ڪونوڪارپس

ڪونوڪارپس (Conocarpus) خاندان ڪمبرئٽاشيا ۾ گلن واري وڻن جي ٻن قسمن جو ھڪڙو نسل آھي، جيڪو دنيا جي ٽراپيڪل علائقن جو مقامي آھي. انهن مان هڪ قسم هڪ وسيع مينگروو نسل آهي ۽ ٻيو ڏکڻ ڳاڙهي سمنڊ جي ساحلن جي چوڌاري هڪ ننڍڙي علائقي تائين محدود آهي، جتي اهو موسمي دريائن سان گڏ وڌندو آهي.

خودڪار ٽيڪسو باڪس معاونت

خودڪار ٽيڪسو باڪس جوڙڻ لاءِ مهرباني. There's no taxonomy template at "Template:Taxonomy/Conocarpus", so the automated taxobox system doesn't know the taxonomy (درجا بندي) of Conocarpus. Is "Conocarpus" the سائنسي name of your taxon? For example, if you were editing the page "Animal", you'd need to specify |taxon=Animalia not |taxon=Animal. If it's not the expected scientific name, please correct it. There are some special cases which can be more difficult to set up (e.g. disambiguated taxon names). If you're not sure how to proceed, ask for help at Wikipedia talk:Automated taxobox system. Otherwise, click here to create the taxonomy template by entering the taxonomic details for "Conocarpus". It's partly set up for you.

ڪونوڪارپس
Conocarpus erectus
سائنسي درجا بندي
Unrecognized taxon (fix):	Conocarpus
Species
See text
هم معنيٰ
Rudbeckia Adans.

اھا ٻوٽن جا گھڻا ڍڳا جھنڊ آھن يا هڪ کان 20 ميٽر ڊگھا ننڍا کان وچولي قسم جا وڻ آھن. عام نالو يوناني لفظن "κονος" (ڪونوس)، معنيٰ ڪون ۽ "καρπος" (ڪارپوس) معنيٰ ميوو، مان مان نڪتل آهي.

ڪونوڪورپس جا ماحول تي اثر

وڻ انسان دوست ۽ ماحول دوست ھوندا آھن. جتي انسان پنھنجي مقامي ماحول ۾ رسي بسي وڏو ٿئي ٿو ائين وڻ مقامي ماحول مطابق اثر مرتب ڪن ٿا. سائنسي ماھرن مطابق ھڪ خطي جا وڻ ٻئي خطي ۾ پوکيا وڃن ٿا، انهن ٻوٽن تي آب ھوا جا مختلف اثر پون ٿا مثال طور جنھن ٻوٽي کي آمريڪا جي آبھوا ۽ زمين راس ھجي، ٻئي خطي ۾ منتقل ڪرڻ سان اھو نئين ماحول سان ڪراس ريئيڪشن  ٿي سگهي ٿو.

قدرت مختلف خطن ۾ نباتاتي قسم تخليق ڪيا. ھرھڪ ٻوٽو پنھنجي خطي جي حوالي سان ڪانڪا افاديت رکي ٿو پر ضروري ناھي تہ اھو ٻوٽو ٻئي خطي ۾ ساڳا فائدا رکندو ھجي.

نباتات جا ماھر ھي دلچسپ ۽ حيرت انگيز انڪشاف ڪن ٿا تہ جيتوڻيڪ ٻوٽن کي دماغ ۽ اعصابي گهرڙا نہ ٿين ٿا پر ڪجهه قسمن جا ٻوٽا پنھنجي حد ۾ ڀر ۾ ٻين ٻوٽن جي مداخلت پسند نٿا ڪن مطلب ھن سلسلي ۾ ٻوٽا خود غرض ٿين ٿا.

