محمد مرسي عیسیٰ العیاط(انگريزي: Muhammad Morsi Esa Al Ayyat ) مصر جو ھڪ انجينيئر جيڪو سياستدان ٿيو ۽ اڳتي هلي 30 جون 2012ع تي مصر جو پنجون صدر ٿيو ۽ 3 جولاء 2013ع تائين ان عھدي تي رھيو[1]. مصري فوج جي جنرل عبدالفتاح السيسي فوجي بغاوت آڻي کيس ان عھدي تان ھٽايو[2] ھي مصر جي فريڊم اينڊ جسٽس پارٽي جو 2011ع کان 2012ع تائين سربراھ رھيو. مرسي شرقيه گورنريٽ جي عدوہ شھر ۾ پيدا ٿيو. ھن قاھرہ يونيورسٽي مان ميٽلرجيڪل انجنيئرنگ جي ڊگري حاصل ڪئي ۽ يونيورسٽي آف سدرن ڪيليفورنيا مان مٽيريل سائنس جي ڊگري ورتي جنھن بعد ڪيليفورنيا اسٽيٽ يونيورسٽي نارٿرج 1982ع کان 1985ع تسث ايسوسيئيٽ پروفيسر طور ڪم ڪيو. ان بعد ھي مصر واپس موٽي زقازيق يونيورسٽي جي انجنيئرنگ واري شعبي ۾ پروفيسر مقرر ٿيو ۽ ان اھا خدمت 2010ع تائين جاري رکي. 2000 ۾ آزاد اميدوار طور پارليامينٽ جي چونڊن م حصو ورتائين. 2011 واري مصر جي انقلاب بعد مرسي فريڊم اينڊ جسٽس پارٽي، مصر جو اھم اڳواڻ بڻجي ويو. 2011 جي چونڊن م ھن جي اھا پارٽي اڪثريت سان چونڊون کٽي آئي. نتيجي ۾ ھي مصر جو صدر چونڊجي ويو. ھن جي صدارت دوران نومبر 2012 ۾ عارضي آئيني پڌرنامي ذريعي لامحدود اختيار حاصل ڪيا جن جي عدالتي نگراني پڻ ختم ڪئي[3][4] 2012 م سندس خلاف مظاهرا شروع ٿي ويا[5] [6] [7][8][9] ملڪ جو نئون آئين 2/3 اڪثريت سان منظور ٿي ويو. جون 2013ع ۾ مظاھرا ڪندڙن سندس استعيفا جو مطالبو ڪري ڇڏيو ۽ فوج انھن جي مدد ۾ بغاوت ڪري ڇڏي. ھن جو ڏنل آئين معطل ڪيو ويو ۽ عدلي منصور کي ملڪ جو عبوري صدر بڻايو ويو. ھن جي حق ۾ ٿيندڙ مظاھرن کي چيڀاٽيو ويو . فائرنگ ۾ 800 مظاھرو ڪندڙ فوت ٿي ويا. مرسي تي مقدمو هلايو ويو.[10] کيس موت جي سزا ٻڌائي وئي جيڪا 2016 ۾ ختم ڪري سندس نئين سر ٻيھر مقدمو ھلائڻ جو فيصلو ڪيو ويو. 17 جون 2019ع ۾ مقدمي دوران وفات ڪري ويو[11][12][13].

