ميڪسيڪو

اتر آمريڪا جي ڏاکڻي حصي ۾ وفاقي جمھوريہ

ميڪسيڪو (Mexico) اتر آمريڪا ۾ واقع هڪ ملڪ آھي. ھي ھڪ وفاقي آئيني جمهوريا آھي. ھنجي اترين سرحدون آمريڪا جي ڏاکڻين سرحد سان لڳن ٿيون. هن جي اولهه ۾ پئسفڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ گواتيمالا، بيليز ۽ ڪيريبين سمنڊ ۽ اتر ۾ ميڪسيڪو جي نار آھي. ميڪسيڪو تقريباً 20 لک چورس ڪلوميٽر تي پکڙيل آھي، ميڪسيڪو ٻن آمريڪا ۾ پنجون ۽ دنيا ۾ 14 سڀ کان وڏو آزاد ملڪ آھي. 11 ڪروڙ جي متوقع آبادي سان، ھي 11ھون سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ملڪ آھي. ميڪسيڪو ۾ اڪٽيھه رياستون ۽ ھڪ وفاقي ضلعو شھر شامل آھن.

يونائيٽيڊ ميڪسيڪن اسٽيٽس

ايستادوس يونيدوس ميڪسيڪنوس
Flag of Mexico
فائل:Seal of the Government of Mexico (linear).svg
جھنڊو Coat of arms
ترانو: "ميڪسيڪو جو قومي ترانو"
(انگريزي ٻولي: "Mexican National Anthem")
Location of Mexico
گادي جو هنڌ ميڪسيڪو شهر
سڀ کان وڏو شهر ميڪسيڪو شهر
دفتري ٻوليون
تسلیم ٿيل مقامي  ٻوليون
قومي ٻولي اسپيني ٻولي
مذهب
  • 83% رومن ڪيٿولڪ
  • %10 ٻيا عيسائي
  • 0.2% ٻيا مذھب
  • %5 لامذھب
  • 3% جي خبر ناهي
مقامي آبادي ميڪسيڪن
حڪومت وفاقي ۽ صدارتي
آئيني وفاقي ريپبلڪ[2]
• صدر
اينريقي پينا نيئتو کورکي ڪارلوس راميري مارين
مقننه ڪانگريس
سينيٽ
چيمبر آف ڊپٽيز
ميڪسيڪو جي جنگ آزادي اسپين جي خلاف وڙھي وئي
• گريٽو ڊي ڊولورس پڌرنامو
16 ستمبر، 1810ع [3]
• آزادي جي اعلان تي عمل ٿي ويو
27 ستمبر، 1821ع
• اسپين ۽ آمريڪي آزاديء جون جنگون
28 ڊسمبر، 1836ع
• ميڪسيڪو جو پھريون آئين
4 آڪٽوبر، 1824ع
• ٻيون آئين
5 فيبروري، 1857ع
• موجودہ آئين
5 فيبروري، 1917ع
پکيڙ
• جملي
1٬972٬550 km2 (761٬610 sq mi) (13th)
• پاڻي (%)
2.5
آبادي
• 2017 اندازو
123,675,325[4] (11th)
•  گھاٽائي
61 /km2 (158.0 /sq mi) (142nd)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2018 لڳ ڀڳ
• ڪل
$2.498 trillion[5] (11th)
• في سيڪڙو
$20,028[5] (64th)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2018 لڳ ڀڳ
• ڪل
$1.250 trillion[5] (16th)

پري-ڪولمبيئن ميڪسيڪو ۾ انساني موجودگي 8,000 ق.م. کان آهي ۽ هي تهذيب جي ڇهن پاڙن مان هڪ آهي. اها ڇهه ميسوامريڪي تهذيبن جي ميزباني ڪئي جنهن ۾ اولمڪ، مايا، زاپوٽيڪ، ٽيوتيهاڪان ۽ پوروپيچا شامل آهن. علائقي تي ايزٽيڪ تسلط اسپين جي فتح، جنهن نيو اسپين جي ڪالوني قائم ڪئي، کان اڳ ايز ٽيڪ سلطنت، جنهن جو مرڪز اڳوڻي راڄڌاني، ٽينوچٽيٽلان (هاڻي ميڪسيڪو سٽي) ۾ هو، جي صورت ۾ موجود هو. 19 صدي جي شروعات ۾ ميڪسيڪو جي آزاديءَ جي جنگ سياسي ۽ سماجي معاشي اٿل پٿل جي پٺيان هئي. ميڪسيڪو-آمريڪي جنگ جي نتيجي ۾ 1848ع ۾ اهم علائقائي نقصان ٿيو. سال 1857ع جي آئين ۾ لبرل سڌارا متعارف ڪرايا ويا. گهريلو تڪرار ۽ فرانسيسي مداخلت هڪ سلطنت جي قيام کي تيز ڪيو ۽ بينيٽو جواريز جي اڳواڻي ۾ ريپبلڪن مزاحمت جو مقابلو ڪيو. 19هين صدي ۾ پورفيريو ڊياز جي آمريت جو عروج 1910ع ۾ ميڪسيڪو جي انقلاب کي جنم ڏنو، جنهن ۾ وڏيون تبديليون، جيئن ته سال 1917ع جو آئين، آيون. 20 صدي عيسوي ۾، ميڪسيڪو اهم معاشي ترقي ۽ انهي سان گڏ جبر ۽ فراڊ چونڊ جي مسئلن جو تجربو ڪيو. 20 صدي جي آخر ۾ نيو لبرل پاليسين ڏانهن هڪ تبديلي، مثال طور 1994ع ۾، چيپاس ۾ بدامني جي وچ ۾ اتر آمريڪي آزاد واپاري معاهدي (NAFTA) تي دستخط ڪندي ڏٺو.

