وڪيپيڊيا

ڪيوبا

ڪيوبا (Cuba)، سرڪاري طور تي ڪيوبا جي جمهوريه، هڪ ٻيٽ ملڪ آهي، جنهن ۾ ڪيوبا جي ٻيٽ، آئلا دی لا جووینتد، آرچیپیلاگوس، 4,195 جزائر ۽ مکيه ٻيٽ جي چوڌاري کیز (cays) شامل آهن. ڪيوبا واقع آهي جتي اتر ڪيريبين سمنڊ، خليج ميڪسيڪو ۽ ائٽلانٽڪ سمنڊ ملن ٿا. ڪيوبا یونان پیننسولا (Yucatán Peninsula) (ميڪسيڪو) جي اوڀر ۾، فلوريڊا ۽ بهاماس جي ڏکڻ ۾، هسپانيولا (هائيٽي/ڊومينيڪن ريپبلڪ) جي اولهه ۽ جميڪا ۽ ڪيمن ٻيٽن جي اتر ۾ واقع آهي. هوانا سڀ کان وڏو شهر ۽ راڄڌاني آهي. ڪيوبا ڪيريبين ۾ هيٽي ۽ ڊومينيڪن ريپبلڪ کان پوءِ ٽيون نمبر وڏو آبادي وارو ملڪ آهي، جنهن جي آبادي 11 ملين آهي. اهو علائقي جي لحاظ کان ڪيريبين ۾ سڀ کان وڏو ملڪ آهي. سرڪاري ٻولي هسپانوي آهي.

ڪيوبا جي جمهوريا
Republic of Cuba

República de Cuba (اسپيني)
Flag of ڪيوبا
A shield in front of a Fasces crowned by the Phrygian Cap, all supported by an oak branch and a laurel wreath
جھنڊو Coat of arms
شُعار: '¡Patria o Muerte, Venceremos!
("وطن يا موت، اسان غالب ڪنداسين !")[1]
ترانو: لا بایاماسا
("The Bayamo Song")[2]
ڪيوبا، ڳاڙهي سائي ۾ ڏيکاريل آهي
ڪيوبا، ڳاڙهي سائي ۾ ڏيکاريل آهي
گادي جو هنڌ هوانا
23°8′N 82°23′W / 23.133°N 82.383°W / 23.133; -82.383
سڀ کان وڏو شهر گادي جو شھر
دفتري ٻوليون ڪيوبا جي ھسپانوي
ٻيون ڳالهائيندڙ ٻوليون * هيٽي جي ڪروئیلي
  • انگريزي
  • لوڪومي
  • گاليشين ٻولي
  • ڪارسيڪائي
نسلي گروھ (2012)
  • 64.1% ڪيوبن گورا
  • 26.6% مخلوط نسل
  • 9.3% افرو ڪيوبن
مذهب (2020) {{ublist |item_style=white-space:nowrap;
مقامي آبادي ڪيوبن
حڪومت یونٽيري مارڪسسٽ ليننسٽ ون پارٽي سوشلسٽ ريپبلڪ [3][4]
• صدر ۽ فرسٽ سيڪريٽري[lower-alpha 1]
 ميگوئل ڊياز۔ڪينيل
• نائب صدر
 سلواڊور والڊس ميسا
• وزير اعظم
 مينوئل ماريرو ڪروز
• قومي اسيمبلي جو صدر
 استیبان لازو ھرنانڊس
مقننه عوامي طاقت جي قومي اسيمبلي
آزادي اسپين ۽ آمريڪا کان
• * غلامن جي بغاوت
  • آزاديءَ جو اعلان
 11 مارچ 1812ع کان 10 آڪٽوبر 1868ع تائین
• آزاديءَ جي جنگ
 24 فيبروري 1895ع
• تسليم ٿيل (اسپين کان آمريڪا ڏانهن هٿ ڪيو ويو)
 10 ڊسمبر 1898ع
• جمهوريا جو اعلان (آمريڪا کان آزادي)
 20 مئي 1902ع
• ڪيوبا جو انقلاب
 26 جولاءِ 1953ع – 1 جنوري 1959ع
• موجوده آئين
 10 اپريل 2019ع
پکيڙ
• جملي
 [اوزا تبديل: invalid number] (104th)
• پاڻي (%)
 0.94
آبادي
• 2023ع اندازو
 سانچو:DecreaseNeutral 10,985,974[6] (چورس ميل/ڪلوميٽر 104 هو. 1,09,85,974. 1,10,89,511 85 هين. 100 /km2 (259.0 /sq mi) (80th) 254.865)
• 2022ع مردم شماري
 سانچو:DecreaseNeutral 11,089,511[7] (85ھون)
•  گھاٽائي
 100 /km2 (259.0 /sq mi) (80th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2015ع لڳ ڀڳ
• ڪل
 254.865 بلين آمريڪي ڊالر[8]
• في سيڪڙو
 22,237 آمريڪي ڊالر[8][9]
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2022ع لڳ ڀڳ
• ڪل
 $147.194 billion[10] (60ھین)

