وڪيپيڊيا

مونٽي ويڊيو

مونٽي ويڊيو (Montevideo؛ اسپيني تلفظ: [mo̞n̪t̪e̞β̞ið̞e̞.o̞]) يوراگوئي جو سڀ کان وڏو شهر، گاديءَ جو هنڌ ۽ مکيه بندرگاهه آهي. سال 2011ع جي مردم شماري مطابق، شهر جي آبادي 13,19,108 (ملڪ جي ڪل آبادي جو اٽڪل ٽيون حصو) ھئی،[10] جیڪا 201 چورس ڪلوميٽر (78 چورس ميل) جي ايراضيءَ ۾ آهي. مونٽي ويڊيو ملڪ جي ڏاکڻي ساحل تي، لا پلاٽا نديءَ جي اتر اوڀر ڪناري تي واقع آهي.

مونٽي ويڊيو
Ciudad de San Felipe y Santiago de Montevideo
گاديءَ جو شهر
Montevideo
سينٽرو، رامبلا ۽ بارريو سور، مونٽيويڊيو جو فضائي نظارو
يوراگوئي جو قانون ساز محل
سولس ٿيٽر
مونٽيوڊيو جو اوبيلسڪ
پالاسيو سلوو
اينٽيل ٽيلي ڪميونيڪيشن ٽاور
فورٽاليزا ڊيل سيرو
جنرل آرٽيگاس ريلوي اسٽيشن
Montevideo}}
قومي نشان
نعرو: Con libertad ni ofendo ni temo
آزادي سان مون ڪنهن کي به تڪليف نه ڏني, مان ڪنهن کان نه ڊڄان ٿو.
جاگرافي بيهڪ: 34°53′1″S 56°10′55″W / 34.88361°S 56.18194°W / -34.88361; -56.18194
ملڪ  يوروگائي يوروگائي
ڊپارٽمينٽ مونٽي وڊيو
قيام 1726؛ 297 سال اَڳُ (1726)
قيام برونو موريسيو دي زبالا
حڪومت
 • قسم مضبوط ميئر[1]
 • انٽينڊينٽ ڪيرولينا ڪوسي
پکيڙ[2]
 • گاديءَ جو شهر 201 ڪ.م2 (77.5 ميل2)
 • ميٽرو 1,640 ڪ.م2 (633 ميل2)
  مونٽي وڊيو ڊپارٽمينٽ جو علائقو 530 چورس ڪلوميٽر (200 چورس ميل) ۽ ڪنوربيٽڊ تعمير ٿيل علائقو 350 چورس ڪلوميٽر (140 چورس ميل) آهي.[5]
بلندي 43 ميل (141 ft)
آبادي (2012 مردم شماري)[6] 1,319,108

نومبر 1723ع ۾ انهيءَ جاءِ تي پورچوگيز ڪينٽونمينٽ قائم ڪئي وئي، جتي اڄڪلهه مونٽيويڊيو شهر آهي. پرتگالي فوجن کي فيبروري 1724ع ۾ هڪ اسپيني سپاهي، برونو موريسيو دي زبالا، هڪ اسٽريٽجڪ قدم جي طور تي هٽائي ڇڏيو هو، جنهن ۾ لا پلاٽا نديءَ جی طاس واری علایقی تی هسپانوي-پرتگالي تڪرار جي وچ ۾ هڪ حڪمت عملي هئي. هن شهر جي بنياد کي قائم ڪرڻ لاءِ ڪو به سرڪاري دستاويز موجود ناهي، پر برونو موريسيو دي زبالا جي ڊائري ۾ سرڪاري طور تي 24 ڊسمبر 1726ع جي تاريخ جو ذڪر آهي، جنهن جي تصديق موجوده شاهدن طرفان ڪئي وئي آهي. 1 جنوري 1730ع تائين بيونس آئرس (ارجنٽائن) کان مڪمل آزادي حاصل نه ٿي سگهي هئي. اهو سال 1807ع ۾ مختصر طور برطانوي راڄ هيٺ به هو، پر آخرڪار هن شهر کي اسپيني ڪرولوس ٻيهر حاصل ڪري ورتو، جن پليٽا تي انگريزن کي شڪست ڏني. مونٽي ويڊيو مرڪوسر (Mercosur) ۽ الادي (ALADI) جي انتظامي هيڊ ڪوارٽر جي سيٽ آهي، لاطيني آمريڪا جي معروف واپاري بلاڪ، هڪ پوزيشن جيڪا يورپ ۾ بروسلز جي ڪردار جي مقابلي ۾ آهي.[11]

زندگي جي معيار تي 2019 مرسر جي رپورٽ، لاطيني آمريڪا ۾ مونٽيويڊيو کي پهريون درجو ڏنو ويو،[12] هڪ درجو جيڪو شهر مسلسل 2005 کان وٺي رهيو آهي.[13][14][15][16][17] سال 2010ع تائين، مونٽيويڊيو براعظم ۾ 19 نمبر وڏو شهري معيشت ۽ وڏن شهرن ۾ 9 هين سڀ کان وڌيڪ آمدني ڪمائيندڙ هو.[18] سال 2022ع ۾، ان جي پيش ڪيل جي ڊي پي، في ماڻهو 30,148 آمريڪي ڊالر سان، 53.9 بلين يو ايس ڊالر آهي.[19] سال 2018ع ۾، ان کي لاطيني آمريڪا ۾ اٺين ۽ دنيا ۾ 84ھون بيٽا گلوبل سٽي جي حيثيت سان درجه بندي ڪيو ويو.[20] مونٽيويڊيو سال 1930ع ۾ پهرين فيفا ورلڊ ڪپ دوران هر ميچ جي ميزباني ڪئي. ”متحرڪ، شاندار جڳهن سان ڀرپور ثقافتي زندگي“ [21] ۽ ”هڪ ترقي ڪندڙ ٽيڪنيڪي مرڪز ۽ ڪاروباري ثقافت“[22] جي طور تي بيان ڪيل، مونٽيويڊيو سال 2013ع ماسٽر ڪارڊ تي، گلوبل منزلون شھري انڊيڪس ۾ لاطيني آمريڪا ۾ اٺين نمبر تي آهي.[23]