جيئن ڪنھن ديس ۾ ڌاريا اچي رھندا آھن تہ مقامي ماڻھن ۾ بي چيني وڌي ويندي آھي، انهن جو ساھ مٺ ۾ اچي ويندو آھي ۽ اھي پاڻ کي غير محفوظ سمجهڻ لڳندا آھن تيئن غير مقامي ٻوٽا ڪنھن جڳھ تي پوکيا وڃن ٿا تہ اتي اڪثر ناموافق آبھوا ۽ ٻوٽن جي پاڻ ۾ مزاج نہ ملڻ ڪري ٻوٽا ٽڪراء جو شڪار ٿي وڃن ٿا. ان ڪري ڪنھن ٻئي خطي جي ٻوٽي کي پاڻ وٽ پوکڻ کان پھرين تجربا ڪرڻ کپن ۽ انهن جي فائدن ۽ نقصانن جو تجزيو ڪرڻ کپي. جيڪڏھن فائدا گهٽ ۽ نقصان وڌيڪ ھجن تہ انهن ٻوٽن کي پوکڻ کان پاسو ڪرڻ کپي ۽  فصلن ۽ باغن جي مطابقت سان ۽ شھر واھڻ جي فطري ماحول مطابق ھر علائقي ۾ ماحول دوست ۔ ماحول موافق ٻوٽا ۽ وڻ پوکن کپن.

دنيا ۾ اھڙا سوين مثال پاتا وڃن ٿا جو نظر ايندڙ معصوم وڻن کي ڪنھن نئين خطي ۾ پوکڻ سان اھي اتي جي ٻوٽن جا نقصانڪار ٿي ويا. ان جو وڏو مثال آسٽريليا جو ليوڪا ميلا Leuca mela وڻ آھي جيڪو فلوريڊا جي زير زمين پاڻي جي سطح گهٽ ڪرڻ لاء پوکيو ويو جنھن مقامي ٻوٽن ۾ گهڙي 5 لک ايڪڙ زمين تباھ ڪئي. پاڪستان ۾ ائين 700 قسمن جا پرڏيھي وڻ پوکي ماحول سان ڇيڙڇاڙ ڪئي وئي آھي.

اسلام آباد کي سرسبز بنائڻ لاء گل توت پوکيا ويا، اھي تيزي سان وڌندا رھيا ايترو جو ماحول لاء خطري جي علامت بنجڻ لڳا. پاڪستان ميڊيڪل ريسرچ مطابق اسلام آباد ۽ آسپاس جا 45 سيڪڙو رھواسي گل توت جي ڪري ايلرڄي ۾ مبتلا ٿي ويا.

ماھرن جي مطابق سفيدي جو وڻ 24 ڪلاڪ ۾ ساڍا سترنھن لٽر پاڻي پئي فضا ۾ ڇڏي ٿو جنھن جي ڪري فضا ۾ نمي جي مقدار ۾ اضافو ٿي رھيو آھي.

اھڙي طرح جنوبي آمريڪا مان درآمد ڪيل واٽر فرن ۽گل بڪاولي جي جارحانا پکيڙ ۽ منفي اثرن جي ڪري سنڌ جي آبي سرشتي لاء لاء خطرو بنجي چڪا آھن.

نمي جي وڌيل مقدار انساني صحت لاء نقصانڪار ھئڻ کان علاوا فصلن تي ڪيڙن ۽ مڪوڙن جي حملي جو سبب بنجي رھي آھي. 1950ع ۾ غير مقامي ٻوٽن جي نباتاتي حملي جو مسئلو محسوس ڪري ورتو ھو پر ان جي آگاھي ھاڻي ٿي رھي آھي.

1992ع ۾ منعقد ٿيل سي بي ڊي âC.B.Dá جي ارٿ سمٽ جي ڪنوينشن ۾ دستخط ڪندڙ 161 ملڪن ھي مطالبو ڪيو ھو تہ اھڙا غير مقامي ٻوٽا، جيڪي ماحولياتي سرشتي ۽ مقامي ماحول لاء خطرو ھجن، انهن کي روڪيو وڃي.

ماحولياتي آلودگي کان بچڻ لاء پاڪستان ۾ ڪونوڪارپس پوکيا ويا جيڪي پڻ اسان جي ماحول سان مطابقت نٿا رکن. ماحول سان مطابقت نہ رکڻ ڪري ھن وڻ بہ ابتا ردعمل ڏيکاريا.

ڪونو ڪارپس جو ناڪام تجربو ڪراچي ۾ سٽي ناظم ڪمال مصطفا جي دور ۾ ڪيو ويو. 25 لک وڻ ڏکڻ آفريڪا مان گهرايا ويا. ھي وڻ ڪراچي ۾ پولڻ ايلرڄي ۔ دم ۽ سھڪي جو سبب بنجي رھيا آھن. ماھرن مطابق ڪونو ڪارپس اسان جي مقامي آبھوا ۽ ماحول سان ھم آھنگ ناھي. ڪونوڪارپس مقامي وڻن جي افزائش تي منفي اثر وجهي رھيو آھي۔ ھن وڻ کي ڳوٺن ۽ شھرن ۾ تيزي سان پوکيو پيو وڃي جنھن جا اڳتي ھلي خطرناڪ ماحولياتي اثر پوندا ۽ پيا آھن.