اهو علائقو جيڪو هاڻي ڪيوبا آهي اهو 4 صدي قبل مسيح ۾ آباد هو، 15ھین صدي عيسويءَ ۾ اسپيني نوآبادياتي وقت ۾ گواناهاٽابي ۽ ٽائنو قومون هن علائقي ۾ آباد هيون. 1886ع ۾ غلاميءَ جي خاتمي تائين، 1898ع جي اسپيني-آمريڪي جنگ تائين، جڏهن ڪيوبا تي آمريڪا قبضو ڪيو ۽ 1902ع ۾ آزادي حاصل ڪئي، تڏهن اسپين جي ڪالوني هئي. سال 1940ع ۾ ڪيوبا هڪ نئون آئين لاڳو ڪيو، پر اڳتي هلي سياسي بدامني جو خاتمو 1952 ۾ ڪيوبا جي بغاوت ۽ ان کان پوءِ فلگنسيو بٽسٽا جي آمريت ۾ ٿيو. ڪيوبا جي انقلاب دوران 26 جولاءِ جي تحريڪ ذريعي جنوري 1959 ۾ بٽسٽا حڪومت جو تختو اونڌو ڪيو ويو. ان انقلاب فيڊل ڪاسترو جي اڳواڻي ۾ ڪميونسٽ راڄ قائم ڪيو. هي ملڪ سوويت يونين ۽ آمريڪا جي وچ ۾ سرد جنگ دوران تڪرار جو مرڪز هو ۽ 1962ع جي ڪيوبا ميزائل بحران دوران ايٽمي جنگ لڳ ڀڳ لڳي هئي. سوويت يونين جي ٽٽڻ کان پوءِ ڪيوبا کي سخت معاشي بدحالي کي منهن ڏيڻو پيو. 1990s، خاص دور جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. 2008 ۾، فيڊل ڪاسترو 49 سالن کانپوءِ رٽائر ٿيو. راول ڪاسترو سندس جانشين چونڊيو ويو. راول ڪاسترو 2018 ۾ صدر طور رٽائر ٿيو ۽ ميگوئل ڊياز ڪينيل پارلياماني چونڊن کانپوءِ قومي اسيمبلي طرفان صدر چونڊيو ويو. راول ڪاسترو 2021 ۾ ڪميونسٽ پارٽي جو فرسٽ سيڪريٽري طور رٽائر ٿيو ۽ ڊياز ڪينيل چونڊيو ويو.

ڪيوبا هڪ سوشلسٽ رياست آهي، جنهن ۾ ڪميونسٽ پارٽي جو ڪردار آئين ۾ شامل آهي. ثقافتي طور، ڪيوبا لاطيني آمريڪا جو حصو سمجهيو ويندو آهي. اهو هڪ گهڻ نسلي ملڪ آهي جنهن جا ماڻهو، ثقافت ۽ رسمون مختلف نسلن مان نڪتل آهن، جن ۾ تائنو سیبونی Taíno Ciboney قومون، اسپيني نوآبادياتي نظام جو ڊگهو عرصو، غلامي ۾ بند افريقين جو تعارف ۽ سرد جنگ دوران سوويت يونين سان ويجهن لاڳاپن سميت. ڪيوبا گڏيل قومن، G77، غير الائنڊ موومينٽ، آفريڪي، ڪيريبين ۽ پئسفڪ رياستن جي تنظيم، ALBA، ۽ آمريڪي رياستن جي تنظيم جو هڪ باني ميمبر آهي.

Cuba,[lower-alpha 3] officially the Republic of Cuba,[lower-alpha 4] is an island country, comprising the island of Cuba, Isla de la Juventud, archipelagos, 4,195 islands and cays surrounding the main island. Cuba is located where the northern Caribbean Sea, Gulf of Mexico, and Atlantic Ocean meet. Cuba is located east of the Yucatán Peninsula (Mexico), south of both Florida and the Bahamas, west of Hispaniola (Haiti/Dominican Republic), and north of Jamaica and the Cayman Islands. Havana is the largest city and capital. Cuba is the third-most populous country in the Caribbean after Haiti and the Dominican Republic, with about 11 million inhabitants. It is the largest country in the Caribbean by area.