هن شهر يورپ جي فن تعمير کي محفوظ ڪيو آهي،[24] جنهن کي سمجهيو وڃي ٿو انهن شهرن مان هڪ آهي جنهن ۾ ڊيڪو آرٽ جي سڀ کان وڌيڪ اثر آهي.[25] اهو يوراگوئي ۾ واپار ۽ اعليٰ تعليم جو مرڪز آهي ۽ ان سان گڏ ان جو مکيه بندرگاهه آهي. هي شهر يوراگوئي جو مالي مرڪز پڻ آهي ۽ هڪ ميٽروپوليٽن علائقي جو ثقافتي مرڪز آهي، جنهن جي آبادي لڳ ڀڳ 20 لک آھی.

نالو

سنواريو

تاريخ

سنواريو

جاگرافي

سنواريو

حڪومت ۽ سياست

سنواريو

ڊيموگرافڪ

سنواريو

معيشت

سنواريو

ٽرانسپورٽ

سنواريو

تعليم

سنواريو

صحت جي سار سنڀار

سنواريو

ثقافت

سنواريو

پڻ ڏسو

سنواريو

خارجي لنڪس

سنواريو

سانچو:Commons and category   Montevideo سفري راهنما منجانب وڪي سفر Wikivoyage سانچو:Collier's poster

سانچو:List of South American capitals سانچو:Capital cities of Mercosur member states سانچو:Montevideo Department

حوالا

سنواريو
  1. ↑ Tzfadia, Erez (2005). "Local autonomy and immigration: Mayoral policy-making in peripheral towns in Israel". Space and Polity 9 (2): 167–184. doi:10.1080/13562570500305052. ISSN 1356-2576. 
  2. ↑ "ACME Planimeter". وقت 1 October 2005 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 February 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. ↑ "...el Área Metropolitana de Uruguay nuclea a los departamentos de San José, Canelones y Montevideo..." آرڪائيو ڪيا ويا 11 November 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. Retrieved 10 November 2014.
  4. ↑ Info censal de departamentos/Data 2011 census آرڪائيو ڪيا ويا 12 January 2012 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. Retrieved 10 November 2014.
  5. ↑ Alike measurement applied to the conurbated area plus the 193.4 ڪلوميٽرزچورس (74.7 sq mi) of the city proper.
  6. ↑ "Censos 1852 – 2011/Población en el País, según departamento". INE. وقت 11 July 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 July 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  7. ↑ "Montevideo Travel Guide". Fodor'sTravel. وقت 1 March 2014 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 16 February 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  8. ↑ "TelluBase—Uruguay Fact Sheet" (PDF). Tellusant. وقت 16 January 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2024-01-11.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  9. ↑ "Sub-national HDI – Subnational HDI – Global Data Lab". globaldatalab.org. وقت 14 March 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 13 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  10. ↑ "Censos 2011 Montevideo". INE. وقت 11 November 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 3 September 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  11. ↑ "Google Earth Montevideo Map". One World – Nations Online Project. وقت 28 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. ↑ "2019 Quality of Living Survey". Mercer. وقت 18 April 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 18 April 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  13. ↑ "Quality of Living Worldwide City Rankings Survey" (PDF). Mercer. وقت 3 December 2013 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 February 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. ↑ Gainza, Patricia P. "CIUDADES LATINOAMERICANAS EN EL ÍNDICE DE CALIDAD DE VIDA". وقت 29 November 2009 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 November 2009.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  15. ↑ "Diario EL PAIS – Montevideo – Uruguay". historico.elpais.com.uy. وقت 24 February 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 13 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. ↑ "The 8 Smartest Cities in Latin America". وقت 6 December 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 February 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  17. ↑ "Quality of Living City Ranking | Mercer". mobilityexchange.mercer.com. وقت 18 April 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 18 April 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. ↑ "Archived copy". وقت 23 December 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 June 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. ↑ (((61/33)^(1/15))^12)*33 and (((33/21)^(1/15))^12)*21.
  20. ↑ "The World According to GaWC 2018". Geography Department, Ghent University. وقت 3 May 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 January 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  21. ↑ "Montevideo travel". Lonely Planet. وقت 10 September 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 13 September 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  22. ↑ "The 8 Smartest Cities in Latin America". وقت 6 December 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 February 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  23. ↑ "MasterCard Global Destination Cities Index" (PDF). وقت 2022-10-09 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  24. ↑ "La arquitectura de Montevideo | Escuela de Verano". escueladeverano.psico.edu.uy. وقت 27 October 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2023-10-08.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  25. ↑ Trinidad, Adriana. "Montevideo: La capital del estilo Art Decó". Uruguay Natural Marca Pais - Sitio Oficial (ٻولي ۾ Spanish). وقت 11 October 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2023-10-08.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=مونٽي_ويڊيو&oldid=288335" تان ورتل