ڪمبوڊيا

ڏکڻ-اوڀر ايشيا ۾ ملڪ
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the country تي آهي. the song by Kim Wilde جي لاءِ Cambodia (song) ڏسو.

ڪمبوڊيا (Cambodia)، سرڪاري طور تي ڪمبوڊيا جي بادشاهت ڏکن اوڀر ايشیا ۾ واقع هڪ ملڪ آهي. هن ملڪ جو سرحدون اتر۔اولهه ۾ ٿائيلينڊ، اتر ۾ لاوس، اوڀر ۾ ويٽنام ۽ ڏکڻ اولهه ۾ ٿائيلينڊ جي نار سان گڏ هڪ ساحلي پٽي سان ملن ٿيون. ڪمبوڊيا 1,81,035 چورس ڪلوميٽر (69,898 چورس ميل) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي، ۽ ان جي آبادي اٽڪل هڪ ڪروڙ ستر لک (17 ملين) آهي. ان جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو شهر نوم پنھ (Phnom Penh) آهي.

ڪمبوڊيا جي سلطنت

ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (Khmer)
سانچو:Transliteration (UNGEGN)
Flag of ڪمبوڊيا
{{{coat_alt}}}
جھنڊو Royal arms
شُعار: 'ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ
سانچو:Transliteration
("قوم، مذهب، بادشاهت")
ترانو: នគររាជ
سانچو:Transliteration
("شاهي سلطنت")
گادي جو هنڌ نوم پينھ
11°34′N 104°55′E / 11.57°N 104.91°E / 11.57; 104.91
سڀ کان وڏو شهر گادي جو شھر
سرڪاري ٻولي ۽ قومي ٻولي کمر ٻولي[1]
سرڪاري رسم الخط کمر[1]
نسلي گروھ (2019[2][3])
  • 95.8% کمير
  • 1.8% چيم
  • 0.6% چيني
  • 0.5% ويٽنامي
  • 1.3% ٻيا
مذهب (2019[5]) • 97% ٻڌمت (سرڪاري)

[4]

  • 2.0% اسلام
  • 0.3% عيسائيت
  • 0.5% ٻيا
مقامي آبادي • ڪمبوڊين
  • کمير
  • ڪيمپوچين (تاريخي)
حڪومت يونيٽري پارلياماني آئيني اختياري بادشاهت هڪ آمرانه موروثي رياست جي تحت[6][7][8]
• بادشاھہ
نوردوم سيهاموني
• وزير اعظم
هن مانیت
• سينيٽ جو صدر
هن سين
• قومي اسيمبلي جو صدر
کون سوڊاري
مقننه پارليامينٽ
سينيٽ
قومي اسيمبلي
ٺهڻ
• فنان
68–550
• چینلا
550–802
• کیمر سلطنت
802–1431
• وچين دور
1431–1863
• فرانسيسي محافظت
11 آگسٽ 1863ع
• فرانس کان آزادي
9 نومبر 1953ع
پکيڙ
• جملي
181٬035 km2 (69٬898 sq mi) (88ھون)
• پاڻي (%)
2.5
آبادي
• 2023ع اندازو
1,70,91,464[9] (72ھون)
•  گھاٽائي
94.4 /km2 (244.5 /sq mi)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2024ع لڳ ڀڳ
• ڪل
106.714 بلين آمريڪي ڊالر[10] (97ھون)
• في سيڪڙو
6,541 آمريڪي ڊالر[10] (144ھون)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2024ع لڳ ڀڳ
• ڪل
33.233 بلين آمريڪي ڊالر[10] (108ھون)

سال 802 ع ۾، جيا ورمن بین، پاڻ کي بادشاهه قرار ڏنو، "ڪمبوجا" جي نالي سان چینلا جي جنگجو کمير راجائن کي متحد ڪيو. [15] هن کمير سلطنت جي شروعات جي نشاندهي ڪئي. هندستاني بادشاهت پهرين هندومت ۽ پوءِ ٻڌمت کي ڏکڻ اوڀر ايشيا تائين پکيڙڻ ۾ سهولت ڏني ۽ سڄي خطي ۾ مذهبي بنيادي ڍانچي جا منصوبا شروع ڪيا. پندرهين صديءَ ۾، ڪمبوڊيا ۾ طاقت جي زوال جو تجربو ٿيو ۽ 1863ع ۾، اهو فرانس جو محافظو بڻجي ويو. ٻي عالمي جنگ دوران جاپاني قبضي جي مدت کان پوء، ڪمبوڊيا 1953ع ۾ آزادي حاصل ڪئي. ويٽنام جنگ 1965 ۾ هو چي منھ ۽ سيهانوڪ پيچرن ذريعي ملڪ ۾ وڌايو. 1970ع جي بغاوت آمريڪا سان اتحاد ڪندڙ کمير ريپبلڪ قائم ڪيو، جنهن کي 1975ع ۾ خمير روج جو تختو اونڌو ڪيو ويو. خمير روج ملڪ تي حڪومت ڪئي ۽ 1975ع کان 1979ع تائين ڪمبوڊين نسل ڪشي ڪئي، جڏهن کين ڪمبوڊيا۔ويٽنامي جنگ ۾ بي دخل ڪيو ويو. ويٽنامي۔قبضي ٿيل پيپلز ريپبلڪ آف ڪيمپوچيا جي اصل حڪومت بڻجي وئي. 1991ع جي پيرس امن معاهدي جي پٺيان، جيڪو رسمي طور تي ويٽنام سان جنگ ختم ڪيو، ڪمبوڊيا گڏيل قومن جي مشن (1992-93) جي ذريعي سنڀاليو ويو. اقوام متحده چونڊون منعقد ڪرڻ کان پوء واپس ورتو جنهن ۾ تقريبا 90 سيڪڙو رجسٽرڊ ووٽرن ووٽ ڪاسٽ ڪيو. 1997ع جي بغاوت ۾ وزير اعظم هون سين ۽ ڪمبوڊين پيپلز پارٽي (سي پي پي) جي ماتحت طاقت کي مضبوط ڪيو. جڏهن ته آئيني طور تي هڪ گهڻ پارٽي رياست، سي پي پي سياسي نظام تي غلبہ حاصل ڪري ٿي ۽ 2017ع ۾ ان جي مکيه اپوزيشن پارٽي کي ٽوڙي ڇڏيو، ڪمبوڊيا کي حقيقت ۾ هڪ پارٽي رياست بڻائي.[16]