The territory that is now Cuba was inhabited as early as the 4th millennium BC, with the Guanahatabey and Taíno peoples inhabiting the area at the time of Spanish colonization in the 15th century.[15] It was then a colony of Spain, through the abolition of slavery in 1886, until the Spanish–American War of 1898, when Cuba was occupied by the United States and gained independence in 1902. In 1940, Cuba implemented a new constitution, but mounting political unrest culminated in the 1952 Cuban coup d'état and the subsequent dictatorship of Fulgencio Batista.[16] The Batista government was overthrown in January 1959 by the 26th of July Movement during the Cuban Revolution. That revolution established communist rule under the leadership of Fidel Castro.[17][18] The country was a point of contention during the Cold War between the Soviet Union and the United States, and nuclear war nearly broke out during the Cuban Missile Crisis of 1962. Following the dissolution of the Soviet Union, Cuba faced a severe economic downturn in the 1990s, known as the Special Period. In 2008, Fidel Castro retired after 49 years; Raúl Castro was elected his successor. Raúl Castro retired as president in 2018 and Miguel Díaz-Canel was elected president by the National Assembly following parliamentary elections. Raúl Castro retired as First Secretary of the Communist Party in 2021 and Díaz-Canel was elected.

Cuba is a socialist state, in which the role of the Communist Party is enshrined in the Constitution. Cuba has an authoritarian government where political opposition is not permitted.[19][20] Censorship is extensive and independent journalism is repressed;[21][22][23] Reporters Without Borders has characterized Cuba as one of the worst countries for press freedom.[24][23] Culturally, Cuba is considered part of Latin America.[25] It is a multiethnic country whose people, culture and customs derive from diverse origins, including the Taíno Ciboney peoples, the long period of Spanish colonialism, the introduction of enslaved Africans and a close relationship with the Soviet Union during the Cold War.

Cuba is a founding member of the United Nations, G77, Non-Aligned Movement, Organisation of African, Caribbean and Pacific States, ALBA, and Organization of American States. It has one of the world's few planned economies, and its economy is dominated by tourism and the exports of skilled labor, sugar, tobacco, and coffee. Cuba has historically—before and during communist rule—performed better than other countries in the region on several socioeconomic indicators, such as literacy,[26][27] infant mortality and life expectancy. Cuba has a universal health care system which provides free medical treatment to all Cuban citizens,[28][29] although challenges include low salaries for doctors, poor facilities, poor provision of equipment, and the frequent absence of essential drugs.[30][31] A 2023 study by the Cuban Observatory of Human Rights (OCDH), estimated 88% of the population is living in extreme poverty.[32] The traditional diet is of international concern due to micronutrient deficiencies and lack of diversity. As highlighted by the World Food Programme (WFP) of the United Nations, rationed food meets only a fraction of daily nutritional needs for many Cubans, leading to health issues.[33]

