وڪيپيڊيا

ڪووڊ-١٩ ويڪسين

(ڪووڊ-19 ويڪسين کان چوريل)

ڪووڊ-19 ويڪسين (انگريزي ٻولي: COVID-19 vaccine) ڪوروناوائرس روڳ 2019 (ڪووڊ-١٩) جي خلاف هڪ فرضي تصوراتي ويڪسين آهي.جيتوڻيڪ هينئر تائين ڪنهن بہ ويڪسين ڪلينيڪل ٽرائلز پُورا ناهين ڪيا، تنهن هوندي، ان طرح جي ويڪسين تيار ڪرڻ جي لاءِ انيڪ ڪوششون ٿي رهيون آهن. فيبروري 2020 جي پڇاڙيءَ ۾، ورلڊ هيلٿ آرگنائزيشن (ڊبليو ايڇ او) چيو تہ هو آسرو رکن ٿا تہ سارس ڪووي 2 اثرائتو وائرس جي خلاف ڪوئي ويڪسين 18 مهينن کان بہ گهٽ وقت ۾ اچي ويندي.[1] اپريل 2020 تائين، ويڪسين جا لڳ ڀڳ 50 اُميدوار ارتقائي مرحلي ۾ هيا، چار تنظيمن انساني سبجيڪٽ ۾ فيز 1 جي حفاظتي اڀياس جي شروعات ڪئي هئي.[2][3]

ڪورونا وائرس ويڪسين لاءِ گذريل ڪوششون

سنواريو

جانوروں سميت پکين ۾ ڪورونا وائرس جي سبب کان ٿيندڙ ڪيترين ئي بيمارين جي خلاف متعدي برونڪائٽس وائرس، ڪينائن ڪوروناوائرس ۽ فلائن ڪورونا وائرس جي استعمال لاءِ ويڪسين تيار ڪيون ويون آهن.[4]

انسانوں کي متاثر ڪندڙ ڪوروناويرڊي فيملي ۾ وائرس کان بچاءُ جي قطرا پيارڻ جي گذريل ڪوششن جو مقصد شديد تکو ساهه کڻڻ وارو سينڊروم ڪورونا وائرس (سارس) ۽ وچ اوڀر جي ساهه جو سنڊروم (ايم اي آر ايس، يا ميرس) آهي. سارس ۽ ميرس جي خلاف ويڪسينن کي غير انساني ساهوران جانورن جي نمونن ۾ چڪاس (ٽيسٽ) ڪيو ويو آهي.[5] and MERS[6] سال 2020 تائين، سارس جي لاءِ ڪوئي علاج يا بچائيندڙ ويڪسين موجود ناهي، جيڪا انسانن ۾ محفوظ ۽ ڪمائتي (ڪارآمد) ٻنهين ئي صورتن ۾ ڏيکاءُ ڏئي سگهي.[7][8]سال 2005 ۽ 2006 ۾ ڇپجندڙ کوجنا پَنن (ريسيرچ پيپرز) مطابق، سارس جي علاج جي لاءِ نويل ويڪسين ۽ دوائن جي نشاندهي ۽ نشوونما سموري دنيا جي حڪومتن ۽ عوامي صحت ادارن (پبلڪ هيلٿ آرگنائزيشن) جي ترجيح هئي.[9][10][11]

وچ اوڀر ساهه کڻڻ وارو سينڊروم (مڊل ايسٽ ريسپائريٽري سينڊروم، ميرس) جي خلاف ڪوئي پَڪ ڪيل (تصديق ٿيل) ويڪسين پڻ موجود ناهي. جڏهن ميرس عام رائج ٿي ويو، تہ ايئن سمجهيو ويندو هيو تہ موجودهہ سارس ريسرچ هڪ ميرس ڪووي انفيڪشن جي خلاف ويڪسين ۽ علاج جي لاءِ هڪ لاڀائتي ٽيمپليٽ فراهم ڪرري سگهي ٿي.[12] مارچ 2020 تائين، هڪ (ڊي اين اي بيسڊ) ايم اي آر ايس (ميرس MERS) ويڪسين هئي، جنهن انسانن ۾ پهريون مرحلي جي ڪلينيڪل ٽرائلز مڪمل ڪيا هيا،[13] ۽ ٽي ٻيون اڳڀرائي ۾ شامل هيون، هي سڀ وائرل ويڪٽر ويڪسين آهن، جن منجهہ ٻہ اڊينووائرل وڪيٽرڊ (ChAdOx1-ايم اي آر ايس، بي وي آر ايس-GamVac) ) ۽ هڪ ايم وي اي- ويڪٽرڊ (ايم وي اي-ايم اي آر ايس-ايس) آهي.[14]