گڏيل قومن ڪمبوڊيا کي گهٽ ۾ گهٽ ترقي يافته ملڪ قرار ڏنو آهي.[17] ڪمبوڊيا گڏيل قومن، آسیان، اوڀر ايشيا سمٽ، WTO، نان الائنڊ موومينٽ ۽ لا فرانڪوفوني جو ميمبر آهي. ڪمبوڊيا شنگھائي تعاون تنظيم جو مذاڪرات پارٽنر آھي.[18] زراعت هڪ اهم معاشي شعبي رهي ٿي، جنهن ۾ ٽيڪسٽائيل، تعميرات، گارمينٽس ۽ سياحت ۾ واڌ سان پرڏيهي سيڙپڪاري ۽ بين الاقوامي واپار ۾ اضافو ٿيو. [19] ڪمبوڊيا کي موسمي تبديليءَ جي ڪري سڀ کان وڌيڪ خطرناڪ ملڪن مان سمجهيو وڃي ٿو.

ڪمبوڊيا جو جھنڊو
  1. 1.0 1.1 "Constitution of the Kingdom of Cambodia". Office of the Council of Ministers. អង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស. وقت 14 December 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 September 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  2. "General Population Census of Cambodia 2019" (PDF). وقت 3 February 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 May 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. "Ethnic Minorities, Census of Cambodia 2019" (PDF). وقت 3 March 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. "Constitution of the Kingdom of Cambodia". Constitutional Council of Cambodia. وقت 16 October 2022 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 April 2022. Buddhism is State's religion  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  5. "General Population Census of Cambodia 2019" (PDF). وقت 3 February 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 May 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  6. "What to expect from Cambodia's new 'dynastic' prime minister". Deutsche Welle. 8 August 2022. https://www.dw.com/en/what-to-expect-from-cambodias-new-dynastic-prime-minister/a-66591627. 
  7. Syed, Armani. "What to Know About the Army Chief Who Will Be Cambodia's Next Leader". Time. حاصل ڪيل 25 August 2023. 
  8. Hunt, Luke (23 August 2023). "Assessing Cambodia's New Political Leadership". The Diplomat. https://thediplomat.com/2023/08/assessing-cambodias-new-political-leadership/. 
  9. "រក្សាសិទ្ធ, វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ, រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា - Copyright © 2017, NIS, MOP, Government of Cambodia - Official Statistics of Cambodia". وقت 3 April 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Cambodia)". IMF.org. International Monetary Fund. وقت 3 November 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 15 October 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  11. "Income Gini coefficient". hdr.undp.org. World Bank. وقت 10 June 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 January 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. وقت 8 September 2022 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 September 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  13. Nay Im, Tal; Dabadie, Michel. "Dollarization in Cambodia" (PDF). National Bank of Cambodia. وقت 11 May 2022 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 April 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. Nagumo, Jada (4 August 2021). "Cambodia aims to wean off US dollar dependence with digital currency". Nikkei Asia. https://asia.nikkei.com/Business/Markets/Currencies/Cambodia-aims-to-wean-off-US-dollar-dependence-with-digital-currency#:~:text=Cambodia%20runs%20a%20dual%2Dcurrency,of%20civil%20war%20and%20unrest.. ""Cambodia runs a dual-currency system, with the U.S. dollar widely circulating in its economy. The country's dollarization began in the 1980s and 90s, following years of civil war and unrest."" 
  15. Chandler, David P. (1992) History of Cambodia. Boulder, CO: Westview Press, ISBN 0813335116.
  16. Barrett, Chris. "Biden, Albanese urged to fight repression in Cambodia". The Sydney Morning Herald. وقت 17 November 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-11-17.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  17. "UN list of Least Developed Countries". UNCTAD. وقت 29 March 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 November 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. Kucera, Joshua. "SCO Summit Provides Few Concrete Results, But More Ambitious Goals". Eurasianet. وقت 10 April 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 16 October 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. "Cambodia to outgrow LDC status by 2020". The Phnom Penh Post. 18 May 2011. Archived from the original on 21 May 2011. https://web.archive.org/web/20110521094658/http://www.phnompenhpost.com/index.php/2011051849188/Business/cambodia-to-outgrow-ldc-status-by-2020.html. Retrieved 19 July 2024.