ميڪسيڪو جي ڊي پي جي لحاظ کان دنيا جي 12هين وڏي معيشت سان ۽ في ماڻهو پيداوار طرفان 12هين وڏي معيشت سان، هڪ نئون صنعتي ۽ ترقي پذير ملڪ آهي. يونيسڪو جي عالمي ورثي واري ماڳ جي تعداد جي لحاظ کان ميڪسيڪو آمريڪا ۾ پهرين ۽ دنيا ۾ ستين نمبر تي آهي. اهو پڻ دنيا جي 17 ميگا تنوع (megadiverse) ملڪن مان هڪ ۽ قدرتي حياتياتي تنوع ۾ پنجين نمبر تي آهي. اهو هڪ اهم سياحتي مقام آهي، سال 2022ع تائين، 4 ڪروڙ 22 لک بين الاقوامي سياحن جي آمد سان، اهو دنيا ۾ ڇهين سڀ کان وڌيڪ گهميل ملڪ آهي. ميڪسيڪو جي وڏي معيشت ۽ آبادي، عالمي ثقافتي اثر ۽ مستحڪم جمهوريت ان کي علائقائي ۽ وچولي طاقت بڻائي ٿي ۽ وڌندڙ طاقت جي طور تي سڃاڻپ ڏني آهي. ميڪسيڪو تازن ڏهاڪن ۾ اهم سياسي، سماجي ۽ معاشي ڪاميابيون حاصل ڪيو آهي. جڏهن ته، لاطيني آمريڪا جي ٻئي ملڪن وانگر، ميڪسيڪو غربت، انتظامي بد عنواني ۽ ڏوهه (جرائم) جي ڪثرت سان جدوجهد جاري رکي ٿو. سال 2006ع کان وٺي، منشيات جي اسمگلنگ جي سنڊيڪيٽن جي وچ ۾ جاري تڪرار 1,27,000 کان وڌيڪ موت جو سبب بڻيل آهي. ميڪسيڪو گڏيل قومن، G20، اقتصادي تعاون ۽ ترقي جي تنظيم (OECD)، ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن (WTO)، ايشيا-پئسفڪ اقتصادي تعاون فورم، آمريڪي رياستن جي تنظيم، لاطيني آمريڪا جي برادري، ڪيريبين رياستن ۽ آرگنائيزيشن آف ايبرو-آمريڪن اسٽيٽس جو ميمبر آهي.

جاگرافي

سنواريو

Mexico is in the southern part of North America. It is roughly shaped like a triangle. Mexico is more than 3000 km (1,850 miles) long from northwest to southeast. Mexico is between two large seas: the Pacific Ocean in the West and the Gulf of Mexico and the Caribbean Sea in the East. Mexico has two large peninsulas. Baja California in the northwest, and Yucatán in the southeast. In central and western Mexico are the Sierra Madre mountains. In the Sierra Madre is the Pico de Orizaba, the highest mountain of Mexico. In central Mexico there are also a few volcanoes like the Popocatépetl and the Iztaccíhuatl. The Pico de Orizaba is also a volcano. In the north of Mexico are deserts. In the south are tropical rainforests. Some rivers in Mexico are the Río Bravo (known in the US as the Rio Grande), the Río Balsas, the Río Pánuco, and the Río Yaqui.

حڪومت ۽ سياست

سنواريو

آباديات

سنواريو

پڻ ڏسو

سنواريو

خارجي لنڪس

سنواريو
  1. "Catálogo de las lenguas indígenas nacionales: Variantes lingüísticas de México con sus autodenominaciones y referencias geoestadísticas". Inali.gob.mx. حاصل ڪيل July 18, 2014. 
  2. "Political Constitution of the United Mexican States, title 2, article 40" (PDF). MX Q: SCJN. وقت May 11, 2011 تي /PortalSCJN/RecJur/BibliotecaDigitalSCJN/PublicacionesSupremaCorte/Political_constitucion_of_the_united_Mexican_states_2008.pdf اصل Check |url= value (مدد) (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل August 14, 2010.  line feed character in |location= at position 3 (مدد)
  3. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Castro2000
  4. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Cuado Resume 2017
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named imf-mx
  6. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named wb-gini
  7. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named HDI
  8. INALI. "General Law of Linguistic Rights of the Indigenous Peoples" (PDF). حاصل ڪيل November 7, 2010.