تاريخي طور تي ڪونوڪارپس کي صوماليہ جو وڻ ڄاتو وڃي ٿو. صوماليہ جي ساحلي پٽي تي پاتو وڃي ٿو. صوماليہ جي ساحلي پٽي سان ھلندي جبوتي ۽ يمن تائين پاتو وڃي ٿو. 1980 تائين ھي وڻ سوڊان ۔ ڪينيا ۔ سعودي عرب ۔ شام ۽ ڀارت تائين نظر اچڻ لڳو. ھاڻي ھي وڻ نائيجيريا ۔ سينيگال سميت آفريڪا جي 9 کان وڌيڪ ملڪن، برازيل ۽ ڪيوبا سميت آمريڪا جي 27 ملڪن، ۽ ان کان سواء ميڪسيڪو ۽ فلوريڊا آمريڪا ۾ پاتو وڃي ٿو.

ڪويت ۾ ھي وڻ 1988 ۾ آندو ويو. قطر 2011ع ۾ آبادين ۾ ڪونوڪارپس جي لڳائڻ تي پابندي لڳائي. ڪويت 2014ع ۾ ڪونوڪارپس کي شھرن ۽ اھڙين جڳھن تي اپائڻ جي پابندي ھنئي جتان پائيپن جو گذر ٿئي ٿو.

اھڙي طرح ايران ڪونوڪارپس کي شھرن ۾ لڳائڻ تي پابندي ھنئي. اگسٽ 2016 تي ڪمشنر ڪراچي شھر ڀر ۾ ڪونوڪارپس جي خريد وڪري تي پابندي ھنئي پر ڪراچي شھر ٻڌائي سگهي ٿو تہ ان پابندي تي ڪيترو عمل ٿيو آھي.

جتي خشڪ سالي ھجي، اتي ڪونوڪارپس کي پوکڻ نہ کپي ڇوجو ھي وڻ زمين اندر وڏيون پاڙون ھڻن ٿا ۽ پاڻي گهڻو چوھين ٿا نتيجي طور اتي جر جو پاڻي کٽي وڃي ٿو. واھن يا ڪئنالن ڀرسان ھي وڻ انهن جو پاڻي گهٽ ڪري ڇڏي ٿو ۽ مقامي طور تي پاڻي جي کوٽ کي منھن ڏسڻو پوي ٿو. ھلي ھلي ھي وڻ پاڻي جي کوٽ جي ڪري سڪي وڃن ٿا. ھي وڻ مقامي ناھي ان ڪري اسان جي ماحول سان مطابقت نٿو رکي. جڏھن اسان هن وڻ جي ويجهو ويندا آھيون ھن جي پنن تي مکين جا ولر پيا جهڻڪندا آھن ۽ پنن تي ويٺل نظر ايندا آھن مطلب جتي ھي وڻ آھن اتي مکيون جهجهيون ٿين ٿيون.

ڪراچي ھڪ جاگرافيائي زون آھي جتي ھڪ قسم جا وڻ نہ پوکڻ کپن. ڪنھن وڏي ايراضي ۾ ھڪ قسم جي وڻن پوکڻ سان پيچيدھ مسئلن کي منھن ڏيڻو پوي ٿو. ھڪ وڻ کي بيماري لڳڻ سان سڀني ھڪ قسم جي وڻن کي اھا بيماري وٺي وڃي ٿي نتيجي انهن وڻن جي سڙڻ جو خطرو رھي ٿو ۽ اتي وڻن جي نہ ھجڻ ڪري ھڪ وقت وڏو محولياتي مسئلو ٿي سگهي ٿو. ڪونوڪارپس کي جڳھن ڀرسان نہ پوکڻ کپي ڇوجو ھي وڏي پاڙ ھڻي ٿو ايتري قدر جو جڳھن جي چرين کي پاڙ جو ڄارو وڪوڙي وڃي ٿو نتيجي جڳھن جا بنياد ڪمزور ٿي وڃن ٿا يا وري مينھن وسڻ سان مينھن جو پاڻي پاڙن کان ٿيندو جڳھ جي چرين ۾ پھچي انهن کي ڪيرائي سگهي ٿو. جن گهٽين ۾ پائيپ ھوندا آھن اتي ڪونوڪارپس پاڙون ھڻي پائيپن اندر پنھنجو ڄارو پکيڙي وڏا مسئلا پيدا ڪندو آھي ۽ شھري پاڻي جي مسئلن جو شڪار ٿي ويندا آھن ڇوجو ڪونوڪارپس جو ڄار پائيپن ۾ وڌندو ويندو آھي ۽ پائيپن کي بند ڪري ويھي رھندو آھي.

