احمدي
احمديہ ڪميونٽي ھڪ تڪراري اسلامي تبليغي تحريڪ جو نالو آهي جنھن جو بنياد مرزا غلام احمد (1835 - 1908) برٽش انڊيا واري دؤر ۾ وڌو. ان جي شروعات اتر انڊيا جي ھڪ شھر قادياڻ ۾ 1889 ۾ ٿي ۽ اتان تبليغ ذريعي دنيا جي مختلف علائقن ۾ ڦھلجي وئي جن ۾ آفريڪا، ڏکڻ-اوڀر ايشيا، برطانيا، اتر آمريڪا شامل آهن[1]. ان تحريڪ جي رڪنن ۾ گھڻي ڀاڱي پئسي وارا ماڻھو شامل آهن. 1914 ۾ اھا ٻن ڌڙن ۾ ورھائجي وئي جن مان ھڪ ڌڙو قادياڻي ۽ ٻيو لاھوري سڏجڻ لڳو. قادياڻي ڌڙي پنھنجو نالو احمديہ مسلم ڪميونٽي رکيو لاھوري ڌڙي جو نالو اسلامي تبليغ واري احمديہ ايسوسيئيشن ھيو. ٻنھي گرپن پنھنجي جماعتن ۾ تبليغ ذريعي رڪنن جو وڏو اضافو ڪيو[1]. 2001 ۾ دنيا ۾ احمدي ڪميونٽي ۾ شامل ماڻھن جي تعداد جو تخمينو ھڪ ڪروڙ کان مٿي ھيو پر ان ڪميونٽي مطابق تعداد ان کان گھڻو مٿي آھي ۽ وڌي رھيو آھي[1].
| احمديہ برادري | |
|---|---|
 قادياڻ انڊيا، ۾ اڇو مينار ۽ احمدي جماعت جو جھنڊو | |
| تشڪيل | 23 مارچ 1889 |
| پايو وجهندڙ | مرزا غلام احمد |
| صدر دفتر | ٽلفورڊ ( 2019کان وٺي ), يونائيٽيڊ ڪنگڊم ( 1984 کان وٺي) |
| رڪنيت | ھڪ ڪروڙ (پوئلڳ:2 ڪروڙ) |
Leader |
مرزا مسرور احمد |
| ويب سائٽ | alislam.org |
نالو
سنواريوھن جماعت جو احمدي نالو جماعت جي مطابق حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جي قرآن ۾ ڏنل نالي احمد جي نسبت سان رکيو ويو[2][3][4][5].
عقيدو
سنواريواحمدي ڪميونٽي جو عقيدو آهي تہ اوڻويھين صدي ۾ اسلام زوال طرف وڌي رھيو ھو ان ڪري خدا مذھب جي تجديد خاطر غلام احمد قادياڻي کي دنيا ۾ موڪليو. اھي قرآن کي پنھنجو پاڪ ڪتاب سمجھن ٿا ۽ انھن قرآن جا دنيا جي مختلف ٻولين ۾ ترجما پڻ ڪيا آھن. احمدي اسلام جي پنج بنيادي رڪنن : ڪلمه طيب، نماز، زڪوات، روزو ۽ حج ۾ يقين رکندڙ آھن. انھن جو خيال آهي تہ غلام احمد خدا طرفان موڪليل پيغمبر مسيح[6][7][8][9] ۽ مھدي ھيو جنھن جي اڳواٽ بشارت ٿيل ھئي ۽ جيڪو مسلمان ان کي نہ ٿو مڃي اھو ڪافر آهي[1]. ھنن جي دعوا مطابق غلام احمد ڀڳوان ڪرشن ھيو جيڪو انساني روپ ۾ ڌرتي تي پيدا ٿيو[1]. ھنن جو عقيدو آهي تہ غلام احمد کان پوء خلافت جو اختيار خليفي جي ذريعي جاري آھي ھنن جي ان عقيدي تي مسلمانن، ھندن ۽ عيسائين مان ڪافي ماڻھن اعتراض اٿاريا. قدامت پسند اسلامي گروھن پاران انڊيا ۽ پاڪستان ۾ انھن تي حملا ڪري نشانو بڻايو[1]. پاڪستان ۾ سني مسلڪ وارن طرفان زبردست مخالفت ڪري لاھوري گروپ ھاڻي مرزا غلام احمد کي پيغمبر تسليم نہ ٿو ڪري پر کيس مجدد سمجھي ٿو. 1974 ۾ پاڪستان ۾ احمدي جماعت وارن کي آئين ۾ ترميم ڪري غير مسلم اقليت قرار ڏنو ويو ھو جنھن بعد 1984 ۾ انھن جي سرگرمين تي سرڪار پاران پابندي لڳائي وئي.[1].
