غير ڪرنگھيدار جانور

غير ڪرنگھيدار جانور
Invertebrates
غير ڪرنگھيدار جانور; Invertebrates
	کاٻي کان ساڄي: "جيلي فش" (نائڊيريا)، اسٽار فش" (اڪينوڊرمز)، "ڪيريبين مرجان جو اسڪوئڊ" (مولسڪا)، عام مکي" (آرٿروپوڊا)، اپليسينا اسفنج" (پوريفيرا)، "سيڊوبيسيرس هانڪوڪانس" (پليٽيهيلمنٿس)، "چچڙ" (انليڊا)، "تتري" (ٽونيڪاٽا)، "ملنيسيئم تارديگرادم" (تارديگرادا).

غير ڪرنگھيدار جانور (Invertebrates) هڪ وسيع اصطلاح آهي جيڪو اهڙي جانورن کي بيان ڪري ٿو جيڪا هڪ ريٺ جي ڪالم، جيڪا عام طور تي ريٺ جي هڏي (Spine) طور سڃاتي وڃي ٿي، نه رکندا آهن. اهو هڪ پيرافائيليٽڪ گروهه آهي، جنهن ۾ ڪورڊئٽ جي ذيلي فائلم ورٽيبرئٽا، جيڪا ڪرنگھيدار جانورن جو فائلم آهي، جي سواء سڀ جانور شامل آهن. غير ڪرنگھيدار جانورن جي سڃاتل فائلمن ۾ آرٿروپوڊز، اسپنج، مولسڪس، اينيليڊز، نائيڊرين، اڪينوڊرمز، فليٽ ورمز ۽ شامل آهن.

جانورن جي اڪثريت غير ڪرنگھيدار آهن. هڪ اندازي مطابق انگ اکر %97 آهي.^[1] ڪيترن ئي غير ڪرنگھيدار ٽيڪسا ۾ وڏي تعداد ۾ ۽ نسلن جو تنوع سڄي ذيلي فائلم، ورٽيبرئٽا کان وڌيڪ آهي.^[2] اها ماپ ۾ 10 مائڪرو ميٽر (0.0004 انچ)، ميگزوآنز،^[3] کان وٺي 9 کان 10 ميٽر (30 کان 33 فوٽ)، وڏي اسڪوئڊ،^[4] تائين وڏي پيماني تي مختلف ٿين ٿا.

ڪجهه غير ڪرنگھيدار فائلم؛ ٽونيڪاٽا ۽ سيڦالوڪورڊئٽا، اصل ۾ ڪرنگھيدار جانورن جي ذيلي فائلم، ورٽيبرئٽا جا ڀينرن فائلم آهن، جيڪي ٻين غير ڪرنگھيدار جي ڀيٽ ۾ ڪرنگھيدار سان وڌيڪ ويجھا تعلق رکن ٿا ۽ اهو اصطلاح، غيرڪرنگھيدار کي پولي فائليٽڪ بنائي ٿو، تنهن ڪري اصطلاح ٽيڪسانومي ۾ ٿورو مطلب رکي ٿي.

اصطلاح

غير ڪرنگھيدار لاء انگريزي لفظ، انورٽيبرئٽ لاطيني لفظ "ورٽيبرا" مان ورتل آهي، جنهن جو مطلب عام طور تي جوڙ آهي ۽ ڪڏهن ڪڏهن خاص طور تي هڪ ڪرنگھيدار جي ريٺ جي هڏي مان هڪ جوڙ. ورٽيبرا جو جوڙ وارو مطلب موڙ جي تصور مان نڪتل آهي، جيڪو ڦرڻ لاء روٽ، ورٽو (verto) ۾ ظاهر ڪيو ويو آهي. اڳياڙيءَ "ان" (-in) جو مطلب ”نه“ يا ”بغير“ آهي.