Mohamed Morsi
محمد مرسي العياط

مرسي 2013 ۾
5th مصر جو صدر
عهدو سنڀاليو
30 جون 2012 – 3 جولاء 2013
وزير اعظم ڪمال جنزوري
ھشام قنديل
نائب صدر محمود مڪي
پيشرو محمد حسين طنطاوي (عبوري)
جانشين عدلي منصور
(عبوري)
غيرجانبدار تحريڪ جو سيڪريٽري جنرل
عهدو سنڀاليو
30 جون 2012 – 30 آگسٽ 2012
پيشرو محمد حسين طنطاوي
جانشين محمود احمدي نژاد
فريڊم اينڊ جسٽس پارٽي، مصر جو چيئرمين
عهدو سنڀاليو
30 اپريل 2011 – 24 جون 2012
پيشرو نئون قائم ٿيل عھدو
جانشين سعد الڪتاتني
پيپلز اسيمبلي جو رڪن
عهدو سنڀاليو
1 ڊسمبر 2000 – 12 ڊسمبر 2005
پيشرو نعمان جمعه
جانشين محمود ابازہ
ذاتي تفصيل
پيدائش 8 آگسٽ 1951(1951-08-08)
عدوہ مصر
وفات 17 جون 2019 (عمر 67 سال)
قاھرہ, مصر
سياسي جماعت فريڊم اينڊ جسٽس پارٽي، مصر
ٻيون سياسي
وابستگيون
مسلم ڀائيچارو
جيون ساٿي نغلا محمود (ش. 1979; سندس موت سبب 2019)
ٻار ٻچا 5
مادر علمي قاھرہ يونيورسٽي
يونيورسٽي آف سدرن ڪيليفورنيا
دستخط
  1. Barakat, Dana; Sullivan, Thomas (26 August 2013). "Jordan Bolstered by Egyptian, Syrian Chaos". Sharnoff's Global Views. http://www.sharnoffsglobalviews.com/egypt-crises-jordan-163/. Retrieved 30 August 2013. 
  2. "Egypt's army chief Abdel Fattah al-Sisi receives a promotion ahead of likely presidency bid". Australian Broadcasting corporation. حاصل ڪيل 4 May 2015. 
  3. Sheikh, David D. Kirkpatrick and Mayy El. "President Morsi in Egypt Seizes New Powers" (en ۾). https://www.nytimes.com/2012/11/23/world/middleeast/egypts-president-morsi-gives-himself-new-powers.html. Retrieved 19 June 2018. 
  4. El Rashidi, Yasmine (7 February 2013). "Egypt: The Rule of the Brotherhood". New York Review of Books. http://www.nybooks.com/articles/archives/2013/feb/07/egypt-rule-brotherhood/?pagination=false. Retrieved 24 September 2013. "The Islamists' TV channels and press called the completion of the draft constitution an 'achievement', 'historic', 'an occasion', 'another step toward achieving the goals of the revolution'. The independent and opposition press described it as 'an Islamist coup'.". 
  5. "Egypt's Mursi annuls controversial decree, opposition says not enough". Al Arabiya. 9 December 2012. http://english.alarabiya.net/articles/2012/12/09/254059.html. Retrieved 9 December 2012. "The two issues – the decree and the referendum – were at the heart of anti-Mursi protests that have rocked Egypt in the past two weeks." 
  6. Williams, Daniel (15 August 2013). "Muslim Brotherhood abuses continue under Egypt's military". The Washington Post. Archived from the original on 27 September 2013. https://web.archive.org/web/20130927053305/http://articles.washingtonpost.com/2013-08-15/opinions/41412548_1_muslim-brotherhood-human-rights-watch-military-trials. Retrieved 22 August 2013. 
  7. David D. Kirkpatrick (26 April 2012). "President Mohamed Morsi of Egypt Said to Prepare Martial Law Decree". The New York Times (Egypt). https://www.nytimes.com/2012/12/09/world/middleeast/egypt-protests.html?pagewanted=2. Retrieved 8 December 2012. 
  8. McCrumen, Stephanie; Hauslohner, Abigail (5 December 2012). "Egyptians take anti-Morsi protests to presidential palace". The Independent (London). https://www.independent.co.uk/news/world/africa/egyptians-take-antimorsi-protests-to-presidential-palace-8385721.html. Retrieved 5 December 2012. 
  9. "Egypt's Morsi rescinds controversial decree". Al Jazeera. 9 December 2012. http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2012/12/2012128222449772577.html. Retrieved 30 September 2017. 
  10. "Mohamed Morsi death sentence condemned as politically-motivated 'charade' by supporters and rights groups". The Independent. 16 May 2015
  11. "Egypt's ousted president Mohammed Morsi dies in court". BBC News. 17 June 2019. https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-48668941. 
  12. "Egypt's former president Mohamed Morsi dies: state media". Al Jazeera. حاصل ڪيل 17 June 2019. 
  13. "Former Egyptian president Morsi dies during court hearing". The Jerusalem Post. حاصل ڪيل 17 June 2019.