جو مطلب آهي انجو نيوڪليئر فيوزن وارو عمل روڪجيرڪجي وڃڻ ۽ ان مان توانائي روشني نيڪال ٿيڻ بند ٿي وڃڻ. پنھنجي زندگي جي آخر ۾ اسانجو سج پھريان گھڻو ڦهلبو ۽ پنھنجي فضا وڃائي ويهندو خالي انجي اندر واري قلب باقي رهجي وينديويندي، جيڪا جسامت ۾ اسانجي زمين برابر هوندي. ماهرن موجب اسانجو سج سپر نووا جي موت نہ مرندو بلڪ اڇي بوني ۾ تبديل ٿي ويندو،ويندو. جيڪي تارا اسانجي سج کان گھڻا وڏا هوندا آهن انھن جي پڄاڻي گھڻي خراب هجي ٿي. ان عمل وقت اهو اسانجي سج کان سو ارب وڌيڪ روشني نيڪال ڪندا آهن اهڙن تارن جي موت کي سپر نووا چئبو آهي .
سپر نووا Supernova
 
ماضي ۾ اڄ کان هزار سال اڳ 1054ع چين جي هيت دانن پنھنجي ڪتابن ۾ [[آسمان]] تي هڪ اهڙي نئي تاري بابت لکيو آهي جيڪو گھڻو روشن ٿيو جيڪو صبحوصبح ٿيڻ تائين بہ کين کي نظر آيو ۽ ڪجھ هفتن تائين نظر ايندو رهيو پوءِ اهو ڏيک ختم ٿي ويو .
سپر نووا اسانجي سج کان ڏهوڻ وڌيڪ ماس ڪميت وارن تارن جي ڦاٽڻ جي عمل کي چئبو آهي سڀني تارن جي هڪ زوال جي عمر هوندي آهي اهوئي پيدا ٿيندا آهن آخر ۾ ختم ٿي ويندا آهن ننڍن سپر نووا تارن جي عمر گھڻي وڏي هوندي آهي جڏهن تہ وڏن تارن جي عمر گھٽ، اسانجي سج جي عمر اڃان پنج ارب سال آهي ۽ وڌيڪ پنج ارب سال کانپوءِ هي بہ ختم ٿي ويندو هڪ تاري جي ختم ٿيڻ جو مطلب آهي انجو نيوڪليئر فيوزن وارو عمل روڪجي وڃڻ ۽ ان مان توانائي روشني نيڪال ٿيڻ بند ٿي وڃڻ پنھنجي زندگي جي آخر ۾ اسانجو سج پھريان گھڻو ڦهلبو ۽ پنھنجي فضا وڃائي ويهندو خالي انجي اندر واري قلب باقي رهجي ويندي جيڪا جسامت ۾ اسانجي زمين برابر هوندي ماهرن موجب اسانجو سج سپر نووا جي موت نہ مرندو بلڪ اڇي بوني ۾ تبديل ٿي ويندو، جيڪي تارا اسانجي سج کان گھڻا وڏا هوندا آهن انھن جي پڄاڻي گھڻي خراب هجي ٿي ان عمل وقت اهو اسانجي سج کان سو ارب وڌيڪ روشني نيڪال ڪندا آهن اهڙن تارن جي موت کي سپر نووا چئبو آهي
 
آسمان تي جنھن جڳھ جي انھن نشاهندي ڪئي هئي هاڻي اتي ڪريب نيبيولا Crab Nebula نظر ايندو آهيآهي، جيڪا ڪنھن مئل تاري جي پڇاڙيءَ واري نشاني آهي. انجي ان مرڪز ۾ ٽيھ ڪلوميٽر وڏو هڪ مرڪز آهي جيڪو  Crab Pulsar چورائبو آهي اهو ھڪ نيوٽران تارو آهي ۽ هي اسانجي سج کان ڏيڍ سيڪڙو وڌيڪ وزني آهي.<ref>[https://sciencejeduniya.blogspot.com سائنس جي دنيا] بلاگ پوسٽ</ref>
ماضي ۾ اڄ کان هزار سال اڳ 1054ع چين جي هيت دانن پنھنجي ڪتابن ۾ آسمان تي هڪ اهڙي نئي تاري بابت لکيو آهي جيڪو گھڻو روشن ٿيو جيڪو صبحو ٿيڻ تائين بہ کين کي نظر آيو ۽ ڪجھ هفتن تائين نظر ايندو رهيو پوءِ اهو ڏيک ختم ٿي ويو
 
== حوالا ==
آسمان تي جنھن جڳھ جي انھن نشاهندي ڪئي هئي هاڻي اتي ڪريب نيبيولا Crab Nebula نظر ايندو آهي جيڪا ڪنھن مئل تاري جي پڇاڙيءَ واري نشاني آهي انجي ان مرڪز ۾ ٽيھ ڪلوميٽر وڏو هڪ مرڪز آهي جيڪو  Crab Pulsar چورائبو آهي اهو ھڪ نيوٽران تارو آهي ۽ هي اسانجي سج کان ڏيڍ سيڪڙو وڌيڪ وزني آهي
{{حوالا}}
 
[[زمرو:سپر نووا Supernova]]
” دريا خان “<blockquote>دريا خان </blockquote><blockquote></blockquote>Supernova
[[زمرو:روشنيءَ جا ذريعا]]
 
[[زمرو:فلڪي شيون]]
Group #ScienceJeDuniya Page #ScienceJeDunya
 
Blogger <nowiki>https://sciencejeduniya.blogspot.com</nowiki>