ڪونوڪارپس جي وڻن جي عام ٿيندي ئي مقامي پکي گهٽجي ويا ۽ ٻين علائقن ۾ لڏپلاڻ ڪري ويا ڇوجو مقامي پکي ھن وڻ تي ويھڻ پسند نٿا ڪن.

ھن وڻ مان ڪجهه زھريلا مادا خارج ٿين ٿا جيڪي جانورن توڙي انسانن لاء نقصانڪار آھن. جامع ڪراچي جي ڊاڪٽر ظفر اقبال شمس جي International journal of environment ۾ شايع ٿيل تحقيق مطابق

ڪونوڪارپس جي پنن ۾ ڪثير تعداد ۾ Extract phenolic compounds پاتا وڃن ٿا جيڪي مڪئي ۽ لوڻڪ جي پيداوار نشونما ۽ واڌويجھ جي روڪ جو سبب بنجن ٿا.

ايگريڪلچرل يونيورسٽي ٽنڊو ڄام جي پروفيسر محمد اسماعيل ڪنڀر جو چُوڻ آهي

"هي هڪ غير ضروري وڻ آهي، ان جي جا تي اسان کي وڌ کان وڌ نم پوکڻ گهرجي ڇاڪاڻ تہ هي وڻ پري کان تہ سائو نظر اچي ٿو پر انهي جو ڊگهي مدي ۾ ڪو گهڻو فائدو نہ آهي. جيئن تہ اهو جلدي وڏو ٿي وڃي ٿو، ان ڪري انهي کي گهڻي کان گهڻو پوکيو ٿو وڃي. نہ تہ اهو وڻ اسان جي ماحول مطابق آهي ۽ نہ ئي انهي ۾ ڪو ميوو يا گل لڳي ٿو. ان ڪري ڪجهه ميويدار ۽ گلن وارا وڻ پوکيا وڃن".

آء سي يو اين اداري ۾ ڪم ڪندڙ نديم مير بحر جو ان وڻ جي باري ۾ چوڻ آهي

"هي وڻ لوڻياٺو آهي. انهي جو پن جتي بہ ڪري ٿو، اتي ڪلر پيدا ڪري ٿو. سنڌ ۾ جيڪي بہ ماڻهو وڻ ٻهراڙين ۾ پوکين ٿا، انهن مان ڪوبہ ماڻهو پنهنجي گهر ۾ اهو وڻ نٿو پوکي ڇاڪاڻ تہ نہ اهو ٿڌي ڇانو جو احساس ڏياري ٿو ۽ نہ ئي ڪو پکي ان ۾ آکيرو جوڙي ٿو“.

ماھرن جي تحقيق مطابق مقامي وڻ نم ڪونوڪارپس کان ڀيرا وڌيڪ ڪاربان جذب ڪري ٿو. ان مان ظاھر ٿئي ٿو تہ ڪونوڪارپس مقامي وڻ نہ ھجڻ ڪري ۽ گهڻي مقدار ۾ ھجڻ ڪري اوتري ڪاربان جذب ڪرڻ جي صلاحيت نٿو رکي ۔ ان سبب ڪري ڪراچي جو گرمي پد گهڻو وڌي ويو آھي.  ڪراچي ۾ هاڻوڪي آيل گرمي جي لھر دوران جڏهن ماڻهن کي گهڻي گرمي لڳي تہ اهي انهي وڻ جي هيٺ وڃي ويٺا پر جيئن تہ انهي جي ڇانو ۾ ٿڌ واري تاثير ئي نہ آهي تنهنڪري اهو وڻ ماڻهن کي اها سهولت نہ فراهم ڪري سگهيو جيڪي عام وڻ ڪندا آهن. ان کانسوا اهو ساھ واري ايللرڄي بہ پيدا ڪري ٿو جنهن ۾ گهڻي کان گهڻو دم جو مرض وڌي ٿو. ۔

مورو واسي دوست اڪرم چانڊيو جي اکين ڏٺي تجزيي مطابق ڪونو وڻ جنھن زمين ۾ آھي، ان جي ھيٺان فصل ڀل ڪري وڃي ٿو يا ايتري اپت نٿو ڏئي. ڪونو جا پن جيئن ھيٺ ڪرن ٿا تہ اتي ڪلر وارو ماحول پيدا ڪن ٿا ۽ اتي ڪوبہ ٻوٽو نٿو نسري.

