ڪشن ڳڙهه جو ڪشن سنگهه
| ھي مضمون وڪپيڊيا ايشيائي مھيني 2024ع جي حصي طور اماڻيو ويو ھيو يا ان کي وڌايو ويو ھيو. |
راجا ڪشن سنگهه (28 اپريل 1575 – مئي 1615 ) مارواڙ جي موتا راجا اُدائي سنگهه جو پٽ ۽ ڪشن ڳڙهه جو باني ۽ ڪشن ڳڙهه رياست جي نالي سان مشهور هئي .هن جي ڀيڻ مناوتي بائي مغل شهنشاهه جهانگير جي گهرواري ۽ سندس جانشين جي ماءُ هئي. پنجون مغل شهنشاهه شاهجهان.
| راجا ڪشن سنگهه | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| راجا جو ڪشن گڑھ راجڪمار مارواڙ | |||||
| ت. 1611 – مئي 1615 | |||||
| جانشين | سهسمل | ||||
| جيون ساٿي | ڀاٽيانجي سوجن ديجي ڊي آف ڪنور ديالداس پٽ يووراج کيت سنگهه جو جيسلمير
سيسوديني جي پھول ديجي هاديجي روپ ديجي جو بنڊي | ||||
| نسل | ساهس مل
جگ مل سامان جو سامان هري سنگھ | ||||
| |||||
| گهراڻو | راٺوڙ | ||||
| پيءُ | راجا اُدائي سنگهه راٺوڙ | ||||
| جنم | ڪرشن سنگھ 28 اپريل 1575ع جوڌپور،مارواڙي،راجپوتانا | ||||
| لاڏاڻو | مئي 1615ع اجمير،اجمير سباح،مغل سلطنت | ||||
| مذھب | هندومذهب | ||||
خاندان
سنواريو28 اپريل 1583ع تي ڪشن چند جي نالي سان ڄائو، هو مارواڙ [1]جي حاڪم راجا ادائي سنگهه جو پٽ هو. هن جي ماءُ راجاوت ڪڇيوهي منرنگ ديويجي هئي، جيڪا هن جي پيءُ جي پرنسپل ساٿي هئي [2] ۽ ناروار جي راجا اسڪران جي ڌيءَ هئي، [3] جيڪا پڻ پنهنجي چاچي، ڀرمل جي حق ۾ بي دخل ٿيڻ کان اڳ مختصر طور امبر جو راجا هئي.[4] هو مارواڙ جي حاڪم سر سنگهه جو ننڍو ڀاءُ ۽ ماني بائي، جهانگير جي زال ۽ شاهه جهان جي ماءُ پڻ هو.[5]
شاهي خدمت جي تحت
سنواريوڪشن سنگهه کي ننڍي عمر ۾ مغلن جي خدمت ۾ موڪليو ويو. 1594ع ۾ کيس اڪبر طرفان جوڌپور جي ڏکڻ-اوڀر واري علائقي جي عطا جي تصديق ڪئي وئي.
1607ع ۾ کيس جهانگير طرفان 1000 زعت ۽ 500 سوارن جو منصب عطا ڪيو ويو.
