ڪٻر

ڪٻر (ذات) سان ڀل نہ کائو.

ڪَٻرسنڌ ۾ ڪَٻر نالي پکي. هن کي انگريزي ۾ Myna چئبو آهي. هن جو سائينسي نالو Acridotheres آهي.

Common myna
ڪٻر
ماحولياتي تحفظ ۾ مقام
خطري کان دور  (IUCN 3.1)
سائنسي درجا بندي
ڪنگڊم:	Animalia
تقسم:	Chordata
درجو:	Aves
ترتيب:	Passeriformes
خاندان:	Sturnidae
نسل:	Acridotheres
جنس:	A. tristis
حياتياتي نالو
Acridotheres tristis (Linnaeus, 1766)
Subspecies
Acridotheres tristis melanosternus Acridotheres tristis naumanni Acridotheres tristis tristis Acridotheres tristis tristoides
Distribution of the common myna. Native distribution in blue, introduced in red.
هم معنيٰ
Paradisaea tristis Linnaeus, 1766

هن کي ڪٿي ڪٿي لالي پڻ چوندا آهن، اُردو ۾ مينا چئبو آهي

سنڌ ۾ ڪَٻر جا قسم

نمبر شمار	سنڌي نالو	انگريزي نالو	سائينسي نالو
1	ڪَٻر	Common Myna	Acridotheres tristis
2	ننڍي ڪَٻر	Bank Myna	Acridotheres ginginianus

ڪَٻر جي جِسامت

ڪَٻر جي جِسامت 23 سينٽي ميٽر آهي.

پيمانو/جِنس	نر	مادي
سراسري وزن گرامن ۾	109.8	120-138
پَر ملي ميٽرن ۾	138-153	138-147
پيٽ ملي ميٽرن ۾	25-30	25-28
پُڇ ملي ميٽرن ۾	81-95	79-96

ڪَٻر (نر) ۽ ڪَٻرِي (مادي) هڪ جھڙا ٿيندا آھن. گھڻو ڪري گاهير ۽ هيٺانهن علائقن ۾ رهي ٿي. رنگ جو چمڪدار ناسي آهي. مُنڍي، پُڇ ۽ پَرن جا پاسڙا ڪارسرا گھرا ناسي هوندا اٿس. پَر جي وچ ۾ اَڇو ٽِڪو ٿئيس. جيڪو اُڏامڻ مهل صاف نظر ايندو آهي. چُهنب هيڊي رنگ ۽ اک جي پويان سُهڻو هيڊو نشان اَٿس. ٽنگون ۽ پير بہ هيڊا هوندا اٿس. پير ۽ چنبا مضبوط ٿين ٿا ۽ پُڇ ڪي قدر ننڍو هوندو اٿس.

کاڌ خوراڪ

ڪَٻر ٻج، ميوا، جيت، ڪينئان ۽ گهريلو اوبر کائي ٿو.

• 
  ڪَٻر ميوو کائيندي.
• 
  ڪَٻرون وڙهندي
• 
  ڪَٻر ٻِجَ چُڳندي
• 
  ڪَٻر پاڻي پيئندي
• 
  ڪَٻر مڪڙ کائيندي.
• 
  ڪَٻر انسانن جو بچيل کاڌو کائيندي.

رهائش

هي سنڌ کان علاوه پوري هند اُپکنڊ، افعانستان، ازبڪستان، ترڪمانستان، تاجڪستان، ميانمار(برما)، ملائيشيا، ٿائيلينڊ ۽ چين ۾ پڻ ملي ٿو.

ڪَٻر مقامي پکي آهي، لڏپلاڻ ڪونہ ڪندو آهي. اِن پاڻ ۾ انساني آبادين جي ويجھو رهڻ جي همت پيدا ڪري ورتي آهي ۽ عام طور تي بي خوف آهي.

ڪَٻر وڻ جي پور يا عمارتن ۾ سادو پيالي نما آکيرو ٺاهي ٿو. جيڪو گاھ، پاڙن ۽ تيلين جو هوندو آهي.

سنڌي ادب ۾

سنڌي ادب جي لوڪ ڪهاڻين ۾ بادشاهن جي قصن ڪهاڻين سان ڪَٻرين جو ذڪر پڻ ملي ٿو.

گيلري

ڪَٻر فصلن ۾ کاڌ خوراڪ حاصل ڪندي.

• 
  ڪَٻر جو آکيرو
• 
  ڪَٻر ٿَڪ لاهيندي
• 
  ڪَٻر مِينهن ۾ وهجندي

طِب

خاصيت: هن جو گوشت خفقان، دل هول ۽ چريائيءَ لاءِ مُفيد آهي، بدن کي ٿُلهو ڪري ٿو. هن جي وِٺ ۽ رت ڪوڙھہ، چِٽي ۽ ڇانئن جي داغن تي مَکجي تہ انهن کي ڇُٽائيندو، اکين جي ڌُنڌ ۽ ڦُلي لاءِ فائديمند آهي..

ڪَٻر جي ٻولي

Calls

هي پکي صُبح جو سوير وڻ تي وَلر ڪري گڏ ٿيندا آهن ۽ زور زور سان ٽِيڪو ڪندا آهن.

نسل جي واڌ ويجھ

ڪَٻر پنهنجي آکيري ۾

ڪَٻر جا آنا

هي سڄي عمر لاءِ جوڙو ٺاهيندا آهن. ڪَٻرِي 4 کان 6 آنا لاهيندي آهي. آني جي ديگھ 30.8 ملي ميٽر ۽ ويڪر 21.99 ملي ميٽر عمومي هوندي آهي. 17 کان 18 ڏينهن آرو ڪندي آهي. 22 کان 24 ڏينهن تائين ٻَچي جا پَر نڪري ايندا آھن ۽ اُڏام جي تياري ڪندو آهي.

ڪَٻر ٻئي پکي جا آنا ٽوڙيندي.

ننڍي ڪَٻر

سنڌي ۾ ننڍي ڪَٻَرِ کي لالي، ڪناري واري ڪَٻر، ۽ کوهي واري ڪٻر نالي سان سڏيو ويندو آهي، ۽ هن کي انگريزي ۾ بينڪ مانيا (Bank Myna) ۽ اردو ۾ ديائي مينا جي نالي سان سڏيو ويندو آهي.

ننڍي ڪَٻر جي جِسامت

• 

• 
  ننڍي ڪٻر
• 
  ننڍيون ڪَٻريون وڙهندي
• 
  ننڍي ڪَٻر پاڻي پيئندي

هيءَ ڪَٻر عام ڪَٻر کان ڪجهه ننڍي هوندي آهي. 20 سينٽي ميٽر جِسامت واري هيءَ ڪَٻر ڏسڻ ۾ عام ڪَٻر کان گھڻو مختلف نہ هوندي آهي. اُنڪري اڪثر ماڻهو هن کي بہ عام ڪَٻر سمجھندا آهن. پر ٿورو ئي ڌيان ڏبو تہ هن ڪَٻر جون جدا وصفون ڏسي سگھبيون. هيءَ ڪَٻر رنگ ۾ عام ڪَٻر کان ڪجهه مختلف آهي. قد بت بہ عام ڪَٻر کان ڪجهه ننڍو ٿيندو آهي. بالغ ننڍي ڪَٻر جي اک واري پاپڙي ڳاڙهسري نارنگي ۽ چُهنب به نارنگي ڳاڙهي هوندي آهي. پَرن جي ڪناريءَ وارن کَنڀن تي نارنگي ۽ ڀُورو چِٽو ٿئيس. پُڇ جي پُڇڙي بہ نارنگي ۽ ڀُوري هوندي اَٿس. مٿو ۽ ڳل چمڪيلو ڪارو ناسي اَٿس. ڄڻڪ نقابي ڪَن ٽوپ پاتل هُجيس. جسم ميرانجھڙي سُرمائي ٿيئس. ڳِچي، ڇاتي ۽ باقي اندريان کَنڀ عام ڪَٻر وانگر اَٿس ۽ پيشاني تي ننڍڙو پر تمام نُمايان مُچو ٿئيس ٿو. پُڇ جي هيٺيان ۽ اندريان کَنڀ ڀُورا اَٿس. ٻَچي جو رنگ سادو ۽ ڦِٽل ڦِٽل ٿئي ٿو، مٿو ۽ ڪنپٽي گھري ناسي ٿئيس ٿي.

عام طور تي سياري ۾ وڏن وَڳرن (وَلرن) ۾ گُھمندي آهي.

ننڍي ڪَٻر جي ٻولي

ننڍي ڪَٻر جون ٻوليون عام ڪَٻر جھڙيون اَٿس پر آواز اوترو اُوچو ڪونہ ٿئيس.

ننڍي ڪَٻر جي رهائش

هن جون عادتون به عام ڪَٻر جھڙيون آهن پر عام ڪَٻر کان وڌيڪ گروھ پسند آهي. آباد پوکن ۾ رهندي آهي، واھ جي ڪَپرن، سِم نالن ۽ گِھميل چراگاهن ۾ ۽ اُتي رهي ٿي جِتي مال ۽ ڳوٺ هجن. شهرن ۽ ڳوٺن ۾ ڏِسبي آهي. هي ڪَٻريون 50 کن جي تعداد ۾ گڏيل ڪالوني ٺاهي رهن ٿيون. آکيرو اُڀ ڪَپرين ڀِڪن ۾ سوراخ کوٽي ٺاهين ٿيون يا وري ڪڏهن ڪڏهن درياھ ، ندي، واھ، بند، يا روڊ جي ڀِڪ ۾ قدرتي ڏرڙ ۾ آکيرو ڪن ٿيون.

سنڌ ۽ پنجاب کان علاوه گُجرات (انڊيا) کان مهاراشٽرا تائين ۽ بنگلاديش ۾ جام ملي ٿي. اڪثر ڪري ساريالن علائقن ۾ تمام گھڻي ٿيندي آهي.

ننڍي ڪَٻر جي نسل جي واڌ ويجھ

لڳ جي مُند ۾ ننڍن وَڳرن ۾ گُھمنديون آهن. مارچ کان اپريل ۾ آنا لاهنديون آهن. باقي هي به 3 کان 6 آنا لاهنديون آهن ۽ 17 کان 18 ڏينهن آري جو وقت ھوندو اَٿن.