تحقيق مطابق ڪونوڪارپس جي پنن ۾ 31 قسمن جا مختلف ڪيميائي مادا پاتا وڃن ٿا جيڪي ڪنھن نہ ڪنھن حوالي سان جانورن ۔ ٻوٽن ۽ انسانن لاء فائدي يا نقصان جو سبب بنجن ٿا.

جرنل آف فارماسوٽیڪل، بائیولوجیڪل اینڊ ڪیمیڪل سائنسز ۾ شايع ٿيل تحقيق مطابق ڪونوڪارپس جو ٻوٽو آرائشي گلن جي ڦٽڻ ۾ رڪاوٽ جو سبب بنجي ٿو. ڪونوڪارپس جي پاڙن مان نڪرندڙ مادو آرائشي گلن جي ڦٽڻ جي صلاحيت کي 40 سيڪڙو گهٽ ڪري ٿو.

اھڙي طرح امریڪن جرنل آف پلانٽ سائنسز ۾ شايع ٿيندڙ تحقيق ۾ ھي ڳالھ سامهون آئي آھي تہ ڪونوڪارپس جو ٻوٽو مڪئي ۽ راون جي ڦٽڻ ۾ رڪاوٽون وجهي ٿو.

جڏھن مڪئي ۽ راون جي ٻجن کي ڪونوڪارپس جي پنن جو 7 فيصد محلول لڳائي پوکيو ويو تہ ٻجن جو ڦوٽھڙو صرف 11 فيصد رھجي ويو.

انٹر نیشنل جرنل آف فارمیسي اینڊ فارماسیوٽیڪل ریسرچ ۾ شايع ٿيندڙ ھڪ تحقيق مطابق ڪونوڪارپس جو ٻوٽو زھريلو ناھي. تجربي ۾ وڻ جي پنن جو رس ڪوئن کي پياريو ويو ۔ ڪوئا مرڻ کان بچي ويا پر جن ڪوئن کي وڌيڪ رس پياريو ويو انهن جي جيري ۽ بڪين ۾ بيماري جون علامتون ظاھر ٿي ويون.

سنڌ جي شھر ڪراچي ۾ يونيورسٽي آف ڪراچي جي محقق ڊاڪٽر انجم پروين ۽ان جي ساٿين ڪراچي جي فضا ۾ موجود پولن ايلرڄي جو مشاھدو ڪيو. ھن تجربي مان پتو پيو تہ ڪراچي جي مختلف 32 وڻن ۾ پولن ايلرڄي موجود ھئي جن مان 12 ٻوٽن جي پولڻ ايلرڄي انساني صحت لاء نقصانڪار آھي.

انهن 12 ٻوٽن ۾ جنگلي چڻو (جڙي ٻوٽي جنھن جو قد اڍائي فوٽ ٿئي ٿو) ۔ ايٽرپيليڪس جهاڙي نما ٻوٽو (جنھن جو قد 2 فوٽ ٿئي ٿو)۔ لئو (ھڪ  ٻوٽو) ۔ ڪونوڪارپس ۔ لاڻي گاھ ۔ برو ۔ اھر (جو جھڙو ٻوٽو) ۔ ولايتي ٻٻر ۔ اسپنگر ۔ جهل ۔ سفيدو ۽ ديسي ٻٻر بہ شامل آھي.

رضا ٻرڙو پنھنجي مضمون ۾ لکي ٿو

محققن مطابق ڪونوڪارپس اسٿما ساھ جي بيماري جو سبب بنجي ٿو ۽ ماحول تي ناڪاري اثر اثر وجهي ٿو.