1608ع ۾ هن مهابت خان جي راڻيءَ جي خلاف ميوار جي مدد ڪئي ۽ ڄنگهه سان ٽنگ تي زخمي ٿي پيو. سندس قابلِ قدر خدمتن جي ڪري جهانگير سندس درجو وڌائي 2000 زعت ۽ 1000 سوار ڪيو.[6] هن کي سٿولاو جي جاگير پڻ ڏني وئي هئي.[7]
1609ع ۾ هن سٿولاو جي ماڳ تي ڪشن ڳڙهه شهر جو بنياد وڌو.[8]
1612ع ۾ جهانگير کيس ”مهاراجا“ جو لقب عطا ڪيو[9]. مارچ 1615ع ۾ سندس منصب 3000 زت ۽ 1500 سوار ٿي ويو.[10]
وفات
سنواريوڪشن سنگهه مئي 1615ع ۾ اجمير ڀرسان وفات ڪئي. جهانگير ان واقعي کي هن ريت بيان ڪيو آهي:[11]
”جمعي جي رات، 15 تاريخ، هڪ عجيب واقعو ٿيو. اتفاق سان ان رات مان پشڪر ۾ هوس. مختصر ڳالهه ڪجي ته راجا سورج سنگهه جو پنهنجو ڀاءُ ڪشن گوبند داس، جنهن راجا جي وڪيل، گوبند داس جي ڪري، ڪجهه عرصو اڳ گوپال داس نالي هڪ نوجوان پنهنجي ڀائٽيءَ کي قتل ڪري ڇڏيو هو، وڏي ڇڪتاڻ ۾ هو. جهيڙي جو سبب ٻڌائڻ ۾ گهڻو وقت لڳندو. ڪشن سنگهه کي اميد هئي ته جيئن گوپال داس به راجا (سورج سنگهه) جو ڀائٽيو هو، تنهن ڪري پويون گوبند داس کي ماري ڇڏيندو. پر راجا گوبند داس جي تجربي ۽ قابليت جي ڪري، پنهنجي ڀائٽي جي موت جو بدلو وٺڻ جو خيال ڇڏي ڏنو. ڪشن جڏهن راجا جي اها غفلت ڏٺي، تڏهن هن پاڻ کي پڪو ارادو ڪيو ته هو پنهنجي ڀائٽيءَ جو بدلو وٺي، ۽ سندس خون کي ڪنهن به صورت ۾ گذرڻ نه ڏي. گهڻي دير تائين هن اها ڳالهه پنهنجي ذهن ۾ رکي، تان جو ان رات هن پنهنجن ڀائرن، دوستن ۽ نوڪرن کي گڏ ڪري ٻڌايو ته هو ان رات گوبند داس جي جان وٺڻ لاءِ ويندو، چاهي ڪجهه به ٿئي، پر هن ائين نه ڪيو. خيال رکجو ته راجا کي ڪھڙو نقصان پھچندو. راجا اڻڄاڻ هو ته ڇا ٿي رهيو آهي، ۽ جڏهن صبح ٿيو ته ڪشن ڪرن، پنهنجي ڀاء جي پٽ ۽ ٻين ساٿين سان گڏ آيو. جڏهن هو راجا جي گهر جي دروازي تي پهتو ته هن ڪجهه تجربيڪار ماڻهن کي پيدل گوبند داس جي گهر ڏانهن موڪليو، جيڪو راجا جي ڀرسان هو. پاڻ (ڪشن) گهوڙي تي سوار هو، ۽ دروازي جي ڀرسان بيٺو هو. اهي ماڻهو پيادل گوبند داس جي گهر ۾ داخل ٿيا، ۽ اتي موجود ڪجهه ماڻهن کي ماري وڌائون. جڏهن اها ويڙهه هلي رهي هئي ته گوبند داس جاڳي پيو، ۽ حيرت جي حالت ۾ تلوار هٿ ڪري گهر جي هڪ پاسي کان ٻاهران چوڪيدارن سان گڏ اچي رهيو هو. جڏهن پيادل ماڻهو ڪجهه ماڻهن کي مارڻ کان پوءِ خيمي مان ٻاهر آيا ته گوبند داس کي ڳولڻ جي ڪوشش ڪئي، ۽ ساڻس ملاقات ڪري، هن کي قتل ڪيو. ان کان اڳ جو گوبند داس جي قتل جي خبر ڪشن تائين پهتي، هو وڌيڪ برداشت نه ڪري سگهيو، سو هيٺ لهي اندر آيو. جيتوڻيڪ هن جي ماڻهن پريشان حالت ۾ احتجاج ڪيو ته اهو پيرن تي وڃڻ صحيح ناهي، هو ڪنهن به صورت ۾ انهن جي نه ٻڌي. جيڪڏهن هو ٿوري دير رهي ها ۽ سندس دشمن جي مارجڻ جي خبر کيس پهچي وڃي ها ته ممڪن آهي ته هو سلامتيءَ سان بچي وڃي ها، جيئن هو سوار ٿي چڪو هجي. تقدير جو قلم جيئن ئي اڳتي نڪري ويو هو ته جيئن ئي هو هيٺ لٿو ۽ اندر داخل ٿيو ته راجا، جيڪو پنهنجي محل (عورت اپارٽمنٽ) ۾ هو، ماڻهن جي هڙتال کي ڏسي بيدار ٿيو، ۽ پنهنجي گهر جي دروازي تي بيٺو. هن جي تلوار سان. ھر طرف کان ماڻھو اُڀري آيا ۽ پيادل ماڻھن جي مقابلي ۾ اچي ويا. هنن ڏٺو ته پيادلن جو تعداد ڪيترو هو، ۽ وڏي تعداد ۾ ٻاهر نڪري ڪشن سنگهه جي ماڻهن سان منهن ڪيو، جن جو تعداد ڏهه هو. مختصر ۾، ڪشن سنگهه ۽ سندس ڀائٽيو ڪرن، جڏهن راجا جي گهر پهتا، ته انهن ماڻهن تي حملو ڪيو ۽ ٻنهي کي قتل ڪيو. ڪشن سنگهه کي ست ۽ ڪرن کي نو زخم هئا. انهيءَ ويڙهه ۾ ٻنهي پاسن جا 66 ڄڻا مارجي ويا، راجا جي 30 طرف ۽ ڪشن سنگهه جا 36. جڏهن سج اڀريو ۽ پنهنجي روشنيءَ سان دنيا کي روشن ڪيو، تڏهن هيءُ ڌنڌو پڌرو ٿيو ۽ راجا ڏٺو ته سندس ڀاءُ سندس ڀائٽيو ۽ سندس ڪجهه نوڪر، جن کي هو پاڻ کان وڌيڪ پيارو سمجهندو هو، مارجي ويا ۽ باقي سڀ پنهنجي پنهنجي ماڳن ڏانهن ڀڄي ويا. اها خبر مون کي پشڪر ۾ پهتي ۽ مون کين حڪم ڏنو ته جيڪي قتل ڪيا ويا آهن، تن کي سندن رسم موجب ساڙيو وڃي ۽ مون کي واقعي جي واقعي جي خبر ڏي. آخر ۾ اهو واضح ٿي ويو ته اهو معاملو ان طريقي سان ٿي چڪو آهي جنهن ۾ اهو هتي لکيو ويو آهي، ۽ انهي کان وڌيڪ تحقيق جي ضرورت نه هئي.
هن کان پوءِ سندس پٽ ساهس مل تخت تي ويٺو.
نسب
سنواريو
حوالا
سنواريو- ↑ The Mertiyo Rathors of Merta, Rajasthan Volume II. pp. 46.
- ↑ Bhargava, Visheshwar Sarup. Marwar And The Mughal Emperors (1526-1748). pp. 58.
- ↑ The Mertiyo Rathors of Merta, Rajasthan Volume II. pp. 46.
- ↑ Sarkar, J. N.. A History Of Jaipur. pp. 33.
- ↑ The Mertiyo Rathors of Merta, Rajasthan Volume II. pp. 46.
- ↑ Jahangirnama Volume I. pp. 151.
- ↑ هوجا, نظم (2006). راجستان جي تاريخ. راجستان، ڀارت: روپا اينڊ ڪمپني. pp. 607.
- ↑ Singh, Rajvi Amar (1992). راجستان جي وچين دور جي تاريخ: مغربي راجستان. Rajvi Amar Singh. pp. 1383.
- ↑ Hooja, Rima (2006). راجستان جي تاريخ. Rajasthan, India: Rupa & Company. pp. 607.
- ↑ جهانگيرناما جلد اول. pp. 281.
- ↑ جهانگيرناما. pp. 291–293.