ختم نبوت
سنواريواحمدين مطابق قرآن خدا جو انسانن لاء آخري پيغام آھي ۽ محمد صہ شريعت ڏيندڙ آخري نبي آهي پر خدا طرفان چونڊيلن سان رابطن جو سلسلو جاري رھندو جيڪي پيغمبر محمد صہ جي مڪمل پيروي ڪندڙ ھوندا.[10] اھڙي طرح ھنن جي دعوا آھي تہ غلام احمد قادياڻي خدا جو چونڊيل پيغمبر آھي. ان دعوا جي ڪري اھي اسلامي دنيا اندر مسلمانن ۾ تڪراري بڻجي ويا.
صدر مقام
سنواريو1947 ۾ ننڍي کنڊ جي ورھاست بعد ھنن پنھنجي صدر مقام پاڪستان جي پنجاب ۾ ربوا منتقل ڪيو. ان بعد 1980 واري ڏھاڪي ۾ پاڪستان اندر سخت مخالفت جي ڪري انھن جي چوٿين خليفي مرزا طاھر احمد صدر مقام ربوا کان لنڊن منتقل ڪيو[1]. ھن وقت ان ڪميونٽي جو خليفو مرزا مسرور احمد آھي جيڪو مرزا طاھر احمد جو پٽ ۽ مرزا غلام احمد جو پڙ پوٽو آهي[1].
ساڳي نالي سان ٻيون جماعتون
سنواريومصر ۾ ھڪ صوفي بزرگ احمد البدوي (1200-1276) جا عقيدتمند پڻ احمدي سڏبا آهن جن جو ھن جماعت سان ڪوبه تعلق ناهي[1].
پابنديون ۽ تشدد
سنواريوپاڪستان جي صدر محمد ضيا الحق جي حڪومت دوران آرڊيننس 20 پاس ڪيو ويو، جنھن تحت احمديہ جماعت جي پيروڪارن جو پاڻ کي مسلمان ظاھر ڪرڻ ڏوھ قرار ڏنو ويو۔ ھنن جي لاءِ پنھنجو پاڻ کي مسلمان چوڻ، اسلامي طريقي سان سلام ڪرڻ، ۽ ٻين ڪيترن ئي اسلامي اصطلاحن جو استعمال منع قرار ڏنو ويو، اھڙي قانون جي ڀڃڪڙي تي ٽن سالن جي قيد ۽ جرماڻي جي سزا ٻڌايل آھي.
حوالا
سنواريو- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 - Encyclopedia of Islam- Juan E. Campo J. Gordon Melton, Series Editor-: Facts On File, Inc. An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 - pages # 23 ,24 ,
- ↑ I. Y. Kotin, 'Ahmaddiya' in M. Juergensmeyer & W. C. Roof (eds.), Encyclopedia of Global Religion, SAGE Publications, 2012 p.21
- ↑ Steffen Rink (1997). Religionen feiern: Feste und Feiertage religiöser Gemeinschaften in Deutschland. Diagonal-Verlag. p. 137. ISBN 9783927165342. https://books.google.com/?id=5VcRAQAAIAAJ.
- ↑ Samina Awan (2009), ‘Redefinition of Identities, Subalterns and Political Islam: A Case of Majlis i Ahrar in Punjab’, Journal of the Research Society of Pakistan, 46 (2), pp.188–9
- ↑ Murtaza Khan: The Name Ahmadiyya and Its Necessity آرڪائيو ڪيا ويا 2008-07-18 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., 1945
- ↑ Claudia Preckel. (2013, p.174), 'Screening Ṣiddīq Ḥasan Khān's Library: The Use of Ḥanbalī Literature in 19th century Bhopal' in B. Krawietz & G. Tamer (eds.), Islamic Theology, Philosophy and Law: Debating Ibn Taymiyya and Ibn Qayyim al-Jawziyya, Berlin: Walter de Gruyter, p.208
- ↑ Andrea Lathan (2008) ‘The Relativity of Categorizing in the Context of the Aḥmadiyya’ Die Welt des Islams, 48 (3/4): 376
- ↑ Antonio R. Gualtieri (1989). Conscience and Coercion: Ahmadi Muslims and Orthodoxy in Pakistan. Guernica Editions. p. 20. ISBN 978-0-920717-41-7. https://books.google.com/?id=iCwHaOabz7YC&pg=PA20.
- ↑ B.A Rafiq (1978). Truth about Ahmadiyyat, Reflection of all the Prophets. London Mosque. ISBN 0-85525-013-5. https://www.alislam.org/books/truth/reflection.html.
- ↑ The Promised Messiah and Mehdi – The Question of Finality of Prophethood, by Dr. Aziz Ahmad Chaudhry, Islam International Publications Limited.