ڪرسٽلوگرافي (Crystallography) سائنس جي هڪ شاخ آهي جيڪا ماليڪيولن ۽ ڪرسٽلن جي ڍانچن (Structure) ۽ خاصيتن جي مطالعي لاءِ وقف ڪئي وئي آهي. [1] نالو قديم يوناني لفظن، ڪرسٽلوس (κρύσταλλος؛ برف، ڪرسٽل پٿر) ۽ گرافيئن (γράφειν؛ لکڻ) مان نڪتل آهي.[2] جولاءِ 2012ع ۾، گڏيل قومن جو ادارو، سال 2014ع کي ڪرسٽلوگرافي جو عالمي سال قرار ڏيندي ڪرسٽلوگرافي جي سائنس جي اهميت کي تسليم ڪيو.[3]

A crystalline solid: atomic resolution image of strontium titanate. Brighter spots are columns of strontium atoms and darker ones are titanium-oxygen columns.
Octahedral and tetrahedral interstitial sites in a face centered cubic structure
ڪيڪوچي لائينون هڪ اليڪٽران جي پٺڀرائي واري تفاوت واري نموني ۾ مونوڪريسٽل لائن سليڪون، 20 ڪلو وولٽ تي ورتل فيلڊ-اخراج اليڪٽران ماخذ سان حاصل ڪيو ويون.

ڪرسٽالوگرافي هڪ وسيع موضوع آهي ۽ ان جا ڪيترائي ذيلي علائقا، جهڙوڪ ايڪس-ري ڪرسٽالگرافي پاڻ ۾ اهم سائنسي موضوع آهن. ڪرسٽل ڍانچي جي بنيادي اصولن کان وٺي ڪرسٽل جاميٽري جي رياضي تائين، جن ۾ اهي جيڪي وقتي يا ڪواسي ڪرسٽل نه هوندا آهن، انهن ۾ شامل آهن. ايٽمي پيماني تي اهو تجرباتي ڊيٽا پيدا ڪرڻ لاءِ ايڪس-ري تفاوت جو استعمال شامل ڪري سگھي ٿو ته ايڪس-ري ڪرسٽلوگرافي جا اوزار ايٽم جي تفصيلي پوزيشن ۽ ڪڏهن ڪڏهن اليڪٽران جي کثافت ۾ تبديلي ڪري سگهن ٿا. وڏي پيماني تي ان ۾ تجرباتي اوزار، جهڙوڪ اورينٽيشنل اميجنگ جيڪا مادي ۾ داڻي جي حد تي لاڳاپا واقفيت کي جانچڻ لاءِ استعمال ٿين ٿا، شامل آهن. ڪرسٽلوگرافي حياتيات، ڪيميا ۽ فزڪس جي ڪيترن ئي شعبن ۾ اهم ڪردار ادا ڪري ٿي، انهي سان گڏ انهن شعبن ۾ نئين ترقي ۾ اهم ڪردار ادا ڪري ٿي.

تاريخ ۽ خاڪو

سنواريو

مختلف شعبن ۾ ايپليڪيشنون

سنواريو

نوٽيشن

سنواريو

پڻ ڏسو

سنواريو

خارجي لنڪس

سنواريو
  1. Chapuis, Gervais (وڪي نويس.). "Online Dictionary of Crystallography". Online dictionary of crystallography. International Union of Crystallography. حاصل ڪيل 2024-05-22. 
  2. "Online Dictionary of Crystallography". International Union of Crystallography. حاصل ڪيل 2024-03-11. 
  3. UN announcement "International Year of Crystallography". iycr2014.org. 12 July 2012