پاڪستان ۾ فوجي حڪومتون
پاڪستان ۾ فوجي حڪومتون:
فوجي انقلاب يا فوج پاران ڪنھن بہ ملڪ جي سياسي اقتدار تي قبضي واري عمل کي فرانسيسي محاوري ڪو ديتا coup d'état (
i/ˌkuː deɪˈtɑː/; فرينچ: [ku deta]) جي نالو ڏنو ويندو آهي.
پاڪستان ۾ چار دفعا فوج اقتدار تي قبضو ڪيو آهي پھريون دفعو 1958 ۾ ، ٻيون دفعو 1969 ۾ ، ٽيون دفعو 1979 ۾ ۽ چوٿون دفعو 1999 ۾ . ڊاڪٽر مبارڪ علي مطابق ھر ڀيري فوج جو اقتدار ۾ اچڻ جو جواز ھڪڙو رھيو آھي تہ سياستدان بد عنوان آهن، ملڪ بيروني خطرن جو شڪار آهي ۽ ملڪ ۾ افراتفري آھي.پر فوج جي ھر ڀيري زبردستي اقتدار ۾ اچڻ باوجود آھي سڀ مسئلا حل ڪانہ ٿيا پر فوجي حڪومتون ويندي ويندي مسئلن جا انبار ڇڏي ويون.[1] ڊاڪٽر مبارڪ علي جي تجزيي مطابق اسان پنھنجي ماضي کي پري پري واري ماضي ۾ وڃي تلاش ڪندا آھيون پر 1947 کان پوءِ ڇا ٿيو يا ويجھڙ جي تاريخ ۾ ڇا ٿيو ان کان اسان ماڻهن کي پري رکي ڇڏيو آهي جنھن جو فائدو حڪمران طبقن ۽ سياستدانن کي پيو آهي ڇوته ھلندڙ حادثن جي ذميواري انھن جي ھوندي آھي ۽ تاريخ کان عام ماڻهن کي پري رکڻ جي ڪري ٿوري ئي عرصي ۾ آھي حادثا ماڻھن کا وسرڻ شروع ٿي وڃن ٿا ۽ سالن پراڻن واقعن جي ياد ڌنڌلي ٿي وڃي ٿي. فوجي حڪومتون اچڻ کان پوءِ ناڪامي جي صورت ۾ ماڻھن کان وسري وڃي ٿو تہ اليڪشن ۾ بيھندڙ سياستدان بدعنوانيون ڪري اقتدار ۾ خزانو لٽي چڪو آهي ۽ آھي سياستدان ھڪ دفعو ٻيھر پاڪ صاف بڻجي ماڻھن ۾ وڃن ٿا ۽ وري پنھنجي ايماندار ھجڻ جون ڳالهيون ڪري ماڻھن کان ووٽ وٺي اقتدار ۾ ٻيھر اچن ٿا . تاريخ کان عام ماڻهو کي پري رکڻ جي نتيجي ڪري حڪمران طبقو اھڙي طرح فائدو وٺي رھيو آھي.[1] سياستدان ۽ فوجي جنرل اقتدار ۾ اچي پنھنجي تاريخ لکرائيندا آھن جنھن ۾ ڪوئي بہ مجرم نہ ھوندو آھي ۽ سڀ قوم ۽ ملڪ جا ھمدرد ھوندا آھن اھڙي طرح حڪومت تبديل ٿيڻ سان تاريخ بہ تبديل ٿي ويندي آھي ۽ نصاب به بدلجي ويندو آهي. ڪڏھن ايوب خان ملڪ جو ھيرو ھيو تہ ڪڏھن ذولفقار علي ڀٽو . ضياء الحق آيو تہ ڀٽو گم ٿي ويو ۽ ضياء الحق مرد مومن ٿي ويو اھڙي طرح پاڪستان ۾ تاريخ جي شطرنج جي راند ھلندي پئي اچي. ڊڪٽر مبارڪ علي ھڪ سوال اٿاري ٿو تہ "اگر مسخ ٿيل تاريخ ذريعي ھڪ ڪوڙو شعور ماڻھن ۾ جاڳي پئي تہ ان جو ڪهڙو نتيجو پيدا ٿيندو " [2]