اڪ: جي ورجائن ۾ تفاوت

[[File:Gigantic Swallow Wort Plant.jpg|thumb|اَڪُ]]

''''اڪ''' [[انگريزي]] (Calotropis gigantea) پاڻمرادو ڦٽندڙ ٻوٽو آهي، جيڪو سڄيءَ [[سنڌ]] ۾ ٿيندو آهي، جنهن جا پن پان وانگر ويڪرا ٿيندا آهن. غيرآباد زمين ۾ اڪ جو ٻوٽو ڪثرت سان ڦٽي ٿو. اڪ جون ڪاٺيون ٻارڻ جو ڪم ڏينديون آهن. اڪ جو ٻج اڇي رنگ جي چمڪندر ڦلڙين سان ويڙهيل هوندو آهي. اُن جون اُهي ڦلڙيون وهاڻن ۾ ڪپهه طور ڪم آڻيندا آهن. خاص ڪري هيءُ ٻوٽو ٿر ۾ بيحد ڪارائتو آهي. هيءُ نرم زمين ۾ جام اُڀري ٿو ۽ گهاٽو ٿئي ٿو. هن جي پنن کي ٿري پُڙا چون ٿا، اڪ جي گلن کي ٿري ”ڦليا“ سڏين ٿا ۽ باقي سنڌ ۾ ”ڦلڙيون“ چئبو آهي. شيخ اياز جي هڪ شعري مجموعي جو نالو ”اڪن نيرا ڦليا“ آهي.''<ref name="سنڌيانا">[http://encyclopediasindhiana.org/article.php?Dflt=%D8%A7%DA%AA ''انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا، جلد پھريون.''] ''سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد''</ref>اونهاري جو اَڪَ سُڪا ۽ ڪوماڻا پيا هوندا آهن. برسات پيئي ته يڪدم وڌندي دير نه ڪندا. هنن جا پن ڪافي وڏا ٿيندا آهن. پر برساتي موسم ۾ خاص ڪري ساوڻ ۽ بڊي وارن مهينن ۾ هن جا پن بنسبت اڳئين پنن کان ٻيڻا، بلڪل اڃا به وڏا ٿيندا آهن. پوٺن ۽ سخت زمين تي بلڪل چڊا ٿين. خاص ڪري ڳوٺن جي وجهڙائيءَ ۾ جام ٿيندا آهن. هڪ ٿڙ سان ڪوورلي وڻ ٿئي، نه ته زمين مان پنج-ست يا وڌيڪ ٿڙيون نڪرنديون آهن، جي ڏاريون ۽ ٽار ڪڍي وڌنديون پاڻ ۾ گهاتيون ٿينديون وينديون آهن. هن جي پنن کي پُڙا چون، جي ڪيترن ڪمن ۾ ايندا آهن، ٿڌ لڳي ۽ زڪام ٿي پوي يا مٿي ۾ سور هجي ته پن پٽي، مٿي تي تيل مالش ڪري مٿان ٻڌي ڇڏجي، صبح جو لاهي ڇڏجن، فائدو ٿيندو پوي. پاسي ۾ سُور هجي ته پنن تي تِرن جو تيل مکي ٻڌجن ته فائدو ٿي پوندو.<ref name =" رائچند هريجن " > ڪتاب جو نالو ؛ تاريخ ريگستان (ڀاڱو ٻيون) -مصنف؛ رائچند هريجن -ايڊيشن؛ ٽيون- سال؛ 2005ع -ڇپائيندڙ؛