انساني جسم
انساني جسم جي ورھاست
سنواريوانساني جسم کي ٽن حصن ۾ ورهائجي ٿو:
- منڍي: جنھن ۾ مٿو، ميڄالو، مُنھن، اکيون، نڪ، ڪن، چپ ۽ وات اچي وڃن ٿا.
- ڌَڙُ: هن حصي ۾ هٿ، ٻانھون، سينو، پيٽ ۽ چيلهہ اچن ٿا.
- پولُهہ: هي چيلهہ کان هيٺ وارو حصو آهي، جنھن ۾ ٽنگون، پير ۽ اخراج جا عضوا اچي وڃن ٿا.
ڌڙ واري حصي مان پيٽ ۾ ڪيترائي سرشتا آهن، جيڪي زندھ رهڻ لاءِ انسان جي مدد ڪن ٿا. انھن سرشتن ۾ کاڌي، هوا ۽ رت جا مکيہ سرشتا آهن.
انساني جسم جي بناوت: انساني جسم جي هڪ خاص شڪل ۽ بناوت آهي. ان جو سبب هيءُ آهي تہ انساني جسم ۾ هڏين جو هڪ فريم آهي، جنھن کي ”بوتو“ يا ”هڏائون پڃرو“ چئجي ٿو. انساني بوتي يا هڏائين پڃري ۾ 206 هڏيون ٿين ٿيون، جن کي چئن قسمن ۾ ورهايو ويو آهي.
ھڏا
سنواريوانساني شرير (جسم) ۾ اڌ کان وڌيڪ هڏا هٿن ۽ پيرن ۾ هوندا آهن: هٿ: انساني هٿ، جنھن ۾ ٻانھن سميت، 27 هڏا آهن. هر هڪ آڱر ۾ ٽي هڏا آهن، سواءِ آڱوٺي جي، جن ۾ ٻه ھڏا آهن.
پير: انساني پيرن ۾ 26 هڏا آهن.
ڪل هڏا: بالغ انسان جي شرير ۾ 206 هڏا آهن. توهان جي جسم ۾ اڌ کان وڌيڪ هڏا توهان جي هٿن ۽ پيرن ۾ ھوندا آهن. ٻنھي ھٿن مان هر ھڪ هٿ ۾ 27 ۽ ٻنھي پيرن مان هر پير ۾ 26 ھڏا آهن، ۽ انهن جي ترتيب جو طريقو ساڳيو آهي. جيڪڏهن توهان پنهنجي آڱرين کي موڙيندا تہ، توهان ڏسي سگهو ٿا ته انهن مان هر هڪ ۾ ٽي هڏا آهن، سواءِ توهان جي آڱوٺن جي، جن ۾ صرف ٻه ھڏا آهن.
هتي هڏن بابت ڪجهه ٻيون به وڌيڪ حقيقتون آهن: ٻار 300 کان وڌيڪ هڏن سان پيدا ٿيندا آهن، پر ڪجهه جوڙ جيئن اهي وڌندا آھن اھي گڏ ھجن ٿا. سٿر، يا ران جا هڏا، انساني جسم ۾ سڀ کان ڊگها ۽ مضبوط هڏا آهن. اسٽيپس، يا وچين ڪن ۾، انساني جسم ۾ سڀ کان ننڍڙو ۽ هلڪو هڏو آهي. ھڏائون ڍانچو ( اسڪيليٽل سسٽم) ٻن قسمن جي هڏن مان ٺهيل آهي: ڪارٽيڪل هڏا، جيڪو ڳرو ۽ سخت هوندو آهي، ۽ ٽربيڪيولر هڏن، جيڪو نرم ۽ نرم، پلپل، يا ڪڪر جهڙو هوندو آهي.
ڊگهيون هڏيون: اُهي ٽنگن، ٻانهن ۽ سيني ۾ ٿين ٿيون، انھن ۾ سوراخن جھڙيون خالي جايون ٿين ٿيون، جن ۾ هڪ نرم مادو ڀريل ٿئي ٿو، جنھن کي هڏين جو گُودو چئجي ٿو.
تراکڙيون هڏيون: اُهي تراکڙي شڪل ۾ کوپڙيءَ ۽ ڪلهن ۾ هونديون آهن. انھن ۾ خالي جايون نہ هونديون آهن.
ننڍيون هڏيون: اهي ڪرائيءَ ۽ مُرين ۾ هونديون آهن.
مڙيل هڏيون: ڪرنگهي ۾ وٽ واريون هڏيون. اهو هڏائون پڃرو گوشت سان ڍڪيل هجي ٿو جنھن ۾ مشڪون، ريشا وغيره ٿين ٿا رت جون سنهيون ٿلهيون ناليون، دماغي تنتون وغيره ان مان گذرن ٿيون. ان مٿان چمڙي ٿئي ٿي، جيڪا بدن کي ڍڪي ٿي.[1]
حوالا
سنواريو- ↑ انساني جسم : (Sindhianaسنڌيانا) – سنڌي ٻوليءَ جو با اختيار ادارو، حيدرآباد، سنڌ.