ٽيڪنيڪي اهميت

موجود نوعن جي تعداد

خاصيتون

غير ڪرنگھيدار جانورن جي درجه بندي

تاريخ

تحقيق ۾

ڪيترين ئي صدين تائين، بايولوجسٽ طرفان، وڏي ڪرنگھيدار جانورن جي حق ۾ ۽ "مفيد" يا ڪرشماتي نسلن جي لحاظ کان، غير ڪرنگھيدار جانورن کي نظرانداز ڪيو ويو. 18هين صدي عيسويء ۾ لينئي (Linnaeus) ۽ لئمئرڪ (Lamarck) جي ڪم تائين غير ڪرنگھيدار حياتيات مطالعي جو هڪ وڏو ميدان نه هو. 20هين صدي دوران، غير ڪرنگھيدارن جي زولوجي طب، جينيات، پيليونٽولوجي ۽ ماحوليات جي شعبن ۾ نمايان دريافتن سان، قدرتي سائنس جي اهم شعبن مان هڪ بڻجي ويو. غير ڪرنگھيدار جي مطالعي قانون لاڳو ڪندڙ ادارن کي پڻ فائدو ڏنو آهي، جيئن آرٿروپوڊس ۽ خاص طور تي جيت، فارنزڪ تحقيق ڪندڙن لاءِ معلومات جو هڪ ذريعو ڳوليا ويا. اڄڪلهه ٻه سڀ کان وڌيڪ عام طور تي اڀياس ڪيل ماڊل جاندار آهن invertebrates: فروٽ فلائي Drosophila melanogaster ۽ nematode Caenorhabditis elegans. اهي ڊگهي عرصي کان سڀ کان وڌيڪ شدت سان اڀياس ڪيل ماڊل آرگنزم آهن، ۽ جينياتي طور تي ترتيب ڏنل زندگي جي پهرين شڪلن مان هئا. اهو انهن جي جينوم جي سختي سان گهٽجي وڃڻ واري حالت سان سهولت فراهم ڪيو ويو، پر ڪيترائي جين، اندريون، ۽ ڳنڍيون گم ٿي ويون آهن. اسٽارليٽ سمنڊ جي اينمون جينوم جي تجزيي ۾ اسپنجز، پلاڪوزوئن ۽ چوانو فلاجليٽس جي اهميت تي زور ڏنو ويو آهي، انهن کي پڻ ترتيب ڏنو پيو وڃي، جانورن لاءِ منفرد 1500 آبائي جين جي آمد جي وضاحت ۾.

پڻ ڏسو

خارجي لنڪس

A. R. Maggenti; S. Gardner (2005). Online Dictionary of Invertebrate Zoology. http://digitalcommons.unl.edu/onlinedictinvertzoology/. Retrieved 7 September 2005.
Buglife (UK)
African Invertebrates

حوالا

↑ May, Robert M. (16 September 1988). "How Many Species Are There on Earth?". Science 241 (4872): 1441–9. doi:10.1126/science.241.4872.1441. PMID 17790039. Bibcode: 1988Sci...241.1441M. http://www.ciesin.org/docs/002-253/002-253.html. Retrieved 17 June 2014. آرڪائيو ڪيا ويا 15 November 2016 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
↑ Richards, O. W.; Davies, R.G. (1977). Imms' General Textbook of Entomology: Volume 1: Structure, Physiology and Development Volume 2: Classification and Biology. Berlin: Springer. ISBN 978-0-412-61390-6.
↑ Canning, Elizabeth U.; Okamura, Beth (2003-01-01). "Biodiversity and Evolution of the Myxozoa" (en ۾). Advances in Parasitology. 56. Academic Press. pp. 43–131. doi:10.1016/S0065-308X(03)56002-X. ISBN 978-0-12-031756-1.
↑ Roper, C.F.E. & P. Jereb (2010). Family Cranchiidae. In: P. Jereb & C.F.E. Roper (eds.) Cephalopods of the world. An annotated and illustrated catalogue of species known to date. Volume 2. Myopsid and Oegopsid Squids آرڪائيو ڪيا ويا 29 January 2019 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. FAO Species Catalogue for Fishery Purposes No. 4, Vol. 2. FAO, Rome. pp. 148–178.

[1] May, Robert M. (16 September 1988). "How Many Species Are There on Earth?". Science 241 (4872): 1441–9. doi:10.1126/science.241.4872.1441. PMID 17790039. Bibcode: 1988Sci...241.1441M. http://www.ciesin.org/docs/002-253/002-253.html. Retrieved 17 June 2014. آرڪائيو ڪيا ويا 15 November 2016 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.

[isbn0-412-61390-52-2] Richards, O. W.; Davies, R.G. (1977). Imms' General Textbook of Entomology: Volume 1: Structure, Physiology and Development Volume 2: Classification and Biology. Berlin: Springer. ISBN 978-0-412-61390-6.

[3] Canning, Elizabeth U.; Okamura, Beth (2003-01-01). "Biodiversity and Evolution of the Myxozoa" (en ۾). Advances in Parasitology. 56. Academic Press. pp. 43–131. doi:10.1016/S0065-308X(03)56002-X. ISBN 978-0-12-031756-1.

[4] Roper, C.F.E. & P. Jereb (2010). Family Cranchiidae. In: P. Jereb & C.F.E. Roper (eds.) Cephalopods of the world. An annotated and illustrated catalogue of species known to date. Volume 2. Myopsid and Oegopsid Squids آرڪائيو ڪيا ويا 29 January 2019 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. FAO Species Catalogue for Fishery Purposes No. 4, Vol. 2. FAO, Rome. pp. 148–178.

[1]

[2]

[3]

[4]