2020 ۾ ڪوششںون

سنواريو

ڪووڊ-19 جي سُڃاڻپ (شناخت) ڊسمبر 2019 ۾ ٿي هُئي.[15] سال 2020 ۾ سموري دنيا ۾ اها هڪ وڏي مهاماري وبا جي شڪل ۾ پکڙجي وئي، جنهن جي ڪري هڪ ويڪسين تيار ڪرڻ ۾ خاطر خواہ سيڙپ (انويسٽمينٽ) ۽ تحقيقي سرگرميون ٿيڻ لڳيون.[15][16] سارس ڪووي-2 جي خلاف ممڪن ويڪسين تيار ڪرڻ جي لاءِ ڪيتريون ئي تنظيمون ڇپيل (پبلشڊ جينوم) جو استعمال ڪري رهيون آهن.[15][17][18][19]

ڪُجھ 50 ڪمپنيون ۽ تعليمي ادارا اهڙِ ويڪسين جي ارتقا ۾ شامل آهن،[20][21] انهن منجهان ٽن کي انسداد مهاماري تياري ڪوليشن فار ايپيڊمڪ پريپرڊنيسس انوويشنز (سي اي پي آءِ) جي پُـڀَرائي (حمايت) حاصلآهي، جنهن ۾ بائيوٽيڪنالوجي ڪمپنيون جهڙوڪ موڊرنا،[22] ۽ انوئيو دواسازي  (انوئيو فارماسيوٽيڪلس) ۽ ڪوئينز لينڊ يونيورسٽي جون رٿائون (منصوبا) شامل آهن. مارچ 2020 تائين، ڪوويڊ-19 جي لاءِ ويڪسين ۽ علاج معالجو جي اميدوارن تي اوسر جي سمورن مرحلن ۾، سموري دنيا ۾ پنج سئو ڪلينيڪل اسٽڊيز عالمي صحت جي تنظيم ڪلينيڪل ٽرائل رجسٽري (ورلڊ هيلٿ آرگنائزيشن ڪلينيڪل ٽرائل رجسٽري) ۾ رجسٽرڊ ٿيل اهن.[23]

