ھومائي وياراوالا
هومائي وياراوالا (انگريزي ٻولي: Homai Vyarawalla) (جنم، ڊسمبر 9 1913 -وفات، 15 جنوري 2012)، جيڪا عام طور پنهنجي فرضي نالو ڊالڊا 13 (انگريزي ٻولي: Dalda 13) سان سُڃاتي ويندي هُئي، پهرئين ڀارتي ناري تصويري صحافڻ (فوٽوگرافي جرنلسٽ) هُئي. [2][3]سال 1930 جي پڇاڙيءَ ۾ هن ڪم ڪرڻ شروع ڪيو ۽ سال 1970 جي مُنڍ ۾ رٽائر ٿي وئي. سال 2011 ۾ کيس ڀارتي حڪومت طرفان مُلڪ جو ٻيون وڏو شهري ايوارڊ پدم وڀوشن ڏنو ويو هيو.۔[4][5]
| هومائي وياراوالا Homai Vyarawalla | |
|---|---|
 | |
| پيدائش | 9 ڊسمبر 1913 نوساري, بمبئي رياست, برطانوي هندستان |
| وفات | 15 جنوري 2012 (عمر 98 سال) وڊودرا, گجرات, انڊيا |
| قوميت | انڊين |
| تعليم | سر جمسيٽجي جيجيڀوئي اسڪول آف آرٽ |
| پيشو | فوٽو جرنلسٽ |
| جيون ساٿي | مانيڪشا ويارا والا (م. 1969) |
| ٻار ٻچا | فاروق[1] |
شروعاتي زندگي ۽ تعليم
سنواريوهومائي وياراوالا 9 ڊسمبر 1913 تي [6]نوساري، گجرات، ڀارت ۾ هڪ پارسي خاندان ۾ جنم ورتو. هن پنهنجو ٻاروتڻ ۾ پنهنجي پيءُ سان گڏ ٿيٽر ڪمپني ۾ گذاريو.[7]ـ ممبئي ۾ رهڻ کانپوءِ وياراوالا سر جمشيد جي جيجي ٻائي اسڪول آف آرٽ ۽ ممبئي يونيورسٽي کان تعليم حاصل ڪئي.[8]
ذاتي زندگي
سنواريووياراوالا جي شادي مانيڪشاو جمشيدجي وياراوالا سان ٿي هُئي، جيڪو ٽائمس آف انڊيا ۾ فوٽوگرافر ۽ اڪائونٽنٽ هيو.۔[9] سال 1970 ۾ پنهنجي مُڙس جي وفات کان هڪ سال پوءِ وياراوالا پاڻ به فوٽوگرافي کي ڇڏي ڏنو.[10] [11]
وياراوالا پوءِ پنهنجي موڀي پُٽ فاروق سان گڏ پيلاني، راجسٿان وئي، جيڪو برلا انسٽيٽيوٽ آف ٽيڪنولوجي ۽ سائنس ۾ پڙهائيندو هيو.[12]وياراوالا، سال 1982 ۾ پنهنجي پُٽ سان گڏ وڊودرا هلي وئي. سال 1989 ۾ هن جي ڌيءَ جو ڪينسر سبب وفات ٿي وئي.[13]
ڪيريئر
سنواريووياراوالا سال 1930 جي ڏهاڪو ۾ پنهنجي صحافتي ڪيريئر جي شروعات ڪئي ۽ دي السٽريٽڊ ويڪلي آف انڊيا (انگريزي ٻولي: The Illustrated Weekly of India) ٻئي مهاڀاري جنگ دوران ئي سندس پاران چڪيل تصويرون ڇپيون. [14] پنهنجي ڪيريئر جي مُنڍ واري زماني ۾ وياراوالا جي سُڃاڻپ نہ هئي، ۽ سندس پاران ڇڪيل تصويرون سندس مُڙس جي نالي سان ڇپجنديون هيون.[15]
سندس تصويري صحافت کي سال 1942 دوران ڌيان مليو، جڏهن هوءَ برٽش انفارميشن سروسز (انگريزي ٻولي: British Information Services) ۾ داخل ٿيڻ کانپوءِ دهلي ڏانهن وڃي رهڻ لڳي. هن ڀارت جي آزادي جي نامياري سياسي ۽ قومي ليڊرن جهڙوڪ موهن داس گانڌي، جواهر لال نهرو، محمد علي جيڻاح، انڌرا گانڌي ۽ نهرو گانڌي خاندان جون تصويرون ڇڪيون.[15]
ايوارڊ
سنواريو- نامياري ناري صحافڻ لاءِ چميلي ديوي جين ايوارڊ
- پدم وڀوشن
وفات
سنواريووياراوالا جي وفات 15 جنوري 2012 تي ٿي هُئي.[16]
حوالا
سنواريو- ↑ "India's first woman photojournalist, a chronicler of history". دي انڊين ايڪسپريس. 16 January 2012. http://www.indianexpress.com/news/indias-first-woman-photojournalist-a-c.../900173/. Retrieved 9 December 2017.