سامونڊي سطح جو وڌڻ :-

مختلف رپورٽن ۽ اسٽڊيز جي بنياد تي ٻڌايو ٿو وڃي تہ ڪوني وڻ جي ڪري سامونڊي سطح وڌي رهي آهي. سامونڊي سطح وڌڻ جي ڪري دنيا جا ساڃاھ وند اڳ ۾ ئي تمام گهڻا پريشان آهن پر هي وڻ بہ انهي مسئلي کي اڃا هٿي ٿو وٺرائي.

ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ جو ماحول (هوا) ۾ وڌڻ :-

جيئن تہ ڪوني جو ٻوٽو ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ وڌيڪ خارج ڪري ٿو انهي جي ڪري ئي ان جي پنن ۽ پاڙ ۾ تڪڙي واڌ به ٿئي ٿي ۽ انهي سان اوتري مقدار ۾ پاڻي به جذب ڪري ٿو.

ماحول جو گرمي پد وڌائڻ :-

مختلف تحقيقن موجب ڪوني وڻ جي ڪري ماحول جو گرمي پد وڌي ٿو. انهي جي ڪري ٻين ٻوٽن تي بہ ان جو اثر پئجي سگهي ٿو. هڪڙي رپورٽ ۾ اهو بہ ڄاڻايو ويو آهي تہ 2035 تائين هن ٻوٽي جي ڌرتي تي موجودگي جي ڪري 0.3_ 0.7 سينٽي گريڊ تائي گرمي پد وڌي سگهي ٿو.

برساتن جو گهٽ پوڻ ۽ ڳرندڙ لوڻن جو مقدار وڌڻ :-

هي وڻ پنهنجي جياپي لاءِ زير زمين ۾ موجود پاڻي جي مقدار کي پنهنجي واڌ ويجھ لاءِ ڪتب آڻي ٿو نتيجي طور زمين ۾ موجود لوڻ جيڪي پاڻي جي زير زمين وهڪري سان هيٺ هليا ويندا هيا تن لوڻن کي زمين جي اونهائي طرف وڃڻ ۾ ڏکيائي ٿيندي نتيجي طور زمين جي مٿاڇري حصي تي لوڻن جو مقدار وڌندو. ٻي ڳالھ جيڪڏهن زمين ۾ پاڻي موجود نہ هوندو، سمنڊ زمين کي پائيندو ايندو. مطلب سمنڊ جو پاڻي زير زمين جو حصو ٿي زمينن ۾ متعارف ٿيندو. تحقيق موجب تہ ڪوني وڻ جي گهڻائي جي ڪري انهي علائقي ۾ برساتون پوڻ بہ گهٽجي وينديون آهن.

http://www.crfm.net/~uwohx…/images/7._Mangroves_combined.pdf

ڪونو وڻ  ڀلي ماحول دشمن نہ ھجي، فطرت جو حصو آھي، آفريڪا جي ماحول سان مطابقت رکي ٿو ۽ اتي جي آبھوا لاء موافق آھي پر ھتي جي ماحول سان ھم آھنگ ناھي آبھوا سان مطابقت نٿو رکي، ٿوري آڪسيجن کڻي ٿو ۽ ٿوري ڪاربان ڊاء آڪسائيڊ جذب ڪري ٿو.

منھنجي گهر جي ڀرسان عيدگاھ آھي جتي ڪونو جا سو کن وڻ آھن. شھر مان 5 وڳي شام جو گهر ڏي ايندي تجسس ٿيو تہ ڇونہ عيد گاھ ۾ ڪونو وڻن تي پکي يا آکيرا ڏسان تہ انهن وڻن ۾ آھن يا نہ. منھنجي حيرت جي حد نہ رھي تہ مان سلسليوار ڪونو جي وڻن ڏسندو اڳتي وڌندو ويس ڪونو وڻن ۾ نڪي آکيرا ھيا، نڪي مٿان پکي ۽ نڪي پکين جا چھڪا. وکون وڌائيندي مان گهر ۾ آيس. گهر ۾ موجود نم ۽ ٻير جي وڻ تي جهرڪين جا چھڪا ھيا، جهرڪيون چھ چھ چھڪي رھيون ھيون، ھڪ ٽار کان ٻئي ٽار تي اڏرندي چھچٽو مچائي رھيون ھيون ۽ منھنجي دل بہ انهن جي لاتين ۾ پيھجي اکين مان محبت جا جهلڪا ڏيندي مٺڙن مٺڙن آلاپن ۾ گم ٿي وئي.