ڪيوبا جو جھنڊو

حوالا

سنواريو
  1. ↑ "Cuban Peso Bills". Central Bank of Cuba. وقت 26 September 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 February 2017. 
  2. ↑ "National symbols". Government of Cuba. وقت 15 January 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 7 September 2009.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. ↑ "Constitution of Cuba" (PDF). constituteproject.org. National Assembly of People's Power. وقت 2020-02-28 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 15 June 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. ↑ "New Cuban leadership reflects a rebranding of Castro dictatorship". وقت 4 June 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 February 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  5. ↑ "Cuba". Central Intelligence Agency. وقت 12 August 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 November 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  6. ↑ سانچو:Cite CIA World Factbook
  7. ↑ "Indicadores Demográficos por provincias y municipios 2022" (ٻولي ۾ Spanish). Oficina Nacional de Estadística e Information República de Cuba. وقت 14 March 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 June 2023. 
  8. ↑ 8.0 8.1 "World Bank GDP PPP 2015, 28 April 2017 PDF". حاصل ڪيل 18 January 2018. 
  9. ↑ "World Bank total population of Cuba in 2015 (GDP PPP divided by Population data)". وقت 11 November 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 18 January 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  10. ↑ 10.0 10.1 "Basic Data Selection". United Nations. وقت 20 September 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 February 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  11. ↑ "Central America :: Cuba — The World Factbook – Central Intelligence Agency". Cia.gov. وقت 12 August 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. ↑ "Cuba - The World Factbook". www.cia.gov. وقت 12 August 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 January 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  13. ↑ "Cuba grapples with growing inequality". Reuters. https://www.reuters.com/article/us-cuba-reform-inequality-idUSN1033501920080410. 
  14. ↑ "Human Development Report 2023/24" (PDF). United Nations Development Programme. وقت 13 March 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 13 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  15. ↑ Allaire 2000, p. 678
  16. ↑ "Remarks of Senator John F. Kennedy at Democratic Dinner, Cincinnati, Ohio". John F. Kennedy Presidential Library & Museum. وقت May 4, 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 February 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  17. ↑ "Fidel Castro". Encyclopædia Britannica. وقت 2 August 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 August 2017. Castro created a one-party government to exercise dictatorial control over all aspects of Cuba's political, economic, and cultural life. All political dissent and opposition were ruthlessly suppressed  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. ↑ Sand, Sonila. "Cuba's hero and dictator, dead at 90". Deutsche Welle. وقت 16 August 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. ↑ Levitsky, Steven; Way, Lucan A. (2010-08-16). Competitive Authoritarianism: Hybrid Regimes after the Cold War. Cambridge University Press. pp. 361–363. ISBN 978-1-139-49148-8. https://books.google.com/books?id=NZDI05p1PDgC&pg=PA361. Retrieved 19 March 2023. 
  20. ↑ Lachapelle, Jean; Levitsky, Steven; Way, Lucan A.; Casey, Adam E. (2020). "Social Revolution and Authoritarian Durability". World Politics 72 (4): 557–600. doi:10.1017/S0043887120000106. ISSN 0043-8871. https://www.cambridge.org/core/journals/world-politics/article/abs/social-revolution-and-authoritarian-durability/B62A931E63978E8B8466225EC123D2A9. Retrieved 20 July 2021. 
  21. ↑ Stein, Elizabeth Ann. "Information and Civil Unrest in Dictatorships". Oxford Research Encyclopedia of Politics. ISBN 978-0-19-022863-7. doi:10.1093/acrefore/9780190228637.013.35. وقت 6 August 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 August 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  22. ↑ "Six facts about censorship in Cuba". www.amnesty.org. وقت 11 October 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2020-12-17.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  23. ↑ 23.0 23.1 "Press Freedom Index 2015" آرڪائيو ڪيا ويا 27 August 2015 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Reporters Without Borders. Retrieved 12 November 2015
  24. ↑ "Press Freedom Index 2008" (PDF). Reporters Without Borders. وقت 2009-03-03 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. 
  25. ↑ Rangel, Carlos (1977). The Latin Americans: Their Love-Hate Relationship with the United States. New York: Harcourt Brace Jovanovich. pp. 3–5. ISBN 978-0-15-148795-0.  Skidmore, Thomas E. (2005). Modern Latin America (6 ed.). Oxford and New York: Oxford University Press. pp. 1–10. ISBN 978-0-19-517013-9. https://archive.org/details/modernlatinameri0006skid/page/1. 
  26. ↑ "Pre-Castro Cuba | American Experience". PBS. وقت 22 July 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2021-07-20.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  27. ↑ Greenberg, Jon. "Fact-checking Bernie Sanders' claim on Cuba literacy under Castro". PolitiFact. وقت 20 July 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2021-07-20.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  28. ↑ Geloso, Vincent; Pavlik, Jamie Bologna (2021-04-01). "The Cuban revolution and infant mortality: A synthetic control approach". Explorations in Economic History 80: 101376. doi:10.1016/j.eeh.2020.101376. ISSN 0014-4983. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014498320300784. Retrieved 20 July 2021. 
  29. ↑ Kessler, Glenn (Dec 1, 2016). "Justin Trudeau's claim that Castro made 'significant improvements' to Cuban health care and education". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/fact-checker/wp/2016/12/01/justin-trudeaus-claim-that-castro-made-significant-improvements-to-cuban-health-care-and-education/. 
  30. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :7
  31. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :8
  32. ↑ "The State of Social Rights in Cuba: VI Report 2023" (PDF). Observatorio Cubano de Derechos Humanos (OCDH). وقت 5 October 2023 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2 October 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  33. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :10


حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو

"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ڪيوبا&oldid=277688" تان ورتل