- ↑ Pandya, Haresh (29 January 2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 99" (en-US ۾). نيو يارڪ ٽائمز. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2012/01/29/world/asia/homai-vyarawalla-india-photojournalist-dies-at-99.html.
- ↑ "Homai Vyarawalla: India's First Female Photojournalist | #IndianWomenInHistory" (en-US ۾). Feminism in India. 2017-03-24. https://feminisminindia.com/2017/03/24/homai-vyarawalla-essay/.
- ↑ "An iconic observer – The curious life and times of Homai Vyarawalla". The Telegraph. 23 January 2011. http://www.telegraphindia.com/1110123/jsp/opinion/story_13478946.jsp.
- ↑ "Homai gets Padma Vibhushan - Times of India". The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/city/vadodara/Homai-gets-Padma-Vibhushan/articleshow/7362865.cms.
- ↑ "The Times of India on Mobile". M.timesofindia.com. حاصل ڪيل 16 January 2012.
- ↑ Pandya, Haresh (2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 98" (en-US ۾). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2012/01/29/world/asia/homai-vyarawalla-india-photojournalist-dies-at-98.html.
- ↑ "Homai gets Padma Vibhushan". The Times of India. 25 January 2011. Archived from the original on 2011-08-11. https://web.archive.org/web/20110811115724/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-01-25/vadodara/28352445_1_homai-vyarawalla-first-woman-photojournalist-photo-division. Retrieved 2020-03-26.
- ↑ Pandya, Haresh (2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 98" (en-US ۾). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2012/01/29/world/asia/homai-vyarawalla-india-photojournalist-dies-at-98.html.
- ↑ Cotter, Holland (2012-08-23). "'Candid,' Photos by Homai Vyarawalla, at Rubin Museum" (en-US ۾). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2012/08/24/arts/design/candid-photos-by-homai-vyarawalla-at-rubin-museum.html.
- ↑ Pandya, Haresh (2012). "Homai Vyarawalla, Indian Photojournalist, Dies at 98" (en-US ۾). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2012/01/29/world/asia/homai-vyarawalla-india-photojournalist-dies-at-98.html.
- ↑ "Homai Vyarawalla: First lady of the lens". http://indiatoday.intoday.in/story/homai-vyarawalla-first-lady-of-the-lens/1/168962.html.
- ↑ Sabeena., Gadihoke (2010). India in focus : camera chronicles of Homai Vyarawalla. Vyarawalla, Homai.. New Delhi: Mapin Publishing in association with Parzor Foundation. ISBN 978-1935677079. OCLC 868304226.
- ↑ "Meet India's first lady photographer Homai Vyarawalla". Rediff.com. 3 March 2011. http://www.rediff.com/news/slide-show/slide-show-1-second-part-of-the-interview-with-homai-vyrawalla/20110303.htm.
- ↑ 15.0 15.1 Gadihoke, Sabeena. "Homai Vyarawalla: India's First Female Photojournalist". Time. حاصل ڪيل 2017-09-16.
- ↑ Vyarawalla, Homai. "India's first woman photojournalist dead". timesofindia.indiatimes.com. حاصل ڪيل 17 January 2012.