نوال ساگر ڍنڍ هڪ مصنوعي ڍنڍ يا حوض آهي جيڪو هندستان جي رياست راجسٿان جي بنڊي شهر ۾ واقع آهي. هن جي چوڌاري اراولي جبل جي جبلن جي قطار آهي. اها هڪ چورس شڪل واري مصنوعي ڍنڍ آهي، ۽ هڪ مندر، جيڪو سمنڊ جي خدا ورونا لاءِ وقف آهي، جزوي طور ڍنڍ جي وچ ۾ ٻڏي ويو آهي. نوال ساگر وڏين ديوارن سان گھريل آهي ۽ ٻه دروازا آهن جيڪي ڍنڍ ۾ داخل ٿيڻ جا رستا آهن. اهو بنڊي شهر جي مرڪز ۾ واقع آهي.[1]

اها بنڊي شهر جي چئن ڍنڍن مان هڪ آهي، باقي ٽي آهن: جيت ساگر ڍنڍ، ڦول ساگر ڍنڍ ۽ ڪنڪ ساگر ڍنڍ.[2]

هيءَ هڪ قديم ڍنڍ آهي. هادا چوهان پرنسلي بنڊي رياست جي حڪمرانن رائو راجا ڀوج (1585-1608) ان کي اونڌو ڪيو ۽ ديوار کي مضبوط ڪيو. ان تي موتي محل (راولا) نالي هڪ محل به ٺهرايو. بعد ۾ رائو راجا چترسال (1631-58)، رائو راجا اُميد سنگهه (1741-69) وڏا محل ۽ ديوارون تعمير ڪرايون. مها رائو راجا اجيت سنگهه (1770-73) ان جي ڪناري تي ’رام باغ‘ ۽ ڍنڍ جي اندر هڪ وڏو شيو مندر ۽ هڪ ڇتري ٺهرايو.[3]

آرڪيٽيڪچر ۽ ڍنڍ جي ڪشش

سنواريو

هن ڍنڍ ۾، ان جي ديوارن ۽ شيو مندر جي اڏاوت، مجسمو، ۽ ساخت نظر اچي ٿي. ڍنڍ جو بهترين پاسو جيڪو بنيادي طور تي سياحن کي راغب ڪري ٿو اهو اهو آهي ته اها پنهنجي پاڻيءَ ۾ تارا ڳڙهه قلعي جي آئيني تصوير کي ظاهر ڪري ٿي. هن ڍنڍ جي وچ ۾ ٺهيل ڇتري به هنر جو هڪ خوبصورت نمونو آهي.[4]

ڍنڍ جي بحاليءَ جو ڪم

سنواريو

2023 ۾، بنڊي جي ضلعي انتظاميه نوال ساگر ڍنڍ جي بحالي جي ڪم لاء 5 ڪروڙ رپين کان وڌيڪ جي رقم منظور ڪئي. ڍنڍ کي محفوظ ڪيو ويندو. هن گهٽيءَ ڀرسان پارڪ جيڪو ٻن حصن ۾ ورهايل آهي، ان کي پاڻ ۾ ملايو ويندو. پارڪ ۾ ٻارن لاءِ جديد قسم جا جھول ۽ سيرا لڳائيا ويندا ۽ ڍنڍ جي ڀرسان روڊن جو رخ تبديل ڪيو ويندو. هڪ وڏي چوپاٽي پڻ ٺاهي ويندي.[5]

نوال ساگر واقعن کي منظم ڪرڻ لاء هڪ مشهور منزل آهي. هر سال، بنڊي اتسو، راجستان جي سياحت کاتي پاران منعقد ڪيل ثقافتي پروگرام ڍنڍ جي ڪناري تي منعقد ڪيو ويندو آهي. هن پروگرام تحت ڪيتريون ئي ثقافتي سرگرميون ٿينديون آهن جن ۾ ديپ دان تقريب به شامل آهي جنهن ۾ مقامي رهواسين پاران ڍنڍ ۾ مٽيءَ جا ڏيئا ٻاريا ويندا آهن.[6]

پڻ ڏسو

سنواريو
  1. DHNS. "نقاشي لاءِ تعريف". Deccan Herald. حاصل ڪيل 2024-02-15. 
  2. "ڄاڻو ته راجسٿان جون وڏيون ڍنڍون ڪهڙيون آهن". Jagranjosh.com (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2024-02-15. 
  3. "تاريخي ڍنڍن جي حفاظت نه ٿيڻ ڪري پنهنجو وجود وڃائي ويٺيون آهن، ذميوار ماڻهو ڌيان نه ڏئي رهيا آهن |". Patrika News (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2024-02-15. 
  4. "تاريخي بحري ساگر ۽ جيت ساگر ڍنڍون، جيڪي ڪنهن زماني ۾ بُنڊي جو فخر ڪنديون هيون، هاڻي رنگ برنگي ۽ ڪچري جي ڍير ۾ تبديل ٿي رهيون آهن.". rajasthan.ndtv.in (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2024-02-15. 
  5. "بنڊي نيوز: بحري ساگر ڍنڍ جي خوبصورتي ۾ واڌ، 5 ڪروڙ رپين جي بجيٽ". Zee News (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2024-02-15. 
  6. "بنڊي اتسو اڄ ٻن سالن جي وقفي کان پوء شروع ٿئي ٿو". ٽائمز آف انڊيا. 2021-11-22. ISSN 0971-8257. https://timesofindia.indiatimes.com/city/jaipur/bundi-utsav-begins-today-after-a-gap-of-two-years/articleshow/87841688.cms.