حوالا

سنواريو
  1. ↑ Grenfell, Rob; Drew, Trevor. "Here's Why It's Taking So Long to Develop a Vaccine for the New Coronavirus". ScienceAlert. وقت 28 February 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 February 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  2. ↑ "COVID-19 treatment and vaccine tracker" (PDF). Milken Institute. حاصل ڪيل 6 April 2020. Lay summary. 
  3. ↑ "Landscape of COVID-19 candidate vaccines" (PDF). World Health Organization. 
  4. ↑ Cavanagh, Dave (2003). "Severe acute respiratory syndrome vaccine development: Experiences of vaccination against avian infectious bronchitis coronavirus". Avian Pathology 32 (6): 567–582. doi:10.1080/03079450310001621198. PMID 14676007. 
  5. ↑ Gao, Wentao; Tamin, Azaibi; Soloff, Adam; d'Aiuto, Leonardo; Nwanegbo, Edward; Robbins, Paul D.; Bellini, William J.; Barratt-Boyes, Simon et al. (2003). "Effects of a SARS-associated coronavirus vaccine in monkeys". The Lancet 362 (9399): 1895–1896. doi:10.1016/S0140-6736(03)14962-8. PMID 14667748. 
  6. ↑ Kim, Eun; Okada, Kaori; Kenniston, Tom; Raj, V. Stalin; Alhajri, Mohd M.; Farag, Elmoubasher A.B.A.; Alhajri, Farhoud; Osterhaus, Albert D.M.E. et al. (2014). "Immunogenicity of an adenoviral-based Middle East Respiratory Syndrome coronavirus vaccine in BALB/C mice". Vaccine 32 (45): 5975–5982. doi:10.1016/j.vaccine.2014.08.058. PMID 25192975. 
  7. ↑ Jiang, Shibo; Lu, Lu; Du, Lanying (2013). "Development of SARS vaccines and therapeutics is still needed". فيوچر وائرالوجي 8 (1): 1–2. doi:10.2217/fvl.12.126. PMID 32201503. 
  8. ↑ "SARS (severe acute respiratory syndrome)". نيشنل هيلٿ سروس. وقت 9 March 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 31 January 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  9. ↑ Greenough, Thomas C.; Babcock, Gregory J.; Roberts, Anjeanette; Hernandez, Hector J.; Thomas, Jr., William D.; Coccia, Jennifer A.; Graziano, Robert F.; Srinivasan, Mohan et al. (15 February 2005). "Development and Characterization of a Severe Acute Respiratory Syndrome–Associated Coronavirus–Neutralizing Human Monoclonal Antibody That Provides Effective Immunoprophylaxis in Mice". دي جرنل آف انفيڪشيئس ڊزيز 191 (4): 507–14. doi:10.1086/427242. PMID 15655773. 
  10. ↑ Tripp, Ralph A.; Haynes, Lia M.; Moore, Deborah; Anderson, Barbara; Tamin, Azaibi; Harcourt, Brian H.; Jones, Les P.; Yilla, Mamadi et al. (September 2005). "Monoclonal antibodies to SARS-associated coronavirus (SARS-CoV): Identification of neutralizing and antibodies reactive to S, N, M and E viral proteins". Journal of Virological Methods 128 (1–2): 21–8. doi:10.1016/j.jviromet.2005.03.021. PMID 15885812. 
  11. ↑ Roberts, Anjeanette; Thomas, William D.; Guarner, Jeannette; Lamirande, Elaine W.; Babcock, Gregory J.; Greenough, Thomas C.; Vogel, Leatrice; Hayes, Norman et al. (March 2006). "Therapy with a Severe Acute Respiratory Syndrome–Associated Coronavirus–Neutralizing Human Monoclonal Antibody Reduces Disease Severity and Viral Burden in Golden Syrian Hamsters". The Journal of Infectious Diseases 193 (5): 685–92. doi:10.1086/500143. PMID 16453264. 
  12. ↑ Butler, Declan (October 2012). "SARS veterans tackle coronavirus". نيچر 490 (7418): 20. doi:10.1038/490020a. PMID 23038444. Bibcode: 2012Natur.490...20B. 
  13. ↑ Modjarrad, Kayvon; Roberts, Christine C.; Mills, Kristin T.; Castellano, Amy R.; Paolino, Kristopher; Muthumani, Kar; Reuschel, Emma L.; Robb, Merlin L. et al. (2019). "Safety and immunogenicity of an anti-Middle East respiratory syndrome coronavirus DNA vaccine: a phase 1, open-label, single-arm, dose-escalation trial.". The Lancet Infectious Diseases 19 (9): 1013–1022. doi:10.1016/S1473-3099(19)30266-X. PMID 31351922. 
  14. ↑ Yong, Chean Yeah; Ong, Hui Kian; Yeap, Swee Keong; Ho, Kok Lian; Tan, Wen Siang (2019). "Recent Advances in the Vaccine Development Against Middle East Respiratory Syndrome-Coronavirus". Frontiers in Microbiology 10: 1781. doi:10.3389/fmicb.2019.01781. PMID 31428074. 
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 Fauci, Anthony S.; Lane, H. Clifford; Redfield, Robert R. (28 February 2020). "Covid-19 — Navigating the Uncharted". New England Journal of Medicine 382 (13): 1268–1269. doi:10.1056/nejme2002387. ISSN 0028-4793. PMID 32109011. 
  16. ↑ Gates, Bill (28 February 2020). "Responding to Covid-19 — A Once-in-a-Century Pandemic?". New England Journal of Medicine. doi:10.1056/nejmp2003762. ISSN 0028-4793. PMID 32109012. 
  17. ↑ Steenhuysen, Julie; Kelland, Kate (24 January 2020). "With Wuhan virus genetic code in hand, scientists begin work on a vaccine". روئٽرز. https://www.reuters.com/article/us-china-health-vaccines-idUSKBN1ZN2J8. 
  18. ↑ Praveen Duddu. "Coronavirus outbreak: Vaccines/drugs in the pipeline for Covid-19". Clinical Trials Arena. حاصل ڪيل 19 February 2020. 
  19. ↑ Lee, Jaimy (1 April 2020). "These nine companies are working on coronavirus treatments or vaccines — here's where things stand". MarketWatch. https://www.marketwatch.com/story/these-nine-companies-are-working-on-coronavirus-treatments-or-vaccines-heres-where-things-stand-2020-03-06. Retrieved 2 April 2020. 
  20. ↑ Cillian O'Brien (31 March 2020). "Vaccine watch: These are the efforts being made around the world". CTV News, Bell Media. https://www.ctvnews.ca/health/coronavirus/vaccine-watch-these-are-the-efforts-being-made-around-the-world-1.4875920. Retrieved 1 April 2020. 
  21. ↑ Spinney, Laura (18 March 2020). "When will a coronavirus vaccine be ready?". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/18/when-will-a-coronavirus-vaccine-be-ready. Retrieved 18 March 2020. 
  22. ↑ Ziady, Hanna (26 February 2020). "Biotech company Moderna says its coronavirus vaccine is ready for first tests". سي اين اين. https://www.cnn.com/2020/02/25/business/moderna-coronavirus-vaccine/index.html. 
  23. ↑ Cheng, Matthew P.; Lee, Todd C. Lee; Tan, Darrell H.S.; Murthy, Srinivas (26 March 2020). "Generating randomized trial evidence to optimize treatment in the COVID-19 pandemic". Canadian Medical Association Journal: cmaj.200438. doi:10.1503/cmaj.200438. ISSN 0820-3946. https://www.cmaj.ca/content/cmaj/early/2020/03/26/cmaj.200438.full.pdf. Retrieved 27 March 2020. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ڪووڊ-١٩_ويڪسين&oldid=294540" تان ورتل